2-8-11- اطلاع دهنده و سرگرم کننده بودن…………………. 23

 

2-8-12- عدم رنجش…………………… 23

 

2-8-13- ذهنیت مثبت از نام تجاری………………….. 24

 

2-8-14- متغیرهای جمعیت شناختی………………….. 25

 

2-9- مدل‌های ارائه شده برای بررسی عوامل مؤثر بر گرایش مخاطب به تبلیغات پیامکی در تحقیقات پیشین… 26

 

2-10- جمع بندی………………….. 40

 

3- شرح سامانۀ پیشنهادی تبلیغات مؤثر پیامکی و روش ارزیابی………………….. 42

 

3-1- مقدمه…………………. 42

 

3-2- تشریح ویژگیهای سامانۀ پیشنهادی تبلیغات مؤثر از طریق پیام کوتاه………. 42

 

3-2-1- مبتنی بر اجازه بودن…………………. 43

 

3-2-2- امکان انصراف از سیستم…………………. 44

 

3-2-3- عدم ارسال انبوه و تکراری تبلیغات………………….. 44

 

3-2-4- زمان ارسال تبلیغات………………….. 45

 

3-2-5- عدم افشای اطلاعات خصوصی کاربران به سایرین………………….. 45

 

3-2-6- امکان انتخاب موضوع تبلیغات توسط کاربران…………………. 46

 

3-2-7- معرفی محصولات جدید طبق رفتار قبلی کاربر…………………. 46

 

3-2-8- ایجاد شرایط تشویقی و انگیزه برای کاربر…………………. 46

 

3-2-9- ایجاد حس مالکیت و وفاداری در مشتری………………….. 47

 

3-2-10- ایجاد ذهنیت مثبت از نام تجاری………………….. 48

 

3-2-11- امکان مدیریت هزینه ها برای شرکت ها………………… 49

 

3-2-12- استفاده از جمع سپاری در توزیع تبلیغات………………….. 50

 

3-2-13- قابلیت استفاده برای کسب و کارهای خاص…………………… 51

 

3-3- نحوۀ عملکرد سامانۀ پیشنهادی تبلیغات مؤثر از طریق پیام کوتاه……….. 52

 

3-4- بررسی مزایای طرح پیشنهادی نسبت به پژوهش های پیشین………………….. 56

 

3-5- امکان سنجی پیاده سازی سامانه پیشنهادی در ایران…………………. 58

 

3-6- مدل پیشنهادی و چگونگی ارزیابی………………….. 59

 

3-6-1- روش تحقیق………………….. 59

 

3-6-2- روش گرد آوری داده ها………………… 60

 

3-6-3- طراحی پرسشنامه…………………. 61

 

3-6-4- جامعه آماری………………….. 62

 

3-6-5- متغیرهای مستقل و وابستۀ تحقیق و شاخص های مؤثر در آن‌ها……. 63

 

3-6-6- فرضیه های تحقیق………………….. 66

 

3-6-7- مدل پیشنهادی تحقیق………………….. 68

 

3-6-8- روائی پرسشنامه…………………. 70

 

3-6-9- پایایی پرسشنامه…………………. 70

 

3-7- جمع بندی………………….. 72

 

4- تجزیه و تحلیل داده ها و ارزیابی نظریه ها………………… 73

 

4-1- مقدمه…………………. 73

 

4-2- توصیف داده های جمعیت شناختی مربوط به کاربران…………. 74

 

4-3- توصیف داده های جمعیت شناختی مربوط به کارشناسان…………………. 76

 

4-4- آزمون فرضیه های تحقیق………………….. 78

 

4-4-1- آزمون فرضیات مربوط به مخاطبان تبلیغات………………….. 81

 

4-4-2- آزمون فرضیات مربوط به شرکت ها………………… 83

 

4-5- اولویت بندی عوامل موثر بر استقبال از تبلیغات پیامکی………………….. 85

 

4-6- بررسی نقش متغیرهای جمعیت شناختی درمتغیرهای تحقیق………………….. 87

 

4-7- جمع بندی………………….. 88

 

 

5- نتیجه گیری و پیشنهادات………………….. 90

 

5-1- مقدمه…………………. 90

 

5-2- جمع بندی و نتیجه گیری………………….. 90

 

5-3- پیشنهادات………………….. 92

 

فهرست منابع فارسی………………….. 94

 

فهرست منابع لاتین………………….. 96

 

پیوست‌ها …………………99

 

چکیده:

 

امروزه نقش مؤثر بازاریابی و تبلیغات در موفقیت کسب و کارها بر کسی پوشیده نیست. تبلیغات از طریق ابزارهای سیار پدیده ای است که با گسترش نفوذ فناوری سیار در میان جوامع، ظهور کرده است. در این میان پیام کوتاه به عنوان ابزاری با سطح پوشش بالا و هزینۀ پایین، پتانسیل خوبی برای انجام تبلیغات هدفمند و برقراری ارتباط یک به یک با مخاطبان در جهت حفظ مشتری‌های فعلی و افزایش وفاداری آنها به شرکت دارد. در این پژوهش با توجه به فاکتورهای مؤثر بر پذیرش تبلیغات از طریق پیامک توسط مردم طبق تحقیقات پیشین، و همچنین توجه به انتظارات فعلی مردم و شرکت ها از تبلیغات پیامکی، مدلی برای استقبال مردم و شرکت ها از تبلیغات پیامکی ارائه شده و بر اساس این مدل سامانه‌ای برای تبلیغات مؤثر از طریق پیام کوتاه طراحی شده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که هم مردم و هم شرکت‌ها نگرش مثبتی نسبت به سامانۀ تبلیغاتی پیشنهاد شده برای تبلیغات از طریق پیامک دارند. از خصوصیات این سامانه می توان مبتنی بر اجازه بودن و عدم ایجاد رنجش برای مخاطب، کنترل‌پذیری تبلیغات، شخصی سازی پیام‌ها، وجود شرایط تشویقی برای کاربران و شناسایی مشتریان بالقوۀ شرکت ها را نام برد.

 

1- مقدمه

 

1-1- مقدمه

 

با شدت گرفتن رقابت بین شرکت ها در مشتری یابی برای محصولات و خدماتشان، و همچنین افزایش قدرت مشتری در دنیای رقابتی امروز، شرکتها دیگر نه تنها به دنبال جذب مشتریان جدید هستند، بلکه حفظ و نگهداری مشتریان قبلی و برقراری روابط مستحکم با آنها را نیز باید مورد توجه قرار دهند.

 

بازاریابی رابطه مند به دنبال برقراری چنان روابطی با مشتریان هدف است که مجدداً در آینده از شرکت وی خرید کنند و دیگران را نیز به این کار تشویق کنند. بهترین رویکرد جهت حفظ و نگهداری مشتریان این است که رضایتمندی فراوان در مشتری ایجاد کرده و آنچه را که برای او ارزش تلقی می شود مورد توجه قرار داد تا درنتیجه وفاداری او به شرکت مستحکم شود.

 

در بحث بازاریابی، تبلیغات از اهمیت خاصی برخوردار است و درواقع بخش قابل رویت بازاریابی را تشکیل می دهد. طوری که اگر بازاریابی را مانند کوه یخ شناوری در آب تصور کنیم، تبلیغات بخشی از کوه یخ است که بیرون از آب بوده و قابل رویت می باشد. (محمدیان 1382)

 

حال در این بستر می توان نگاه خود را به شکل خاصی از تبلیغات متمرکز کرد: تبلیغات و ارتباط با مشتری از طریق امکانات تلفن همراه. امروزه استفاده از تلفن همراه در دنیا بسیار گسترده شده است. طوری که شاید نتوان زندگی بدون آن را تصور کرد. بنابر گزارش خبرگزاری مهر در تاریخ 30 بهمن 90 وزیر ارتباطات و فن آوری اطلاعات ضریب نفوذ تلفن همراه در ایران را 73 درصد اعلام کرد. این آمار نشان دهندۀ استفادۀ گسترده از این وسیلۀ ارتباطی است که پتانسیلی را برای بازاریابی مؤثر از طریق تلفن همراه ایجاد کرده است. به طوری که در دهه های اخیر، بازاریابی از این طریق، فرصت های بسیاری را برای شرکت ها در جهت تبلیغات تجاری و یا تداوم ارتباط با مشتریان به وجود آورده است.

 

تلفن همراه رسانه‌ای کاملاً شخصی شده می‌باشد و می توان با توجه به زمان و مکان کاربر، تبلیغات متناسب را برای کاربر فراهم کرد. همچنین تبلیغات موبایل دارای ماندگاری زیاد هستند و مانند تبلیغات تلویزیونی بلافاصله از دید مخاطب دور نمی‌شوند. بعلاوه تبلیغات از طریق موبایل و بخصوص پیام کوتاه از نظر اقتصادی می تواند برای بسیاری از کسب و کارها به صرفه‌تر باشد. البته کماکان استفاده از این وسیله در عرصۀ بازاریابی نو ظهور بوده و به مرحلۀ بلوغ خود پا نگذاشته است و شرکت ها از تجربۀ کافی برای استفادۀ بهینه از این رسانه مؤثر برخوردار نیستند.

 

در این عرصه استفاده از سرویس پیام کوتاه، توان بالقوۀ بازاریابی شرکتها را برای برقراری ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان در هر لحظه و هر مکان ارتقا می دهد. طبق گزارش (Scharl et al. 2005) کاربران در سال 2002 – با وجودی که مانند امروزه استفاده از پیام کوتاه همه گیر نشده بود- حدود 580 میلیون کاربر موبایل بالغ بر 430 میلیارد پیام کوتاه در سراسر جهان ارسال کرده اند. این آمار نشان میدهد پیام کوتاه یکی از گسترده ترین کاربردهای تلفن همراه می باشد و می تواند یک ابزار موفق برای شناساندن نام تجاری به مخاطب و پیشبرد برنامه های تبلیغات باشد. با توجه به (Maneesoonthorn & Fortin 2006) این ابزار در ایجاد آگاهی از نام تجاری 50% موفق تر از تلویزیون عمل می کند.

 

3-3-1 فاز معلم …………………………………………………………………………………………. 34

 

3-3-2 فاز فراگیر ……………………………………………………………………………………… 35

 

3-3-3 الگوریتم TLBO نخبه سالارانه ……………………………………………………… 36

 

فصل چهارم: حل مسئله

 

4-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………….. 41

 

4-2 سوابق اخیر حل مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود ………………………………… 42

 

4-3 حل مسئله زمانبندی با الگوریتم­های فراابتکاری سازنده ………………………………. 47

 

4-3-1 روش تولید زمانبندی سری …………………………………………………………… 50

 

4-3-2 روش تولید زمانبندی موازی …………………………………………………………. 52

 

4-3-3 روش زمانبندی پسرو و پیشرو …………………………………………………….. 54

 

4-4 حل مسأله زمانبندی پروژه با منابع محدود به وسیله الگوریتم فراابتکاری بهبود

 

دهنده مبتنی بر آموزش- یادگیری ………………………………………………………………. 56

 

4-4-1 ایجاد جمعیت اولیه ……………………………………………………………………….. 57

 

4-4-2 زمانبندی اولیه با الگوریتم­های سازنده ………………………………………….. 60

 

4-4-3 زمانبندی با الگوریتم TLBO نخبه­ گرایانه ……………………………………… 60

 

فصل پنجم: نتایج عددی و نتیجه‌گیری

 

5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………66

 

5-2 کتابخانه PSPLIB ………………………………………………………………………………

 

5-3 نتایج آزمایش اجرای الگوریتم با پیکربندی­های مختلف …………………………………. 69

 

5-3-1 تاثیر اندازه جمعیت با تعداد تکرار ثابت ………………………………………….70

 

5-3-2 تاثیر اندازه جمعیت با تعداد تکرار متغیر ………………………………………. 72

 

5-3-3 تاثیر اندازه نخبه …………………………………………………………………………….. 73

 

5-3-4 تاثیر تاثیر روش زمانبدی سریال و موازی بر الگوریتم TLBO ……..

 

5-4 مقایسه نتایج با دیگر الگوریتم­های فراابتکاری در حل مسئله RCPSP ………….

 

5-5 نتیجه ­گیری ………………………………………………………………………………………..82

 

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………….. 83

 

چکیده:

 

مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود، در سال­های اخیر مورد تحقیق بسیاری از محققان در رشته­های مختلف بوده­است. در این مسئله هدف زمانبندی فعالیت­های پروژه با توجه به روابط پیشنیازی و محدودیت منابع در کمترین زمان می­باشد. در این مسئله فضای جستجوی بسیار بزرگی جهت دست­یابی به جواب بهینه وجود دارد و نیازمند انجام محاسبات طولانی بخصوص برای ابعاد بزرگ مسئله با محدودیت­های زیاد می­­شود و الگوریتم­های دقیق برای آن موثر نیستند. الگوریتم­های فراابتکاری بعنوان جایگزین روش­های دقیق برای حل آن، پیشنهاد شده­است. در این پایان نامه الگوریتم فراابتکاری مبتنی بر آموزش- یادگیری برای حل این مسئله استفاده شده­است. این الگوریتم مبتنی بر جمعیت است که اخیرا معرفی شده است و فرایند آموزش و یادگیری در کلاس درس را شبیه سازی می­کند. همچنین برای جلوگیری از محلی شدن پاسخ­ها از رویکرد نخبه­گرایی در این الگوریتم استفاده شده­است. از ویژگی­های این الگوریتم این است که نیازی به پارامترهای کنترلی اختصاصی الگوریتم، ندارد و فقط پارامترهای کنترلی عمومی مانند

 

اندازه جمعیت و تعداد نسلها را شامل می­گردد. الگوریتم داری دو فاز، فاز معلم و فاز فراگیر است. ابتدا تعدادی زمانبندی را بطور تصادفی بر اساس جمعیت اولیه الگوریتم ها تولید می کنیم، سپس فازهای الگوریتم را روی زمانبندی ­ها اعمال می­کنیم بطوریکه جمعیت اولیه به طور تکراری بهبود می­یابد تا به شرط توقف برسیم. همچنین تاثیر عواملی مانند اندازه جمعیت و اندازه نخبه و تعداد زمانبندی­ها بر الگوریتم، بررسی شده است. کارایی الگوریتم ارائه شده با دیگر الگوریتم­های بکار گرفته شده در حل این مسئله، مقایسه شده است و نتایج موثر با قابلیت رقابت بالا با دیگر الگوریتم­ها حاصل شده ­است.

 

فصل نخست: مقدمه

 

1-1- مقدمه

 

امروزه، جهانی شدن تجارت، تغییرات سریع تكنولوژیك، بازارهای شدید رقابتی و رایزنی فشرده و قدرتمندانه شركتها سازمانها و بنگاههای اقتصادی را وادار به تغییر سیستم مدیریتی خود می­نماید، برای تطبیق و سازگاری با این تغییرات، مدیریت پروژه و پروژه محوری در مدیریت از اهمیت بالایی برای سازمانها برخوردار است. تولید کنندگان در بازار رقابتی امروز باید هزینه های تولید را تا حد امکان کاهش دهند تا بتوانند کالاهای خود را با قیمتی مناسب و قابل رقابت با دیگر رقبا به بازارها عرضه کنند. بنگاههای اقتصادی چاره­ای جز بالا بردن بهره­وری و انجام کارهای بیشتر و بهتر با صرف منابع و زمان کمتر ندارند. از همین جاست که مفاهیمی همچون پروژه، کنترل پروژه، زمانبندی پروژه و … مطرح شده­اند.

 

دنیای ارتباطی امروز به کمک فناوری اطلاعات و اینترنت امکان مشارکت بیشتر بنگاههای اقتصادی را فراهم آورده است و این خود امکان تعریف پروژه هایی بزرگتر را تسهیل کرده­است. تاخیر در ساخت یا توزیع، گاهی به از دست رفتن یک بازار می­انجامد و از این روست که حداقل کردن زمان انجام پروژه­ها در کنار کیفیت و قیمت اهمیت بیشتری می­یابد.

 

تاریخچه مدیریت پروژه در دنیای جدید به سالهای ابتدایی دهه 1900 میلادی باز می­گردد؛ هنری گانت با توسعه نمودار میله‏ای ابداعی خود آغازگر حركت پرشتاب بعدی طی سالهای دهه 1950 و 1960 میلادی در پروژه‌های نظامی و هوافضای آمریكا و سپس انگلستان گردید. هرچند نام پرآوازه هنری گانت به عنوان پدر تكنیك‏های برنامه‌ریزی و كنترل پروژه در تاریخ ثبت گردیده است لیكن سالهای دهه 1950 و 1960 به عنوان سالهای آغازین رشد و توسعه مدیریت پروژه در دنیای معاصر شناخته می‌شود. این سال­ها سرآغاز تكوین و توسعه بسیاری از روش­ها و دانش­های مربوط به مدیریت پروژه است كه سال­ها بعد توسط نرم‌افزارهای مختلف عملیاتی و در پروژه‌ها بكار گرفته شدند.

 

با توجه به همین مفاهیم، به دنبال طرح و زمانبندی برای انجام یک پروژه خواهیم بود که مسلما تاثیر به­سزایی در موفقیت پروژه و رسیدن به اهداف آن بازی خواهد کرد. این زمانبندی از طرفی باید با توجه به محدودیت­های منابع باشد و از طرف دیگر ممکن است به دلایل مختلف به دنبال حداقل کردن مدت زمان انجام پروژه باشیم و یا به دلایل اقتصادی به دنبال بیشینه کردن ارزش خالص فعلی پروژه باشیم.

 

یك پروژه مجموعه‌ای از فعالیت­هاست كه برای دستیابی به منظور یا هدف خاصی انجام می‌گیرد. پروژه‌ها شامل فعالیت­هایی هستند كه باید در تاریخ­های معین، با هزینه‌هایی معین و كیفیت تعیین‌شده‌ای به انجام رسند. بین این فعالیت­ها روابط پیش­نیازی برقرار است و روابط تقدم- تاخر بین آنها وجود دارد، به این معنی که برخی فعالیت­ها وابسته به برخی دیگر هستند و برای اجرای یک فعالیت باید فعالیت­های پیش­نیاز آن پایان یافته باشند یا حداقل تا مرحله لازم پیش رفته باشند. برنامه ریزی پروژه عبارت است از تعیین ترتیب زمانی یا برنامه زمانبندی جهت انجام فعالیت­های وابسته که تشکیل دهنده پروژه هستند. لازمه موفقیت هر پروژه، دستیابی توام به هر سه عامل زمان، هزینه و كیفیت معین است و خارج شدن هر یك از سه عامل مذكور از حدود تعیین شده، می‌تواند به انجام پروژه‌ای ناموفق و غیراقتصادی منجر شود. از فاکتورهای مهم موثر در زمان و هزینه پروژه منابع مورد استفاده در پروژه از قبیل پول و مواد اولیه و تجهیزات و نیروی انسانی است. برخی منابع تجدیدپذیر هستند یعنی مصرفی نیستند و بارها می­توان از آنها استفاده کرد مانند نیروی انسانی و برخی دیگر مانند مواد خام مصرفی هستند و تجدیدناپذیر می­باشند. معمولا این منابع محدود هستند و بین فعالیتها بصورت مشترک استفاده می­شوند که این خود باعث ایجاد محدودیتی دیگر در اجرای فعالیتها و زمانبندی پروژه می­شود. یک فعالیت برای­ اجرای خود باید تمام منابعش مهیا باشد تا به فعالیت اختصاص یابد. گاهی می­توان یک فعالیت را می­توان با تخصیص بخشی از منابع مورد نیازش، شروع کرد ولی برای خاتمه آن باید همه منابع مورد نیازش تامین شود. در اینجا فرض براین است که در ابتدای شروع هر فعالیت از پروژه همه منابع مورد نیازش به آن فعالیت تخصیص داده شود و پس از اجرای فعالیت، منابع باقیمانده آزاد گردند. منابع مورد نظر نیز تجدیدشدنی هستند.

 

بطورکلی انجام پروژه به پنج فاز تقسیم می‌شود. فاز اول، تعربف پروژه است که بر چگونگی پیدایش دید نسبت به پروژه و تعیین اهداف تاكید دارد. در این فاز، برخی عناصر كلیدی مجزا گردهم ‌آمده و به تخمین اینكه پروژه چه‌چیز را باید ارائه‌دهد، می­پردازد، فعالیتهای پروژه مشخص می­گردد و اهداف ‌كلی پروژه تعریف می­شوند. فاز دوم، برنامه‌ریزی پروژه است که شامل تعیین منابع ‌لازم برای انجام پروژه، برنامه‌ریزی، زمانبندی و تهیه‌ بودجه‌ پروژه است. در این مرحله اهداف به فعالیت‌های ملموس تبدیل می­گردند و گروه‌های كاری برای انجام این فعالیت­ها تشکیل می­شود. در این مرحله است که محدوده پروژه واقعی می­شود و توالی فعالیت­ها تعیین می­شوند و زمانبندی موقت انجام می­گیرد و برنامه تخصیص منابع به فعالیت­ها تهیه می­شود. این تحقیق نیز در این فاز انجام می­گیرد و به زمانبندی پروژه با توجه به محدودیت منابع می­پردازد و در تلاش است تا با استفاده از روشهای بهینه سازی و الگوریتم­های فراابتکاری[1] بهترین توالی انجام فعالیتها را که کمترین زمان اجرا دارند را تعیین کند. فاز سوم، اجرای پروژه است که فعالیت‌های هماهنگ‌سازی و راهبری تیم ‌پروژه به‌سوی انجام موثر فعالیت‌های پروژه را شامل می­شود. نامین منابع مورد نیاز مانند پول، نیروی‌انسانی، تجهیزات در این مرحله انجام می­گیرد. فاز چهارم، هدایت و كنترل پروژه است که در آن بر چگونگی انجام پروژه نظارت ‌می‌شود. مرحله سوم و چهارم همزمان انجام می­گیرند. تاكید این فاز بر روی چگونگی برخورد موثر مدیر با تاخیرات ناخواسته،‌ تخطی از سقف بودجه یا تغییر محدوده‌ پروژه است. ممکن است در این فاز پروژه دوباره برنامه ریزی و زمانبندی شود. آخرین فاز پروژه، بستن پروژه است؛ زمانی كه بازتاب همه‌ فعالیت‌ها و تلاش‌های انجام‌شده را می‌توان ‌دید بی‌شك مهم‌ترین فاز پروژه ، بستن و اتمام آن است. فازهای دو تا چهار یعنی‌ برنامه‌ریزی، اجرا و كنترل در یك‌ چرخه قرار دارند؛ این به ‌دلیل ماهیت وابستگی درونی این فازها به‌ یكدیگر است. مثلا گاهی لازم ‌است تا برنامه‌ پروژه با توجه به تجربیات بدست‌آمده در حین اجرا، یا بواسطه‌ تغییرات پدیدآمده در طول پروژه، اصلاح شود و نتایج اصلاح مجددا برای اجرا ارسال‌ گردد.

 

زمانبندی پروژه در صنعت و کارخانجات و حمل و نقل و فروش و پرداخت و … استفاده می­گردد و کمتر سازمانی است که اهمیت آن را درک نکرده باشد. دسته­ای از مسائل برنامه­ریزی پروژه که محدودیت­های منابع در آنها وجود ندارد یا در نظر گرفته نمی­شود به مسائل برنامه ریزی پروژه بدون محدودیت منابع و آن دسته که دارای محدودیت منابع می­باشند و این محدودیت­ها در برنامه­ریزی پروژه در نظر گرفته­می­شوند به مسائل برنامه­ریزی پروژه با محدودیت منابع[2] معروفند. زمانبندی پروژه با در نظر گرفتن محدودیت منابع از جمله مسایل با ادبیات غنی در حوزه مسائل تحقیق در عملیات و مدیریت پروژه است. این مسئله با توجه به شرایط متفاوت کاربردی و صنعتی از نظر تابع هدف، خصوصیات فعالیت ها، منابع و روابط پیش نیازی بسیار متنوع اند و محققین همواره به دنبال ارائه راه حل های کاراتری برای حل این مسئله بوده­اند. با توجه به اینکه در تمام سطوح پروژه با محدودیت منابع مواجه هستیم، لذا لزوم ایجاد و بکارگیری روش­هایی که انواع محدودیت­های منابع را در نظر بگیرند، مشخص است.

 

2- پیشینه پژوهشی:

 

تلاش‌های گذشته با هدف پیش‌بینی خطا را در سه گروه مورد بررسی قرار می‌دهیم: معیارهای نرم‌افزار[9]، معیارهای وابستگی[10] و معیارهای تاریخی[11]. ابتدا به بیان توضیحی در مورد شیوه کار کردن این معیارها می‌پردازیم.

 

2-1- معیارهای نرم‌افزار:

 

معیارهای نرم‌افزار برای اندازه‌گیری درجه پیشرفته بودن یک محصول و یا یک فرآیند نرم‌افزاری به کار می‌روند. معیارهای نرم‌افزاری به چندین گروه تقسیم می‌شوند: معیارهای محصول[12]، معیارهای فرآیند[13]، معیارهای پروژه[14] و معیارهای منبع[15]. معیارهای نرم‌افزاری که در پیش‌بینی خطا به کار می‌روند معیارهای محصول می‌باشند که از مشخصات کد سیستم نرم‌افزاری استخراج می‌شوند. این معیارها به سه گروه تقسیم می‌شوند: معیارهای اندازه[16]، معیارهای پیچیدگی[17] و معیارهای کیفیت[18]. (Mills, 1988) معیارهای اندازه بر اساس تعداد خطوط کد برنامه محاسبه می‌شوند مانند تعداد کل خطوط برنامه[19]، تعداد خطوط توضیحات[20] و … معیارهای میزان نگهداشت‌پذیری[21] و قابلیت تست برنامه وابسته است از جمله معروف‌ترین معیارهای پیچیدگی معیارهای پیچیدگی مک کیب[22] و معیارهای هالستد[23] می‌باشند. معیارهای مک‌کیب پیچیدگی کد را بر اساس تعداد مسیرهای کنترلی محاسبه می‌نماید. (McCabe, 1976) هالستد معیارهای خود را بر اساس ارتباطات ریاضی بین اجزای کد، پیچیدگی کد و نوع زبان برنامه نویسی مطرح کرد. (Halstead M. H., 1975) معیارهای اتصال[24] و پیوستگی[25] از معروف‌ترین معیارهای کیفیت می‌باشند که بالا و یا پایین بودن اندازه این دو معیار نشان دهنده کیفیت محصول و یا فرآیند نرم‌افزاری است. (Pressman, 1982) معیارهای کیفیت معیارهایی میباشند که درجه آن‌ها می‌تواند تولیدکنندگان نرم‌افزار را در مورد توانایی دست کار کردن سیستم‌شان مطمئن سازد.

 

2-2- معیارهای وابستگی:

 

معیارهای وابستگی معیارهایی هستند که بر اساس ارتباط اجزای کد نرم‌افزار محاسبه می‌شوند. این ارتباط می‌تواند بین سطوح مختلف کد مطرح شود مانند سطح فایل، کلاس، تابع … نوع ارتباط و یا به عبارت دیگر وابستگی موجود بین اجزای کد نیز می‌تواند متفاوت باشد مانند وابستگی داده[26] که بر اساس تعریف و استفاده از داده می‌باشد و یا وابستگی صدا زدن[27] که بر اساس تعریف و صدا زدن مؤلفه‌ها می‌باشد. (Zimmermann, 2008 & Nagappan )

 

2-3- معیارهای تاریخی:

 

این دسته از معیارهای بر اساس تغییراتی که در بین چندین انتشار[28] مختلف از یک سیستم نرم‌افزاری رخ می‌دهد تعریف می‌شوند. این تغییرات می‌توانند اضافه شدن، حذف شدن، تغییر یافتن مؤلفه‌های جز مربوطه در بین چندین انتشار باشند. محدودیتی که در به کار بردن این معیارها وجود دارد این است که محاسبه این معیارهای تنها برای محصولات نرم‌افزاری مقدور می‌باشد که دارای چندین انتشار باشند و همچنین اطلاعات کامل در مورد انتشارات قبلی موجود باشد.

 

1 quality assurance

 

2 release

 

3 syntax errors

 

4 semantic defects

 

5 measures

 

6 complexity metrics

 

7 classes

 

8 module

 

software metrics[9]

 

dependency metrics[10]

 

historical metrics[11]

 

product metrics[12]

 

process metrics[13]

 

 

project metrics[14]

 

resource metrics[15]

 

size metrics[16]

 

2-2-5- تشخیص استگانوگرافی……………………………………………………………………………….. 19

 

2-2-6- علامت حق تكثیر………………………………………………………………………………………. 19

 

2-3- معایب استگانوگرافی……………………………………………………………………………………… 20

 

2-4- تفاوت بین واترمارکینگ و فینگرپرینتینگ……………………………………………………………. 20

 

2-5- تفاوت پنهان نگاری و رمزنگاری………………………………………………………………………. 21

 

2-6- تفاوت پنهان نگاری، واترمارکینگ و رمزنگاری…………………………………………………….. 22

 

2-7- اهداف و ملزومات پنهان نگاری ………………………………………………………………………. 23

 

2-8- انواع بازرسی……………………………………………………………………………………………….. 25

 

2-9- شیوه حملات تحلیل………………………………………………………………………………………. 25

 

2-10- اصطلاحات استگانوگرافی……………………………………………………………………………… 26

 

2-11- روش های پنهان سازی اطلاعات…………………………………………………………………….. 26

 

2-12- استگانوگرافی در رسانه های مختلف………………………………………………………………… 28

 

2-12-1- استگانوگرافی در متن……………………………………………………………………………….. 29

 

2-12-2- استگانوگرافی در عکس…………………………………………………………………………….. 31

 

2-12-2-1- فشرده سازی عکس……………………………………………………………………………… 32

 

2-12-2-2- روش های رمز کردن عکس……………………………………………………………………. 33

 

2-12-2-3- درج بیت کمترین ارزش ……………………………………………………………………….. 33

 

2-12-2-4- پوشش و فیلتر…………………………………………………………………………………….. 35

 

2-12-2-5- الگوریتم ها و تبدیلات………………………………………………………………………….. 35

 

2-12-3- استگانوگرافی در صدا……………………………………………………………………………….. 36

 

2-12-3-1- محیط های صدا…………………………………………………………………………………… 37

 

-12-3-2- ذخیره صدا…………………………………………………………………………………………… 37

 

2-12-3-3- وسایل پخش………………………………………………………………………………………. 37

 

2-12-3-4- روش های مخفی کردن اطلاعات در صدا………………………………………………….. 38

 

2-12-3-5- مخفی کردن اطلاعات در Echo………………………………………………………………. 39

 

2-11- ابزارهای پنهان نگاری و بازیابی………………………………………………………………………. 40

 

2-12- استفاده از خط فرمان و ادغام فایل زیپ با گیف………………………………………………….. 41

 

2-15-کاربردهای استگانوگرافی………………………………………………………………………………… 42

 

2-13- تبدیل فوریه……………………………………………………………………………………………….. 44

 

2-14- تبدیل موجک…………………………………………………………………………………………….. 45

 

2-15- تبدیل موجك گسسته ……………………………………………………………………….. 45

 

2-16- تجزیه مقدار منفرد……………………………………………………………………………………….. 48

 

2-17- مقدار منفرد چیست؟……………………………………………………………………………………. 49

 

2-18- تعریف تجزیه مقدار منفرد…………………………………………………………………………….. 49

 

2-18- مثالی از SVD……………………………………………………………………………………………..

 

2-19- خواص SVD در پردازش تصاویر دیجیتال………………………………………………………… 51

 

2-20- پنهان نگاری دیجیتالی با استفاده از تجزیه مقدار منفرد………………………………………….. 53

 

2-20-1- الگوریتمهای مبتنی بر SVD خالص………………………………………………………………. 53

 

2-20-1-1- الگوریتم های مبتنی بر غیر بلوک……………………………………………………………… 54

 

2-20-1-2- الگوریتم های مبتنی بر بلوک…………………………………………………………………… 55

 

2-20-2- SVD و الگوریتم های مبتنی بر دامنه تبدیل…………………………………………………….. 55

 

2-20-2-1- الگوریتم مبتنی بر SVD و DCT……………………………………………………………….

 

2-20-2-2- الگوریتم مبتنی بر SVD و DWT………………………………………………………………

 

2-20-2-3- الگوریتم مبتنی بر SVD و FHT……………………………………………………………….

 

2-20-2-4- الگوریتم مبتنی بر SVD و Zernike…………………………………………………………..

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

3-1- پنهان نگاری دیجیتالی……………………………………………………………………………………. 59

 

3-2- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 61

 

3-3- روش های پنهان نگاری مبتنی بر SVD……………………………………………………………….

 

3-4- نهان نگاری مبتنی بر SVDچندگانه در حوزه موجک… (زارعی، 2014)……………………….. 63

 

3-4-1- الگوریتم جاسازی تصویر نهان نگاری……………………………………………………………… 63

 

3-4-2- الگوریتم استخراج تصویر نهان نگاری…………………………………………………………….. 65

 

3-5- روش پیشنهادی پنهان نگاری مبتنی بر DWT-SVD………………………………………………..

 

 

3-5-1- الگوریتم جاسازی پنهان نگاری……………………………………………………………………… 68

 

3-5-2- الگوریتم استخراج پنهان نگاری……………………………………………………………………… 70

 

فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق

 

4-1- پیاده سازی الگوریتم………………………………………………………………………………………. 72

 

4-1-1- ابزار مورد استفاده برای آزمایش و پارامترهای اندازه گیری…………………………………… 72

 

4-2- نتایج پیاده سازی…………………………………………………………………………………………… 74

 

4-3- مقایسه با سایر روش های پنهان نگاری………………………………………………………………. 78

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

 

نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………… 74

 

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………….. 84

 

پیوست (الف) کدهای پیاده سازی شده به زبان متلب……………………………………………………… 89

 

چکیده:

 

برای انتقال اطلاعات به روش هایی که کسی متوجه آن نشود راه های زیاد و موثری وجود دارد. استگانوگرافی علمی است که از زمان های دور از مفهوم آن برای انتقال اطلاعات سری استفاده می شد و امروزه نیز در سطح گسترده ای از آن استفاده می کنند. اکثر سرویس های اطلاعاتی روش های مشابهی برای انتقال اطلاعات سری خود بکار می گیرند. در این میان گروه های خرابکار و گروه های تروریستی نیز که معمولاًاز امکانات مالی خوبی بر خوردار هستند از این تکنولوژی چشم پوشی نمی کنند. پنهان نگاری یا استگانوگرافی هنر برقراری ارتباط پنهانی است و هدف آن پنهان کردن ارتباط به وسیله قرار دادن پیام در یک رسانه پوششی است به گونه ای که کمترین تغییر قابل کشف را در آن ایجاد نماید و نتوان موجودیت پیام پنهان شده در رسانه را حتی به صورت احتمالی آشکار ساخت. در پنهان نگاری تصویر، سیگنال پنهان نگاری شده در حوزه مكانی یا یكی از حوزه­های فركانسی مثل تبدیل کسینوس گسسته، فوریه، و موجک و … می­تواند پنهان شود. تکنیک­های پنهان نگاری درحوزه تبدیل، مقاومت بیشتری در مقابل حملات گوناگون در مقایسه با تکنیک­های حوزه مکان از خود نشان می­دهند، چون وقتی از تصویری تبدیل معکوس گرفته می­شود، تصویر مخفی به طور بی­قاعد­­ه­ای در طول تصویر پخش می­شود، بنابراین خواندن و اصلاح آن برای نفوذگرها بسیار مشکل خواهد شد. 

 

با توجه به کارهای گذشته ای که در این زمینه انجام شده است، در این پژوهش قصد داریم تا الگوریتم های پنهان نگاری در تصاویر دیجیتالی با استفاده از تجزیه مقدار منفرد را توسعه دهیم. برای این منظور از روش های پنهان نگاری ترکیبی که شامل تجزیه مقدار منفرد و تبدیل موجک گسسته می باشد استفاده خواهیم کرد.

 

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

 

پیشرفت سریع اینترنت و انقلاب اطلاعات دیجیتالی باعث تغییرات مهمی در كل جامعه شده است. داده های مولتی مدیا [1]كه در فرمت های دیجیتالی موجودند (تصویر، ویدئو، صدا) زمینه های چالش برانگیزی از نوآوری را باز كرده اند. نرم افزارهای ساده كاربردی و كاهش قیمت وسایل دیجیتالی این امكان را برای همه ی مردم در سراسر جهان فراهم كرده كه داده های مولتی مدیا را براحتی ایجاد و ویرایش كنند.

 

پهنای باند ارتباطات اینترنتی و انتقال تقریباً بدون خطای اطلاعات ایجاد كپی های یكسان از داده ها را آسان كرده است، به عكس فایل های آنالوگ (نوارهای كاست، نوارهایVHS )، فایل های دیجیتالی بر اثر
كپی های زیاد كیفیتشان كم نمی شود، در نگاه اول این مزیت فایل های دیجیتالی به نوع آنالوگ آن است ولی اشكال در حفظ حقوق كپی رایت[2] می باشد.[6]

 

روش های قدیم حقوق كپی رایت برای محافظت از داده های مولتی مدیا دیگر كافی نیست یك مكانیسم
ساده ی حفاظت كه براساس تعبیه اطلاعات در بیت های سرآمد یک فایل دیجیتالی بود، ناکارآمد شده زیرا این اطلاعات می تواند به آسانی با تغییر در فرمت داده بی اثر شود بدون آنکه هیچ اثری روی كیفیت فایل بگذارد.

 

رمزگذاری[3] یك فایل مولتی مدیای دیجیتالی از دسترسی داشتن به آن فایل تا زمانی كه كلید آشكار سازی مناسب را در اختیار نداشته باشند جلوگیری می كند، بنابراین مؤلف می تواند برای تحویل مولتی مدیا بصورت قابل مشاهده پول دریافت كند و هر مشتری كه حق تایپ را پرداخت كرده قادر خواهد بود فایل دریافت شده را بطور مناسب رمزگشایی كرده و استفاده نماید، اما اشكال در این است كه وقتی یكبار فایل مولتی مدیا رمز گشایی شد آن فایل می تواند بدون مانع مكرراً كپی شده و توزیع گردد.[6]

 

پنهان نگاری[4] دیجیتالی یک راه حل دیگر را برای حل این مشکل فراهم می کند. پنهان نگاری معادل فارسی واژه ی استگانوگرافی می باشد که در اصل کلمه ای یونانی بوده و از دو کلمهSteganos به معنای پنهان کردن و Graphy به معنای نوشتن تشکیل شده است.[7,8] اساس پنهان نگاری بر این فرض استوار است که پیام پنهان شده در اسناد یا تصویر توسط شخص سوم قابل تشخیص و یا بازیابی نباشد. پوشش
می تواند یک فایل صوتی، صدا، متن و یا ویدئو و … باشد.

 

با توجه به اینکه پنهان نگاری در طیف گسترده ای از رسانه های دیجیتالی و با اهداف خاصی طراحی
می شوند، لذا با توجه به موارد کاربردی در دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند. با وجود تفاوت در اعمال روش های پنهان نگاری دیجیتال، همه روش ها در داشتن امنیت بالا دارای نقطه اشتراک هستند با توجه به دامنه وسیع کاربرد تکنیک های پنهان نگاری آنها را می توان به صورت زیر طبقه بندی نمود:

 

طبقه بندی با توجه به حوزه کاری[5] (حوزه فرکانس[6] یا حوزه مکان[7]) با توجه به نوع اسناد[8] (متن، صدا و تصویر) و با توجه به ادارک و آگاهی انسانی[9] (سیستم بینایی و یا شنوایی)؛ با توجه به برنامه های کاربردی[10] (مبتنی بر منبع یا مبتنی بر مقصد).[9]

 

استگانوگرافی دارای روش های گسترده ای برای مخفی كردن اطلاعات در رسانه های مختلف است. در میان این روش ها می توان به جوهرهای نامرئی، امضای دیجیتالی، كانالهای پیچیده و ارتباطات طیف گسترده اشاره كرد. امروزه به خاطر وجود تكنولوژی پیشرفته از استگانوگرافی در متن، تصویر، صدا، سیگنالها و خیلی رسانه های دیگر استفاده می كنند. با این حال استگانوگرافی دارای عیوبی نیز می باشد. به طور مثال، برای فرستادن چند بیت اطلاعات، احتیاج به فرستادن تعداد بسیار زیادی بیت بدون اطلاعات هستیم و تلفات آن زیاد است. یا اینكه به محض لو رفتن الگوریتم یك روش، دیگر از آن روش نمی توان در مخفی كردن اطلاعات استفاده كرد.[2] به صورت كلی در سیستم های اختفاء اطلاعات سه عنصر مقاومت، امنیت[11]، و ظرفیت[12] دخیل هستند. در روش های پنهان نگاری عناصر ظرفیت و امنیت اهمیت اصلی را دارند. تصاویر مهمترین رسانه مورد استفاده به خصوص در اینترنت هستند و درك تصویری انسان از تغییرات در تصاویر محدود است. تصاویر نوعی رسانه پوششی مناسب در پنهان نگاری محسوب
می شوند و الگوریتم های پنهان نگاری متعددی برای ساختارهای مختلف تصاویر ارائه شده است.[2] به طور كلی روش های پنهان نگاری در تصویر از الگوریتم جاسازی[13] بیت ها و الگوریتم استخراج[14] تشكیل شده اند. برخی روش های روش های رایج در استگانوگرافی فایلهای تصویری عبارتند از [10] :

 

 

1. جایگزینی بیت کمترین ارزش[15] (LSB)

 

1. همبستگی بر پایه آستانه[16]

 

1. همبستگی بر پایه مقایسه[17]

 

1. روش طیف گسترده[18]

 

1. مقایسه ضریب باند متوسط[19] DCT [20]

 

1. مقایسه – همبستگی مستقر در باند متوسط DCT [21]

 

1. طیف گسترده در دامنه موجک[22]

 

با توجه به کارهای گذشته ای که در این زمینه انجام شده است، در این تحقیق قصد داریم تا
الگوریتم های پنهان نگاری در تصاویر دیجیتالی با استفاده از تجزیه مقدار منفرد را توسعه دهیم. برای این منظور از روش های پنهان نگاری ترکیبی که شامل تجزیه مقدار منفرد و تبدیل موجک گسسته می باشد استفاده خواهیم کرد.

 

1-2– بیان مساله

 

متن، تصویر، صوت و ویدئو را می توان به صورت داده های دیجیتال بیان کرد. فراگیری فزاینده و رشد سریع استفاده از اینترنت انسان ها را به سوی جهان دیجیتال و ارتباط از طریق داده های دیجیتال سوق داده است. هر جا سخن از ارتباط به میان آید، مساله امنیت کانال ارتباطی نیز مطرح می گردد. در واقع، در یک کانال ارتباطی، استگانوگرافی یا همان پنهان نگاری روشی از ارسال اطلاعات محرمانه است به نحوی که وجود خود کانال در این ارتباط مخفی بماند. روش استگانوگرافی کامپیوتری، روشی از استگانوگرافی است که امنیت اطلاعات را در رسانه دیجیتال فراهم می سازد و هدف آن درج و ارسال پیام محرمانه از طریق رسانه دیجیتال است بگونه ای که هیچ ظنّی مبنی بر ارسال اطلاعات برانگیخته نشود. پیام محرمانه می تواند به صورت یک تصویر یا متن و یا سیگنال کنترل و خلاصه هر چیزی که بتوان بصورت یک رشته بیتی از صفر و یک بیان شود، باشد. قابل توجه است، امکان دارد، پیام محرمانه قبل از استگانوگرافی تحت مراحل فشرده سازی و یا رمزنگاری نیز قرار گیرد. استگانوگرافی دارای سه پارامتر ظرفیت اطلاعات وارد شونده، کیفیت ادراکی و مقاومت است. بدون شک پیشینه سازی تؤام
همه ی این پارامترها امکان پذیر نیست و تنها بسته به کاربرد می باید مصالحه ای بین این پارامترها ایجاد کرد. روش های استگانوگرافی کامپیوتری، اساساً باید به گونه ای باشد که به هیچ وجه تصویر استگانوگرافی قابل کشف از تصویر اصلی نباشد. این چنین روش هایی از استگانوگرافی می توانند برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال، کاربرد دیگر استگانوگرافی علاوه بر ارتباطات امنیتی، کمک در ایجاد بانک اطلاعاتی است. در این کاربری، وظیفه استگانوگرافی همراه کردن اطلاعات اضافی و مربوطه به تصویر با آن به منظور یکپارچه سازی اطلاعات و تسهیل در ذخیره سازی است. چنین کاربردهایی از استگانوگرافی، وجود اطلاعات در تصویر عموماً معلوم بوده و سیستم بسته فرض می شود و هیچگونه نگرانی از حمله به تصویر از خارج به منظور کشف اطلاعات وجود ندارد. در این موارد، روش های غیر مقاوم مناسب به نظر می رسند. از طرف دیگر در کاربردهای اطلاعاتی، تصویر دیجیتال به عنوان سیگنال حامل بوده و پیام محرمانه می تواند به صورت نامه های بسیار محرمانه نقشه های نظامی و تصاویر مخصوصی باشد در این کاربردها تاکید اصلی بر این است که ناظر سوم به هیچ وجه متوجه وجود اطلاعات در تصویر نشده و نتواند تداخلی در کانال ارتباطی ایجاد کند یا موفق به کشف پیام شود. در این کاربردها، می توان از شکل های مقاوم یا از روش های غیر مقاوم استفاده کرد.

 

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق

 

به دلیل رشد وسیع ارتباطات دیجیتال و سهولت در رد و بدل نمودن اطلاعات پرونده ها از طریق شبکه های کامپیوتری نظیر اینترنت و همچنین حجم بسیار زیاد اطلاعات رد و بدل شده، پنهان نگاری کاربرد مناسبی پیدا کرده است و استفاده از آن روز به روز بیشتر می شود. از طرفی برای جلوگیری اطلاع از ارتباطات باندهای تروریستی یا افراد بزهکار و یا خروج اطلاعات محرمانه از شرکت ها یا سازمان ها به منظور ارزیابی امنیتی سیستم های پنهان نگاری که توسط نیروهای نظامی یا امنیتی استفاده می شوند، به تحلیل پنهان نگاری نیاز است. هر چقدر پهنای باند اینترنت برای انتقال پرونده های بزرگ نظیر
پرونده های ویدئویی، بیشتر می شود، انتقال اطلاعات غیر عادی و مشکوک نیز ساده تر شده و غیر قابل آشکارتر می شود. در طی سالهای اخیر تلاش هایی برای طراحی الگوریتم های تحلیل انجام شده است. اکثر پژوهشگران با توجه به راه حل های پیشنهادی خود بر این باورند که سایر الگوریتم های
پنهان نگاری دارای ضعف هستند و اختلاف آرا در این زمینه وجود دارد. لذا مقایسه و بررسی
الگوریتم های پیشنهادی با سایر روش ها برای تحقیق در نظر گرفته شده است.

 

[1] . Multimedia

 

[2] . Copyright

 

[3] . Encryptography

 

[4] . Steganography

 

[5] .Application domain

 

[6] . Frequency domain

 

[7] . Spatial domain

 

[8] . Type of document

 

[9] . Human perception

 

[10] . Application

 

[11] . Security

 

[12] . Capacity

 

نتیجه گیری………………… 31

 

منابع و مآخذ……………….. 32

 

چکیده:

 

امروزه توسعه و بهبود فرآیندهای تجاری محور اصلی توسعه اقتصادی هر كشور محسوب می‌شود و برخورداری از سهم قابل قبولی از تجارت جهانی هدف مدنظر دولت‌های جهان است[9]. قرن حاضر که به عصر اطلاعات معروف شده است؛ پدیده‌هایی را به همراه آورده است که ضمن نوظهور و ناشناخته بودن، موجب تحول اساسی در مراودات تجاری و اقتصادی کشورها شده است و تجارت الکترونیک از جمله مهمترین این پدیده هاست که الزاماتی را هم به همراه دارد. عمده ترین این الزامات بانکداری الکترونیک و در کنار آن بیمه الکترونیک است که البته کمتر به آن پرداخت شده است[7]. با توجه به تمرکز شرکتها بر کسب وکار الکترونیک، بیمه الکترونیک می‌تواند مزیت رقابتی قابل توجهی برای شرکتها بوجود آورد.      

 

بیمه الکترونیکی، در یک نگاه کلی به فراهم ساختن امکان دسترسی مشتریان به خدمات بیمه‌ای با استفاده از واسطه‌های ایمن بدون حضور فیزیکی اطلاق می‌شود. به عبارت دیگر، به معنای استفاده از روش‌های الکترونیکی برای کمک به مبادله کالاها و خدمات بیمه‌ای است. بیمه الکترونیک حاصل تحول در فناوری اطلاعات و ارتباطات است و استفاده از آن در صنعت بیمه باعث افزایش ظرفیت تولید، تخصصی شدن فعالیت ها و بهبود سرعت و کیفیت خدمات خواهد شد[6].

 

بیمه الکترنیکی به عنوان یک تکنولوژی جدید بنا به دلایل مختلفی در افزایش کارایی شرکتهای بیمه موثر است. این قبیل خدمات هزینه‌های اداری را از طریق فرآیند اتوماسیون کسب و کار کاهش داده و اطلاعات مدیریتی را بهبود می‌بخشد. همچنین از این طریق کارمزد پرداختی به واسطه ها از طریق فروش مستقیم بیمه‌نامه به مشتری کاهش می‌یابد[5].

 

استفاده از تجارت الكترونیك كاهش چشمگیر هزینه‌های معاملاتی، دسترسی آسان به اطلاعات، افزایش درصد فروش، بالا رفتن قدرت انتخاب مصرف‌كنندگان، كاهش و حذف محدودیت بازار، افزایش تعداد عرضه‌كنندگان كالاها و در نهایت افزایش توان رقابت و رقابتی شدن بنگاه‌ها، بخش‌ها و اقتصاد ملی می‌شود.

 

بیمه الكترونیكی نیز كه كاربرد اینترنت و فن‌آوری اطلاعات در توزیع و تولید خدمات بیمه‌ای است یكی از زیر مجموعه‌های تجارت الكترونیك محسوب می‌شود كه همگام با توسعه اینترنت، بسط و گسترش یافته و استفاده از آن در سال‌های اخیر در كشور‌های مختلف مرسوم شده‌است. بررسی تاثیر تجارت الكترونیك بر شركت‌های بیمه هدف اصلی این مطالعه بوده است. تاكید بر مفهوم بیمه الكترونیكی، مزایا و ملزومات آن، نقش آن در صنعت بیمه و ضرورت توجه به اجرای موفق آن در جنبه های مختلف بازار بیمه مورد بحث قرار گرفته است.

 

مقدمه:

 

 

مقایسه تحولات سه دهه اخیر حاکی از آن است که این تحولات نسبت به گذشته تفاوت اساسی دارد که علت اصلی این اختلافات مربوط به انقلابی است که در این دهه‌ها رخ داده است. شرایط و روشهای انجام كسب و كار مدام در حال تغییر و تحول بوده و هر روزه گزینه‌های بیشتری در اختیار كسب و كارها قرار می‌گیرند.گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی ابعاد زندگی بشر تحولی بنیادین ایجاد کرده و دنیای کنونی را در جریان یک انقلاب کامل قرار داده است. امروزه، فناوری اطلاعات و ارتباطات محور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف قرار گرفته است. تجارت الکترونیک یکی از نمونه های عینی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه های اقتصادی است. ظهور اینترنت و تجاری شدن آن در دهه های اخیر شیوه های سنتی تجارت را متحول نموده و تجارت الکترونیکی انقلابی در شیوه‌ها و رویه‌های تجاری گذشته ایجاد کرده است. یکی از مصایق تجارت الکترونیک، بیمه الكترونیكی است که به عنوان بخشی از تجارت الكترونیك و موجی كه كمتر از انقلاب صنعتی نیست در دنیا از رشد بی‌سابقه‌ای برخوردار بوده است و بیمه و به طور كلی موسسات مالی از جمله صنایعی هستند كه تجارت الكترونیك می‌تواند نقش بسزایی در رشد و توسعه آنها ایفا كند، چرا كه صنعت بیمه صنعتی است با حجم زیاد اطلاعات، لذا دارای زمینه مناسبی جهت استفاده گسترده از تكنولوژی اطلاعات می‌باشد[2].

 

بیمه الکترونیکی، در یک نگاه کلی به فراهم ساختن امکان دسترسی مشتریان به خدمات بیمه‌ای با استفاده از واسطه های ایمن بدون حضور فیزیکی اطلاق می‌شود. به عبارت دیگر، بیمه الکترونیکی به معنای استفاده از روش‌های الکترونیکی برای کمک به مبادله کالاها و خدمات بیمه‌ای است[4]. بیمه الکترونیک علاوه بر کاهش دادن هزینه‌های اداری و مدیریتی (داخلی) از طریق مکانیزه شدن مراحل کار، باعث می شود تا نوعی ارتباط شبکه‌ای بین واحدهای شرکت‌ها به وجود آید و اطلاعات مدیریتی ارتقا پیدا کند. همچنین خریداران هزینه کمتری خواهند داشت. بیمه الكترونیك زمانی تحقق خواهد یافت كه مخاطبان آن از آن استقبال نموده و سعی در بكارگیری آن داشته باشند[2].