فصل دوم پایداری شیب و انواع روش­های تحلیل  شیب
2-1- مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………….. 6
2-2- انواع ناپایداری در سطوح شیب­دار…………………………………………………………………………… 6
   2-2-1- ناپایداری در خاك­ها……………………………………………………………………………………. 6
     2-2-1-1- ریزش…………………………………………………………………………………………………. 6
     2-2-1-2- لغزش…………………………………………………………………………………………………. 7
     2-2-1-3- شكست دایره‌ای…………………………………………………………………………………….. 8
   2-2-2- ناپایداری در سنگ­ها……………………………………………………………………………………. 9
     2-2-2-1- شكست صفحه‌ای…………………………………………………………………………………… 9
     2-2-2-2- شكست گوه‌ای……………………………………………………………………………………… 9
     2-2-2-3- شكست واژگونی…………………………………………………………………………………… 9
   2-2-3- افتادن سنگ­ها…………………………………………………………………………………………… 10
2-3 روش­های تحلیل پایداری سطوح شیب­دار………………………………………………………………….. 11
   2-3-1- روش­های تجربی……………………………………………………………………………………….. 11
   2-3-2- روش احتمالاتی………………………………………………………………………………………… 12
   2-3-3- روش مونت كارلو………………………………………………………………………………………. 13
   2-3-4- روش تئوری بلوكی…………………………………………………………………………………….. 14
   2-3-5- روش­های عددی در تحلیل پایداری شیب………………………………………………………….. 15
   2-3-6- روش­های تعادل حدی…………………………………………………………………………………. 16
2-4- كاربرد روش­های تعادل حدی در تحلیل پایداری سطوح شیب­دار…………………………………… 16
   2-4-1- شكست صفحه‌ای………………………………………………………………………………………. 16
     2-4-1-1- بررسی امكان رخ دادن شكست صفحه‌ای……………………………………………………. 16
     2-4-1-2- تحلیل شكست صفحه‌ای به روش تعادل حدی………………………………………………. 17
   2-4-2- شكست گوه‌ای………………………………………………………………………………………….. 19
     2-4-2-1- شرایط وقوع شكست گوه‌ای……………………………………………………………………. 19
     2-4-2-2- تحلیل شكست گوه‌ای به روش تعادل حدی…………………………………………………. 20
   2-4-3- شكست دایره‌ای………………………………………………………………………………………… 20
     2-4-3-1- شرایط وقوع شكست دایره‌ای…………………………………………………………………… 20
     2-4-3-2- تحلیل شكست دایره‌ای به روش تعادل حدی………………………………………………… 21
     2-4-3-3- محاسبه ضریب ایمنی برای شكست دایره‌ای…………………………………………………. 21
2-5-  پایداری خاكریزها با روش باریكه‌های قائم……………………………………………………………… 22
   2-5-1- روش فلنیوس……………………………………………………………………………………………. 24
   2-5-2- روش بیشاپ…………………………………………………………………………………………….. 27
   2-5-3- روش جانبو………………………………………………………………………………………………. 30
   2-5-4- روش تیلور……………………………………………………………………………………………….. 32
   2-5-5- روش اسپنسر…………………………………………………………………………………………….. 34
   2-5-6- روش سارما………………………………………………………………………………………………. 36
2-6نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 36
فصل سوم تشریح الگوریتم برنامه‌‌نویسی ژنتیک
3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 38
3-2 تاریخچه­ی ظهور الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک…………………………………………………………… 38
3-3 ویژگی­های الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک………………………………………………………………….. 39
3-4 تحقّق الگوریتم برنامه‌نویسی ژنت
یکی…………………………………………………………………………. 41
   3-4-1 ایجاد یک جمعیت اوّلیه…………………………………………………………………………………. 41
   3-4-2 تکرار مراحل زیر تا برقراری شرط پایان GP………………………………………………………. 41
3-5 ایجاد جمعیت اوّلیه……………………………………………………………………………………………… 42
3-6 عملگرها در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک………………………………………………………………… 43
   3-6-1 عملگرهای اصلی در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک……………………………………………….. 43
     3-6-1-1 عملگر تکثیر…………………………………………………………………………………………. 43
     3-6-1-2 عملگر تزویج……………………………………………………………………………………….. 43
   3-6-2 عملگرهای فرعی در الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک………………………………………………… 45
     3-6-2-1 عملگر جهش……………………………………………………………………………………….. 45
     3-6-2-2 عملگر جایگشت……………………………………………………………………………………. 46
     3-6-2-3 عملگر ویرایش……………………………………………………………………………………… 46
     3-6-2-4 عملگر کپسوله‌سازی……………………………………………………………………………….. 46
     3-6-2-5 عملگر ده یک کشی………………………………………………………………………………. 46
   3-6-3- انتخاب والدین………………………………………………………………………………………….. 47
     3-6-3-1- روش چرخ­گردان…………………………………………………………………………………. 47
   3-6-4 محاسبه­ی شایستگی……………………………………………………………………………………… 48
3-7 تعیین پاسخ نهایی……………………………………………………………………………………………….. 49
3-8 شرایط خاتمه در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک…………………………………………………………… 49
3-9 استفاده از الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک در به دست آوردن ضریب اطمینان………………………… 49
   3-9-1 مدل کردن الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با استفاده از نرم افزار متلب…………………………. 50
3-10 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………….. 52
فصل چهارم: مدلسازی پایداری شیروانی سد­های خاکی با استفاده از الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک
4-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 54
4-2- روند و نحوه ی ساخت بانک اطلاعاتی برای تولید مدل الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک…………. 54
4-3-مدل سازی نمونه­های سد در برنامه GEO-SLOPE…………………………………………………. 55
4-4-روش آنالیز………………………………………………………………………………………………………. 59
   4-4-1-روش Grid & Radius……………………………………………………………………………. 59
   4-4-2-روش Entry & Exit……………………………………………………………………………….. 61
   4-4-3-مقایسه دو روش………………………………………………………………………………………….. 62
4-5-مدل بهینه الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک…………………………………………………………………. 115
4-6-بررسی و بحث در ارتباط با مدل الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک…………………………………….. 118
4-7-صحت فرمول­ها با نمونه ی واقعی…………………………………………………………………………. 124

   4-7-1-سد قره آقاچ……………………………………………………………………………………………. 124
   4-7-2-سد سورک……………………………………………………………………………………………… 125
4-8-نتیجه گیری و جمع بندی……………………………………………………………………………………. 125
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد
5-1-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………. 128
5-2- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………….. 129
منابع و مراجع. ………………………………………………………………………………………………………. 130
1-1-       مقدمه
احداث سدها، یکی از مهم­ترین و حیاتی­ترین پروژه­ها در هر کشور محسوب می­شود و طرح ایمن و اقتصادی آن نیازمند زمان و هزینه زیادی می­باشد.
انواع سد­ها عبارتند از سد بتنی وزنی که پایداری آن بر اساس وزن آن است، سد بتنی قوسی که ممکن است تک قوسی یا دو قوسی باشد، سد بتنی پایه دار و پشت بنددار، سد پاره سنگی (که سنگی و سنگریزه ای هم گفته می شود)و سد خاکی که عمده مصالح آن مواد خاکی و پاره سنگی است.
<span style="color:
#000000″>به طور کلی سدی که بدنه آن از مصالح خاکی یا پاره سنگی یا از هر دو ساخته می­شود به نام سد خاکریز[1] نامیده می­شود و اگر عمده مصالح آن خاک باشد، سد خاکی[2] نامیده می­شود.
از زمان­های بسیار پیش احداث سدهای خاکی به منظور تنظیم و ذخیره­ی آب معمول بوده است،اما به علت امکانات محدود و عدم شناخت قوانین مکامیک خاک و هیدرولیک، ارتفاع سد­ها و بدنه خاکی از مقدار محدودی فراتر نمی­رفت.امروزه با پیشرفت علم مکانیک خاک و توسعه امکانات تکنولوژی و مطالعات دقیق­تر توانسته­اند سد­های خاکی با ارتفاع­های قابل ملاحضه­ای احداث نمایند.از دیدگاه تکنیک و روش ساخت سدهای خاکی دو گروه هستند که تقریبا تمامی آنها در گروه غلتکی(کوبیدنی)قرار دارند و تعدادی در گروه هیدرولیکی و نیمه هیدرولیکی طبقه بندی می­شوند. منظور از سد­های غلتکی این است که ساخت سد با روش کوبیدن خاک که به وسیله ی غلتک است صورت می­گیرد و روش هیدرولیکی این است که با انباشته شدن مصالح ساخت سد صورت می­گیرد. از دیدگاه همگنی بدنه سد، سد­های خاکی را می توان به سه دسته تقسیم بندی کرد:سد­های خاکی همگن، سدهای خاکی مطبق یا مغزه دار و سدهای خاکی دیافراگمی.

1
1

 

 

فصل اول: مقدمه وهدف از این تحقیق
  1. 1- مقدمه                                                    

 

 

 

1
2

 

 

       1 . 1. 1-  مهندسی دریا 
       1. 1. 2- تاریخچه مطالعات                                                                                           

 

 

 

3    
4

 

 

    1 . 2- هدف از این تحقیق
فصل دوم: بنادر صیادی                                                                                        

 

 

 

5
6

 

 

   2 .1- تعریف بنادر  صیادی
   2. 2- شرایط حاکم بر طراحی بندر                                                                                           

 

 

 

6   6                    

 

 

      2. 2. 1- شرایط اقتصادی         
      2. 2. 2- شرایط فیزیکی                                                                

 

 

 

7
7

 

 

      2. 2. 3-  شرایط کشتیرانی      
          2 . 2. 3. 1- اثر باد                                                                            

 

 

 

7    7

 

 

         2. 2. 3. 2- اثر موج
         2. 2. 3. 3- اثر جریانها                                                                                              

 

 

 

  7
8

 

 

2. 3 –  شرایط مربوط به حفظ عمق در قسمتهای مختلف بندر                                                           2. 4- انواع موج شکن ها

 

 

 

8
9

 

 

2. 4. 1- موج شکن منقطع یا پایدار  
2. 4. 2- موج شکن شناور                                                                    

 

 

 

9
9

 

 

2. 4. 3- موج شکن هوایی      
2 . 4. 4-  موج شکن یکسره                                                                            

 

 

 

10

 

 

فصل سوم: صفحات مستغرق

 

 

 

11
11

 

 

3. 1- مقدمه  
 3. 2- تئوری صفحات مستغرق                                                                                                                                        

 

 

 

13
17

 

 

3. 3- مطالعات انجام شده       
فصل چهارم: مکانیک امواج و هیدرودینامیک لنگرگاه

 

 

 

18   24

 

 

 4. 1- مقدمه  
 4. 2- امواج منظم                                                                       

 

 

 

24
26

 

 

 4. 2. 1- تعریف پارامتر های موج 
 4. 2. 2- تئوری موج خطی                                                    

 

 

 

26

 

 

              4. 2. 2. 1- فرضیات                                                                            

 

 

 

29
33

 

 

              4. 2. 2. 2- سرعت ، طول و پریود موج      
  4. 2. 2. 3- پروفیل امواج سینوسی                                                     

 

 

 

33
34

 

 

              4. 2. 2. 4- برخی توابع مفید و کاربردی 
فصل پنجم:  شرح مدل فیزیکی                                                      

 

 

 

35
36

 

 

     5. 1- حوضچه مدل     
     5. 2-  بندر                                                                                               

 

 

 

37
37

 

 

     5. 3- دستگاه تولید موج یکنواخت
 5. 3. 1-  الکترو گیر بکس                                                                                            

 

 

 

38
39

 

 

         5 . 3. 2-بازوی پیستونی                           
         5. 3. 3-  پاروی موج ساز                                                                                                      

 

 

 

40
40

 

 

 5. 4- دستگاه رسوب سنج
5. 4. 1- سنسور                                                                           

 

 

 

42
46

 

 

       5. 4. 2- مانیتور         
   5. 5-  رسوب مورد استفاده                                                                                                                       

 

 

 

44
44

 

 

5. 5. 1- براده چوب
5. 5. 2- تراشه آلومینیوم                                                                                                     

 

 

 

44   

 

 

       5. 5. 3- ماسه                                                                                                     

 

 

 

45
46

 

 

فصل ششم: شرح آزمایش های انجام شده ونتیجه گیری
  6. 1- شرح آزمایش ها

 

 

 

48
51

 

 

      6. 1. 1- آزمایش شماره یک
      6. 1. 2-  آزمایش شماره دو                                                                                                  

 

 

 

54
58

 

 

     6. 1. 3- آزمایش شماره سه    
      6. 1. 4-  آزمایش شماره چهار                                                                                            

 

 

 

62
66

 

 

      6. 1. 5- آزمایش شماره پنج  
      6. 1. 6-  آزمایش شماره شش                                                                                            

 

 

 

70
75

 

 

      6. 1. 7- آزمایش شماره هفت
   6. 2- مقایسه و بحث

 

 

 

87

 

 

نتیجه گیری                                                                                

 

 

 

88

 

 

  پیوست الف : جدول ها                                                                                        

 

 

 
خلاصه:
با توجه به اینکه اثر صفحات مستغرق در کنترل فرایند رسوب گذاری در سواحل رودخانه ها طی پژوهش هایی پیشتر بررسی شده در این تحقیق سعی شد که کاربرد این صفحات تحت شرایط گوناگونی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد لذا با ایجاد حوضچه و بندر گاهی، در اشل آزمایشگاهی سعی شد شرایط امواج دریا و رسوب مدلسازی شده وتوپوگرافی کف محوطه بندر ابتدا بدون کاربرد صفحات مستغرق و سپس با قراردادن صفحات تحت زوایای مختلف برداشت شد و با مقایسه این برداشتها با یکدیگر نتایجی حاصل شد که این نتایج حاکی است که کاربرد صفحات مستغرق در مقابل ورودی بندر گاه موجب خواهد شد که رسوب در جهت عرضی هدایت شده و نتیجه آنکه ورودی رسوب به داخل بندر کنترل گردد.
اطلاعات مربوط به ارتفاع نقاط شبکه بندی روی بستر حوضچه ، در نرم افزار Excellوارد شده و به صورت جدول تنظیم شده است و این جدول ها نیز توسط نرم افزارSurfer مورد پردازش قرار گرفته و شکل توپوگرافی بستر حوضچه به صورت سه بعدی و شبکه بندی ترسیم شده است.در این تحقیق ابتدا آزمایش بدون کاربرد صفحات مستغرق بمدت 370 دقیقه و سپس با تخلیه آب حوضچه و استفاده از دستگاه رسوب سنج توپوگرافی کف محوطه بندر برداشت شد و نهایتا” با استفاده از نرم افزار Surfer نمای سه بعدی کف را پس از انجام هر سیکل آزمایش ترسیم شده که در ادامه فرایند آزمایش ها نتایج با این حالت به عنوان آزمایش شاهد مقایسه شده است.از آنجا که صفحات مستغرق در کانالهای آبگیر مورد استفاده قرار گرفته و به طرز قابل ملاحظه ای در انتقال عرضی رسوب و کنترل ورود رسوب به داخل آبگیر موثر بوده است ، لذا در این تحقیق با استفاده از مدل فیزیکی و شبکه بندی محوطه بندر و اطراف آن و شبیه سازی امواج دریا توسط دستگاه موجساز در محیط آزمایشگاه ابتدا میزان رسوب ورودی در نقاط مختلف شبکه بندی بندر در حالت بدون استفاده از صفحات اندازه گیری شده و سپس با کار گذاشتن صفحات مستغرق ، با آرایش مختلف ، در مقابل دهانه ورودی بندر بار دیگر میزان رسوب در نقاط شبکه بندی اندازه گیری شده است و نتایج با حالت بدون صفحات مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این آزمایش ها حاکی از آنست که نصب صفحات مستغرق با آرایش مختلف در دهانه ورودی بنادر موجب انتقال عرضی رسوب و در نتیجه کنترل ورود رسوب به داخل بندر می گردد.
 
1- مقدمه
1. 1. 1- مهندسی دریا(ساحل)
تلاش برای برخی مسائل در منطقه ساحلی نظیر فرسایش سواحل و طراحی سازه ای و کاربری بنادر به قرن ها قبل باز میگردد بران(1972 Bruun)  مباحثی را در مورد فرسایش دریا و کنترل سیل در کشورهای هلند ،انگلیس و دانمارک در قالب بر کارهای حفاظتی در دریا از قرن دهم میلادی به بعد ارائه نمود اینمان (Inman 1974) از مطالعه در مورد بنادر قدیمی اطراف دریای مدیترانه دریافت که بنادرساخته شده در هزار تا دو هزار سال قبل از میلاد مسیح ،”بیانگر یک درک عمیق غیر علمی خیلی بالا از امواج و جریانات دریایی هستند که به پیشرفت مفاهیم قابل توجه در مقابل نیروهای طبیعی منجر شده است”.
کارهای ساحلی بطور تاریخی مربوط به مهندسین عمران و امور نظامی بوده است.عبارت مهندسی دریا با برگذاری اولین کنفرانس مهندسی دریا درلانگ بیچ[1] کالیفرنیا در سال1950در زمره رشته های مهندسی با کاربرد عمومی تعریف گردید.اوبرین (Obrien 1950)  در پیشگفتارمجموعه مقالات کنفرانس فوق نوشت که مهندسی دریا یک رشته مهندسی جدید یا جداگانه نبوده و تربیت مهندسین و انجمن جدید مورد نظر نبوده است .مهندسی دریا اساساً شاخه ای از مهندسی عمران میباشد که بطور قابل توجهی بر علومی مانند اقیانوس شناسی ، هوا شناسی، مکانیک سیالات، الکترونیک و مکانیک سازه و سایر رشته اتکا دارد.
در مقایسه با سایر زمینه های مهندسی عمران، طراحی و مهندسی دریا کمتر بوسیله آئین نامه هاکنترل میشود دلیل این امر نیز طبیعت محیط ساحلی است که کمتر قابل استناد بوده و فقدان نسبی تجربیات پایه ای مورد نیاز جهت تدوین آئین نامه نیز مزید علت بوده است.

 

 

1. 1. 1. 2- تاریخچه مطالعات

 

تحقیقات و مطالعات در زمینه رسوب گذاری در بنادر در زیر آمده است:
منگور و چاندراوانسا (Mangor, Chandravansa 1991) مدل فیزیکی برای حل مشگل کم عمقی در بندر ماهیگیری برووالا در سریلانکا ساخته اند و ایشان توصیه به ساخت یک موج شکن ثانویه جدید در سمت پایین دست موج شکن موجود کرده اند. همچنین تاکید کردند که موج شکن جدید قرینه موج شکن اصلی باشد.
در آزمایشگاه دانلی(Danlee1986) مشگل کم عمقی بندر دینگ وال در کانادا مورد مطالعه قرار گرفت و پیشنهاد شد که با تغییر شکل دهانه ورودی بندر جریانی ازطرف داخل به خارج مخزن ممکن است ایجاد و تولید شود که می تواند از ته نشین شدن رسوب جلوگیری کند. در بندر ماهیگیری گومیزاکی ژاپن ، نودا(Noda1966) پیشنهاد کرد که طول موج شکن اصلی زیاد شود.
مطالعات برای مشگل رسوب گذاری بندر ماهیگیری یاکاکنت در ترکیه بوسیله گونبک(1990 Gonbac) انجام شده و پیشنهاد به ساخت یک موج شکن اصلی و یا آب شکن در بالا دست بندر کرده اند.
 بوتین(Butin 1991) که مجموعه ای از مطالعات و تحقیقات آزمایشگاهی را در 59 بندر در آمریکا جمع آوری کرده است آشکار ساخت که محل و شکل ورودی بندر به طورجدی بر میزان کم عمقی تاثیر می گذارد.برای جلو گیری از مشگل بندر مریلند در کانادا اولت و انکتیل(1983 Olet, Anctill)  گزینه های مختلف را در آزمایشگاه آزمایش کرده اند و مناسب ترین شکل موج شکن ثانویه را تعیین کردند. توسط تحقیقات تکمیلی تاکیدشدکه مشگل فرایندکم عمقی با پارامتر های مختلف موج شکن تناسب دارند. اکثر مطالعات فوق در موردکم عمقی در یک منطقه خاص و تلاش برای بر طرف ساختن مشکل همان نقطه را دارند. تا زمانیکه این مشگل در سرتاسر جهان فرا گیر است تعیین پارامترهایی که تاثیر بر کم عمقی می گذار ند حائز اهمیت میباشد. در این تحقیق به بررسی روند رسوب گذاری در بنادر با استفاده از مدل فیزیکی در دانشگاه شهید باهنر کرمان و همچنین آزمایشهای مربوط به کاربرد صفحات مستغرق در دهانه بندرجهت جلو گیری و کنترل ورود رسوب به بندر پرداخته شده است.

 

 

1. 1. 2- هدف از این تحقیق

 

رسوبات بستر توسط امواج و جریانات دریایی در مقابل موج شکن اصلی به سمت لبه موج شکن انتقال می یابند. با شکسته شدن امواج در نزدیکی ورودی بندر این رسوبات به حالت تعلیق درآمده و توسط امواج ضعیف به درون مخزن بندر انتقال می یابند و در نتیجه این فرایند از عمق مفید ناحیه داخل بندر کاسته شده و همین امر موجب می گردد که کشتیها و شناورها برای ورود و کناره گیری با مشگل رو برو گردند. جهت تامین عمق لازم برای عبور و مرور شناور ها می بایست بندر لایروبی گردد و با توجه به بالا بودن حجم رسوب وارد شده به بندر و پایین بودن حجم واحد لایروبی میزان هزینه جهت انجام عملیات لایروبی بسیار قابل توجه می باشد. لذا هدف این تحقیق تلاش در جهت ارائه راهکاری جهت کاستن از ورود رسوب به بندر و در نتیجه صرفه جویی اقتصادی در نگهداری از بنادر می باشد.
تعریف بنادر صیادی
بنادر ماهیگیری به بنادری اطللاق میگردد که برای قایقهای ماهیگیری و سایر شناورها طراحی و ساخته می شوند. بطور کلی این سازه ها دارای دو جزء زیر می باشند:
الف: موج شکن اصلی
قسمتی است که طول بیشتر دارد و در قسمت بالا دست ساخته شده و با امواج غالب مقابله میکند.
ب: موج شکن فرعی
قسمتی از بندر است که دارای طول کمتر نسبت به موج شکن اصلی بوده و در قسمت پایین دست برای مقابله با امواج ضعیف تر ساخته می شود.
یک بندر برای پناه دادن به کشتی ها در مقابل امواج و به منظور یکی ازموارد زیر احداث می شود:
الف) توقف کشتی در انتظار حرکت به مقصد دیگر
ب) انجام عملیات تجارتی، که عبارت از سوار و پیاده کردن مسافران،  بار اندازی، بار گیری ، سوختگیری، آبگیری و تامین خوراکی می باشد.
ج) ساختمان کشتی، نگهداری و تعمیرات آن می باشد.
نقش اول یعنی پناهگاه بودن برای کشتیها از دو کار دیگر مهم تر است. بنادر بر حسب کار های تخصصی که دارند به پنج قسمت تقسیم می شوند. ولی البته یک بندر می تواند دو یا چند کار تخصصی را انجام دهد.
– بنادر نظامی
– بنادر تجاری
– بنادر صید ماهی
– بنادر ساختمانی
– بنادر کشتیرانی تفریحی
دسته بندی بنادر بر حسب موقعیت جغرافیایی
1) بنادری که در خودها یا لنگر گاه های طبیعی مستقر می شوند.
2) بنادر خارجی :
این بنادر یا با پیشروی در دریا ساخته می شوند و یا با حفر زمین در خشکی و ارتباط آن با دریا بوجود می آیند.
3) بنادر داخلی
این نوع بندر بنادری هستند که در شط ها و رودخانه های بزرگ ساخته می شوند، و با کانال دریایی به دریا متصل می گردند.
4) بنادر دور از ساحل
در بعضی موارد بنادر را به صورت جزیره ای خارج از ساحل می سازند و آن را توسط پل به ساحل ارتباط میدهند.
2. 2- شرایط حاکم بر طرح ریزی بندر

 

 

2-1-2. واژه‌های مرتبط با ابتلاء. 12

 

2-1-2-1. فتنه. 12

 

2-1-2-2. امتحان.. 13

 

2-1-2-3. تمحیص…… 14

 

2-1-2-4. تمییز.. 16

 

2-1-3. معنای اصطلاحی ابتلاء. 17

 

2-2.  ارکان ابتلاء 18

 

2-2-1. امتحان گیرنده. 18

 

2-2-2. آزمایش شوندگان.. 19

 

2-2-2-1. طاقت و توان.. 19

 

2-2-2-2. اختیار. 19

 

2-2-2-3. داشتن ابزار شناخت…. 20

 

2-3. مبانی ابتلاء 20

 

2-3-1. خداشناسی… 20

 

2-3-1-1. مالکیت…. 21

 

2-3-1-2. ربوبیت…. 21

 

2-3-1-3. شرآفرینی… 24

 

2-3-2. معاد شناسی… 27

 

2-3-3. انسان شناسی… 29

 

2-4.  شرایط و زمینه‌های فزونی ابتلاء 33

 

2-5.  فلسفه و اهداف ابتلاء 38

 

2-5-1. اهداف اخلاقی… 38

 

2-5-1-1. ظهور انسانیت انسان.. 38

 

2-5-1-2. ظهور ملکات اخلاقی… 39

 

2-5-1-3. ظهور رفتار اخلاقی‌تر.. 40

 

2-5-1-4. تنبیه و تربیت…. 41

 

2-5-2. هدف اعتقادی… 42

 

2-5-2-1. اتمام حجت پروردگار. 42

 

2-6.  اسباب و ابزار ابتلاء 43

 

2-6-1. دینی و شرعی… 44

 

2-6-1-1. تکالیف عمومی… 44

 

2-6-1-2. تکالیف ویژه. 50

 

2-6-2. طبیعی و انسانی… 52

 

2-6-2-1. نعمت‌ها و خوشی‌ها. 52

 

2-6-2-2. گرفتاری و سختی‌ها. 59

 

2-7. آفات ابتلا. 68

 

2-7-1. آفات ابتلاء به نعمت‌ها و خوشی‌ها. 68

 

2-7-1-1. عجب…. 68

 

2-7-1-2. دل بستن به نعمت…. 69

 

2-7-1-3. غفلت…. 70

 

2-7-2.آفات ابتلاء به سختی وناخوشی‌ها. 71

 

2-7-2-1. تحقیر.. 71

 

2-7-2-2. ناخوشنودی از خداوند.. 71

 

2-7-2-3. بی‌تابی و بی‌قراری… 72

 

2-7-2-4. ناامیدی… 72

 

2-7-2-5. حسد.. 73

 

2-7-2-6. غفلت…. 74

 

3- فصل سوّم: تزکیه اخلاقی، شناخت و مبانی آن. 76

 

3-1- تعریف تزکیه 77

 

3-1-1. معنای لغوی تزکیه 77

 

3-1-2.  واژه‌های مرتبط با تزکیه 78

 

3-1-2-1. تهذیب…. 78

 

3-1-2-2. زکات…. 78

 

 

3-1-2-3. جهاد اکبر.. 79

 

3-1-2-4. تطهیر.. 80

 

3-1-2-5. تقوا 80

 

3-1-3. معنای اصطلاحی. 80

 

3-1-3-1. تزکیه در قرآن.. 81

 

3-1-3-2. تزکیه در احادیث…. 82

 

3-1-3-3. تزکیه در عرفان.. 83

 

3-1-3-4. تزکیه در اخلاق… 84

 

3-2. مبانی تزکیه اخلاقی. 88

 

3-2-1. خداشناسی… 88

 

3-2-2. معاد شناسی… 90

 

3-2-3. انسان شناسی… 91

 

3-3. شرایط تزكیه 94

 

3-3-1. ارادى و اختیارى بودن.. 95

 

3-3-2. امكان «خودتزكیه گى». 97

 

3-3-3. عدم مغایرت تزکیه نفس با تکالیف فردی… 98

 

3-3-4. ایمان.. 98

 

3-4. اهداف وفلسفه تزکیه 99

 

3-4-1. لایق خلیفـه‌ی خدا بودن.. 99

 

3-4-2. حفظ امانت الهی… 100

 

3-4-3. تزکیه مقدم بر تعلیم و تربیت…. 101

 

3-4-4. تابش نور معرفت…. 101

 

3-4-5. آزادی و حکومت عقل… 102

 

3-4-6. تزکیه عامل رستگاری… 102

 

3-4-7. درک حقایق قرآن.. 102

 

3-4-8. جلب محبت خداوند.. 103

 

3-4-9. قرب به خدا 103

 

3-5. اسباب و ابزار تزکیه 105

 

3-5-1. دینی و شرعی… 105

 

3-5-1-1. توفیق الهی… 105

 

3-5-1-2. توبه. 106

 

3-5-1-3. تقوا 107

 

3-5-1-4. پیامبران و اولیای دین… 108

 

3-5-1-5. کتب آسمانی… 108

 

3-5-1-6. خوف خداوند.. 108

 

3-5-1-7. عبادات…. 109

 

3-5-1-8. رعایت احكام و قوانین شرعی… 110

 

3-5-2. طبیعی و انسانی… 112

 

3-5-2-1. ایمان و عمل صالح… 112

 

3-5-2-2. مراقبت…. 112

 

3-5-2-3. تخلیه، تحلیه، تجلیه. 113

 

3-5-2-4. ابتلائات و گرفتاری… 113

 

3-6. موانع تزکیه اخلاقی. 114

 

3-6-1. تداوم گناه. 115

 

3-6-2. تعلقات دنیایی… 115

 

3-6-3. پرخوری… 116

 

3-6-4. سخنان غیر ضروری… 117

 

3-6-5. ضعف اراده. 118

 

3-6-6. حبّ ذات…. 119

 

3-6-7. شیطان.. 119

 

3-6-8. كفر و نفاق… 120

 

3-6-9. عصیان و گناه. 120

 

4- فصل چهارم: رابطه ابتلاء و تزکیه اخلاقی. 121

 

4-1. تاثیر ابتلاء بر تزکیه اخلاقی. 122

 

4-1-1. گذر از نفس و رجوع به خدا 122

 

4-1-2. بیداری و یاد حق… 123

 

4-1-3. خودیابی و یافتن جایگاه خویش….. 124

 

4-1-4. شکوفا شدن استعداد عبودیت…. 125

 

4-1-5. تقویت روحیه آزادگی… 126

 

4-1-6. تنبیه و تکان دادن.. 127

 

4-1-7. از بین رفتن جهل و نادانی و بارور شدن عقل و اندیشه. 129

 

4-1-8. توحید در استعانت…. 131

 

4-1-9. خالی کردن دل از اعتماد و دلبستن به دنیا. 132

 

4-1-10. از بین رفتن سستی و به وجود آوردن عزم و اراده. 134

 

4-1-11. پاکی و دوری از گناه. 135

 

4-1-12. توبه و بازگشت به خدا 136

 

4-1-13. خالی کردن دل از حب به دنیا و شوق دیدار خداوند.. 138

 

4-1-14. از بین رفتن کینه‌ها. 139

 

4-1-15. افزایش یاد مرگ و کاهش طول امل… 139

 

4-1-16. ازبین رفتن عُجب و تکبر.. 141

 

4-1-17. شکسته شدن دیوارهای غفلت…. 143

 

4-1-18. شکوفایی فضایل اخلاقی… 144

 

4-1-19. اصلاح دین و ایمان.. 145

 

4-1-20. از بین رفتن بی‌تابی و جایگزینی صبر.. 146

 

4-1-21. انابه. 146

 

4-1-22. صعود به مقامات بالای معنوی… 146

 

4-1-23. اخلاص…… 149

 

4-1-24. رسیدن به مقام صدیقین… 149

 

4-1-25. یافتن جایگاه عبودیت…. 150

 

4-1-26. لقای پروردگار. 151

 

4-2. تاثیر تزکیه اخلاقی بر ابتلاء 154

 

4-2-1.آمادگی برای ابتلا و پرهیز از بی‌تابی… 154

 

4-2-2. ارتقای نورانیت دل و درک حضور خداوند.. 156

 

4-2-3. امید به گشایش و پرهیز از یأس و ناامیدی… 157

 

بند دوم: خیارات.. 16

 

الف: خیار 16

 

1. مفهوم خیار 16

 

2. واقعیت خیار چیست؟. 18

 

ب: تعداد و اقسام خیارات.. 20

 

گفتار دوم: اقاله. 23

 

بند اول: ماهیت و مبنای اقاله. 24

 

1. ماهیت اقاله. 24

 

1-1. ماهیت اقاله در فقه. 24

 

1-2. ماهیت اقاله در حقوق مدنی ایران. 27

 

1-3. آیا اقاله عقد است؟. 28

 

2. مبنای اقاله. 30

 

بند دوم: قلمرو اقاله. 32

 

گفتار سوم: انفساخ. 33

 

بند اول: ماهیت و مبنای انفساخ. 33

 

1. ماهیت انفساخ. 33

 

2. مبنای انفساخ. 33

 

بند دوم: اقسام انفساخ. 33

 

1. شرط فاسخ (انفساخ ناشی از تراضی) 33

 

2. انفساخ ناشی از قانون. 34

 

مبحث سوم: نگاهی به شخصیت فقهی حضرت امام خمینی (ره) 36

 

فصل دوم: آثار و احکام فسخ، اقاله و انفساخ عقود در فقه و حقوق موضوعه ایران. 40

 

مبحث اول: آثار و احکام فسخ، اقاله و انفساخ در عقد بیع. 42

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد بیع. 42

 

1. آثار و احکام خیار تعذر تسلیم در عقد بیع. 42

 

1-1. تعذر تسلیم به واسطه تلف مبیع به وسیله بایع یا شخص ثالث.. 43

 

1-2. نایاب شدن مبیع یا ثمن در زمان تسلیم. 46

 

1-3. امتناع طرفین از تسلیم عوضین.. 47

 

2. آثار و احکام خیار تأخیر ثمن در عقد بیع. 48

 

3. آثار و احکام خیار مجلس در عقد بیع. 49

 

4. آثار و احکام خیار حیوان در عقد بیع. 50

 

5. آثار و احکام خیار شرط در عقد بیع. 53

 

5-1. آثار وجودی شرط خیار 53

 

5-2. آثار و احكام ناشی از اعمال حق خیار شرط.. 54

 

6. آثار و احکام خیار رؤیت و تخلف از وصف در عقد بیع. 56

 

7. آثار و احکام خیار غبن در عقد بیع. 58

 

8. آثار و احکام خیار عیب در عقد بیع. 65

 

8-1. مواردى كه مشترى تنها باید ارش بگیرد. 68

 

8-2. موردى كه مشترى حق ارش نداشته و فقط مى‌تواند فسخ نماید. 70

 

8-3. حکم خیار عیب در بایع متعدّد. 70

 

8-4. حكم خیار عیب در مشترى متعدّد. 71

 

8-5. تعدد مبیع در معامله واحد. 71

 

9. آثار و احکام خیار تدلیس در عقد بیع. 72

 

9-1. انواع تدلیس در عقد بیع. 74

 

10. آثار و احکام خیار تبعّض صفقه در عقد بیع. 75

 

10-1. شیوه‌ی محاسبه خیار تبعض صفقه. 77

 

11. آثار و احکام تخلف از شرط (اشتراط)  در عقد بیع. 71

 

11-1. اقسام تخلف از شرط.. 79

 

12. آثار و احکام خیار تفلیس در عقد بیع. 81

 

12-1. اجرای آثار افلاس در مورد اعسار و ورشکستگی.. 84

 

13. آثار و احکام خیار ما یفسد لیومه در عقد بیع. 85

 

14. آثار و احکام خیار شرکت در عقد بیع. 86

 

14-1. مال مشاع. 86

 

14-2. مال ممتزج. 87

 

14-3. خیار مشترک.. 87

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله در عقد بیع. 89

 

1.  تلف یكی از عوضین یا هر دو آن‌ها و تأثیر آن در اقاله عقد بیع. 89

 

2.  نمائات حاصل از عوضین از زمان عقد بیع تا اقاله. 91

 

3. تبعیض در اقاله. 92

 

4. استرداد مال اقاله با شرط در ضمن آن. 93

 

5. استرداد عوضین معیوب در اقاله. 95

 

گفتار سوم: آثار و احکام انفساخ در عقد بیع. 96

 

1.  تلف مبیع. 96

 

2. تلف مبیع در زمان خیار مجلس و حیوان و شرط اگر خیار مختص مشترى باشد. 96

 

مبحث دوم: آثار و احکام فسخ، اقاله و انفساخ در عقد اجاره 98

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ اجاره 98

 

1. آثار و احکام خیار عیب در عقد اجاره 98

 

1-1. معیوب بودن عین مستأجره در حین عقد. 98

 

1-2. معیوب شدن عین مستأجره بعد از عقد و قبل از قبض… 99

 

1-3. معیوب شدن عین مستأجره در اثنای مدت اجاره 101

 

2. آثار و احکام خیار تخلف شرط در عقد اجاره 101

 

3. آثار و احکام خیار شرط در عقد اجاره 101

 

3-1. خیار شرط در قانون روابط موجر و مستأجر. 102

 

4. آثار و احکام خیار تبعض صفقه در عقد اجاره 102

 

5. آثار و احکام خیار تعذر تسلیم در عقد اجاره 103

 

6. آثار و احکام خیار شرکت در عقد اجاره 103

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله در عقد اجاره 104

 

گفتار سوم: آثار و احکام انفساخ در عقد اجاره 104

 

1. تلف مورد اجاره 104

 

2. خروج عین مستأجره از قابلیت انتفاع. 106

 

3. فوت موجر یا مستأجر در صورت شرط مباشرت.. 106

 

4. پایان مدت اجاره 106

 

مبحث سوم: آثار و احکام فسخ و انفساخ در عقد نکاح. 108

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد نکاح. 108

 

1. آثار و احکام خیار عیب در عقد نکاح. 108

 

1-1. عیوب مشترک بین مرد و زن. 108

 

1-2. عیوب مختص مرد. 110

 

1-3. عیوب مختص زن. 113

 

1-4. تبعیض قانون مدنى و بررسى مبناى فقهى آن. 115

 

2. آثار و احکام خیار تخلّف از وصف در عقد نکاح. 119

 

3. آثار و احکام خیار تدلیس در عقد نکاح. 121

 

گفتار دوم: آثار و احکام انفساخ در عقد نکاح. 122

 

1. لعان. 122

 

2. اسلام آوردن زن یا شوهر کافر. 123

 

3. ارتداد. 124

 

4. موت یکی از زوجین.. 125

 

مبحث چهارم: آثار و احکام (حق) فسخ و انفساخ عقد وکالت.. 128

 

گفتار اول: آثار و احکام (حق) فسخ عقد وکالت.. 128

 

1. عزل وکیل. 128

 

2. استعفای وکیل. 129

 

3. اجرت وکیل در اثر فسخ عقد وکالت.. 131

 

گفتار دوم: آثار و احکام انفساخ عقد وکالت.. 132

 

1. موت وکیل یا موکل. 132

 

2. جنون وکیل یا موکل. 134

 

2-1. تأثیر آگاهی وکیل به موت یا جنون موکل. 135

 

3. حجر و اغماء یکی از طرفین.. 135

 

4. از بین رفتن متعلق وکالت.. 136

 

5. پایان مدت وکالت.. 136

 

6. اجرت وکیل در اثر فسخ عقد وکالت.. 136

 

مبحث پنجم: آثار و احکام فسخ و انفساخ عقد شرکت.. 137

 

گفتار اول: آثار و احکام (حق) فسخ در عقد شرکت.. 138

 

1. انحلال اذن در اداره شرکت.. 138

 

2. انحلال مال مشاع به‌وسیله تقسیم آن. 138

 

2-1. خیارات در تقسیم مال مشاع. 140

 

2-2. اقاله تقسیم مال مشاع. 140

 

گفتار دوم: آثار و احکام انفساخ عقد شرکت.. 142

 

1. تلف شدن تمام مال مشترک.. 142

 

2. فوت و جنون و سفه هر یک از شرکا 142

 

مبحث ششم: آثار و احکام فسخ، اقاله و انفساخ عقد كفالت.. 143

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ عقد كفالت.. 143

 

1. آثار و احکام خیار شرط در عقد کفالت.. 143

 

2. آثار و احکام خیار تخلف از شرط در عقد کفالت.. 143

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله عقد كفالت.. 144

 

گفتار سوم: آثار و احکام انفساخ عقد كفالت.. 144

 

مبحث هفتم: آثار و احکام فسخ، اقاله و انفساخ در عقد حواله. 145

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد حواله. 145

 

1. آثار و احکام خیار تفلیس (اعسار محال‌علیه) در عقد حواله. 145

 

2. آثار و احکام خیار شرط در فسخ حواله. 145

 

3. آثار و احکام تخلف از شرط در فسخ حواله. 146

 

3-1. اثر فسخ بیع در حواله. 146

 

گفتار دوم: اقاله و انفساخ عقد حواله. 147

 

مبحث هشتم: آثار و احکام فسخ و اقاله و انفساخ در عقد مزارعه و مساقات.. 148

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد مزارعه. 148

 

1. آثار و احکام خیار تعذر تسلیم در عقد مزارعه. 148

 

2. آثار و احکام خیار تخلّف از شرط (فعل) در عقد مزارعه. 148

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله در عقد مزارعه. 149

 

گفتار سوم: آثار و احکام انفساخ در عقد مزارعه. 149

 

1. خروج زمین از قابلیت انتفاع. 149

 

2. شرط مباشرت عامل و فوت او در اثنا 149

 

3. كشف عدم مالکیت مالك نسبت به مقدارى از مدت مزارعه. 149

 

4. انقضاى مدّت عقد مزارعه. 150

 

مبحث نهم: آثار و احکام فسخ و اقاله در عقد ضمان. 150

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد ضمان. 150

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله در عقد ضمان. 151

 

مبحث دهم: آثار و احکام فسخ و اقاله در عقد صلح. 152

 

گفتار اول: آثار و احکام فسخ در عقد صلح. 152

 

گفتار دوم: آثار و احکام اقاله‌ در عقد صلح. 153

 

مبحث یازدهم: آثار و احکام فسخ عقد قرض… 153

 

1. تلف و نقص مورد قرض… 153

 

2. تعذر رد مثل مورد قرض… 153

 

3. شرط در ضمن عقد قرض… 153

 

2-1 چیستی عالم احتضار. 12

 

2-1-1 معنای عالم احتضار و وجوه تسمیه آن. 12

 

2-1-1-1  احتضار. 12

 

2-1-1-2  نزع. 14

 

2-1-1-3  سوق.. 14

 

2-1-1-4  سکر. 15

 

2-1-1-5  غمرات موت… 16

 

2-1-1-6 معاینه. 16

 

2-1-2 ویژگی های عالم احتضار. 17

 

2-1-3 جایگاه عالم احتضار به مثابه دروازه عالم برزخ.. 18

 

2-1-4 رابطه نفس و بدن در حالت احتضار. 20

 

2-1-4-1 نظر صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 20

 

2-1-4-2 نظر آیات و روایات… 21

 

2-1-3 حضور ملائک و صاحبان ولایت کلیه الهیه در عالم احتضار. 21

 

2-1-3-1 بیان چند حدیث در اثبات حضور ولایت ائمه بر بالین محتضر. 23

 

2-1-3-2 تعبیر دیگری از حضور ولایت کلیه در هنگامه احتضار. 28

 

2-2 احوالات محتضر. 30

 

2-2-1 اقسام نفوس محتضرین.. 30

 

2-2-2-1 بیان حضرت امام در اقسام نفوس محتضرین.. 33

 

2-2-2-2  بیان گروهی دیگر از محتضرین در کلام امیرالمومنین (علیه السلام) 34

 

2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

 

2-2-2-1  خاستگاه خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

 

2-2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر از اعمال خویش… 37

 

2-2-2-3 خوشی ها  و ناخوشی های محتضر از عوامل محیطی.. 39

 

2-2-3 آگاهی محتضر نسبت به حال خود و عوالم پس از مرگ… 49

 

2-2-4 قدرت محتضر نسبت به دخل و تصرفات… 52

 

2-2-4-1 آیه یکم: 53

 

2-2-4-2 آیه دوم: 54

 

2-2-4-3 آیه سوم: 56

 

2-2-4-4 آیه چهارم: 57

 

فصل سوم؛ مرگ، علت و اقسام آن. 59

 

3-1  معنای مرگ… 60

 

3-1-1 معنای مرگ از دیدگاه فلاسفه و حکما 60

 

3-1-2 معنای مرگ در قرآن. 61

 

3-2 ابعاد مختلف حقیقت مرگ… 63

 

3-2-1 حقیقت مرگ از دیدگاه صدرالمتألهین.. 63

 

3-2-1-1 مرگ به مثابه مرحله ای در حرکت جوهری.. 63

 

3-2-1-2 مرگ به مثابه ولادت در جهان دیگر. 65

 

3-2-1-3 مرگ به مثابه خیر و کمال و امری وجودی.. 66

 

3-2-1-4 مرگ بدن و حرکت قسری.. 68

 

3-2-1-5 مرگ به مثابه ترک بدن. 69

 

3-2-1-6  جمع بندی.. 71

 

3-2-1-7  نظر شیخ الرئیس در باب چیستی و حقیقت مرگ… 72

 

3-2-2 حقیقت مرگ از دیدگاه حضرت امام (رحمة الله علیه) 73

 

3-2-2-1 مرگ به معنای خروج از طبیعت… 73

 

3-2-2-2 مرگ امر وجودی.. 75

 

3-2-3 مرگ در آیات و روایات… 76

 

3-2-3-1 حقیقت مرگ… 77

 

3-2-3-2 ماهیت وجودی مرگ… 79

 

3-3 مجانست خواب و مرگ… 84

 

3-3-1 ماهیت خواب… 85

 

3-3-1-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 85

 

3-3-1-2 دیدگاه حضرت امام. 86

 

 

3-3-1-3 بیان آیات و روایات… 87

 

3-3-2 جایگاه نفس در عالم خواب و مرگ… 88

 

3-3-2-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 89

 

3-3-2-2 دیدگاه حضرت امام (رحمةالله علیه) 92

 

3-3-2-3 بیان آیات و روایات… 95

 

3-3-3 انقطاع نفس از بدن و ورود به سعه مجردات در هنگام خواب و مرگ… 98

 

3-3-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 98

 

3-3-3-2 نظر حضرت امام ( رحمه الله علیه) 99

 

3-3-3-3 نتیجه. 100

 

3-3-3-4  بی حرکتی بدن در حالت خواب و مرگ… 101

 

3-3-4 مشاهدات و ادراکات نفس در عالم خواب و مرگ… 102

 

3-3-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 103

 

3-3-4-2 نظر امام خمینی (رحمةالله علیه) 107

 

3-3-4-3 بیان آیات و روایات… 115

 

3-4 تحلیل فلسفی رابطه نفس و بدن در هنگام مرگ… 119

 

3-4-1 نیاز نفس به بدن. 119

 

3-4-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 119

 

3-4-1-2  نظر حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 120

 

3-4-2 نیاز بدن به نفس… 122

 

3-4-2-1  نظر صدرالمتألهین.. 122

 

3-4-2-2  نظر امام خمینی (رحمه الله علیه) 123

 

3-4-2-3 نکته: (وحدت نفس و بدن در عین ثنویت آن ها) 124

 

3-4-3رابطه مرگ با نفس و بدن. 126

 

3-4-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 126

 

3-4-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 128

 

3-4-3-3 بیان آیات و روایات… 131

 

3-5 عمومیت مرگ… 133

 

3-5-1 هر موجود زنده ای می میرد. 135

 

3-5-2 مرگِ مرگ… 137

 

3-6 علت فلسفی مرگ… 138

 

3-6-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 138

 

3-6-1-1 تدرج نفس… 139

 

3-6-1-2 نشئات نفس… 141

 

3-6-1-3 تحولات و مدارج نفس… 143

 

3-6-2 دیدگاه حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 144

 

3-6-2-1 انسان قبل از دمیده شدن روح.. 145

 

3-6-2-2 سیر نفس انسانی (پس از دمیدن روح در بدن) 147

 

3-6-3 علت فلسفی مرگ در بیان آیات و روایات… 150

 

3-6-3-1 مرگ مرحله ای از حرکت جوهری.. 153

 

3-6-4  نگاهی کوتاه به معنا و جایگاه أجل در حکمت و قرآن. 154

 

3-7  انواع مرگ… 156

 

3-7-1 مرگ آن به آن در بستر قوه و فعل.. 157

 

3-7-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 157

 

3-7-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 158

 

3-7-1-3 بیان آیات و روایات… 159

 

3-7-2 مرگ طبیعی یا أجل مسمی.. 161

 

3-7-2-1 نظر صدرالمتألهین.. 161

 

3-7-2-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 164

 

3-7-2-3 بیان مرگ طبیعی و مرگ اخترامی و تفاوت آن ها در بیان آیات و روایات.. 166

 

3-7-3 مرگ اخترامی یا أجل معلق.. 168

 

3-7-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 168

 

3-7-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 170

 

3-7-3-3 بیان آیات و روایات… 172

 

3-7-4 مرگ ارادی.. 173

 

3-7-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 173

 

3-7-4-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 175

 

3-7-4-3 بیان آیات و روایات… 177

 

3-7-4-4 تکمله. 181

 

فصل چهارم؛ قبض روح. 187

 

4-1 قابضین ارواح.. 188

 

4-1-1 اقسام قابضین ارواح.. 188

 

4-1-2 انواع قابضین ارواح.. 189

 

4-1-2-1 خداوند. 189

 

4-2-1-2 ملک الموت… 192

 

4-2-1-3 اعوان ملک الموت… 197

 

4-2-1-4 عالین.. 200

 

4-2 حقیقت و معنای قبض روح.. 203

 

4-2-1 معنای قبض روح.. 203

 

4-2-2 حقیقت قبض روح.. 204

 

4-3 کیفیت قبض روح.. 210

 

4-3-1 مراحل قبض روح.. 213

 

4-4 انواع قبض روح.. 215

 

4-4-1  قبض روح ارواح طیبه. 215

 

4-4-1-1 آیه اول (استقامت کنندگان) 216

 

4-4-1-2 آیه دوم (پاک سرشتان) 217

 

4-4-1-3 آیه سوم (نفوس مطمئنه) 219

 

4-4-2 قبض روح ارواح غیر طبیه. 220

 

4-4-2-1 منافقان. 221

 

4-4-2-2 مستکبرین و کافران. 223

 

4-4-2-3 مستضعفین قاصر. 228

 

فصل پنجم؛ مسائل پیرامون احتضار و مرگ… 231

 

5-1 مسأله ترس از مرگ و شوق به آن. 232

 

5-1-1 ترس از مرگ… 232

 

5-1-1-1  نظر جناب صدرالمتألهین در مسأله ترس از مرگ… 232

 

5-1-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) در مسأله علل خوف از مرگ… 235

 

5-1-1-2-1 علاقه و وابستگی به دنیا 235

 

5-1-1-2-2 حب بقا و تنفر از فنا 236

 

5-1-1-2-3 عدم اعتقاد به معاد و حیات برتر. 238

 

5-1-1-3 ترس از مرگ در قرآن. 239

 

5-1-1-4 انواع خوف… 242

 

5-1-1-5 آثار خوف از مرگ… 244

 

5-1-2 شوق به مرگ… 245

 

5-1-2-1 شوق به مرگ در قرآن. 247

 

5-1-2-2 آرزوی شهادت زیبا ترین تجلی شوق به مرگ… 250

 

5-1-2-3 درخواست مرگ… 253

 

5-2 مسأله سکرات موت و اسرار آن. 258

 

5-3 مسأله غسل و کفن و نماز میت و اسرار آن. 261

 

5-3-1 غسل و کفن.. 262

 

5-3-2 اسرار نماز میت… 265

 

5-4 مسایل پس از مرگ در آغاز عالم قبر. 268

 

5-4-1 ماهیت قبر در منظر صدرالمتألهین و امام خمینی (رحمهما الله) 269

 

5-4-2 ماهیت قبر در بیان آیات و روایات… 270

 

5-4-3 سیر روح در قبر. 271

 

5-4-3-1 سوال و جواب در قبر از دیدگاه صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 272

 

5-4-3-2 سوال و جواب در قبر در بیان آیات و روایات… 278