واژه دستور در زبان فارسی قدمتی طولانی دارد. اما معانی اولیه آن غیر از آن چیزی است كه امروزه به عنوان یك علم از آن نام برده می‌شود. قبل از آوردن كهن‌ترین معانی آن باید یادآور شویم كه این واژه در فرهنگ نفیسی، اسم عربیِ مأخوذ از فارسی، در فرهنگ آنندراج، فارسی و در مدارالأفاضل، عربی معرفی شده است. «”دستور” [به فتح دال] صاحب دست و مسند و آنكه در تمشیت امور بر او اعتماد كند و به معنی اجازت و رخصت نیز آمده و به این معنا “دستوری” نیز گویند.»؛ «وزیر و منشی باشد … و چوب گندة درازی را نیز گویند كه به عرض بر بالای كشتی اندازند و میزان كشتی را بدان نگاه دارند.ـ و چوبی كه در پس دراندازند تا در گشوده نگردد.»؛ «كتابی كه در او مایحتاج چیزها نوشته شده باشد و نسخه جامع كل حساب كه نسخه‌های دیگر از آن بردارند. جمع: دساتیر…ـ دستورات: صد یكی كه به زمین‌دار در وقت جمع اراضی داده می‌شود.»؛ «دستور به ضم، وزیر ـ فارسیان آن را به فتح استعمال كنند به معنی مذكور و به جای اعتماد و چوب فروترین جهاز كه به بادبان بندند.»؛ «… طرز و روش بود ـ مقتدای امت زرتشت باشد از مقوله موبد.»؛ «… و این لغت را عرب تصرف كرده اول آنرا كه مفتوح است، مضموم ساخته، استعمال نمایند چرا كه وزن فعلول به فتح الف در عربی نیامده.»

 

اما با پیدایش علم قواعد زبان فارسی و جایگزینی واژة دستور به جای قواعد یا صرف و نحو، معانی اختصاصی و تازه‌ای برای این واژه ارایه شد كه نمونه‌هایی از آن آورده می‌شود:

 

1ـ «دستور زبان فارسی از قاعده‌هایی كه برگرفته از زبان است و درست گفتن و درست نوشتن را در بیان فكر و مطلب به ما می‌آموزد؛ فراهم آمده است.»

 

2ـ «قواعدی كه به یاری آنها شناخت اجزای سخن و عوامل تشكیل‌دهندة گفتار انجام می‌گیرد؛ دستور زبان نامیده می‌شود.»

 

3ـ «دستور، قوانینی است كه مطابق آن شخص می‌تواند در زبانی، درست و بی‌خطا، سخن بگوید و بنویسد.»

 

4ـ «دستور زبان، دانشی است كه ساختمان زبان را بیان می‌كند. وسیله‌ای است برای رسانیدن یا ثبت مقصود انسان كه در صورت بیان كردن، به آن سخن یا گفتار یا كلام گویند.»

 

2ـ نگاهی گذرا به تاریخچه دستورنویسی در جهان:

 

الف ـ دستورنویسی در غرب:

 

دستور زبان «گرامر» به یونانی «گراماتیكه = grammatiké» و به لاتینی «گراماتیكا= grammatica» گفته می‌شود. «گرامه» در یونانی به معنای «حروف الفبا» است واز این رهگذر اشاره‌ای است به نوشتن.

 

نخستین كسی كه دستور زبان را نگاشت، فردی از هند به نام «پانی نی» است كه به قول «ماكس میولرو موریس لروی» و «جان هیور» و «جان لیونزد» در قرن چهارم پیش از میلاد و به گفته «گلد زیهر»، دانشمند آلمانی، در قرن هشتم و به تأیید «بلوم فیلد»، دانشمند آمریكایی، در حوالی 350ـ250 قبل از میلاد و به قول «جان كرول» آمریكایی، در قرن سوم قبل از میلاد می‌زیسته است. وی دستور زبان سنسكریت را نگاشته است.

 

اما در یونان باستان نخستین كسی كه به تقسیم جنس به انواع سه‌گانه مذكر، مؤنث و مخنث پرداخته است، فیلسوف معروفِ سوفسطایی به نام «پروتاگوراس = Protagoras» است كه در قرن

 

 پنجم می‌زیسته است. پس از وی، «افلاطون» (427 ق.م ـ 347 ق.م) در كتاب خود به نام «كرتیلوس» مسأله قراردادی یا طبیعی بودن منشاء زبان را، كه بعدها دو مكتب فكری طبیعی‌گرایان و قراردادی‌گرایان را در دانش زبان شناسی جدید بوجود آورد، مطرح كرد و در كتاب دیگر خود به نام «سوفست»، برای اولین بار، «فعل = rhema» و «اسم onoma» را تعریف نمود و میان آن دو تمایز قایل شد.

 

بعدها «ارسطو»، برجسته‌ترین شاگرد افلاطون، مقولة «حرف syndesmol» را به مقوله بالا افزود

 

 و در رساله‌ای با نام «اندر عبارت = on Interpretation» مخالفت خود را  با   طبیعی  بودن زبان،  بیان

 

كرد. و درپی او «رواقیون» چهارحالت «فاعلی= nominative»، «مفعولی = accusative»، «اضافی =

 

 genitive» و «مفعول‌الیهی= dative» را مطرح كردند. ولی تقسیم‌بندی كلام به هشت جزء، برای اولین بار به وسیله «دیونی سیوس تراكس = Dionysius Thrax» مطرح شد. این دانشمند یونانی صد سال قبل از میلاد می‌زیسته است، وی كامل‌ترین دستور زبان یونانی را نگاشته و برای نخستین بار دستور زبان را علمی مستقل بیان كرده است. تقسیم‌بندی او همچنان در دستور زبان سنتی امروز باقی مانده است و با اضافه شدن «صوت» به صورت: اسم، صفت، فعل، ضمیر، حرف تعریف، حرف اضافه، قید، حرف ربط و صوت به كار می‌رود. بعد از او «آپولونیوس دیسكولوس»، برای اولین بار به طرح نحو زبان یونانی پرداخت. وی اجزای هشت‌گانه كلامِ دیونوسیوس را با تعاریفی جدید و با استفاده از اصطلاحات فلسفی در كارش به كار برد.

 

از سوی دیگر، رومیان برای نوشتن دستور زبان لاتین از سبك و سیاق یونانی بهره گرفتند .   اما

 

در زبان لاتینِ باستان طبقه‌ای از كلمات، كه بتوان آن را هم  ‌ردیف با  طبقه حرف تعریفِ زبان   یونانی قرار داد ،  وجود نداشت و بنا به همین دلیل   ،   این طبقه   از حروف در  زبان  یونانی   حذف   شد  اما

 

دانشمندی به نام «رمئیوس پاله مون»، كه احتمالاً در قرن اول میلادی می‌زیسته است؛ طبقة «اصوات» را بیان كرد تا    طبقه‌بندی تراكس همچنان ثابت بماند.    تقلیدهایی این چنین  از دستور زبان یونانی، این

 

 پندار را پدید آورد كه دستور این زبان، یك چارچوب همگانی است كه برای سایر زبان‌ها هم به كار می‌رود به طوری كه از دستورهای نوشته شده از سوی برخی دانشمندان یونانی، مانند «ایلیوس دوناتوس= Donatus» دانشمند سده چهارم میلادی با عنوان «فن صغیر= Ars minor» و «پریسكیانوس = Priscian/ priscianus» دانشمند سده پنج و شش میلادی با عنوان «مقولات دستوری»، در تمام دوران سده‌های میانه (500 تا 1500 میلادی) برای كتاب‌های درسی استفاده شد.

 

در قرون وسطی كه فاصلة زمانی قرن پنجم تا قرن پانزدهم را دربر می‌گیرد؛ فلاسفه مسیحی برای تحلیل زبانی كه زبان وحی و الهامات آسمانی محسوب می‌شد؛ به اقداماتی دربارة دستور زبان دست زدند و به برخی مشخصات دستوری‌، مانند تمایز اسم و صفت، مطابقه دستوری (مطابقه برخی واژه‌های مرتبط در جمله)، كمیت دستور (مطابقه میان دو عنصر از مقوله‌های متفاوت، مثلاً فعل و اسم) و بدل در زبان لاتین دست یافتند. البته همه پژوهش‌های زبان لاتین در خدمت عقاید و الهیات مسیحی به كار می‌رفت.

 

اما در انگلستان، در حدود سال 1000میلادی «الفریك، پیر دیر این‌شام = Eynsham» كتاب دستور زبان و مكالمات خود را كه از نخستین كتاب‌های دستور زبان انگلیسی بود، با الگوبرداری از نظام دستوری پریسكیانوس نگاشت و بدین‌سان دستور زبان پریسكیانوس الگویی برای سایر دستورنویسان انگلیسی شد.

 

آمیختگی فلسفه و زبان در قرن هفدهم رخ داد و بازتاب آن، پدید آوردن دستورهای عمومی بود كه معروف‌ترین آن «دستور عمومی و عقلانی = Grammaire génerale et raisonée» است كه به دستور رویال (Port-royal) معروف است و در سال 1660 م انتشار یافت. اما آنكه بیشتر از همه فلسفه را وارد مباحث دستوری زبان كرد «Condillac»، حكیم و روانشناس فرانسوی بود. كتاب او در سال 1775 م منتشر شد. او كلام و اجزاء كلام را به عنوان جلوه‌ای از فكر تحلیل كرد و خواهان تدوین دستور زبان كلی برای همه زبان‌ها بود. و این فكر او به كوشش برای زبان‌های عمومی‌، از جمله «اسپرانتو» شد. نمونه كامل دستور زبان كلی را با نام «دستور دستورها» در اوایل قرن نوزدهم    می‌بینیم كه دانشمندی به نام «Giraut Duviver» نوشته است. از دانشمندان همین دوره، می‌توان فیلسوف و ریاضیدانِ معروف، «گوتفیرد ویلهم فن لایبنیتس» را نام برد كه در قلمرو زبان شناسی ادعا كرد كه كلیه زبان‌های موجود در اروپا و آسیا از یك واحد مشتق شده‌اند. ادعاهایی از این دست سبب شد تا دیگر دانشمندان به كشف خویشاوندی زبان‌های مختلف و نیز شناخت منشاء زبان‌ها بپردازند.

 

در قرن بیستم دو روانشناس به نام‌های «دامورت = J. Damourette» و «پیش = E.pichon» در كتاب خود به نام «بررسی دستور زبان فرانسه» زبان را از نظر روانشناسی و روانكاوی مطالعه كردند و بر منطق قدیم حاكم بر دستور زبان، كه كلمات را در حكم ابزار منطقی می‌دانست و آنها را بر همین پایه تقسیم‌بندی می‌كرد؛ خط بطلان كشیدند و همین امر سبب شد تا تقسیم‌بندی‌های تازه‌ای برای كلمات مطرح شود.

 

از دانشمندان بزرگ دیگر قرن نوزدهم می‌توان فردینان دوسوسور (Ferdinan de sausure) را نام برد كه بنیان‌گذار زبان‌شناسی نوین به شمار می‌رود. وی مطالعه نظام‌مند زبان و زبان‌ها را تشخیص داد و شرایط تحقق دستاوردهای زبان شناسی قرن بیستم را فراهم كرد.

 

از دیگر كسانی كه انقلابی راستین (تعریف تامس كوهن = Thomas Kuhn) در زبان‌شناسی ایجاد كرد؛ نوام چامسكی «Noam, Chomsky» است كه گام آغازین مطالعات زبان شناسی خود را با نوشتن پایان‌نامه‌اش درباره دستور زبان زایشی عبری نوین، برداشت. «چامسكی زبان‌شناسی را به بخشی از دانش روان‌شناسی تبدیل می‌كند و در مقابل همه آن تلقی‌هایی كه زبان را بر حسب نحوه كاربرد آن تحلیل می‌‍‌كند؛ می‌ایستد. چامسكی تمایز قاطعی قایل است میان «دانستن یك زبان» و «كنش زبانی».»

 

 

1. 1. محمدقاسم بن حاجی محمد سروری [سروری كاشانی]، مجمع الفرس، به كوشش محمد دبیرسیاقی (تهران: علی‌اكبر علمی، 1340)، ج2، ص 519.

 

1. 2. محمدحسین بن خلف برهان [برهان تبریزی]، برهان قاطع، به اهتمام محمد معین (تهران: ابن سینا، 1342)، ج2،ص862.

 

1. 3. علی‌اكبر نفیسی [ناظم الاطباء]، فرهنگ نفیسی (تهران: كتابفروشی خیام، 1355)، ج 2، ص 1506.

 

1. 4. الله داد فیضی سرهندی، مدار الافاضل، به اهتمام محمد باقر (لاهور: دانشگاه پنجاب، 1335)، ص 234.

 

1. 5. جمال‌الدین حسین بن فخرالدین حسین اینجو شیرازی، فرهنگ جهانگیری، ویراسته رحیم عفیفی، سلسله انتشارات دانشگاه مشهد، شماره 27 (مشهد: دانشگاه مشهد، 1351)، ج1، ص 1301.

 

1. 6. محمد پادشاه [شاذ]، فرهنگ آنندراج (تهران: كتابفروشی خیام، 1336)، ج 3، ص 1879.

2. 

3.  

 

1. 1. خلیل خطیب رهبر، دستور زبان فارسی برای پژوهش دانشجویان و ادب دوستان در آثار شاعران و نویسندگان بزرگ ایران (تهران: مهتاب، 1381)، ص 9؛ جهانبخش نوروزی، دستور زبان روان و ساخت زبان فارسی امروزی (شیراز: راهگشا، 1373)، ص 13؛ عبدالعظیم خان قریب و دیگران، دستور زبان فارسی، زیرنظر سیروس شمیسا (تهران: فردوس، 1373)، ص 22؛ عبدالرحیم‌ همایون‌فرخ، دستور جامع زبان فارسی، به كوشش ركن‌الدین همایون‌فرخ (تهران: علی‌اكبر علمی، [بی‌تا])، ص 33.

 

1. 2. نادر وزین‌پور، دستور زبان فارسی آموزشی (تهران: معین، 1369)، ص 13.

 

1. 3. نجف علی میرزایی، فرهنگ اصطلاحات دستور زبان فارسی (تهران: مدین، 1372)، ص 107.

 

1. 4. بهمن محتشمی، دستور كامل زبان فارسی (تهران: اشراقی، 1370)، ص 14.

 

1. 5. عبدالرسول خیام‌پور، دستور زبان فارسی (تهران: كتابفروشی تهران، 1372)، ص 11.

 

6.دومینینگ مینگنو، الفبای زبان شناسی، ترجمه محمدتقی غیاثی (تهران: جامی، 1378)، ص 28.

 

 

7. 7. محمدرحیم الهام، “تاریخ روش‌های دستورنویسی زبان دری”، ادب، س 21، ش 5ـ6 (حوت 1352)، ص 138-139.

 

1.محمدرحیم الهام، “تاریخ روش‌های دستورنویسی در زبان دری (2): دستورنویسی در قرون وسطی”، ادب، س 22، ش1 (1353)، ص 11.

 

 

1-1-3-2-فرضیه فرعی:

 

  بازتاب این نگرش در زبان هنری ژاله قائم مقامی بیش از ژاله اصفهانی است. در شعر ژاله قائم­مقامی  واژه­های زنانه و نگاه، لحن، زبان، مسائل، اشیاء زنانه نسبت به ژاله اصفهانی بیشتر به کار گرفته شده است و حتی جمله­بندی شعری او با روحیات یک زن بیشتر پیوند دارد.

 

 1-1-4- پیشینه موضوع و سوابق مربوط:

 

  با توجه به موضوع پایان ­نامه که مقایسه نگرش دو شاعر درباره زن (ژاله قائم مقامی و ژاله اصفهانی) است تاکنون هیچ کتابی به طور خاص و مستقل به این موضوع نپرداخته است ، هر چند در نوشته­ها به طور مجزا به مضامین اشعار این دو شاعر پرداخته شده است اما در جستجوی کتابخانه­ای اثری که نگرش این دو شاعر را در مورد زن بررسی کرده باشد دیده نشد.

 

1-1-5– ضرورت و اهداف تحقیق:

 

با­توجه به این که دو شاعر از شاعران معاصر هستند ممکن است برای افراد زیادی ناشناخته باشند و این­گونه تحقیقات باعث شناخت هر چه بیشتر افکار و اندیشه ­های این دو شاعر می­شود.

 

هدف در این پایان­ نامه مقایسه نگرش این دو شاعر در مورد زن است.

 

 1-1-6- روش تحقیق و روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات:

 

روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی- تحلیلی است.

 

 1-1-7- روش و ابزار گردآوری اطلاعات:(پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، آزمون، فیش و…) و (کتابخانه­ای میدانی…)

 

 روش گردآوری در این تحقیق به صورت کتابخانه ­ای و فیش­برداری است و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه­ ها و سایت­ها و پایگاه های اطلاعاتی است.

 

فصل دوم: نگاهی به شعر زن در ادبیات معاصر

 

مقدمه:

 

در تاریخ ادبیات ایران، زنان به دلایل متعددی(که ذکر آن در این مجمل نمی­گنجد) در عرصه ادب و فرهنگ کم­تر درخشیده­اند. «پیشینه­ی تاریخ مردسالار و زیربنای فرهنگی جامعه کمتر به عنوان هویتی مستقل و صاحب اندیشه، جدّی گرفته شده است.» (احمدی، 1384: 9) با این همه همزمان با رودکی (پدر شعر سنتی) رابعه قزداری، در قرن ششم مهستی و در قرن هشتم جهان­ملک­خاتون توانسته­اند نام خود را در اوراق تاریخ ادبیات به ثبت برسانند.

 

  «از دیرباز طبعاً پیش از قرن دهم هجری تاریخ ادبیات فارسی از چهره­های زنان شاعر بی­نصیب نبوده است، امّا به هر دلیل در تذکره­ها تا به رابعه بنت کعب برسیم نشانی از شعر این زنان دیده نمی­شود، از این­رو رابعه را نخستین شاعر زن بعد ازاسلام و معاصر آل­سامان و رودکی دانسته­اند»(باباچاهی،1386: 18)

 

 حال اگر به اشعار شاعران از دیرباز تا حال بنگریم می­بینم که زنان در اشعار گذشته جایگاهی نداشتند بسیاری از شاعران بزرگ گذشته، گذشته از اشعار عاشقانه و بعضی اشعار حماسی که تا حدودی در آن اشعار ستایش زن را می­بینیم اشعار دیگر مثل اشعار ناصرخسرو، سعدی، نظامی و…به زن به عنوان موجودی مکار و جادوگر و ناقص­العقل و این­که نباید در امور با زن مشورت کرد و… نگاه شده است.

 

 

 «در شعر کلاسیک و آثار گذشتگان از زن تصاویر گوناگونی ارایه شده است، از جمله منظومه­های عاشقانه همچون: خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، ویس و رامین و… که زن در آن محور اصلی کلام و روح عاطفی و غنایی شعر بوده است و یا در آثاری چون شاهنامه فردوسی (فرنگیس، منیژه و…) و گرشاسب­نامه اسدی طوسی و دیگر آثار غیر غنایی که زن بیشتر جنبه تکمیلی، تزیینی، چاشنی کلام را داشته است، جدای از این تفاوت­های ظاهری، آنچه که در تمام موارد فوق مشابه است این حقیقت   می­باشد که تصویر ارایه شده از زن در اکثر قریب به اتفّاق، توسط مردان تعریف می­شده که بیشترجنبه تجریدی و ذهنی داشته است و از حیث در نظر نگرفتن حقیقت وجودی آنان به عنوان انسانی مستقل، موجودیت یافته و البته متفاوت با اندک تمایزی همه مشابه بودند.(بهبهان،1389 : 19)

 

3-2-1-1- سیمای مرد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 24

 

3-2-1-2- زنان روشنفکر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 28

 

3-2-1-2-1- طرد شدن زنان از خانواده———– 29

 

3-2-1-2-2-نفرت از زندگی اشرافی ————– 30

 

3-2-1-2-3- کار و نوشتن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 31

 

3-2-1-2-4-نداشتن خانه و سرپناه————— 33

 

3-2-1-2-5- تنهایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 34

 

3-2-1-3- زنان و خانواده-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 34

 

3-2-1-4- فرزند و وابستگی به فرزند————– 36

 

3-2-1-5- انتظار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 39

 

3-2-1-6- ازدواج-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 42

 

3-2-1-6-1- ازدواج نامتناسب و اجباری- ———- 42

 

3-2-1-6-2- ازدواج پاک و متناسب————— 43

 

3-2-1-6-3- ازدواج آزاد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 45

 

3-2-1-7- زنان و پیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 46

 

3-2-1-8-آموزش و یادگیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 46

 

3-2-1-9- اندیشه فمینیستی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 47

 

3-2-2- اندیشه ناتورالیستی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 53

 

3-2-3- فقر– 55

 

3-2-4- فساد– 57

 

3-2-5- کشف نفت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 58

 

3-2-6-کمبود امکانات آموزشی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 58

 

3-2-7- قاچاق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 59

 

3-2-8- مهاجرت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 59

 

3-2-9- تقابل سنت و مدرنیته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 59

 

3-2-9- 1- طبیعت گرایی(عشق به طبیعت)——- 60

 

3-2-10- عشق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 62

 

3-2-10-1-عشق زمینی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–62

 

3-2-10-1-1- عشق و عصمت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 63

 

3-2-10-1-2 -عشق و عقل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 64

 

3-2-10-1-3- عشق یک نیاز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 65

 

3-2-10-2- عشق آسمانی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 67

 

3-2-10-3- عشق به وطن(نوستالژی وطن)——– 70

 

3-2-11- جبرگرایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 72

 

3-2-11-1-جبر تقدیر(تقدیرگرایی)————— 72

 

3-2-11-2- جبر محیط-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 73

 

3-2-11-3- جبر سنت­ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 74

 

3-2-12- زندگی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 75

 

3-2-13- مرگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–  76

 

3-2-13-1- مرگ پذیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 77

 

3-2-13-2- مرگ گریزی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 78

 

3-2-13-3- تناقض­های زندگی و زلالی مرگ——- 81

 

3-2-13-4- اندیشه پس از مرگ—————- 82

 

3-2-14- انسان شناسی -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——  82

 

3-3- اندیشه سیاسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 84

 

3-3-1- یاغی(مبارزان با استعمارگران)———— 84

 

3-3-2- حزب توده-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 89

 

3-3-3- درگیری­های سیاسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 94

 

3-3-4- مسائل سیاسی دهه 70-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 97

 

3-3-5- سیاست و فرهنگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——99   

 

3-3-6- اندیشه جنگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–101

 

3-4- اندیشه فرهنگی و اعتقادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 108

 

3-4-1-پیشگویی و طالع بینی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 108

 

 

3-4-2- اعتقاد به موجودات وهمی و خیالی——– 110

 

3-4-2-1- یال-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 110

 

3-4-2-2- اجنه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 110

 

3-4-2-3- بچه برو-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 111

 

3-4-2-4-غولک-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 112

 

3-4-2-5- آبی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 112

 

3-4-2-6-اهل غرق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 113

 

3-4-2-7-بوسلمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———– 113

 

3-4-2-8- دی زنگرو-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 114

 

3-4-3- آداب و رسوم-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 115

 

3-4-3-1- مراسم باران خواهی -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 115

 

3-4-3-2- عزاداری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 116

 

3-4-3-3- کِل زدن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 116

 

3-4-4- باورهای خرافی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 118

 

3-4-5- اندیشه مذهبی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 121

 

3-5- زبان— 126

 

3-5-1-کاربرد زبان بومی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 126

 

3-5-1-1- واژگان -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———  127

 

3-5-1-2- فعل های بومی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 129

 

3-5-1-3- مکان های بومی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 131

 

3-5-1-4-تشبیه بومی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 131

 

3-5-2- لحن -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-  132

 

3-5-3- سبک-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 132

 

3-5-4-تاثیر پذیری از بینش زنانه————– 133

 

3-5-5-کاربرد صفت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 133

 

3-5-5-1-دادن صفت انسانی به اشیاء———— 133

 

3-5-5-2- بسامد بالای برخی صفات———— 134

 

3-5-6- نثر شاعرانه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 134

 

3-5-6-1- ایجاز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 135

 

3-5-6-2- تقدیم صفت بر موصوف————— 135

 

3-5-6-3- درهم ریختگی اجزای جمله———– 135

 

3-5-6-4- حذف فعل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 135

 

3-5-7- فاعل قرار دادن اشیاء-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 136

 

3-5-8- توصیف-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 136

 

3-5-8-1- فضا سازی برای بیان اندیشه———- 136

 

3-5-8-2- توصیف طبیعت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 138

 

3-5-8-3- توصیف شخصیت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 139

 

3-5-9- ویژگی زبان زنانه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 139

 

فصل چهارم

 

4-1- زندگی و آثار بیژن نجدی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد  141    

 

4-2- اندیشه‌های سیاسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 143

 

4-2- 1- قیام جنگل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 144

 

4-2-2- حزب توده-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 147

 

4-2-3- حادثه پاسگاه سیاهکل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 151

 

4-2-4-آشوب های اوایل انقلاب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 151

 

4-2-4-1- کودتای 28 مرداد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 152

 

4-2-4-2- ناامنی فضای سیاسی—————- 152

 

4-2-4-3- زندان و زندانیان سیاسی————- 154

 

4-2-4-4- ترور سیاسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 157

 

4-2-4-5- سرخوردگی سیاسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 158

 

4-2-5- نفت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 159

 

4-2-6- جنگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 159

 

4-3- اندیشه اجتماعی و روانشناختی————- 162

 

4-3-1- تقابل سنت و مدرنیته-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 162

 

4-3-2- از خود بیگانگی و تنهایی انسان معاصر—– 163

 

4-3-3- نگرش ناتورالیستی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 165

 

4-3-4- انسان-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 166

 

4-3-4-1- جبرگرایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 166

 

4-3-4-2- تنهایی و انتظار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 167

 

4-3-4-3- یأس و اندوه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 168

 

4-3-5-آزادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 169

 

4-3-6- مرگ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 170

 

4-3-7-زن— 174

 

4-3-7-1-زن معمولی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 174

 

4-3-7-2-مادر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 177

 

4-3-8- عشق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 180

 

4-3-9- آنیما-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 181

 

4-3-9-1- آنیما و مادر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 181

 

4-3-9-2- آنیما و آب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 182

 

4-3-9-3- آنیما و تجلی در اندام—————- 183

 

4-3-10- پیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 183

 

4-3-11- بلوغ-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 184

 

4-3-12- فقر و ناتوانی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 185

 

4-3-13- زندگی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 187

 

4-3-14- طبیعت گرایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 188

 

4-4- اندیشه فرهنگی و اعتقادی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 188

 

4-4-1- مذهب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 188

 

4-4-1-1- زنان و مذهب-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 189

 

4-4-2- آداب و رسوم و باورهای بومی———– 189

 

4-5- زبان —  191

 

4-5-1- واژگان-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 191

 

4-5-2- آشنایی زدایی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 191

 

4-5-2-1- آشنایی زدایی موصوف و صفت——— 192

 

4-5-2-2- آشنایی زدایی با استفاده از تصویرسازی—192 

 

4-5-3- تصاویر-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 193

 

4-5-4-فاعل قرار دادن اشیاء-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 193

 

4-5-5- نثر شاعرانه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——— 194

 

4-5-5-1- جان بخشی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–194

 

4-5-5-2- حس آمیزی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 194

 

4-5-5-3- تشبیه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————194

 

4-5-5- 4- حذف مضاف-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 195

 

4-5-5-5- آوردن صفت برای مضاف————- 195

 

4-5-5-6- ترکیب وصفی مقلوب—————- 195

 

4-5-6- شکستن روایت-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 196

 

4-5-7- ترکیب سازی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——– 196

 

4-5-8- ایجاز-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————– 197

 

4-5-9-جابجایی ارکان جمله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 198

 

4-5-10- تكرار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———— 198

 

4-5-10-1- تکرار فعل-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 198

 

4-5-10-2-تکرار كلمه -بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–  198

 

4-5-10-3- تکرار قید-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 199

 

4-5-11- توصیف-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 199

 

4-5-11-1-توصیف اشخاص-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 200

 

4-5-12- لحن-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————- 200

 

فصل پنجم

 

5-1- مقایسه و بررسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—– 201

 

5-2- نتیجه گیری-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———- 207

 

6- منابع — 210

 

چکیده:

 

ادبیات آیینه تمام نمای زندگی اجتماعی، روحیات و احساسات مردم روزگار و اوضاع حاکم بر آن است. انسان هنرمند از رویدادهای پیرامون خود تاثیر می­پذیرد و بازتاب تأثیرات خود را از آنچه بر او گذشته است، در اثر هنری خود بازمی­نماید.

 

یکی از مهمترین مسائلی که امروزه در بررسی ادبیات از اهمیت ویژه برخوردار است. چگونگی بازتاب مسائل اندیشگی جهان معاصر در ادبیات است. در این میان نمی­توان از تأثیر جامعه، محیط و جنسیت بر نوع اندیشگی آفرینندگان آثار ادبی غافل بود. نویسنده در هرکجا که زندگی کند علاوه بر عناصر و عوامل مختلف مطمئناً شرایط محیطی و اقلیمی و جنسیت بر مبانی اندیشگی و زبان او نیز تأثیر­گذار است. منیرو روانی­پور نویسنده جنوبی است که نتوانسته خود را از تاثیر اقلیم و جنسیت برکنار دارد. آثار او در جهت کشف هویت زنان و دفاع از حقوق آنان با تاثیری پذیری از فرهنگ بومی به نگارش درآمده است. بیژن نجدی شاعر و نویسنده شمالی با بهره­گیری از محیط شمال و رویدادهای جهان معاصر و تاثیر­پذیری از زبان شعر، داستان­هایی شعرگونه به نگارش درآورده است. این پایان نامه، پژوهشی است درباره اندیشه و زبان این دو نویسنده و تأثیر جنسیت و جامعه بر مبانی اندیشگی و زبان آنها و همچنین تأثیری که اقلیم و محیط زندگی بر زبان و اندیشه آنان گذاشته است.

 

فصل اول

 

1- مقدمه و معرفی طرح

 

در مورد نثر و انواع آن تعریف­­­ها و توضیحات زیادی در کتب مختلف سبک شناسی و نثر فارسی ارائه شده است. «نثر فارسی در مجموع شامل کلیه آثار منثوری است که از قرن چهارم تا دوران معاصر در زبان فارسی نوشته شده است» (روزبه،11:1384). این آثار منثور شامل قصه، داستان، رمان، داستان کوتاه و بلند … می­شود که در جریان تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به نثر معاصر رسیده است. تجربه و آثار موجود در زبان­های مختلف بیانگر این موضوع است که در میان ملل و اقوام مختلف دوره کودکی نثر همزمان با دوره رسایی و بلوغ شعر است. یعنی آن زمان که شعر به اوج خود رسیده، نثر وارد دوره کودکی خود شده است. با همین شروع دیر هنگام تحولات زیادی را پشت سر گذاشت و به زودی به کمال و بلوغ رسید(ر.ک.صبور،37:1384).

 

  نثر فارسی از آغاز تا امروز از لحاظ سبک و محتوا تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. نثر امروز حاصل تغییر و تحولات چهاردوره نثر است. دوره اول که نثر فارسی روان و ساده بود مثل تاریخ سیستان. دوره ی دوم نثر، نفوذ نثر عربی در فارسی و جملات طولانی و استشهاد به آیات قرآنی نثر را به سوی پیچیدگی کشاند همچون تاریخ بیهقی. در دوره سوم به دلیل تاثیرپذیری از زبان عربی ورود صنایع و تکلفات لفظی در زبان منجر به نثر فنی می­شود. کلیله و دمنه و مقامات حمیدی نمونه نثر مصنوع هستند. در قرن هفتم نثر دو سبک و طریقه را دنبال می­کند. سبک گلستان که نثر ساده و مرسل است، نثر فنی و مصنوع مانند تاریخ وصاف، نفثه المصدور. در قرن سیزدهم هجری به تقلید از سبک خراسانی ساده نویسی رواج می­یابد و در قرن چهاردهم به واسطه عوامل چندی چون تاسیس دارالفنون و ترجمه و….، تحولی عظیم در نثر به وجود می­آید و نثر رویکردی جدید را دنبال می­کند (ر.ک.رزمجو،1382؛175).

 

1-2-3-1- ویژگی‌های محتوایی تفسیر نسیم حیات…………………………………………………………………………. 16

 

1-2-3-2- ویژگی‌های ساختاری تفسیر نسیم حیات……………………………………………………………………….. 17

 

1-2-3-2-1- اکتفا به ترجمه توضیحی صرف………………………………………………………………………….. 17

 

1-2-3-2-2- استفاده از تیتر……………………………………………………………………………………………………. 17

 

1-2-3-2-3- به‌کارگیری تغییر قلم……………………………………………………………………………………………. 17

 

1-2-3-2-4- گروه‌بندی آیاتی که از لحاظ معنایی باهم مشترک‌اند در یک بحث………………………….. 18

 

1-2-4-  شیوه بیان و تنظیم مطالب در تفسیر نسیم حیات……………………………………………………………………. 18

 

1-2-4-1- فهرست بندی مطالب سوره………………………………………………………………………………………….. 18

 

1-2-4-2- ذکر نام غیر معروف سوره‌ها………………………………………………………………………………………. 19

 

1-2-4-3- تبیین هدف یا غرض کلی سوره…………………………………………………………………………………… 19

 

1-2-4-3-1- معیاری برای حلّ اختلاف تفسیری………………………………………………………………………. 22

 

1-2-4-3-2- معیاری برای شناخت اسباب نزول………………………………………………………………………. 22

 

1-2-4-4- گاهی ذکر خاطره‌ای مرتبط با سوره…………………………………………………………………………….. 22

 

1-2-4-5- ذکر روایتی مرتبط با آیه……………………………………………………………………………………………… 23

 

1-2-4-6- بررسی لغوی و اصطلاحی آیات و گزینش معنای برتر………………………………………………… 24

 

1-2-4-7- تحلیل مسئله………………………………………………………………………………………………………………… 25

 

1-2-4-8- اشاره به ابعاد علمی مسئله…………………………………………………………………………………………… 25

 

1-2-4-9- بررسی ابعاد عرفانی مسئله…………………………………………………………………………………………. 26

 

1-2-4-10- گاهی ذکر اختلاف قرائت‌ها و بررسی آن‌ها……………………………………………………………….. 26

 

1-3- شناخت مؤلف نسیم حیات……………………………………………………………………………. 28

 

1-3-1- زندگی‌نامه…………………………………………………………………………………………………………………………… 28

 

1-3-2- آثار…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

 

1-3-2-1- تفسیر یک جلدی مبین………………………………………………………………………………………………….. 28

 

1-3-2-2- تفسیر 30 جلدی نسیم حیات…………………………………………………………………………………………. 29

 

1-3-2-3- تفسیر 8 جلدی نسیم حیات……………………………………………………………………………………………. 29

 

1-3-2-4- ترجمه قرآن با واژگان…………………………………………………………………………………………………. 29

 

5-حقّ با کیست؟ (مناظره مذاهب اسلامی با وهابیت)…………………………………………………………………….. 29

 

فصل دوم: مبانی، قواعد، روش و گرایش تفسیری نسیم حیات………………………………….. 30

 

2-1- مبانی تفسیری نسیم حیات……………………………………………………………………………. 31

 

2-1-1- جایگاه و اهمیّت شناخت مبانی تفسیر……………………………………………………………………………………. 31

 

2-1-2- انواع مبانی تفسیر……………………………………………………………………………………………………………….. 32

 

2-1-2-1- آیات متشابه………………………………………………………………………………………………………………… 32

 

2-1-2-1-1- فایده آیات متشابه‏………………………………………………………………………………………………… 32

 

2-1-2-1-2- انواع متشابه……………………………………………………………………………………………………….. 34

 

2-1-2-2- انسجام ساختاری قرآن………………………………………………………………………………………………… 36

 

2-1-2-2- 1- ارتباط معنایی آیات و گونه‌های آن در تفسیر نسیم حیات………………………………………. 36

 

2-1-2-3- جامعیت قرآن در تفسیر نسیم حیات………………………………………………………………………………. 38

 

2-1-2-3-1- مستندات قرآنی جامعیّت قرآن………………………………………………………………………………. 38

 

2-1-2-3-2- دو ویژگی مؤثر در جاودانگی قرآن……………………………………………………………………… 39

 

2-1-2-4- امکان و جواز تفسیر در نسیم حیات…………………………………………………………………………….. 42

 

2-1-2-5- بررسی نیاز مخاطبان به تفسیر در نسیم حیات……………………………………………………………… 43

 

2-1-2-5-1- مهم‌ترین علل نیازمندی قرآن به تفسیر………………………………………………………………….. 43

 

2-1-2-6- منابع تفسیر…………………………………………………………………………………………………………………. 46

 

2-1-2-6-1- مستندات منبع بودن قرآن در تفسیر نسیم حیات……………………………………………………… 46

 

2-2- قواعد تفسیری نسیم حیات…………………………………………………………………………… 48

 

2-2-1- فهم ادبیات عربی زمان نزول……………………………………………………………………………………………….. 48

 

2-2-2- مطالعه تفاسیر مختلف خصوصاً تفاسیر اهل‌بیت…………………………………………………………………… 49

 

2-2-3- توجّه به شأن و سبب نزول………………………………………………………………………………………………….. 50

 

2-2-4- توجّه به ظاهر و باطن آیات…………………………………………………………………………………………………. 52

 

2-2-5- سیاق…………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

 

2-2-5-1- انواع سیاق…………………………………………………………………………………………………………………. 53

 

2-2-6- جری و تطبیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 56

 

2-2-6-1- معنای لغوی جری و تطبیق………………………………………………………………………………………….. 56

 

 

2-2-6-2- معنای اصطلاحی جری و تطبیق…………………………………………………………………………………. 57

 

2-2-6-3- رابطه‏ى جرى و بطن‏………………………………………………………………………………………………….. 57

 

2-2-7- توجه به معانی و بیان ریشه کلمات……………………………………………………………………………………….. 58

 

2-2-8- توجه به کلمات کلیدی و مترادف…………………………………………………………………………………………… 58

 

2-2-9- جایگاه معنایی کلمات و آیات………………………………………………………………………………………………… 59

 

2-2-10- توجه به ترتیب نزول آیات…………………………………………………………………………………………………. 60

 

2-3- روش‌های تفسیری نسیم حیات………………………………………………………………………. 61

 

2-3-1- روش تفسیر قرآن به قرآن……………………………………………………………………………………………………. 61

 

2-3-1-1- توضیح آیات مجمل به وسیله آیات مبین………………………………………………………………………… 64

 

2-3-1-2- پذیرش معنایی از میان معانی مطرح‌شده در آیه…………………………………………………………….. 67

 

2-3-1-3- استعانت از قرآن در تعیین معنای اصطلاحی خاصی…………………………………………………….. 68

 

2-3-1-4- توضیح معنای برخی از آیات توسط آیات دیگر…………………………………………………………….. 71

 

2-3-1-5- تأیید معنای بعضی کلمات، با شواهد قرآنی……………………………………………………………………. 71

 

2-3-1-6- معرّفی تفاسیر قرآن به قرآن…………………………………………………………………………………………. 72

 

2-3-2- روش تفسیر روایی قرآن……………………………………………………………………………………………………… 72

 

2-3-2-1- شرح کلمات مجمل و مبهم……………………………………………………………………………………………. 73

 

2-3-2-2- بیان مصداق اکمل و اتمّ آیه…………………………………………………………………………………………… 75

 

2-3-2-3- بیان جزئیات آیات الا حکام………………………………………………………………………………………….. 76

 

2-3-2-4- بیان شأن نزول آیات……………………………………………………………………………………………………. 76

 

2-3-2-5- بیان بطن و تأویل آیات………………………………………………………………………………………………… 77

 

2-3-2-6- تقیید آیه مطلق به وسیله روایت…………………………………………………………………………………….. 78

 

2-3-3- روش تفسیر عقلی و اجتهادی……………………………………………………………………………………………….. 78

 

2-3-3-1- عقل……………………………………………………………………………………………………………………………. 78

 

2-3-3-2- اجتهاد…………………………………………………………………………………………………………………………. 79

 

2-3-3-3- گونه‌های تفسیر عقلی…………………………………………………………………………………………………… 79

 

2-3-3-4- ذکر نمونه‌های تفسیر اجتهادی در نسیم حیات……………………………………………………………….. 80

 

2-3-4- روش تفسیر علمی قرآن……………………………………………………………………………………………………….. 85

 

2-3-5- روش تفسیر کامل و جامع……………………………………………………………………………………………………. 86

 

2-4- گرایش‌های تفسیری نسیم حیات…………………………………………………………………….. 89

 

2-4-1- گرایش فقهی………………………………………………………………………………………………………………………… 89

 

2-4-1-1- ازدواج موقت………………………………………………………………………………………………………………. 90

 

2-4-1-2- فلسفه وضو و تیمّم………………………………………………………………………………………………………. 91

 

2-4-1-3- فلسفه خمس…………………………………………………………………………………………………………………. 92

 

2-4-1-4- فلسفه روزه…………………………………………………………………………………………………………………. 92

 

2-4-1-5- فلسفه طلاق…………………………………………………………………………………………………………………. 93

 

2-4-2- گرایش کلامی……………………………………………………………………………………………………………………… 94

 

2-4-2-1- امامت، عامل اصلی یأس کفار……………………………………………………………………………………… 95

 

2-4-2-2- صفات خبریه……………………………………………………………………………………………………………… 95

 

2-4-2-3- رؤیت خداوند………………………………………………………………………………………………………………. 96

 

2-4-3- گرایش فلسفی………………………………………………………………………………………………………………………. 97

 

2-4-3-1- بطلان پولورالیزم………………………………………………………………………………………………………… 99

 

2-4-3-2- تحلیل دو خدایی…………………………………………………………………………………………………………… 99

 

2-4-3-3- نور بودن خداوند………………………………………………………………………………………………………. 101

 

2-4-4- گرایش علمی…………………………………………………………………………………………………………………….. 103

 

2-4-4-1- آفات تفسیر علمی………………………………………………………………………………………………………. 105

 

2-4-4-2- امتیازات تفسیر علمی………………………………………………………………………………………………… 105

 

2-4-4-3- شرایط تفسیر علمی…………………………………………………………………………………………………… 105

 

2-4-4-4- گرایش علمی در تفسیر نسیم حیات…………………………………………………………………………….. 106

 

2-4-5- گرایش اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………… 108

 

2-4-5-1- صبر و شکیبایی……………………………………………………………………………………………………….. 109

 

2-4-5-2- روابط اجتماعی مسلمانان با همدیگر………………………………………………………………………….. 110

 

2-4-5-3- مسئله وحدت امّت اسلامی…………………………………………………………………………………………. 110

 

2-4-5-4- ضرورت حکومت اسلامی برای مردم……………………………………………………………………….. 111

 

2-4-5-5- همکاری و تعاون اجتماعی در امور خیریه………………………………………………………………… 111

 

2-4-5-6- مسئله آزادی انسان و شرایط آن…………………………………………………………………………………. 112

 

2-4-5-7- انفاق………………………………………………………………………………………………………………………… 113

 

2-4-6- گرایش ادبی………………………………………………………………………………………………………………………. 114

 

2-4-6-1- توجه به صرف و نحو لغات و جملات قرآن………………………………………………………………. 115

 

2-4-6-2- توضیح لغات و مشکلات قرآن…………………………………………………………………………………… 117

 

2-4-6-3- عدول از غیبت به خطاب…………………………………………………………………………………………… 118

 

2-4-6-4- معانی حروف…………………………………………………………………………………………………………… 119

 

2-4-6-5- بحث اختلاف قرائت………………………………………………………………………………………………….. 120

 

2-4-6-6- بحث تقدیم و تأخیر……………………………………………………………………………………………………. 121

 

2-4-6-7- استعاره……………………………………………………………………………………………………………………. 122

 

2-4-6-8- مقلوب………………………………………………………………………………………………………………………. 126

 

2-4-6-9- حذف و اختصار………………………………………………………………………………………………………. 127

 

2-4-6-10- کنایه و تعریض……………………………………………………………………………………………………… 127

 

2-4-6-11- حقیقت و مجاز……………………………………………………………………………………………………….. 128

 

2-4-6-12- تشبیه……………………………………………………………………………………………………………………… 129

 

نتایج و دستاوردهای تحقیق………………………………………………………………………………. 131

 

حقوق. 13

 

گفتار دوم ؛ انواع بیماری ها 13

 

بیماری های غیر واگیر. 13

 

بیماری های واگیر. 15

 

راه های انتقال بیماری های واگیر دار 16

 

بیماری های  نوپدید. 17

 

بیماری های  باز پدید. 17

 

بیماری های ناپدید. 18

 

گفتار سوم ؛ انواع مسئولیت.. 19

 

مسئولیت اخلاقی.. 19

 

مسئولیت حقوقی.. 20

 

مسئولیت مدنی.. 20

 

مسئولیت مدنی ناشی از قرارداد ( ضمان ناشی از عقد ) 21

 

مسئولیت مدنی خارجی از قرارداد ( ضمان ناشی از قانون ) 23

 

ارکان و عناصر مسئولیت مدنی.. 24

 

ضرر 24

 

فعل و عمل زیانبار 25

 

رابطه ی سببیت بین عمل زیانبار و ضرر وارده 26

 

اثر مسئولیت مدنی.. 26

 

مبانی مسئولیت مدنی.. 26

 

نظریه تقصیر. 27

 

نظریه خطر. 28

 

مسئولیت کیفری.. 30

 

مسئولیت کیفری در شریعت اسلام. 32

 

ارکان مسئولیت کیفری.. 33

 

اهلیت جزائی.. 33

 

تقصیر. 34

 

اقسام تقصیر جزائی.. 36

 

آثار تقصیر زیان دیده 37

 

مسئولیت کیفری مسامحه ای.. 38

 

گفتار چهارم ؛ بر قواعد فقهی مرتبط با موضوع. 39

 

قاعده اتلاف.. 39

 

مستندات قاعده اتلاف.. 40

 

قاعده  تسبیب.. 42

 

مستندات قاعده تسبیب.. 45

 

قاعدۀ لا ضرر و لا ضرار 46

 

مستندات قاعده لا ضرر 48

 

قاعده اقدام. 52

 

مستندات قاعده اقدام. 54

 

فصل دوم ؛  بررسی فقهی حقوقی انتقال بیماری ها در فروض مختلف.. 55

 

گفتار نخست ؛  انتقال عمدی بیماری.. 56

 

ضرر و زیان های ناشی از جرائم علیه تمامیت جسمانی اشخاص… 57

 

ضرر جسمانی.. 59

 

ضرر آینده 59

 

انتقال عمدی بیماری منجر به مرگ.. 60

 

قتل عمد. 60

 

علم. 64

 

علم حکمی و علم موضوعی.. 65

 

عمد. 65

 

بررسی فقهی حقوقی مجازات قتل عمد توسط ناقل بیماری.. 66

 

نمونه نصوص قانونی قصاص نفس از قرآن و سنت.. 68

 

افساد فی الارض… 70

 

عناصر جرم افساد فی الارض در فقه. 71

 

 

انتقال عمدی بیماری منجر به جرح و یا نقص عضو. 73

 

تعریف ضرب.. 73

 

تعریف جرح. 73

 

نقصان یا شکستن عضو. 74

 

از کار افتادن عضو. 74

 

فقدان یا نقص یکی از حواس… 75

 

مرض دایم. 75

 

نمونه نصوص قانونی قصاص عضو از قرآن و سنت.. 76

 

بررسی مجازت قانونی ضرب و جرح عمدی توسط ناقل بیماری.. 77

 

گفتار دوم ؛  انتقال غیر عمدی بیماری ( شبه عمد و خطا ) 80

 

انتقال غیر عمدی بیماری منجر به مرگ.. 80

 

جرائم غیر عمدی.. 81

 

قتل شبه عمد. 83

 

قتل خطای محض… 88

 

بررسی فقهی حقوقی مجازات قتل غیر عمدی توسط ناقل بیماری.. 91

 

دیه. 92

 

کفاره 94

 

تعزیر. 94

 

انتقال غیر عمدی بیماری منجر به ضرب و جرح و یا نقص عضو. 96

 

دیه. 98

 

ارش… 98

 

گفتار سوم ؛  انتقال بیماری با رضایت شخص… 100

 

مسئولیت مدنی ناشی از رضایت مجنی علیه. 103

 

گفتار چهارم ؛ انتقال بیماری در اثر جهل ناقل. 105

 

جهل. 105