1-3. روش حل مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

 

1-4. اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

 

1-5. ضرورت انجام تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

 

1-6. جنبه های نوآوری تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

 

1-7. پیکربندی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه ی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………… 6

 

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

 

2-1. ادبیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

 

2-1-1. سلف سرویس تکنولوژی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

 

2-1-2. کشش فضای کالا ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

 

2-1-3. کشش متقابل فضای کالا …………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

 

2-1-4. خرید آنی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

 

2-1-5. انقضاء پذیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

 

2-1-6. ارزش مشتری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

 

2-1-7. رضایت مشتری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

 

2-1-8. وفاداری مشتری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

 

2-1-9. مشکل قفسه های خالی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 11

 

2-1-10. تخصیص فضا به کالا های جدید …………………………………………………………………………………………………………………. 12

 

2-1-11. مشکل انتخاب های متعدد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

 

2-1-12. تشخیص قفسه های خالی …………………………………………………………………………………………………………………………….12

 

2-1-13. سیستم دوباره پر نمودن قفسه ها …………………………………………………………………………………………………………………13

 

2-1-14. تکنولوژی در فروشگاه های زنجیره ای ………………………………………………………………………………………………………….13

 

2-1-15. انتخاب کالا های ارائه شده در فروشگاه ………………………………………………………………………………………………………. 13

 

2-1-16. تخصیص فضای قفسه ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

 

2-2. پیشینه ی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

 

2-2-1. آزمایش های میدانی جهت نشان دادن تاثیر تخصیص فضای قفسه کالا بر عملکرد فروشگاه …………………….. 14

 

2-2-2. مدل های ریاضی جهت رسیدن به جواب بهینه در تخصیص فضای قفسه کالا …………………………………………… 15

 

فصل سوم: مدل ریاضی فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 18

 

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

 

3-1. تقاضای شرطی فازی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19

 

3-1-1. مفاهیم استفاده شده در مدل تقاضای شرطی فازی ……………………………………………………………………………………… 19

 

3-1-2. مدل ریاضی تقاضای شرطی فازی …………………………………………………………………………………………………………………. 20

 

3-1-3. شرح مدل تقاضای شرطی فازی …………………………………………………………………………………………………………………….. 21

 

3-2. انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………………………………………………………………………….22

 

3-2-1. مفاهیم استفاده شده در مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ……………………….22

 

3-2-2. مدل ریاضی انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………………………………………………..22

 

3-2-3. شرح مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………………………………………25

 

3-3. تخصیص فضای قفسه به کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………………………………………………………….. 29

 

3-3-1. مفاهیم استفاده شده در مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………….. 29

 

3-3-2. مدل ریاضی تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی …………………………………………………………………………… 30

 

3-3-3. شرح مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………………………………………… 32

 

3-4. سفارش کالا به تامین کننده و انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………………………… 38

 

3-4-1. مفاهیم استفاده شده در مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………. 38

 

3-4-2. مدل ریاضی سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………………….. 39

 

3-4-3. شرح مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی ……………………………………………………………….. 41

 

3-5. اندازه گیری پارامتر تقاضای فازی ………………………………………………………………………………………………………………………. 43

 

3-6. اندازه گیری پارامتر میانگین سود توزیع شده کالا …………………………………………………………………………………………….. 44

 

3-7. مجموعه کالاهای قابل قبول مشتری از نظر انقضاء پذیری ……………………………………………………………………………….. 44

 

3-8. مجموعه نظر تصمیم گیرنده در مورد کالاهای عضو دسته کالایی ……………………………………………………………………. 46

 

3-9. مجموعه طبقات قفسه که از نظر مشتری بهتر دیده می شود و به آن دسترسی راحت تر دارد ……………………… 47

 

فصل چهارم: اعتبار سنجی و مطالعه موردی ………………………………………………………………………………………………………………. 48

 

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

 

4-1. اعتبار سنجی مدل های ارائه شده ……………………………………………………………………………………………………………………… 49

 

 

4-1-1. اعتبار سنجی مدل تقاضای شرطی فازی ………………………………………………………………………………………………………. 49

 

4-1-2. اعتبار سنجی مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………………………. 51

 

4-1-3. اعتبار سنجی مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………………………………………………………… 61

 

4-1-4. اعتبارسنجی مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………………………… 72

 

4-2. روند برنامه ریزی در فروشگاه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

 

4-3. مسئله نمونه عددی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

 

4-4. بررسی زمان محاسباتی مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی …………………………………………………….. 86

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

 

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

 

5-1. نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 88

 

5-2- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90

 

مراجع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

 

پیوست ………………………………………………………………………………………………………………………… 97

 

فهرست جدول ها

 

جدول 2-1. عوامل در نظر گرفته شده در مدل های ارائه شده قبلی …………………………………………………. 17

 

جدول 3-1. نمادهای استفاده شده در مدل تقاضای شرطی ……………………………………………………………….. 20

 

جدول 3-2. نمادهای استفاده شده در مدل انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی …………….. 23

 

جدول 3-3. نمادهای استفاده شده در مدل تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………………………………. 30

 

جدول 3-4. نمادهای استفاده شده در مدل سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا ………………………………………………….. 39

 

جدول 4-1. مقادیر مورد نیاز و طول عمر کالاهای مکمل کالای  …………………………………………………………………………… 49

 

جدول 4-2. مقادیر تقاضای شرطی کالاهای مکمل کالای  …………………………………………………………………………………….. 50

 

جدول 4-3. پارامترهای ورودی مسئله محک انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………….. 51

 

جدول 4-4. نتایج حل مسئله محک انتخاب کالاهای عرضه شده در دسته کالایی با تقاضای فازی ………………………… 51

 

جدول 4-5. تغییرات در پارامتر تقاضای فازی مسئله محک ……………………………………………………………………………………… 52

 

جدول 4-6. نتایج حل مسئله محک با تغییر  …………………………………………………………………………………………………………. 52

 

جدول 4-7. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………… 53

 

جدول 4-8. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  …………………………………………………………………………………….. 53

 

جدول 4-9. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ………………………………………………………………………………………………….. 54

 

جدول 4-10. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ………………………………………………………………………………………. 54

 

جدول 4-11. تغییرات در پارامتر  مسئله محک …………………………………………………………………………………………………….. 55

 

جدول 4-12. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………….. 55

 

جدول 4-13. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………………. 56

 

جدول 4-14. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………… 56

 

جدول 4-15. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………. 57

 

جدول 4-16. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………….. 57

 

جدول 4-17. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ………………………………………………………………………………………….. 58

 

جدول 4-18. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  …………………………………………………………………………………. 58

 

جدول 4-19. تغییرات در پارامتر  مسئله محک ……………………………………………………………………………………………. 59

 

جدول 4-20. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………………………………. 59

 

جدول 4-21. نتایج حل مسئله محک با تغییر مقدار  ……………………………………………………………………. 60

 

جدول 4-22. پارامترهای مربوط به فروشگاه مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ………………. 61

 

جدول 4-23. پارامترهای مربوط به کالاهای مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………….. 61

 

جدول 4-24. نتایج حل مسئله محک تخصیص فضای قفسه کالاها با تقاضای فازی ……………………………………………….. 62

 

جدول 4-25. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………… 62

 

جدول 4-26. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………….. 63

 

جدول 4-27. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………….. 64

 

جدول 4-28. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………. 64

 

جدول 4-29. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………. 65

 

جدول 4-30. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………….. 66

 

جدول 4-31. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………. 66

 

جدول 4-32. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………….. 67

 

جدول 4-33. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………… 68

 

جدول 4-34. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………………………… 68

 

جدول 4-35. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………. 69

 

جدول 4-36. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ……………………………………………………… 70

 

جدول 4-37. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………… 70

 

جدول 4-38. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مطلوبیت طبقات قفسه ……………………………………… 71

 

جدول 4-39. پارامترهای ورودی مسئله محک سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………… 72

 

جدول 4-40. نتایج حل مسئله محک سفارش با توجه به انقضاء پذیری کالا با تقاضای فازی …………………………………. 73

 

جدول 4-41. تعداد مشتری از دست رفته مسئله محک ………………………………………………………….. 73

 

جدول 4-42. نتایج حل مسئله محک تغییر در مجموعه  …………………………………………………………….. 74

 

جدول 4-43. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مجموعه  ………………………………………………………………. 74

 

جدول 4-44. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………………………. 75

 

جدول 4-45. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………. 75

 

جدول 4-46. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  …………………………………………………… 76

 

جدول 4-47. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  …………………………………………………………………… 76

 

جدول 4-48. نتایج حل مسئله محک با تغییر در مقدار  ………………………………………………………………………………. 77

 

جدول 4-49. تعداد مشتری از دست رفته مسئله با تغییر در مقدار  ……………………………………………………………. 77

 

جدول 4-50. فضای انبار هر دسته کالایی ……………………………………………………………………………. 81

 

جدول 4-51. پارامترهای ورودی انواع مختلف قفسه ………………………………………………………………………. 81

 

جدول 4-52. پارامترهای ورودی میزان مطلوبیت قفسه های استفاده شده در فروشگاه …………………. 81

 

جدول 4-53. پارامترهای ورودی کالاهای موجود در دسته های کالایی …………………………………………….. 82

 

جدول 4-54. تخصیص فضای انبار به دسته کالایی اول …………………………………………………….. 82

 

جدول 4-55. تخصیص فضای انبار به دسته کالایی دوم ………………………………………………………. 83

 

جدول 4-56. پارامتر های مربوط به کالاهای انتخاب شده جهت عرضه در فروشگاه ……………………………….. 83

 

جدول 4-57. نتایج تخصیص فضای قفسه دسته کالای اول ……………………………………………. 83

 

جدول 4-58. نتایج تخصیص فضای قفسه دسته کالای دوم …………………………………………………….. 84

 

جدول 4-59. پارامترهای انقضاء پذیری کالای اول ………………………………………………………………….. 84

 

جدول 4-60. پارامترهای انقضاء پذیری کالای دوم ………………………………………………………………….. 85

 

جدول 4-61. روند سفارش دهی کالاهای دسته کالایی اول …………………………………………………………. 85

 

جدول 4-62. روند سفارش دهی کالاهای دسته کالایی دوم …………………………………………………. 86

 

جدول 4-63. میانگین زمان رسیدن به جواب بهینه ………………………………………………………………. 86

 

 

 

فهرست شکل ها

 

شکل 3-1. انتخاب های مختلف عرضه کالا ………………………………………………………………………………………………………………… 29

 

شکل 3-2. یک بلوک کالا در قفسه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

 

شکل 3-3. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان به شدت به تازگی آن حساس هستند ………………………………………….. 44

 

شکل 3-4. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان آن را فساد ناپذیر تلقی می نمایند ……………………………………………….. 45

 

شکل 3-5. نمودار مطلوبیت کالایی که مشتریان حساسیت کمتری نسبت به انقضاء پذیری آن دارند ……………………. 45

 

شکل 3-6. نمودار مطلوبیت طبقات قفسه …………………………………………………………………………… 47

 

شکل 4-1. روند برنامه ریزی در فروشگاه …………………………………………………………………………………….. 80

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

کلیات تحقیق

 

 

 

 مقدمه: امروزه فروشگاه های زنجیره ای سهم بزرگی از اقتصاد بازار خرده فروشی را تشکیل می دهند. مشتریان به علت دسترسی به تعداد زیادی کالا در یک محل و امکان تجمیع خریدهای خود بیش از پیش به این نوع مراکز جهت خرید مراجعه می نمایند. مشتری می تواند در هر خرید تعداد زیادی از اقلام مورد نیاز خود را با قیمت بهتر و امکان انتخاب از میان محصولات مختلف انتخاب کند. فروشگاه های زنجیره ای به دلیل توانایی در ارائه انواع مختلف کالا در یک محل و قدرت چانه زنی بیشتر در عقد قرارداد با تامین کنندگان مختلف می توانند در رقابت با خرده فروشان کوچکتر موفق تر عمل نمایند. مهم ترین منبع در اختیار فروشگاه های زنجیره ای فضای قفسه در اختیار آنان است. نحوه استفاده از فضای قفسه می تواند بر سود کوتاه مدت و دراز مدت فروشگاه تاثیر بگذارد.

 

 

• تعریف مسئله:

 

سود یک فروشگاه به اینکه چه کالایی، از کدام تامین کننده، به چه مقدار و در کجای فروشگاه در دسترس مشتری قرار گیرد بستگی دارد. اینگونه تخصیص کالا به قفسه های فروشگاه هم بر میزان فروش آن کالای مشخص و هم بر میزان فروش دیگر کالاهای ارائه شده در فروشگاه تاثیر می گذارد. نحوه تخصیص بر هزینه عملیات فروشگاه که اصلی ترین عامل هزینه فروشگاه می باشد تاثیرگذار است. مشتریان در فروشگاه آزادانه بدون دخالت از سوی فروشگاه تنها با دیدن کالای مورد نظر خود نسبت به خرید اقدام می نمایند.

 

میزان رضایت مشتری از خرید خود در بازگشت دوباره وی به فروشگاه اثر گذار است. زمان ارائه یک کالای مشخص می تواند بر میزان فروش آن تاثیر بگذارد. رقابت سختی میان کالاها برای بدست آوردن فضای محدود قفسه در جریان است. وجود انتخاب های زیاد باعث سردرگمی مشتری می گردد و امکان دارد وی از خرید منصرف شود. وجود قفسه های خالی در فروشگاه موجب از دست رفتن فرصت فروش می شود. شرایط اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نژادی بر نحوه انتخاب کالاها از سوی مشتریان تاثیر گذار می باشد. خرید های لحظه ای مشتریان خارج از لیست خریدشان بر میزان فروش فروشگاه اثرگذار است.

 

 

 

 

• فرضیات مسئله:

 

 

• میزان تقاضا برای هر کالا فازی است.

 

• فضای قفسه ها محدود می باشد.

 

• قفسه ها چند طبقه هستند.

 

• فضای انبار محدود است.

 

• فضای انبار به ازای گروه کالاها از هم جدا می باشد.

   

  • روش حل مسئله:

 

با ارائه مدلی ریاضی نحوه انتخاب کالاهای عرضه شده در فروشگاه را تعیین می نماییم و با توجه به عوامل موثر بر تخصیص فضای قفسه مدلی ریاضی جهت تخصیص فضای قفسه کالاها را ارائه می نماییم که یک مسئله برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیر خطی فازی FMINLP[2] می باشد. سپس با توجه به انقضاء پذیری کالاهای عرضه شده با ارائه مدلی ریاضی روند سفارش دهی به تامین کنندگان کالاهای ارائه شده را مشخص می نماییم.

 

 

• اهداف تحقیق:

 

 

• استفاده بهینه از همه امکانات در اختیار خرده فروش در جهت ماکزیمم نمودن سود.

 

• کسب رضایت مشتریان با تامین نمودن حداکثر ممکن کالاهای موجود در لیست خرید آنان و در نتیجه افزایش میزان وفاداری آنان به خرده فروش.

 

• افزایش میزان سود با تقویت احتمال خریدهای آنی و خارج از لیست خرید مشتریان.

 

• فرهنگ سازی و تاثیر بر رفتارهای خرید مشتریان در جهت سود بلند مدت خرده فروش.

 

• تقویت ارتباط با تامین کنندگان قدرتمند در جهت استفاده از امکانات و توانایی های آنان.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• ضرورت انجام تحقیق:

 

نحوه فروش در فروشگاه های زنجیره ای به این صورت است که مشتری خود به دنبال کالای مورد نظر می گردد، از میان برندها و قیمت های متفاوت کالای با برند مورد علاقه و یا قیمت مورد نظر خود را انتخاب می نماید و در سبد خرید خود قرار داده و به خرید خود ادامه می دهد. در اینگونه خرید نحوه چیدن کالاها در قفسه ها تنها وسیله تاثیرگذاری فروشگاه بر مشتریانش می باشد.

 

اگر مشتریان نیازهای خود را در یک خرید از فروشگاه تامین نمایند اعتماد به فروشگاه در نظر آنان که فروشگاه این توانایی را دارد که در خرید بعدی نیز نیازهای آنان را تامین نماید افزایش می دهد. این بازگشت مجدد مشتری موجب افزایش سود دراز مدت فروشگاه می گردد. مشتری راضی از خرید می تواند به عنوان یک عامل تبلیغ برای معرفی فروشگاه به دیگران نیز عمل نماید. از سوی دیگر اگر مشتری نتواند درصد قابل قبولی از لیست خرید خود را از فروشگاه تامین نماید از اعتماد وی به فروشگاه کاسته شده و موجب می گردد که به فروشگاه های رقیب برای خرید مراجعه نماید که این امر موجب از دست رفتن سود کوتاه حاصل از آن خرید مشخص و در صورت عدم بازگشت دوباره مشتری موجب از رفتن سود دراز مدت فروشگاه می گردد.

 

شرایط اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نژادی می تواند بر نحوه انتخاب کالاها از سوی مشتریان تاثیر بگذارد. تصمیم گیرنده در فروشگاه باید این شرایط را در نحوه تصمیم گیری خود دخالت داده تا بهترین نتیجه ممکن حاصل گردد.

 

2-3-4     ارزش مشتری.. 38

 

2-4   ارزش­گذاری  40

 

2-4-1     مدل­های تعیین ارزش مشتری.. 40

 

2-4-2     خوشه­بندی.. 62

 

2-5  مباحث تکمیلی.. 79

 

2-5-1     فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.. 79

 

2-5-2     زنجیره مارکوف.. 82

 

2-6  جمع­بندی   82

 

2-6-1     خلاء مطالعاتی.. 87

 

3   فصل سوم: روش تحقیق  88

 

3-1  مقدمه  89

 

3-2  مدل تعیین ارزش مسافر. 89

 

3-2-1     فاز اول: آماده­سازی.. 91

 

3-2-2     فاز دوم: تعیین ارزش… 91

 

3-2-3     فاز سوم: بازاریابی.. 103

 

3-3  مدل­های اعتبارسنجی.. 104

 

3-3-1     ارزیابی LD_cFR.. 104

 

3-3-2     ارزیابی توسعه ICA.. 105

 

3-4  جمع­بندی.. 105

 

4   نتایج و تفسیر آن‌ها 106

 

4-1  مقدمه  107

 

4-2  ارزیابی توسعه ICA.. 107

 

4-2-1     مجموعه داده IRIS. 107

 

4-2-2     مجموعه داده WINE.. 108

 

4-2-3     مجموعه داده CMC.. 109

 

4-3  ارزش گذاری مشتریان.. 110

 

4-3-1     آماده­سازی.. 111

 

4-3-2     تعیین ارزش… 114

 

4-3-3     ارزیابی مدل.. 119

 

4-3-4     بازاریابی.. 120

 

5   جمع بندی و پیشنهادات   122

 

5-1  مقدمه  123

 

5-2  نتایج.. 123

 

5-3  نوآوری ها 125

 

5-4  پیشنهادات.. 125

 

5-4-1     پیشنهاد اول: جذب مسافر. 126

 

5-4-2     پیشنهاد دوم: بهبود خوشه‏بندی.. 126

 

5-4-3     پیشنهاد سوم: تجزیه و تحلیل رضایت مسافر الکترونیکی.. 126

 

5-4-4     پیشنهاد چهارم: پیش­بینی ارزش آتی مشتریان.. 126

 

6   منابع و مراجع    127

 

7   پیوست­ها………….. 139

 

پیوست 1: حقوق مسافران.. 140

 

پیوست 2: پرسشنامه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.. 142

 

8   علائم اختصاری  144

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

شکل2- 1 روندکلی مرور ادبیات موضوع. 10

 

شکل2- 2 چارچوب بازاریابی و مدیریت ارتباط با مشتری.. 13

 

شکل2- 3 چارچوب CRM… 15

 

شکل2- 4 سفر دوطرفه. 19

 

شکل2- 5 استراتژی  فروش بلیت غیرمستقیم.. 19

 

 

شکل2- 6 استراتژی فروش بلیت شهر پنهان.. 20

 

شکل2- 7 کیفیت خدمات و عوامل مؤثر بر آن.. 23

 

شکل2- 8 عوامل مؤثر بر خرید آنلاین بلیت… 27

 

شکل2- 9  انواع زمان انتظار. 28

 

شکل2- 10 شکاف اهمیت و رضایت مسافران.. 30

 

شکل2- 11 عوامل مؤثر بر وفاداری مسافران.. 31

 

شکل2- 12 رابطه ساختاری بین کیفیت خدمات و رضایت و وفاداری مسافران.. 32

 

شکل2- 13 تأثیر کیفیت خدمات بر بازاریابی دهان به دهان.. 34

 

شکل2- 14 چارچوب کیفیت خدمات نامتقارن.. 38

 

شکل2- 15 دسته بندی مشتریان بر اساس SOW و SW… 43

 

شکل2- 16 مدل PCV.. 44

 

شکل2- 17 نحوه تعیین میزان افت نرخ پاسخ دهی.. 45

 

شکل2- 18 شمای کلی RFM سلولی.. 46

 

شکل2- 19 تعیین مشتری رویگردان با استفاده از Monetary. 48

 

شکل2- 20 شمای کلی مدل LTV.. 53

 

شکل2- 21 اصول محاسبه LTV.. 53

 

شکل2- 22 تابع سودآوری مشتریان.. 55

 

شکل2- 23 ماتریس R.. 57

 

شکل2- 24 تعیین ارزش بر اساس گذشته و پیش بینی آینده. 58

 

شکل2- 25 شمای کلی الگوریتم ژنتیک… 66

 

شکل2- 26 ترکیب GA و K-means. 67

 

شکل2- 27 شکل دهی کشورهای اولیه. 69

 

شکل2- 28 نحوه تقسیم مستعمرات، میان کشورهای استعمارگر. 70

 

شکل2- 29 اعمال سیاست جذب در الگوریتم رقابت استعماری.. 71

 

شکل2- 30  اعمال سیاست انقلاب.. 72

 

شکل2- 31 جابجایی موقعیت استعمارگر و مستعمره. 72

 

شکل2- 32 رقابت استعماری.. 73

 

شکل2- 33 سقوط امپراطوری ها در روند چرخه الگوریتم رقابت استعماری.. 74

 

شکل3- 1 چارچوب توسعه مدل تعیین ارزش مسافران.. 90

 

شکل3- 2 مقایسه مدل RFM و RF. 94

 

شکل3- 3 مقایسه مدل RF و DFR.. 97

 

شکل3- 4 مقایسه مدل LDFR و  DFR.. 98

 

شکل3- 5 مدل تعیین ارزش مسافران در صنعت حمل و نقل.. 103

 

شکل3- 6 مدل نهایی تعیین ارزش مسافران.. 104

 

شکل4- 1 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده های Iris. 108

 

شکل4- 2 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده های Wine. 109

 

شکل4- 3 مقایسه روند همگرایی به پاسخ بهینه در داده هایCMC.. 110

 

شکل4- 4 چارچوب تعیین ارزش مسافران.. 111

 

شکل4- 5 مقایسه خطای SSE مدل RFM و DFR.. 113

 

شکل4- 6 مقایسه خطای SSE مدل LRFM و LDFR.. 114

 

شکل4- 7 تعداد بهینه خوشه ها 115

 

شکل4- 8 زنجیره مارکوف.. 116

 

شکل4- 9 محاسبه نرخ ناسازگاری ماتریس مقایسات زوجی تلفیقی.. 118

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول1- 1 چارچوب کلی پایان‌نامه. 6

 

جدول2- 1 تعاریف مدیریت ارتباط با مشتری.. 13

 

جدول2- 2 مزایای مدیریت ارتباط با مشتری.. 15

 

جدول2- 3 استراتژی های قیمت گذاری بلیت… 19

 

جدول2- 4 شرکتهای AinA.. 22

 

جدول2- 5 عوامل تأثیرگذار بر استفاده از کانال خرید. 26

 

جدول2- 6 عوامل مؤثر بر وفاداری.. 36

 

جدول2- 7 تعاریف ارزش مشتریان.. 39

 

جدول2- 8 معرفی مدل های RFM توسعه‌یافته در سالیان اخیر. 49

 

جدول2- 9 متغیرهای مدل FPDN.. 51

 

جدول2- 10 مقادیر مختلف D در مدل FPDN.. 51

 

جدول2- 11 متغیرهای مدل FMCN.. 52

 

جدول2- 12 مقادیر شاخص تصادفی به ازای مقادیر مختلف n. 81

 

جدول2- 13 عوامل تأثیرگذار بر رضایت مسافران.. 83

 

جدول2- 14 ارزش مشتریان و مدل های آن.. 84

 

جدول2- 15 تکنیک های خوشه بندی.. 86

 

جدول3- 1 متغیرهای مدل LDFR.. 92

 

جدول3- 2 انواع کلاس­های پرواز. 95

 

جدول4- 1 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده IRIS. 107

 

جدول4- 2 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده Wine. 108

 

جدول4- 3 نتایج خوشه­بندی مجموعه داده CMC.. 109

 

جدول4- 4 شمای پایگاه­داده اولیه. 112

 

جدول4- 5 روش محاسبه متغیرهای مدل LDFR.. 112

 

جدول4- 6 شمای پایگاه­داده نهایی.. 113

 

جدول4- 7 خوشه­های تشکیل شده. 115

 

جدول4- 8 ماتریس گذار. 116

 

جدول4- 9 ماتریس تلفیقی و وزن متغیرها 117

 

جدول4- 10 ارزش هر خوشه. 118

 

2-3-2-2- کاتالاز 14

 

2-3-2-3- گلوتاتیون پراکسیداز 14

 

2-4- اثرات استرس اکسیداتیو ناشی از امواج مایکروویو تلفن همراه 15

 

2-5- مواد محافظتی بکار رفته در استرس اکسیداتیو ناشی از مواجهه با امواج مایکروویو. 16

 

2-5-1-Meletonin 16

 

2-5-2-Caffeic acid phenethyl ester 17

 

2-5-3- Gingko biloba. 17

 

2-5-4- ویتامین C و E. 17

 

2-5-5- سیر. 17

 

2-6- سلنیوم. 18

 

2-6-1- اعمال آنتی اکسیدانی ترکیبات سلنیوم. 18

 

2-6-1-1- مکانیسم­های آنتی اکسیدانی غیر آنزیمی سلنیوم. 19

 

2-6-1-2- مکانیسم­های آنزیمی آنتی اکسیدانی و غیر آنتی اکسیدانی سلنیوم. 20

 

2-6-2- جذب سلنیوم. 21

 

2-6-3- انتقال و ذخیره سازی سلنیوم. 21

 

2-6-4- دفع سلنیوم. 21

 

2-6-5- مسمومیت با سلنیوم. 22

 

2-7- نانوسلنیوم. 22

 

2-7-1- مزایای نانوسلنیوم. 23

 

2-7-2- مزیت نانوذرات دارویی.. 23

 

2-8- تفاوت ترکیبات سلنیوم با نانو ذرات سلنیوم. 23

 

2-9- آشنایی با نانوتکنولوژی.. 25

 

2-9-1- نانوذرات.. 25

 

2-9-2- مزایای نانوذرات.. 26

 

2-9-3- روش تولید نانوذرات.. 26

 

فصل سوم: مواد و روش­ها

 

3-1- حیوانات مورد آزمایش… 27

 

3-2 مواد و وسایل مورد نیاز در طول مطالعه ی 40 روزه 27

 

3-2-1- نحوه تهیه نانو سلنیوم. 27

 

3-2-2- وسایل مورد نیاز 28

 

3-3- روش كار 28

 

3-3-2- بیهوشی، خون گیری و اخذ سرم. 30

 

3-3-2-2- روش اخذ خون و سرم. 30

 

3-4- سنجش بیوماركر­های سرمی.. 31

 

3-4-1- آزمایش سنجش میزان پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی (TBARS) 31

 

3-4-1-1- محلول‌ها 31

 

3-4-1-2- روش كار 31

 

3-4-2- آزمایش سنجش سوپر اکسید دیسموتاز 32

 

3-4-3-1- محلول‌ها 32

 

3-4-2-2- روش كار 32

 

3-4-3- سنجش كاتالاز 32

 

3-4-3-1- محلول‌ها 32

 

3-4-3-2- روش کار 32

 

3-4-4- آزمایش سنجش… 33

 

3-4-5-1- محلول‌ها 33

 

3-4-4-2- روش کار 33

 

3-4-5- تجزیه و تحلیل آماری.. 33

 

فصل چهارم: نتایج.. 34

 

4-1- نتایج سنجش شاخص بیولوژیک MDA.. 34

 

4-2- نتایج سنجش میزان فعالیت کاتالاز 35

 

4-3- نتایج سنجش میزان فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز (GSH-P_X) 36

 

4-3- نتایج سنجش میزان فعالیت سوپراکسید دیسموتاز (SOD) 37

 

 

فصل پنجم: بحث.. 39

 

منابع. 45

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

 

 

جدول 3-1 ویژگی­های نانو ذرات سلنیوم. 27

 

جدول 4-1 سنجش MDA سرم در گروه کنترل و گروه­های درمانی.. 35

 

جدول 4-2 فعالیت کاتالازسرم در گروه کنترل و گروه‌های درمانی.. 36

 

جدول 4-3 فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز سرم در گروه کنترل و گروه‌های درمانی.. 37

 

جدول 4- 4فعالیت سوپراکسید دیسموتاز سرم در گروه کنترل وگروه‌های درمانی.. 38

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

نمودار4-1 مقایسه ی سطوح سرمی.. 34

 

نمودار4-2 مقایسه ی سطوح سرمی فعالیت آنزیم کاتالاز 36

 

نمودار4-3 مقایسه ی فعالیت سرمی سطوح گلوتاتیون پراکسیداز 37

 

نمودار4-4 مقایسه ی فعالیت سرمی سوپراکسید دیسموتاز 38

 

 

 

فهرست شکل­ها

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

 

 

شکل 1-1 طیف امواج الکترومغناطیسی.. 8

 

شکل 2-1 انواع آسیب­ها ناشی از رادیکال­های آزاد. 12

 

شکل 2-2 چرخه پراکسیداسیون لیپیدها 13

 

شکل 2-3 مکانیسم عمل آنزیم­های آنتی اکسیدان. 15

 

شکل 3-1 تصویر گرفته شده از نانوذرات سلنیوم. 28

 

شکل 3-2 گوشی تلفن همراه نوکیا2-1203. 28

 

d

 

 

قطر چاه  ( m )

 

 

 

 

 

 

 

f

 

 

ضریب اصطکاک

 

 

 

 

 

g

 

 

شتاب گرانش زمین (  )

 

 

 

 

 

 

 

گرادیان زمین گرمایی (  )

 

 

 

 

 

h

 

 

آنتالپی (  )

 

 

 

 

 

 

 

ماند مایع

 

 

 

 

 

 

 

ماند گاز

 

 

 

 

 

 

 

جرم ورودی از مخزن به چاه (  )

 

 

 

 

 

 

 

جرم ورودی توسط گاز تزریقی به چاه (  )

 

 

 

 

 

MW

 

 

جرم ملکولی (  )

 

 

 

 

 

 

 

تعداد کل جزء­های سیال مخزن

 

 

 

 

 

 

 

تعداد کل جزءهای گاز تزریقی

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد فازها

 

 

 

 

 

P

 

 

فشار  (  )

 

 

 

 

 

 

 

گرمای منتقل شده بین چاه و محیط اطراف  (  )

 

 

 

 

 

R

 

 

ثابت جهانی گازها (  )

 

 

 

 

 

T

 

 

دما ( K )

 

 

 

 

 

U

 

 

ضریب انتقال حرارت کل (  )

 

 

 

 

 

v

 

 

سرعت واقعی (  )

 

 

 

 

 

 

 

سرعت واقعی گاز تزریقی (  )

 

 

 

 

 

 

 

جزء مولی جزء i در مایع

 

 

 

 

 

 

 

جزء مولی جزء i در بخار

 

 

 

 

 

z

 

 

محور مختصات عمود بر سطح زمین

 

 

 

 

 

Z

 

 

ضریب تراکم­پذیری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

علائم یونانی

 

 

 

 

 

 

 

λ

 

 

ماند در شرایط عدم لغزش

 

 

 

 

 

μ

 

 

گرانروی (  )

 

 

 

 

 

ρ

 

 

چگالی (  )

 

 

 

 

 

 

 

چگالی گاز تزریقی (  )

 

 

 

 

 

σ

 

 

کشش بین سطحی (  )

 

 

 

 

 

 

 

جرم منتقل شده بین دو فاز (  )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

زیر­وندها

 

 

 

 

 

 

 

g

 

 

گاز

 

 

 

 

 

i

 

 

جزء i

 

 

 

 

 

j

 

 

فاز j

 

 

 

 

 

l

 

 

مایع

 

 

 

 

 

m

 

 

مخلوط

 

 

 

 

 

s

 

 

ظاهری

 

 

 

 

 

v

 

 

بخار

 

 

بیشتر مخازن نفت دنیا از نوع مخازن حجمی هستند که با مکانیزم انبساط گاز محلول، تولید می­کنند. در صورتی که مکانیزهای طبیعی رانش (مانند آبران یا کلاهک گازی) یا مکانیزم­های تثبیت فشار (مانند تزریق آب یا گاز) در مخازن موجود نباشند،  مخازن با ادامه تولید دچار افت فشار می­شوند و با گذشت زمان قادر نخواهند بود با یک دبی اقتصادی به تولید ادامه دهند. در اینگونه موارد تنها راه، افزایش دادن اختلاف فشار تولید با کم کردن فشار ته چاه با استفاده از روش­های فرازآوری مصنوعی است. (Guo et al. 2011)
چند نمونه از روش­های معمول فراز آوری مصنوعی موارد زیرند:

 

 

• فراز آوری با گاز

 

• استفاده از پمپ­های الکتریکی شناور

 

• استفاده از پمپ­های میله ای

 

• استفاده از پمپ­های پیستونی هیدرولیکی

 

• استفاده از پمپ­های جت هیدرولیکی

 

• استفاده از پمپ­های خلأ

 

انتخاب روش فراز آوری مصنوعی برای یک چاه مشخص به عوامل مختلفی بستگی دارد. زمانی که فراز آوری با گاز یکی از روش­های مد نظر است، یکی از عوامل مهم که از اهمیت زیادی برخوردار است دسترسی به گاز کافی است. اگر کاز کافی چه به صورت محلول در نفت یا از یک منبع خارجی در دسترس باشد، فراز آوری با گاز می­تواند یکی از روش­های ایده­آل برای افزایش تولید باشد.(API 1994)

2-7 رویکردهای اساسی زمانبندی تحت عدم قطعیت.. 27

 

2-7-1 رویکرد کاملا واکنشی.. 28

 

2-7-2 رویکرد استوار. 28

 

2-7-3 رویکرد پیشگویانه واکنشی.. 31

 

2-8 زمان­بندی برخط.. 33

 

بر ادبیات زمان­بندی عمل­های جراحی.. 35

 

2-9-1 برنامه ریزی ریاضی.. 36

 

2-9-2 شبیه سازی.. 41

 

2-9-3-الگوریتم های فرا ابتکاری.. 42

 

2-9-4 الگوریتم های ابتکاری.. 43

 

2-10 جمع­بندی.. 49

 

فصل 3 مدلسازی و تعریف مسأله. 30

 

3-1 مقدمه. 51

 

3-2 بیان مسأله. 51

 

3-3 رویکرداستراتژیک-عملیاتی.. 52

 

3-3-1  فاز اول: فاز استراتژیک(طراحی). 53

 

3-3-1-3 مدل پیشنهادی برای فاز استراتژیک(طراحی). 58

 

3-4 فازدوم: فاز عملیاتی.. 62

 

3-5 روش پیشنهادی برای اجرای فاز عملیاتی.. 63

 

3-5-1 قابلیت اطمینان.. 64

 

3-5-2 مدلسازی ریاضی برای فاز عملیاتی.. 69

 

فصل 4 رویکردهای حل.. 72

 

4-1 مقدمه. 73

 

4-2 روش حل فاز استراتژیک(برنامه ریزی دوهدفه) 73

 

4-2-1 روش Ɛ-محدودیت… 75

 

4-3 روشه­ای تکاملی.. 76

 

4-3-1 ساختار جواب برای الگوریتم ژنتیک…. 76

 

4-3-2 الگوریتم ژنتیک…. 80

 

4-3-3 الگوریتم جستجوی فاخته. 86

 

4-4 تنظیم پارامترها برای الگوریتم­های فراابتکاری با استفاده از روش تاگوچی.. 91

 

4-5 جمع­بندی.. 93

 

فصل 5 تحلیل نتایج.. 95

 

5-1 مقدمه. 96

 

5-2 نتایج بدست آمده از فاز اول: فاز استراتژیک(طراحی) 96

 

5-2-1 تخمین سناریو زمان انجام عمل جراحی.. 98

 

5-2-2 حل دقیق با رویکرد -محدودیت و استفاده از نرمافزار GAMS IDE/Cplex. 99

 

.. 106

 

.. 109

 

.. 112

 

.. 116

 

.. 119

 

.. 125

 

.. 127

 

.. 130

 

.. 135

 

.. 136

 

.. 109

 

. 138

 

.. 139

 

.. 140

 

. 142

 

.. 148

 

.. 156

 

 

.. 157

 

 

• فهرست جدول­ها صفحه

 

جدول 2-1  برخی از مسائل زمانبندی جریان کارگاهی انعطاف پذیر. 13

 

جدول 2-2   دسته بندی مطالعات بر روی زمان­بندی FFS تحت عدم قطعیت 21

 

جدول 5-1 زمان انجام یک عمل جراحی خاص توسط تیم اول در یک ماه گذشته مرتب شده به صورت صعودی   78

 

جدول 5-2 جراحی­های درنظر گرفته شده در فاز طراحی و تعداد تیم موجود در هر حوزه. 80

 

جدول 5-3  هزینه­های بکارگیری هر تیم با واحد قرار دادن هزینه تیم اول بیهوشی.. 81

 

جدول 5-4  تعداد تیم­های انتخاب شده با توجه به تخصص مربوطه 85

 

جدول 5-5  نحوه شماره­گذاری تیم­ها در مرحله بعد(فاز عملیاتی) به صورت جدول زیر می­باشد. 85

 

جدول 5-6  میانگین زمان انجام عمل­های جراحی و بیهوشی.. 87

 

جدول 5-7  سطح­های درنظر گرفته شده برای پارامترهای الگوریتم ژنتیک 90

 

جدول 5-8 حالت های پیشنهادی روش تاگوچی.. 91

 

جدول 5-9  ابعاد مسائل نمونه با سایز کوچک… 94

 

جدول 5-10  ابعاد مسائل نمونه با سایز کوچک تعداد جراحی­هایی که در یک روز باید انجام شود. 95

 

جدول 5-11  نتایج به­دست آمده از حل دقیق مسائل در ابعاد کوچک… 96

 

جدول 5-12  نتایج حل مسائل نمونه با سایز کوچک توسط الگوریتم­های فرا ابتکاری و مقایسه آن با نتایج حل دقیق    100

 

جدول 5-13 ابعاد مسائل نمونه با سایز متوسط.. 105

 

جدول 5-14  ابعاد مسائل نمونه با سایز متوسط تعداد جراحی­هایی که در یک روز باید انجام شود. 106

 

جدول 5-15  نتایج حاصل از حل مسائل معرفی شده در ابعاد متوسط.. 107

 

جدول 5-16  نتایج حل مسائل نمونه با سایز متوسط توسط الگوریتم­های فراابتکاری و مقایسه آن با نتایج حل دقیق    111

 

جدول5-17 مقایسه عملکرد الگوریتم فراابتکاری با روش حل دقیق در راستای بهینگی جواب­ها و زمان حل مسائل با سایز بزرگ.. 116

 

 

 

 

 

 

• فهرست شکل­ها                                                                       صفحه

 

 شکل 1-1  نمودار جریان بیماران 6

 

شکل 2-1 ساختار کلی مسأله جریان کارگاهی انعطاف­پذیر. 11

 

 شکل 2-2   توزیع معیارهای بکار گرفته شده در زمان­بندی جریان کارگاهی انعطاف پذیر 15

 

 شکل 4-1 ساختار کلی جواب.. 57

 

 شکل 4-2  ساختار جواب برای سه تیم بیهوشی و پنج تیم جراحی.. 58

 

 شکل 4-3  مثالی عددی ساختار جواب برای سه تیم بیهوشی و پنج تیم جراحی 58

 

 شکل 4-4  تعداد جواب­های مشابه برای سطر مربوط به بیهوشی برای حالت سه تیم بیهوشی.. 59

 

 شکل 4-5  ساختارجواب­ برای سطر مربوط به بیهوشی برای حالت چهار تیم بیهوشی.. 59

 

 شکل 4-6  تعداد جواب­های مشابه برای سطر مربوط به بیهوشی برای حالت چهار تیم بیهوشی.. 60

 

 شکل 4-7 شبه کد ارائه شده برای الگوریتم ژنتیک… 61

 

 شکل 4-8 مثالی برای نشان دادن نحوه عملکرد عملگرها 62

 

 شکل 4-9  نحوه کارکرد عملگر تقاطع الگوریتم ژنتیک و جواب بدست آمده از عملگر تقاطع. 62

 

 شکل 4-10  فرزندهای حاصله و عمل موجه سازی.. 64

 

 شکل 4-11 نحوه عملکرد عملگر جهش… 65

 

 شکل 4-12 شبه کد ارائه شده در برای الگوریتم جستجوی فاخته. 68

 

 شکل 4-13 یک جواب اولیه برای نمایش نحوه عملکرد عملگرها 69

 

 شکل 4-14 نحوه عملگر پرواز لووی.. 69

 

 شکل 4-15  فرآیند موجه سازی جواب.. 70

 

 شکل 5-1 مرز پارتو با استفاده از حل دقیق دو هدفه فاز یک… 82

 

 شکل 5-2 توالی انجام هر کار بر روی هر تیم جراحی و بیهوشی بعد از حل فاز اول (طراحی) 84

 

 شکل 5-3 فاکتورهای کنترلی بر پایه نرخ (S/N) 92

 

 شکل 5-4 ترکیب بهینه سطوح پارامترها 92

 

 شکل 5-5 نمودار تغیرات f1* با حل دقیق مسائل با اندازه کوچک… 97

 

 شکل 5-6 نمودار تغیراتf2* با حل دقیق مسائل با اندازه کوچک… 97

 

 شکل 5-7 نمودار تغیراتf3* با حل دقیق مسائل با اندازه کوچک… 98

 

 شکل 5-8 نمودار تغیراتz* با حل دقیق مسائل با اندازه کوچک… 98

 

 شکل 5-9 نمودار تغیرات زمان اجرا با حل دقیق مسائل با اندازه کوچک… 99

 

 شکل 5-10 تغیرات تابع هدف با استفاده از روش های مختلف.. 101

 

 شکل 5-11 نمودار تغییرات زمان اجرا با در نظر گرفتن روش های مختلف.. 101

 

 شکل 5-12 روند بهینگی نسبی جواب­های به دست آمده و زمان حل.. 102

 

 شکل 5-13 نمودار تغیرات f1* با حل دقیق مسائل با اندازه متوسط.. 108

 

 شکل 5-14 نمودار تغیرات f2* با حل دقیق مسائل با اندازه متوسط.. 108

 

 شکل 5-15 نمودار تغیرات f3* با حل دقیق مسائل با اندازه متوسط.. 109

 

 شکل 5-16 نمودار تغیراتz* با حل دقیق مسائل با اندازه متوسط.. 109

 

 شکل 5-17 نمودار تغیرات زمان اجرا با حل دقیق مسائل با اندازه متوسط.. 110

 

 شکل 5-18 تغیرات تابع هدف با استفاده از روش های مختلف.. 112

 

 شکل 5-19 نمودار تغییرات زمان اجرا با در نظر گرفتن روش های مختلف.. 113

 

 شکل 5-20 مقایسه عملکرد الگوریتم­های فراابتکاری و حل دقیق.. 114

 

 شکل 5-21 نمودار تابع هدف-زمان الگوریتم جستجوی فاخته برای مسأله m43. 115

 

فهرست علائم و نشانه­ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دامنه عملیات	Cmax
حداکثر زمان در جریان	Fmax
حداکثر دیرکرد	Lmax
تعداد کارهای دیرکرد	U

 

 

 

1 مقدمه

 

 

 

در دنیای امروز با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی، سازمان ها از حالت انحصاری بیرون آمده و نیاز به رقابت در آن ها شدیدا احساس می شود. در این میان یکی از عواملی که می تواند یک سازمان را در عرصه رقابت مطرح سازد، توانایی آن در فراهم کردن محصولی با کیفیت، در کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه­ی ممکن است. برای باقی ماندن در بازارهای بسیار رقابتی جهانی که به  سرعت در حال تغییر و پیشرفت است، شرکت­های تولیدی باید برای دستیابی به سیستم هوشمندتر و چابک بسیار تلاش  کنند. بنابراین ،با توجه به  عواملی چون رقابت و نوسانات تقاضا، چگونگی آماده کردن محصول دارای اهمیت ویژه­ای است. محصولات یک کارخانه با توجه به سیستم برنامه­ریزی تولید آن، یا به شیوه ی مستقیم درون کارخانه تولید می­شوند و یا برون سپاری می­شوند. در این سیستم، برنامه ریزی در شرایط عدم قطعیت، مانند خرابی دستگاه­ها و زمان پردازش تصادفی، حیاتی و کارا به نظر می رسد. تولیدات داخلی کارخانه ،با توجه به نیازهای متنوع مشتریان، عموما دارای مسیر های کاری  متفاوت هستند و در واقع مسأله جریان کارگاهی انعطاف پذیر[1] در حالت عدم قطعیت بیشتر به شرایط  واقعی دنیای امروزه شباهت دارد و حل بهینه ی این مسأله از دیدگاه کمینه سازی معیارهایی چون دامنه عملیات، میزان تأخیر کارها و بیشترین استفاده از ماشین آلات، بسیار حائز اهمیت است.

 

زمان­بندی محصول یک فرآیند تصمیم گیری برای تخصیص منابع محدود مانند ماشین ها، تجهیزات حمل مواد، اپراتور ها، و ابزارها به کار ها برای رسیدن به یک هدف معین می باشد. مطالعات گذشته در این زمینه عموما در فضای ایستا با تعداد کارهای ثابت، زمان پردازش قطعی، در نظر نگرفتن حوادث غیر مترقبه که می­تواند بر روی انجام کار ها تاثیر بگذارد، می­باشد. در شرایط واقعی تولید، فضا پویا است و حالت های غیر قطعی و احتمالی مانند خرابی ماشین، زمان­های پردازش احتمالی، هجوم سفارشات و غیره وجود دارد. بنابراین زمانبندی محصول تحت عدم قطعیت در سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. مسأله زمان بندی جریان کارگاهی در مطالعات گذشته به صورت تک هدفه در حالت قطعی در نظر گرفته می شد. در حالی که این مسائل در ذات خود به صورت چند هدفه می باشد و محدوده وسیعی از عدم قطعیت را در بر می­گیرد. مسأله جریان کارگاهی انعطاف پذیر نیز مانند جریان کارگاهی باید به صورت چند هدفه و در حالت عدم قطعیت در نظر گرفته شود.

 

برنامه ریزی مسأله جریان کارگاهی انعطاف پذیر به دلیل کاربرد گسترده ای در انواع صنایع در دنیای واقعی از اهمیت زیادی برخوردار است. برنامه ریزی جریان کارگاهی انعطاف پذیر یک مسأله بهینه سازی NP-hard می باشد. در نظر گرفتن عدم قطعیت باعث  پیچیده تر شدن این مسأله خواهد شد.در این مطالعه ابتدا به مدلسازی مسأله زمانبندی جریان گارگاهی انعطاف پذیر در شرایط عدم قطعیت می پردازیم سپس با توجه به NP-hard  بودن مسأله با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری به حل آن خواهیم پرداخت.

 

کاربرد رویکرد استوار در شرایط عدم قطعیت است. این رویکرد در مطالعات گذشته در مسائل زمان­بندی نیز جایگاهی برای خود یافته است.  با استفاده از رویکرد زمان­بندی استوار می­توان زمان­بندی اولیه را به نحوی ایجاد کرد که تغییر داده­ها در زمان اجرای برنامه، کمترین تغییرات و اثرات را در زمان­بندی اولیه منجر شود.