پایان نامه ارشد رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی : مبانی فقهی وحقوقی باروری مصنوعی

1-2-6-1-تلقیح اسپرم به داخل رحم (IUI ) 17

1-2-6-2- لقاح اسپرم در خارج از رحم (IVF ) 18

1-2-6-3- تلقیح نطفه به داخل لوله رحم (GIFT ) 19

1-2-6-4- انتقال نطفه بارور شده به داخل رحم (ZIFT ) 19

1-2-6-5- تزریق اسپرم به داخل تخمك (ICSI) 20

1-2-6-6- تلقیح اسپرم به داخل رحم ، با استفاده از اسپرم غیر شوهر (AID ) 20

1-2-6-7- اهدای تخمك (ED) 21

1-2-6-8- اهدای جنین 22

فصل دوم :تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر واسپرم بیگانه

بخش اول: تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 23

2-1-1- جواز تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 23

2 -1-2-استفتائات تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 25

2-1-3- حرمت تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 27

2-1-4- بررسی وضع حقوقی عمل تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 28

بخش دوم ـ تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه 29

2-2-1- وضع حقوقی ـ فقهی عمل تلقیح مصنوعی زن با اسپرم بیگانه 30

2-2-1- 1- جواز یا عدم جواز تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه 30

2-2-1-2- اطلاق وعموم پاره ای از آیات قران کریم 30

2-2-1-3-نقد آیات وادله مخالفان وموافقان 30

2-2-1-4- روایات33

2-2-1-5- نقد روایات وادله مخالفان وموافقان 33

2-2- 2-نظر علما وهیئتهای اسلامی 35

2-2-3-اندیشه حقوقدانان و تلقیح مصنوعی 38

2-2-4- مقتضای قاعده احتیاط یا برائت 42

2-2-5- سایرآثارو پیامدهای تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه 45

2-2-5-1- آثار اجتماعی باروری با اسپرم بیگانه 45

2-2-5-2- اثرات روانی باروری با اسپرم بیگانه 46

فصل سوم :آثار حقوقی مترتب بر تلقیح مصنوعی با اسپر شوهر واسپرم بیگانه

بخش اول :آثار حقوقی بر تلقیح با اسپرم شوهر 51

3-1-آثار غیر مالی 51

3-1-1 – نسب 51

3-1-2- نسب در تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر 64

3-1-3- ولایت 67

3-1-4- حضانت 67

3-1-5- تربیت 68

3-1-6-نكاح 69

3-1-7- حق قصاص 69

3-2- آثار مالی 70

3-2-1- توارث 70

3-2-2- نفقه 71

3-2-3- سایر روابط مالی 72

بخش سوم :آثار حقوقی بر تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه 72

3-3-1-آثار غیر مالی 72

3-3-1-1- نسب 72

3-3-1-2- ولایت 78

3-3-1-3- حضانت 79

3-3-1-4- تربیت 79

3-3-1-5- نكاح 81

3-3-1-6- حق قصاص 84

3-4-1-آثار مالی 85

3-4-1-1-ارث 85

3-4-1-2- نفقه 89

3-4-1-3- سایر روابط مالی 90

3-4-1-4- جنبه كیفری تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه 91

فصل چهارم :مادر جانشین( رحم اجاره ای)،اهدای تخمک، اهدای جنین

بخش اول :مادر جانشین 93

4-1- نظر علما و مراجع در زمینه رحم اجاره ای 93

4-1-1- جانشینی با رحم همسر دوم 94

4-1-1-1- جواز جانشینی با رحم همسر دوم 94

4-1-1-2-عدم جواز جانشینی با رحم همسر دوم 95

4-1-2- مادر جانشین با رحم بیگانه (غیر همسر ) 88

4-1-2-1- عدم جواز مادر جانشین با رحم بیگانه (غیر همسر) 98

4-1-2-2- جواز مادر جانشین با رحم بیگانه (غیر همسر) 100

بخش دوم: اهداء تخمك 105

4-2-1 – اهداء تخمك (تکنیکهای داخل رحمی) 105

4-2-1-1- وضعیت فقهی وحقوقی اهداء تخمك با استفاده از تخمك همسر دوم 105

4-2-1-2- وضعیت فقهی وحقوقی اهداء تخمك با استفاده از تخمك زن بیگانه 107

4-2-2- تكنیك های لقاح خارج رحمی اهدای تحمك 108

4-2-2-1- مجرد فراهم آوردن لقاح خارج رحمی 109

4-2-2-1-1- اهداء تخمك با استفاده از تخمك همسر دوم 109

4-2-2-1-2- اهداء تخمك با استفاده از تخمك زن بیگانه 109

4-2-2-2- انتقال زیگوت یا جنین به رحم همسر مرد صاحب اسپرم 110

بخش سوم :اهدای جنین اهدای جنین 110

4-3- اهدای جنین 110

4-3-1- ماهیت اهدای جنین 111

4-3-2- اهدای جنین ونظر فقها 114

4-3-2-1- جواز وعدم جواز اهدای جنین 114

4-3-2-1-1 – ادله عدم جواز اهدای جنین 114

4-3-2-1-2- دلایل نظریه ی تفكیك 121

4-3-2-1-3- دلایل جواز اهدای جنین 123

فصل پنجم: آثار مترتب بر تلقیح مصنوعی به وسیله اجارۀ رحم،اهدای تخمک اهدای جنین

بخش اول :آثار مترتب بر تلقیح مصنوعی به وسیله اجارۀ رحم 125

5-1- الف: آثار غیر مالی نسب طفل حاصل از رحم اجاره ای 125

5-1-1- نسب 125

5-1-1-2- ولایت 128

5-1-1-3- حضانت 129

5-1-1-4- حق قصاص 129

5-1-1-5- نكاح 130

5-1-2- آثار مالی نسب طفل حاصل از رحم اجاره ای 134

5-1-2-1- توارث 134

5-1-2-2-نفقه 135

5-1-3- سایر روابط مالی 136

بخش دوم :آثارحقوقی تلقیح مصنوعی در حالت اهدای تخمك 138

5-2-1-آثار غیر مالی حالت اهداء تخمك 138

5-2-1-1 –نسب 138

5-2-1-2 – نكاح 139

5-2-1-3 – حضانت 139

5-2-1-4- ولایت 140

5-2-2-1-آثار مالی حالت اهدای تخمک 140

5-2-2-2- نفقه 140

5-2-2-3-توارث 140

بخش سوم: آثار حقوقی بر اهدای جنین 141

5-3-آثار حقوقی بر اهدای جنین 141

5-3-1- آثار غیرمالی 141

5-3-1 -1 .نسب 141

5-3-1-2- نكاح 142

5-3-1-3- سایرآثار نسب 145

نتجه گیر ی وپیشنهادات 145

فهرست منابع 148

یکی از روش های نوین تولید مثل، تلقیح مصنوعی می باشد که در آن توسط روش های کمکی تولید مثل در علم پزشکی زمینه باروری تخمک زن را با استفاده از اسپرم مرد فراهم نموده که در نتیجه امتزاج اسپرم و تخمک، یک جنین تشکیل می شود و در این روش باردار شدن زن بوسیله آلات پزشکی و بدون انجام عمل مقاربت و نزدیکی جنسی صورت می گیرد.

این پژوهش با هدف بررسی مبانی فقهی و حقوقی باروری مصنوعی و آثار مترتب بر آن ، اعم از آثار مالی و آثار غیر مالی در قالب دو روش کلی مورد پژوهش قرار گرفته است . در روش اول نطفه طفل از ترکیب اسپرم زن و شوهر قانونی است و طفل حاصل از آن به اتفاق اکثر علما و حقوقدانان فرزند مشروع و تمام آثار حقوقی مترتب بر فرزندان طبیعی بر او هم بار می گردد ، اعم از اینکه طفل در رحم زوجه یا در رحم زن دیگر و یا در دستگاه مصنوعی رشد نماید.

در روش دوم طفل از اسپرم تخمک زن و مرد بیگانه می باشد که بنا به نظر اکثر علما و فقها اگر چه این عمل حرام است ولی بنا به نظر مشهور آثار نسب بر طفل بار می شود ،‌زیرا چنین عملی تحت عنوان زنا قرار نمی گیرد .

همچنین در این پژوهش موضوع اجاره رحم و اهدای تخمک و اهدای جنین نیز از جهت تکلیفی و آثار وضعی مورد بررسی قرار گرفته که به روش کتابخانه ای است و بر اساس روش توصیفی-استدلالی موضوعات مورد کنکاش قرار گرفته اند.

کلید واژه: تلقیح مصنوعی ، نطفه (اسپرم و تخمک )، نسب ، مادر جانشین ، اهدای جنین، اهدای تخمک.

1-1-1-مقدمه

یكی از زیباترین و شگف انگیز ترین غرایزی كه حضرت حق در نهاد آدمی بنا گذارده غریزه فرزند خواهی و میل به تداوم نسل است لذا بر مبنای این سیستم غریزی طبیعت انسان به گونه ای خلق شده كه قادر به تولید مثل باشد ، به این صورت كه از تركیب اسپرم جنس مذكر با تخمك جنس مونث نطفه تشكیل شده « ایها الناس انا خلقناكم من ذكرو انثی» ( حجرات ، آیه 13 ) و در رحم زن تكثیر می شود و مراحل مختلف رشد را سپری می كند« الم تخلقكم من ماء مهین فی قرار مكین» ( مرسلات آیه 20 و 21 )و به صورت انسان قدم به عرصه گیتی می گذارد« انا خلقنا الانسان من نطفه امشاج نبتلیه فجعلناه سمیعاً بصیراً »( دهر ، آیه 3 ) و بسیار طبیعی است موجودی كه از شیره جسم و جان این دو به وجود می آید و نشر و نما می كند بر مودت و صفا صمیمیت و سكون و آرامش آنها می افزاید .

«و من آیا ته ان خلق لكم من انفسكم ازواجاً لتسكنوا الیها و جعل بینكم موده رحمته ان فی ذلك لآیات لقوم یتفكرون » .

لكن همیشه طبیعت كار خود را دست انجام نمی دهد و زنان و مردانی هستند كه به علت نقص در قسمتی از دستگاه تولید مثلشان صاحب فرزند نمی شوند و چه بسا كه زندگی زناشویی و اجتماعی آنها فقط به همین خاطر كه نمی توانند از خود انسانی به جا بگذارند به مخاطره می افتد .

برخی از مردان هستند كه یا فاقد اسپرم اند یا اسپرم آنها توان خاصیت تركیب با تخمك زن را ندارد و یا زنانی وجود دارند كه یا تخمك ندارند و یا قابلیت و توان پذیرش اسپرم را ندارد و یا رحم آنها توانایی نگهداری و پرورش جنین را ندارد یا اصلاً رحم ندارند و در عین حال علاقمند بچه ای را كه نحوی منتسب به خود آنان باشد ، داشته باشند . این وضع از دیرباز وجود داشته و انسان برای یافتن راه حل این مشكل به راههای زیادی دست زده است و به وسایل و روشهای مختلفی متوسل شده است قرآن كریم خود از سویی به وضع استثنایی بعضی از زنان و مردان عقیم اشاره كرده و از سوی دیگر درخواست و التماس برخی نازایان را منعكس نموده ، و بارور و باردار كردن آنها را به قدرت خداوند بیان نموده است در سوره شوری آیات 49 و 50 می فرماید « لله ملك السموات و الارض یخلق ما یشاء یهب لمن یشاء اناثا و یهب لمن یشاء الذكور ایزوجهم ذكراناً و اناثاً و یجعل من یشاء عقیماً انه علیم قدیر ».

امروزه با پیشرفت علم مخصوصاً در زمینه های پزشكی و با بررسی دقیق علل و عوامل نازایی ، دانشمندان موفق شدند تا از طریق مصنوعی « غیر طبیعی » مشكل نازایی را تا اندازه زیادی حل كنند از جمله روشهای باروری كه امروزه بكار می رود باروری از طریق لقاح مصنوعی است كه انواع مختلفی دارد . مسأله مورد بحث در علم حقوق این است كه آیا فرزندی كه از این روش بوجود می آید مشروعیت قانونی دارد یا خیر ؟ و بعد از پاسخ به این مطلب این مسأله بیش می آید كه در فرض جواز یا حرمت هر یك از این روش از لحاظ حقوقی چه آثاری بر آن مترتب می گردد به بیان دیگر طفلی كه از لقاح مصنوعی بوجود می آید در جامعه از چه حقوقی برخوردار است ؟ آیا همان آثار و احكامی كه بر كودكان طبیعی حكم می كند .چنین طفلی را نیز در بر می گیرند ؟ یا خیر !

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب