سؤال اصلی تحقیق

 

 

2

 

 

 

         سؤالات فرعی تحقیق

 

 

2

 

 

 

         فرضیه‌ها

 

 

2

 

 

 

         ضرورت تحقیق

 

 

3

 

 

 

         پیشینه‌ی تحقیق

 

 

4

 

 

 

         هدفها و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق

 

 

4

 

 

 

         روش و ساختار تحقیق

 

 

5

 

 

 

فصل اول: كلیات

 

 

 

 

 

 

1-1-   بازشناسی مفاهیم اصلی

 

 

7

 

 

 

        1-1-1- اجاره

 

 

7

 

 

 

                 الف) اجاره در لغت

 

 

8

 

 

 

                ب) اجاره در اصطلاح

 

 

9

 

 

 

        1-1-2- اجیر

 

 

12

 

 

 

        1-1-3- مستأجر

 

 

13

 

 

 

1-2-        انواع اجاره

 

 

13

 

 

 

 

       1-2-1- اجاره­ی اشیاء

 

 

13

 

 

 

       1-2-2- اجاره­ی حیوان

 

 

14

 

 

 

       1-2-3- اجاره­ی انسان (اشخاص)

 

 

14

 

 

 

      1-2-3-1- مفهوم و ماهیت اجاره­ی اشخاص

 

 

15

 

 

 

               الف) تملیكی یا عهدی بودن اجاره­ی اشخاص

 

 

15

 

 

 

              ب) ثمره­ی تملیكی یا عهدی بودن اجاره­ی اشخاص

 

 

18

 

 

 

      1-2-3-2- اقسام اجاره­ی اشخاص

 

 

19

 

 

 

              1-2-3-2-1- اجاره­ی خدمه و كارگران

 

 

20

 

 

 

  الف) اجیر خاص

 

 

20

 

 

 

  ب) اجیر عام (مطلق)

 

 

22

 

 

 

             1-2-3-2-2- اجاره­ی متصدیان حمل و نقل

 

 

23

 

 

 

1-3-­ اركان اجاره­ی اشخاص

 

 

24

 

 

 

        1-3-1- متعاقدین

 

 

24

 

 

 

        1-3-2- ایجاب و قبول

 

 

26

 

 

 

        1-3-3- عوضان (مورد معامله)

 

 

26

 

 

 

               1-3-3-1- معوض (منفعت عمل یا شخص)

 

 

27

 

 

 

                 1-3-3-2- عوض (اجرت)

 

 

28

 

 

 

1-4-  مقایسه­ی اجاره­ی اشخاص با برخی از قراردادهای مشابه

 

 

29

 

 

 

       1-4-1- اجاره­ی اشخاص و تصدی حمل و نقل

 

 

29

 

 

 

       1-4-2- اجاره­ی اشخاص و قرارداد كار

 

 

30

 

 

 

               الف) تمیز اجاره­ی اشخاص از قرارداد کار

 

 

31

 

 

 

                 ب) فایده­ی تمییز قرارداد كار از مقاطعه كاری

 

 

33

 

 

 

       1-4-3- اجاره­ی اشخاص و عقد استصناع

 

 

34

 

 

 

       1-4-4- اجاره­ی اشخاص و عقد ودیعه

 

 

35

 

 

 

       1-4-5- اجاره­ی اشخاص و عقد وكالت

 

 

36

 

 

 

1-5- مفاهیم مرتبط

 

 

38

 

 

 

        1-5-1- مدعی و منکر

 

 

38

 

 

 

                 الف) معیار تمیز مدعی از منکر

 

 

39

 

 

 

                 ب)حکم مدعی و منکر

 

 

41

 

 

 

        1-5-2- تداعی

 

 

42

 

 

 

                 الف)رسیدگی به دعوا بر اساس قاعده‌ی مدعی و منکر

 

 

43

 

 

 

                 ب) رسیدگی به دعوا بر اساس قاعده‌ی عدل و انصاف

 

 

44

 

 

 

                فصل دوم : چگونگی حل اختلافات مربوط به انعقاد عقد

 

 

 

 

 

 

2-1- اختلافات مربوط به عقد

 

 

48

 

 

 

        2-1-1- اختلاف اجیر و مستأجر در اصل وقوع عقد اجاره

 

 

48

 

 

 

                 الف) اختلاف قبل از انجام كار

 

 

49

 

 

 

               ب) اختلاف بعد از انجام كار

 

 

50

 

 

 

        2-1-2- اختلاف در نو ع عقد

 

 

53

 

 

 

                 2-1-2-1- اختلاف طرفین در اجاره و تبرّع

 

 

53

 

 

 

                         الف) بروز اختلاف قبل از انجام کار

 

 

55

 

 

 

                      ب) بروز اختلاف بعد از انجام كار

 

 

56

 

 

 

               2-1-2-2- اختلاف طرفین در اجاره و جعاله

 

 

59

 

 

 

               2-1-2-3- اختلاف طرفین در اجاره و استیجار

 

 

60

 

 

 

       2-1-3- اختلاف در كیفیت عقد

 

 

61

 

 

 

               الف) اختلاف قبل از انجام كار

 

 

62

 

 

 

               ب) اختلاف بعد از انجام كار

 

 

63

 

 

 

       2-1-4- اختلاف در صحت و  بطلان عقد

 

 

63

 

 

 

               2-1-4-1- جریان اصل عدم یا اصل صحت

 

 

64

 

 

 

               2-1-4-2- قلمرو اجرای اصل صحت

 

 

65

 

 

 

                2-1-4-3- قاعده­­ی كلی در اجرای اصل صحت

 

 

68

 

 

 

        2-1-5- اختلاف در مدت عقد

 

 

69

 

 

 

               2-1-5-1- اختلاف در مدت از حیث طول مدت زمان

 

 

70

 

 

 

                2-1-5-2- اختلاف در مدت از حیث تعیین و عدم تعیین

 

 

73

 

 

 

2-2- اختلاف در متعاقدین

 

 

76

 

 

 

        2-2-1- اختلاف در شخص اجیر یا مستأجر

 

 

76

 

 

 

        2-2-2- اختلاف در تغییر و تبدیل اجیر و مستأجر

 

 

80

 

 

 

2-3- اختلاف در عوضین

 

 

83

 

 

 

       2-3-1- اختلاف در منفعت (عمل)

 

 

84

 

 

 

               2-3-1-1- اختلاف در نوع منفعت (عمل)

 

 

84

 

 

 

                      الف) وقوع اختلاف قبل از انجام كار

 

 

86

 

 

 

                       ب) وقوع اختلاف بعد از انجام كار

 

 

87

 

 

 

                2-3-1-2- اختلاف در میزان و مقدار عمل

 

 

89

 

 

 

        2-3-2- اختلاف در اجرت

 

 

91

 

 

 

               2-3-2-1- اختلاف در نوع اجرت

 

 

91

 

 

 

               2-3-2-2- اختلاف در تعیین اجرت

 

 

92

 

 

 

                2-3-2-3- اختلاف در مقدار اجرت

 

 

93

 

 

 

فصل سوم : چگونگی حل اختلافات مربوط به اجرای عقد و آثار آن

 

 

 

 

 

 

3-1- اختلاف در تعهدات اجیر

 

 

96

 

 

 

        3-1-1- اختلاف در انجام عمل

 

 

97

 

 

 

               3-1-1-1- تخلف از اصل عمل

 

 

97

 

 

 

                      الف) تخلف اجیر از انجام كار بدون تعیین زمان

 

 

98

 

 

 

                      ب) تخلف اجیر از انجام كار در مدت مقرر

 

 

99

 

 

 

                                 1-ب) تقاضای عمل و زمان به نحو وحدت مطلوب

 

 

99

 

 

 

                              2-ب) تقاضای عمل و زمان به نحو تعدد مطلوب

 

 

100

 

 

 

               3-1-1-2- تخلف از جزء عمل

 

 

100

 

 

 

        3-1-2- اختلاف در تسلیم عمل (موضوع كار)

 

 

103

 

 

 

        3-1-3- اختلاف در حفظ كالا  تا زمان تحویل به مستأجر

 

 

105

 

 

 

               الف) اختلاف در تلف

 

 

106

 

 

 

               ب) اختلاف در تعدی و تفریط

 

 

106

 

 

 

3-2- اختلاف در تعهدات مستأجر

 

 

112

 

 

 

       3-2-1- اختلاف در قبض كالا و پذیرش كار

 

 

113

 

 

 

       3-2-2- اختلاف در پرداخت اجرت

 

 

114

 

 

 

        3-2-3- اختلاف در مخارج اجیر  در مدت اجاره

 

 

116

 

 

 

        3-2-4- اختلاف در هزینه­های مربوط به انجام كار

 

 

118

 

 

 

فصل چهارم : چگونگی حل اختلافات مربوط به خاتمه­ی عقد

 

 

 

 

 

 

4-1- اختلاف در انقضاء عقد اجاره

 

 

121

 

 

 

       4-1-1- اختلاف طرفین در انقضاء مهلت معین

 

 

122

 

 

 

       4-1-2- اختلاف طرفین در استیفاء منفعت

 

 

123

 

 

 

       4-1-3- اختلاف در انقضاء مهلت یا استیفاء منفعت

 

 

124

 

 

 

       4-1-4- اختلاف در اقاله‌ی عقد

 

 

124

 

 

 

4-2- اختلاف در فسخ اجاره

 

 

126

 

 

 

       4-2-1- اختلاف در ثبوت خیار

 

 

126

 

 

 

                4-2-1-1- اثر فسخ قبل از انجام كار و در اثناء كار

 

 

127

 

 

 

                4-2-1-2- اثر فسخ بعد  از انجام كار

 

 

130

 

 

 

4-3- اختلاف در انفساخ اجاره

 

 

131

 

 

 

        4-3-1- اختلاف در انفساخ عقد به جهت مرگ اجیر

 

 

133

 

 

 

        4-3-2- اختلاف در انفساخ قرارداد به جهت تعذر عمل

 

 

135

 

 

 

               4-3-2-1- عدم امكان مادی انجام كار (تعذر ذاتی موضوع عمل)

 

 

136

 

 

 

               4-3-2-2- عدم امكان قانونی و شرعی انجام كار

 

 

136

 

 

 

               4-3-2-3- عدم امكان انجام كار به جهت تلف محل اجاره

 

 

137

 

 

 

                4-3-2-4- عدم امكان انجام كار به جهت ترك كار

 

 

138

 

 

 

4-4- اختلاف در بطلان عقد اجاره

 

 

139

 

 

 

        4-4-1- سبب بطلان

 

 

140

 

 

 

        4-4-2- اثر بطلان در اجار­ه­ی اعمال

 

 

141

 

 

 

                الف) ضمان كار اجیر

 

 

141

 

 

 

               ب) عدم ضمان محل عمل

 

 

143

 

 

 

نتیجه گیری

 

 

145

 

 

 

فهرست منابع

 

 

146

 

 

 

 

 

 

چکیده:

 

       قرارداد اجاره­ی اشخاص بعد از عقد بیع از پركاربرد­ترین عقود محسوب می‌شود و به همین دلیل، بروز اختـلاف در این عقد اجتناب ناپذیر است. اما با شناسایی اختلافات می­توان تا حدود زیادی از بروز آن­ها جلوگیری كرد و یا در صورت بروز با روشی مناسب به اجرای عدالت و احقاق حق پرداخت .

 

این نوشتار با هدف مذکور و با عنوان«چگونگی حل اختلاف بین اجیر و مستأجر در فقه و حقوق» با طبقه‌بندی اختلافات اجیر و مستأجر، در قرارداد اجاره از انعقاد عقد تا خاتمه­ی آن به این مهم می­پردازد. در حل اختلافات اجیر و مستأجر با تعیین موقعیت مدعی و منکر وظایف هر یک از طرفین مشخص شده و آثـار مترتب بر اثبات یا نفی دعـوا نیز معلوم می­گردد. همچنین علاوه بر اصـول کلی دادرسی، قـواعد مـاهوی نظیـر اصل صحت، استصحاب، برائت و یا اشتغال در تشکیل و آثار قرارداد اجاره حسب مورد، جاری می‌شود.

 

کلمات کلیدی:

 

مدعی، منکر، تداعی، اجاره‌ی اشخاص، اجیر، مستأجر