2- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 25

 

2-1- مفاهیم، اهداف و اصول توسعه پایدار شهری و پایداری…………………………………………….. 29

 

2-1-1- پیدایش واژه توسعه پایدار………………………………………………………………………………. 33

 

2-1-2- مولفه ها و شاخص های توسعه پایدار……………………………………………………………….. 33

 

2-1-3-اهداف توسعه پایدار………………………………………………………………………………………. 37

 

2-1-4-توسعه پایدار شهری………………………………………………………………………………………. 39

 

2-1-5-مفهوم پایداری شهرها در اندیشه متفکرین…………………………………………………………… 41

 

2-2- فرسودگی، زمینه ها و فرایندها شکل گیری بافت های فرسوده و گونه های مداخله کننده در         بافت های فرسوده 42

 

2-2-1-مفهوم بافت فرسوده………………………………………………………………………………………. 42

 

2-3- شاخصهای پایداری در بافت فرسوده محله عالی قاپوی اردبیل……………………………………. 44

 

2-3-1- شاخصهای کالبدی(A)………………………………………………………………………………….. 44

 

2-3-2- شاخص های اقتصادی(B)…………………………………………………………………………….. 46

 

2-3-3- شاخص های اجتماعی©…………………………………………………………………………….. 48

 

2-3-4- شاخص های زیست محیطی(D) ……………………………………………………………………. 51

 

2-4-گونه های مداخله در بافت­های فرسوده………………………………………………………………….. 53

 

2-4-1-ویژگی های عمومی بافت های فرسوده………………………………………………………………. 53

 

2-4-2 -بهسازی   …………………………………………………………………………………………………. 57

 

2-4-3- نوسازی   ………………………………………………………………………………………………… 58

 

2-4-4- بازسازی……………………………………………………………………………………………………. 58

 

فصل سوم: شناخت محدوده مورد مطالعه

 

3- محدوده و موقعیت بافت تاریخی شهر اردبیل…………………………………………………………… 62

 

3-1- جغرافیای عمومی استان اردبیل و شهر اردبیل…………………………………………………………. 62

 

3-1-2- موقعیت شهر اردبیل…………………………………………………………………………………….. 62

 

3-1-3- علل و عوامل پیدایش شهر اردبیل…………………………………………………………………… 63

 

3-1-4- وجه تسمیه شهر اردبیل…………………………………………………………………………………. 64

 

3-1-5- ویژگی های توپولوژیک شهر اردبیل…………………………………………………………………. 64

 

3-2- بررسی ساختار و ویژگی های اقلیمی…………………………………………………………………… 65

 

3-2-1- اقلیم………………………………………………………………………………………………………… 65

 

3-1-2- عناصر اقلیمی…………………………………………………………………………………………….. 66

 

3-3- منابع آب و شرایط آب وهوایی و بارندگی استان اردبیل……………………………………………. 69

 

3-3-1- بارندگی سالیانه……………………………………………………………………………………………. 71

 

3-3-2- دمای هوا…………………………………………………………………………………………………… 73

 

3-4- تعاملات بین بافت تاریخی و جدید شهر اردبیل……………………………………………………… 74

 

3-4-1- تعاملات اجتماعی………………………………………………………………………………………… 74

 

3-4-2-تعاملات کالبدی و ساختاری……………………………………………………………………………. 75

 

3-4-3-تعاملات فرهنگی………………………………………………………………………………………….. 76

 

3-4-4-تعاملات اقتصادی…………………………………………………………………………………………. 77

 

3-5- شناخت و معرفی ساختار قدیمی شهر تاریخی……………………………………………………….. 78

 

3-5-1- برداشت کلی کاربری اراضی و بررسی میزان پراکنش، نقش و عملکرد کاربری‌های محله‌ای شهری و فراشهری در محدوده بافت تاریخی و لبه بیرونی آن…………………………………………………………………………. 78

 

3-6-بافت تاریخی………………………………………………………………………………………………….. 83

 

3-7- مدل تحلیل سوات(SWOT)و نرم افزارEXPERT CHOICE……………………………… 85

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌ها

 

4- 1- نتایج و یافته های تحقیق …………………………………………………………………………………. 91

 

4-1- تحلیل پرسشنامه……………………………………………………………………………………………… 97

 

4-1-1- جداول توصیفی و نمودارها…………………………………………………………………………… 97

 

4-2- ویژگی های توصیفی کالبدی………………………………………………………………………………. 120

 

فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

 

5- تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری ……………………………………………………………………………… 129

 

5-1- فرضیه اول ……………………………………………………………………………………………………. 130

 

5-2- فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………………… 130

 

5-3- فرضیه سوم …………………………………………………………………………………………………… 131

 

5-4- بررسی شاخص های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی در محله عالی قاپو……… 131

 

5-4-1- شاخص کالبدی ………………………………………………………………………………………….. 131

 

 

5-4-2- شاخص اقتصادی ………………………………………………………………………………………. 132

 

5-4-3- شاخص اجتماعی ……………………………………………………………………………………….. 133

 

5-4-4- شاخص زیست محیطی ………………………………………………………………………………… 134

 

5-4-5- بررسی امتیازدهی هر چهار شاخص اصلی با هدف دست یابی به توسعه پایدار …………. 134

 

5-5- راهکارهای دست یابی به توسعه پایدار………………………………………………………………… 135

 

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………….. 137

 

ضمایم………………………………………………………………………………………………………………….. 140
چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………… 144

 

چکیده

 

توسعه پایدار از جمله مفاهیمی است كه چند دهه ای است با توجه به تأثیرات منفی و گاه جبران ناپذیر طرح های توسعه ،در مجامع جهانی مورد توجه جدی قرار گرفته است.می توان گفت که بهسازی و نوسازی با هدف های توسعه پایدار هماهنگی فراوانی دارد. در این میان شهر اردبیل با داشتن پیشینه تاریخی کهن و دارا بودن ارزشهای مذهبی و فرهنگی ، محیطی و گردشگری از آن دسته از شهرهایی است. که نمی توان بی اعتنا از کنار فرسودگی بخش های مرکزی و میانی با وسعتی حدود 536 هکتار و محجور ماندن فضاها و مجموعه های ارزشمند آن گذشت. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی و پژوهشی –کتابخانه ای با طرح پرسشنامه با هدف شناسایی شاخص های توسعه پایدار شهری و بررسی میزان تطبیق طرح بهسازی و بازسازی بافت های فرسوده اطراف بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی که در محله عالی قاپو واقع شده است، به نتایجی دست یافته ایم که در درجه اول توجه به عنصر مشارکت به عنوان یکی از ابزارهای مهم در ساماندهی بافت فرسوده در جهت توسعه پایدار از ضروریت های اساسی می باشد.با تحلیل پرسشنامه و تحلیل شاخص ها با استفاده از نرم افزارهای EXELوEXPERTCHOICE مهمترین راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در بافت فرسوده محله ی شیخ صفی(عالی قاپو) شامل موارد ذیل شد:برنامه ریزی ها مشارکتی، عدالت اجتماعی و آموزش به ساکنان در جهت ارتقای سطح اجتماعی، توجه به ویژگی های اقتصادی- اجتماعی ساکنان در برنامه ریزی ها، اشتغال زایی درجهت رفع بیکاری ساکنان محله، حس اعتماد و همکاری بین مردم و مسئولان شهری، نگرش جامع به طرح نوسازی و بهسازی، توجه به خط آسمان بافت، ساخت و سازهای جدید باید بخشی از تداوم سنت‌های شهر و محیط‌های شهری، توجه به سلسله مراتب فضاها و دسترسی‌ها، توجه به امنیت عناصر باز شهری. توجه به موارد ذکر شده می تواند ساماندهی بافت فرسوده ی محله ی شیخ صفی را در راستای توسعه پایدار سوق دهد.

 

کلید واژه : شاخص پایداری، محلات فرسوده، شهر پایدار، مشارکت مردمی ، اردبیل

 

1- مقدمه

 

فرسودگی یکی از مهمترین مسائل مربوط به فضای شهری می باشد که باعث بی­سامانی، عدم تعادل و ایجاد اغتشاش منظر شهری می شود . که به زدودن خاطرات جمعی و افول حیات شهری کمک می کند. بر این اساس ساماندهی بافت با ارزش و تاریخی شهر به دلیل ارزشهای نهفته در آن و توجه به بافت های فرسوده آن می تواند در ارتقا کیفی محیط و سرزندگی فضای شهری را که در گذشته داشته مجدداً احیا شود. افزایش شهرنشینی و بروز معضلات زیست محیطی در دهه های پایانی قرن بیستم، توسعه پایدار شهرها را پیشروی متخصصان و صابنظران مسائل شهری و معماری قرار داده است. با توسعه روزانه و شهری شدن زندگی بشر مفاهیم مربوط به توسعه پایدار به این حیطه وارد شده و توسعه پایدار شهر محصول نگاههای جدید به عدالت اجتماعی، فضایی و محیطی نسبت به شهر است. توسعه پایدار آن است که نیازهای انسان امروز را برآورده می کند، بدون اینکه توانایی نسلهای آینده را برای دستیابی به آرزوها و نیازهایشان از بین ببرد. باید توجه داشت که پایداری مجموعه ای از وضعیت هاست که در طول زمان دوام دارد و توسعه فرایندی است که طی آن پایداری می تواند اتفاق بیفتد. وجود رابطه و پیوند قوی میان برنامه ریزی شهری و ایجاد یک چارچوب توسعه پایدار اقتصادی – اجتماعی در این زمینه تأثیر بسیاری دارد. این تحقیق تلاش می كند با شناخت مسائل مربوطه به(بافت)فرسوده شهر اردبیل و محله بافت قدیم عالی قاپو و معرفی دقیق آن به زوایای پنهان وناشناخته آن پی ببرد. در ادامه با استفاده از تكنیك های برنامه ریزی راهبردی و اصول و کابرد اصول توسعه پایدار، به شناخت مسائل و مشكلات این بافت پرداخته و درنهایت راه حل های منطقی را مبتنی بر برنامه ریزی راهبردی و اصول توسعه پایدار برای حل این مسائل ارائه می دهد.

 

1-1-بیان مساله

 

بیش از چند دهه است كه محله های قدیمی شهری به فراموشی سپرده شدهاند. بسیاری از بافتهای سنتی كه زمانی مایه افتخار شهرها بودند بیش از پنجاه سال است كه در حال فرسایش رها شدهاند. تقریباً تمامی جمعیت این مناطق جابجا شده و میراث تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ویژة محله های مختلف یا منقرض شده و یا در حال انقراض اند. تنها اندكی از بناها كه به سختی به روی پا ایستادهاند به یادگار مانده اند و یادآور معماری و شهرسازی گذشته اند. هرچند كه حركت هایی پراكنده در سا لهای اخیر در بهسازی و مرمت بناهای ارزنده به چشم می خورد. اما،حساسیت ها هر چه كمتر شده و هم در میان مسئولان و هم در میان مردم حدود زیادی مصونیت ذهنی ایجاد شده است. طرحهای جامع،طرحهای تفضیلی، و ضوابط منطقهای در اهداف پیش بینی شده شكست خورده اند. در مناطق مركزی و محله های قدیمی شهرها، نه تنها گذار از سنت به تجدد تحقق نیافته، بلكه با مقاومت سرسختانه این مناطق در مقابل مظاهر تجدد، عملاً هیچ گونه بهسازی و مرمتی نیز صورت نگرفته است.در نتیجه پیامدهای طراحی و، ضوابط ساختوساز به صورت مانعی بزرگ، به فرسایش روز افزون بافتهای سنتی انجامیده است(ربیع، 1382ص 102).

 

• تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق……………………………………………………………..10

 

1-8-1) تعریف عملیاتی عدالت سازمانی ……………………………………………………….10

 

1-8-2) تعریف عملیاتی رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………..11

 

1-8-3) تعریف عملیاتی متغیر میانجی…………………………………………………………..13

 

1-9 ) قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………13

 

فصل دوم: ادبیات تحقیق

 

بخش اول: عدالت سازمانی

 

2-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………….16

 

2-2)مفهوم لغوی عدالت……………………………………………………………………………………..17

 

2-3) مفهوم عدالت در اندیشه های سیاسی……………………………………………………………17

 

2-3-1) مفهوم عدالت در اندیشه های سیاسی قدیم……………………………………………….17

 

2-3-2) مفهوم عدالت در اندیشه های سیاسی جدید……………………………………………………..18

 

2-4) جایگاه ادراک در عدالت سازمانی………………………………………………………………………..19

 

2-5) عدالت سازمانی ……………………………………………………………………………………………….20

 

2-6) ابعاد عدالت سازمانی

 

2-6-1) عدالت توزیعی…………………………………………………………………………………………….21

 

2-6-2)عدالت رویه ای ……………………………………………………………………………………………22

 

2-6-3) عدالت مراوده ای…………………………………………………………………………………………22

 

2-6-3-1) ویژگی های عدالت مراوده ای……………………………………………………………………23

 

2-7) کانون های عدالت سازمانی ……………………………………………………………………………..24

 

2-8) عوامل مؤثر بر عدالت سازمانی …………………………………………………………………………25

 

2-9) سبک رهبری و عدالت سازمانی ……………………………………………………………………….26

 

2-10) ابعاد محتوایی ساختار عدالت سازمانی ……………………………………………………………26

 

بخش دوم : رفتار شهروندی سازمانی

 

2-11) تعریف رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………..31

 

2-12) ابعاد رفتار شهروندی ………………………………………………………………………………………31

 

2-13 ) ویژگی های کلیدی رفتار شهروندی …………………………………………………………………34

 

2-14) عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………..34

 

2-15) رابطه مبادله رهبر- عضو با رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………..37

 

2-16) سایر حیطه های رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………….37

 

2-17)مفاهیم مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………………..38

 

2-18) رابطه عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………39

 

 

 

بخش سوم: مبادله رهبر – عضو (پیرو)

 

2-19) تعریف تئوری مبادله رهبر- عضو ………………………………………………………………………..42

 

2-20) روابط در تئوری مبادله رهبر – عضو ……………………………………………………………………42

 

2-21 ) پیش زمینه های مبادله رهبر – عضو …………………………………………………………………..43

 

2-22 ) بهبود کیفیت تبادلات رهبر- عضو ………………………………………………………………………43

 

2-23)تأثیر مبادله رهبر – عضو بر رابطه بین عدالت سازمانی با رفتار شهروندی ………………………………….45

 

بخش چهارم: پیشینه

 

2-24 )پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………….47

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

 

3-1 ) مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………..54

 

3-2 ) روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………..54

 

3-3)جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………….54

 

3-4 ) نمونه آماری………. ……………………………………………………………………………………………….54

 

3-4-1 )روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………54

 

3-4-2 ) حجم نمونه …………………………………………………………………………………………………….55

 

3-5 ) شیوه جمع آوری داده ها ……………………………………………………………………………………….55

 

3-6 ) روایی و پایایی …………………………………………………………………………………………………….56

 

3-7 ) روشهای تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………57

 

3-7-1 ) بخش توصیفی داده ها (آمار توصیفی) ……………………………………………………………… 57

 

3-7-2 ) بخش تحلیلی داده ها ( آمار استنباطی)……………………………………………………………… 57

 

 

فصل چهارم: جمع آوری و تحلیل داده ها

 

4-1 ) مفدمه ……………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-2 ) توصیف متغیرهای تحقیق ………………………………………………………………………………….59

 

4-2-1 ) آمار جمعیت شناختی …………………………………………………………………………………….59

 

4-2-2 )آمار توصیفی متغیر های تحقیق……………………………………………………………………….61

 

4-3) آزمون فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………….65

 

4-3-1) آزمون فرضیه اول …………………………………………………………………………………………..65

 

4-3-2)آزمون فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………..67

 

4-3-3) آزمون فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………….68

 

4-3-4) آزمون فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………………70

 

4-3-5) آزمون فرضیه پنجم …………………………………………………………………………………………72

 

4-3-6) آزمون فرضیه ششم ………………………………………………………………………………………….74

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1 ) مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………..77

 

5-2 ) نتایج آمار توصیفی ………………………………………………………………………………………………77

 

5-3 ) نتایج آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………..78

 

5 -3-1)نتیجه آزمون فرضیه اول……………………………………………………………………………………..78

 

5-3-2) نتیجه آزمون فرضیه دوم ……………………………………………………………………….78

 

5-3-3) نتیجه آزمون فرضیه سوم …………………………………………………………………………………….79

 

5-3-4 ) نتیجه آزمون فرضیه چهارم ……………………………………………………………………………..79

 

5-3-5) نتیجه آزمون فرضیه پنجم ……………………………………………………………………………….79

 

5-3-6) نتیجه آزمون فرضیه ششم ………………………………………………………………………………………..80

 

5-4) پیشنهاداتی برای سازمان ………………………………………………………………………………………………82

 

5-5 ) محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………….83

 

5-6 ) پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی …………………………………………………………………………………….83

 

منابع و مأخذ

 

الف) منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………85

 

ب ) منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………..87

 

ضمائم و پیوستها ……………………………………………………………………………………………………………….90

 

پرسشنامه ها …………………………………………………………………………………………………………99

 

مقدمه

 

بحث از عدالت[1] و بررسی صور ماهیت آن بحثی است که دارای پیشینه بسیار طولانی است. بحث عدالت در سرشت خود بحثی تجریدی ، تحلیلی و نظری است و همیشه با تنوع دیدگاهها و اختلاف نظرها همراه بوده است. این تنوع خصوصا از آن به بعد دیده می شود که عدالت در تمام جنبه های فردی، خانوادگی ، ابعاد کلان اجتماعی و نهادها و سازمان های دیگر ، در حقوق و قضا ، در فلسفه و سیاست و …. حضور و بروز جدی دارد. این امر باعث پراکندگی و تشتت هرچه بیشتر در بحث عدالت ، تعاریف ،محدوده ها و…. آن می شود . عدالت مفهوم بسیار پیچیده ای است و ارتباط و نسبت آن با سایر مفاهیم اجتماعی چون آزادی ، اخلاق و . . . نیز مزید بر علت شده است و تعریف این امر را پیچیده تر می سازد و آن را واژه ای مناقشه پذیر می نماید. این امر به گونه ای است که بسیاری عدالت را بر اساس برابری می دانند و یرخی آن را در نابرابری توجیه می نمایند. گستردگی و مناقشات بر سر این مفهوم باعث عدم تحقق اجماع در ماهیت می شود و نسبیتی بر اساس عدالت نسبت به چه کسی ، چه حوزه ای ، چگونه، به چه نسبتی ایجاد میکند که ارائه و پذیرش تعاریف دایره المعارفی را سخت می نمایند.(صدیقیان،1385) یکی از پیامدهای عدالت سازمانی بروز رفتارهای شهروندی در سطح سازمانهاست.بدین ترتیب که اعضاء سازمان در قبال احساس وجود عدالت برانگیخته می شوند تا با رفتارهای یاری دهنده،مانند رفتارهای شهروندی سازمانی، مشارکت خود را در سازمان افزایش دهند،و بالعکس. سبک های رهبری و سطوح ارتباط مدیران سازمانها با اعضاء سازمان نیز ازعواملی هستند که بر دیدگاه و برداشت اعضاء سازمان از وجود عدالت در سازمان و نهایتاً بر بروز رفتارهای شهروندی در سازمان تأثیر به سزائی دارد که سبک رهبری مبادله رهبر- عضو یکی از این عوامل می باشد.

 

در این فصل ابتدا به بیان مساله تحقیق پرداخته شده و سپس اهمیت تحقیق ، چهارچوب نظری و هدف آن آورده شده و سپس سوال و فرضیات تحقیق و تعاریف متغیرهای آن ذکر شده و در نهایت قلمرو تحقیق بیان شده است.

 

 

 

فصل اول:کلیات تحقیق

 

 

 

1-1.بیان مسأله…………………………………………………………………………

 

 

2

 

 

 

1-2. اهداف تحقیق……………………………………………………….

 

 

2

 

 

 

1-3.سوال تحقیق………………………………………………….

 

 

2

 

 

 

1-4.فرضیه‏های تحقیق……………………………………………

 

 

3

 

 

 

1-5. محدودیت­ها و موانع تحقیق……………………………..

 

 

3

 

 

 

1-6. پیشینه تحقیق………………………………………………..

 

 

4

 

 

 

1-7. واژه ها و مفاهیم اساسی تحقیق……………………………………..

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1-9-1. جغرا فیا و توریسم…………………………………..

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1-9-2. برنامه­ریزی…………………………………………….

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1-9-3. توسعه………………………………………………………

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1-9-4. توسعه گردشگری……………………………..

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1-9-5. میراث فرهنگی………………………………………..

 

 

6

 

 

 

فصل دوم- مبانی نظری و ادبیات تحقیق

 

 

 

2-1. پیوند جغرافیا با فعالیت های توریستی………………………………

 

 

8

 

 

 

2-2. تعریف فراغت وتفریح………………………………………

 

 

8

 

 

 

 

 

 

2-2-1. فراغت……………………………………………..   

 

 

9

 

 

 

 

 

 

2-2-2. تفریح……………………………………………………..

 

 

9

 

 

 

2-3. تعریف، مفاهیم گردشگری……………………………………………

 

 

9

 

 

 

2-4. انواع توریسم…………………………………………………..

 

 

11

 

 

 

 

 

 

2-4-1. توریسم تفریحی………………………………………………

 

 

11

 

 

 

 

 

 

2-4-2. توریسم درمانی……………………………………………

 

 

12

 

 

 

 

 

 

2-4-3. توریسم مذهبی………………………………………………..

 

 

12

 

 

 

 

 

 

2-4-4. توریسم فرهنگی…………………………………………….

 

 

13

 

 

 

       فهرست مطالب      

 

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

 

 

 

 

2-4-5. توریسم تاریخی……………………………………………..

 

 

13

 

 

 

 

 

 

2-4-6. توریسم ورزشی………………………………………

 

 

13

 

 

 

 

 

 

2-4-7.توریسم تجاری……………………………………………….

 

 

13

 

 

 

2-5.گردشگرى و تجارت بین المللى…………………………………….

 

 

14

 

 

 

2-6. حوزه های گردشگری…………………………………

 

 

14

 

 

 

2-7. ارکان صنعت جهانگردی ………………………………………….

 

 

15

 

 

 

2-8. اهمیت گردشگری…………………………………………….

 

 

16

 

 

 

2-9. تاریخچه صنعت گردشگرى…………………………….

 

 

17

 

 

 

 

 

 

2-9-1. تاریخچه صنعت گردشگرى در جهان…………………………

 

 

17

 

 

 

 

 

 

2-9-2. تاریخچه صنعت گردشگرى در ایران……………………………….

 

 

18

 

 

 

 

 

 

2-9-3. تاریخچه تشكیلات گردشگری در ایران………………….

 

 

19

 

 

 

2-10. تعریف فرهنگ……………………………………………………

 

 

20

 

 

 

2-11. ریشه واژه فرهنگ…………………………………………………

 

 

20

 

 

 

2-12. كاربرد واژه ی فرهنگ……………………………………………..

 

 

20

 

 

 

 

 

 

2-12-1. تعاریف مفهومی فرهنگ…………………………

 

 

21

 

 

 

 

 

 

2-12-2. تعاریف جنبه تاریخی………………………………………

 

 

21

 

 

 

2-13. جاذبه های فرهنگی…………………………………………………

 

 

21

 

 

 

2-14. میراث فرهنگی………………………………………………..

 

 

22

 

 

 

2-15. مواریث فرهنگی ………………………………………………………

 

 

22

 

 

 

2-16. سایتهای فرهنگی ………………………………………………

 

 

22

 

 

 

 

 

 

2-16-1. مكانهای پیش از تاریخ…………………………………

 

 

22

 

 

 

 

 

 

2-16-2. مكانهای تاریخی …………………………………………..

 

 

23

 

 

 

 

 

 

2-16-3. سایت فرهنگی دوره معاصر …………………….

 

 

24

 

 

 

2-17. محصول گردشگری میراث ……………………………………

 

 

24

 

 

 

2-18. تقسیم بندی گردشگران میراث بر اساس انگیزه ……………………..

 

 

24

 

 

 

2-19. چالش­های عمده در رابطه با حفاظت از میراث فرهنگی…………………

 

 

25

 

 

 

   فهرست مطالب      

 

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

 

2-20. كمیته ملی ایكوموس ……………………………………..

 

 

25

 

 

 

2-21. اصول منشور گردشگری فرهنگی(مدیریت گردشگری در مكانهای دارای ………………

 

 

26

 

 

 

2-22. توسعه……………………………………………………..

 

 

30

 

 

 

2-23. توسعه گردشگری …………………………………………..

 

 

30

 

 

 

2-24. اجزای توسعه گردشگری          …………………………………….

 

 

30

 

 

 

2-25. توسعه پایدار ……………………………………………………

 

 

32

 

 

 

2-26. منابع فرهنگی………………………………………………

 

 

33

 

 

 

2-27.برنامه­ریزی……………………………………..

 

 

33

 

 

 

2-28. برنامه ریزی توسعه گردشگری ……………………….

 

 

34

 

 

 

فصل سوم – داده­ها و   روش کار

 

 

 

3-1. موقعیت و وسعت شهرستان رودبار………………………………

 

 

36

 

 

 

3-2. موقعیت و وسعت بخش مرکزی شهرستان رودبار……………

 

 

37

 

 

 

3-3.داده­های تحقیق …………………………………………….

 

 

40

 

 

 

3-4. روش تحقیق ………………………………………

 

 

40

 

 

 

 

 

 

3-4-1. روش گردآورى اطلاعات…………………………………..

 

 

40

 

 

 

 

 

 

3-4-2.ابزار گردآوری اطلاعات ……………………………………….

 

 

40

 

 

 

 

 

 

3-4-3. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………..

 

 

40

 

 

 

فصل چهارم- یافته­های تحقیق

 

 

 

4.یافته­های تحقیق………………………………………………..

 

 

42

 

 

 

4-1.ویژگیهای جغرافیایی محدوده تحقیق……………..

 

 

42

 

 

 

 

 

 

4-1-1.زمین شناسى………….  

 

 

43

 

 

 

 

 

 

4-1-2. توپوگرافى……………………………………………

 

 

46

 

 

 

 

 

 

4-1-3.شیب…………………………………………………….  

 

 

49

 

 

 

 

 

 

4-1-4.آب و هوا……………………………………………………..

 

 

40

 

 

 

 

 

 

4-1-5.منابع آب……………………………………………………….

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب      

 

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

 

 

 

 

4-1-6.پوشش گیاهى……………………………………………………………

 

 

55

 

 

 

4-2.ویژگیهای جمعیتی………………………………………………………

 

 

56

 

 

 

 

 

 

4-2-1.ساختار جنسی و سنی جمعیت………………………………………….

 

 

56

 

 

 

 

 

 

4-2-2.تعداد، توزیع و تحولات خانوار و جمعیت………………………….

 

 

56

 

 

 

4-3.ویژگی­های اقتصادی……………………………………….

 

 

57

 

 

 

4-4.جاذبه­های بخش مركزی شهرستان رودبار………………………………..

 

 

58

 

 

 

 

 

 

4-4-1.تپه باستانى كلورز………………………………………

 

 

58

 

 

 

 

 

 

4-4-2.محوطه­ پارینه­سنگى قدیم گنج­پر…………………………

 

 

58

 

 

 

 

 

 

4-4-3.پل­­سیاه­رود ………………………………………………….

 

 

58

 

 

 

 

 

 

4-4-4.پل خشتى لوشان……………………………..

 

 

58

 

 

 

 

 

 

  4-4-5.قلعه گورمیرزا…………………………..

 

 

59        

 

 

 

 

 

 

4-4-6.كاروانسراى پشته………………………………..  

 

 

59

 

 

 

 

 

 

4-4-7.راه پیشین گیلان…………………………….

 

 

60

 

 

 

 

 

 

4-4-8.قلعه كول دوگاهه……………………………………

 

 

60

 

 

 

 

 

 

4-4-9.قلعه دختر لویه……………………………………..

 

 

61

 

 

 

 

 

 

4-4-10.برج دیدبانى لشگرگاه…………………………………………

 

 

61

 

 

 

 

 

 

4-4-11.ییلاق ها و چشم اندازهاى طبیعى رودبار………………..

 

 

61

 

 

 

4-5.آثار ثبت شده استان گیلان………………………….

 

 

62

 

 

 

4-6.تجزیه وتحلیل پرسشنامه……………………………

 

 

64

 

 

 

 

 

 

4-6-1.جنسیت گردشگران…………………………….

 

 

64

 

 

 

 

 

 

4-6-2.سن گردشگران شهرستان رودبار………………..

 

 

65

 

 

 

 

 

 

4-6-3.میزان تحصیلات گردشگران……………………………….

 

 

66

 

 

 

 

 

 

4-6-4.مشاغل گردشگران………………………………….

 

 

66

 

 

 

 

 

 

4-6-5.مبدا سفر گردشگران شهرستان رودبار ……………..

 

 

67

 

 

 

 

 

 

4-6-6.نوع وسیله سفر……………………………..

 

 

68

 

 

 

 

 

 

4-6-7.اهداف سفر……………………………………

 

 

69

 

 

 

       فهرست مطالب      

 

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

 

 

 

 

4-6-8.فصول سفر………………………………

 

 

70

 

 

 

 

 

 

4-6-9.منبع ترغیب كننده سفر………………

 

 

70

 

 

 

 

 

 

4-6-10.جایگاه میراث فرهنگی در بخش مركزی رودبار….

 

 

71

 

 

 

 

 

 

4-6-11.اهمیت گردشگری فرهنگی در افزایش درآمد وشغل……………

 

 

72

 

 

 

 

 

 

4-6-12.نقش میراث فرهنگی در جذب و افزایش گردشگر شهرستان رودبار

 

 

73

 

 

 

 

 

 

4-6-13.نقش روستاهای تاریخی در گردشگری فرهنگی شهرستان رودبار

 

 

74

 

 

 

 

 

 

4-6-14.تاثیر كمبود اقامتگاهها در وضعیت گردشگری فرهنگی شهرستان رودبار

 

 

75

 

 

 

 

 

 

4-6-15.تاثیر راههای نامناسب منتهی به آثار تاریخی در توسعه گردشگری شهرستان رودبار

 

 

76

 

 

 

 

 

 

4-6-16.میزان آسیب بازدید مكرر و غیر اصولی به بافت های تاریخی شهرستان رودبار…………

 

 

77

 

 

 

 

 

 

4-6-17.نقش تبلیغات ناكافی در توسعه میراث فرهنگی شهرستان رودبار……………………….

 

 

78

 

 

 

 

 

 

4-6-18.نقش برنامه ریزی گردشگری فرهنگی در توسعه توریسم شهرستان رودبار……………..

 

 

78

 

 

 

فصل پنجم- نتیجه گیری و تفسیرداده­ها

 

 

 

5-1.نتیجه گیری………………………………………..

 

 

81

 

 

 

5-2.آزمون فرضیه­ها ………………………………………………

 

 

83

 

 

 

5-2-1.فرضیه اول…………………………………………………………….

 

 

83

 

 

 

5-2-2.فرضیه دوم          ………………………………………………

 

 

84

 

 

 

5-3 . راهبردهای توسعه منابع گردشگری………………………………..

 

 

85

 

 

 

منابع و ماخذ ………………………………………….

 

 

86

 

 

 

پیوست………………………………………………………..

 

 

89

 

 

چكیده

 

گردشگری، سفر موقت پاره­ای از مردمان است به مقصدی غیر از محل زندگی عادی خود. فرهنگ، جاذبه اصلی گردشگری است، بدون فرهنگ كه تفاوت­هارا ایجاد می­كند، همه جاها شبیه به هم به نظر می­رسد.

 

بازدید از منابع فرهنگی و تاریخی یكی از بزرگترین، فراگیرترین و روبه­رشدترین بخش­های صنعت گردشگری عصر حاضر است. در حقیقت، این چنین به نظر می­رسد كه گردشگری میراث رشد بسیار سریعتری از سایر اشكال گردشگری، مخصوصاً در كشورهای در حال توسعه، داشته و باید آنرا به عنوان ابزار بالقوه مهمی برای كاهش فقر و توسعه اقتصادی جامعه به حساب آورد.

 

هدف این تحقیق كه بخش مركزی شهرستان رودبار محدوده، مورد مطالعه آن است، تاثیر برنامه­ریزی میراث فرهنگی بر توسعه گردشگری این منطقه است، به همین جهت پرسشنامه­ای بر طبق جدول مُرگان (384) و براساس طیف لیكرت تدوین و توسط گردشگران تكمیل گردید و در انتها به كمك«Samples t-test» مورد آزمون قرار گرفت.

 

با توجه به نتایج به دست آمده می­توان، اینگونه بیان داشت كه شناخت هر چه بهتر جاذبه­ میراث فرهنگی گامی جهت ازدیاد گردشگران به سوی این مناطق می­باشد، این امر نیز مستلزم برنامه­ریزی بلند مدت و از طریق تبلیغات، احداث تاسیسات گردشگری، ایجاد راه­های مناسب و استاندارد و. . .. در اینگونه از بافت­های تاریخی است كه می­توان امیدوار بود كه این­گونه مكان­ها در شهرستان رودبار با خیل عظیم گردشگر مشتاق و با فرهنگ روبرو گردد.

 

واژگان كلیدی: برنامه ریزی، توسعه گردشگری، گردشگری میراث فرهنگی، شهرستان رودبار

 

مقدمه

 

طبیعت جهانگردی در هر جامعه، متاثر از عوامل پیچیده و در هم تنیده اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است. علی­رغم پیامدهای اقتصادی چشمگیر و قابل توجه صنعت جهانگردی، بسیاری از صاحب نظران معتقدند، جهانگردی بیش از آن كه یك فعالیت اقتصادی باشد، پدیده­ای فرهنگی است. در طی قرون انسان­ها با استفاده از عقل، امید وسخت كوشی محیط زیست طبیعی را به چشم­اندازی از میراث فرهنگی تبدیل كرده­اند. این چشم­اندازها كه آثار و میراث فرهنگی بی­قیمتی هستند كه تقریباً غیر قابل جایگزین می­باشند.

 

میراث تنها گذشته نیست بلكه نماد و بازنمود آن است، از گذشته سخن می­گوید، ما را با خودمان آشنا می­كند و دورنمای آینده را برایمان ترسیم می­نماید. میراث می­تواند هم بنیانی برای اتحاد باشد و هم منشایی برای تنازع. این كه به چه صورتی و چگونه از آن استفاده كنیم، ماهیت آن را تعیین می­كند. میراث می­تواند همچون ابزاری عمل كرده و رفاه، آسایش و عزت نفس اجتماعی را برای جامعه­ای كه در آن قرار گرفته است به ارمغان آورد، این دارایی چنانكه به صورت كارا و اثربخش، مدیریت شود و به گونه­ای پایدار توسعه یابد می­تواند سرچشمه منافع اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی سرشاری برای جامعه مورد بحث باشد. با توسعه سایت­های میراث برای اهداف گردشگری نه تنها بودجه مورد نیاز برای حفاظت و نگهداری از سایت را می­توان تامین ­كرد، بلكه اجتماع پیرامون را نیز از رهیافت­های مثبت اقتصادی حاصل از حضور گردشگر می­توان بهره­مند ساخت. لیكن باید توجه داشت كه گردشگری میراث فرهنگی چالش­ها و مسائل فراوانی را نیز برای اجتماع محلی، به ویژه در كشورهای در حال توسعه، می­تواند به وجود آورد كه اتخاذ مدیریت كل­نگر و توانمند­سازی اجتماع محلی بسیاری از این چالش­ها و مسائل را می­تواند كاهش دهد(تیموثی،1389، 9).       

 

كشور ایران، از میراث فرهنگی 5000 ساله­ای برخوردار است كه در بر گیرنده تمدن­های ادوار مختلف تاریخ بشری است و از نظر وجود بناهای تاریخی كمتر كشوری قابل مقایسه با ایران است به طوری كه از طرف سازمان جهانی یونسكو، ایران به عنوان یكی از 10 كشور مهم جهان با آثار ارزنده تاریخی معرفی شده است امروزه، پدیده­هایی چون جهانگردی از حالت نوعی ابزار سیاسی خارج شده و به یك جریان طبیعی مبادله فرهنگی بدل گردیده­اند.

 

گیلان بی­هیچ گزافه و گمان، یكی از كهن­سال­ترین زیستگاه­ها و خاستگاه­های فرزندان ایران زمین است. این سرزمین، فراخنای تاریخ ایران و فرازگاه تاریخ تشیع ایران است.

 

اما امروز از گیلان بزرگ چه مانده است جز نشانه­هایی در دل كتاب­های تاریخ و بناهایی كه رو به ویرانی­اند و یادها و نواهایی درباورها و آیین­ها و آواهایی كه بر زبان مردان و زنان این دیار به زیبایی نشسته­اند و برشیوه­های زیست مردم این سامان دلالت دارند. جاذبه­های تاریخی گردشگری گیلان، مجموعه ای از یادمان­های مربوط به ادوار مختلف است كه قدمت برخی از آنها(مانند غارهای باستانی در­بند رودبار) به بیش از 100هزار سال پیش می­رسد (جهانی، 1386،13).

 

یكی از نقاطی كه آثار تاریخی فراوانی را در خود جای داده است، بخش مركزی شهرستان رودبار می­باشد كه در این تحقیق به چالش­های پیش­روی آن می­پردازیم، باشد كه با برنامه­ریزی مناسب این آثار ارزشمند تاریخی گردشگر بیشتری را جذب نماید. برای شناخت آنچه كه از این میراث بزرگ مانده است، باید گام­های استوار برداشت و دستاورد پژوهش­ها و تحقیقات اندیشمندان را گرد­آورد و به نسل جوان و نسلی كه فردای این دیار از آن اوست، سپرد.    

 

 1-1. بیان مسأله

 

امروزه صنعت گردشگری یكی از 3 صنعت برتر جهان از نظر ایجاد اشتغال ودرآمد ارزی مطرح است. گردشگری عامل مهم واساسی برای توسعه وپیشرفت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی مناطق و همچنین یكی از روش های پررونق گذران سالم اوقات فراغت به شمار می رود.

 

این صنعت كه از آن به عنوان صنعت نامرئی یاد می شود موجب توسعه همه جانبه مناطق شده مشاغل بی شماری ایجاد كرده وباعث ارتقاء سطح دانش وآگاهی انسان ها می شود وبه همین دلیل به عنوان پدیده ای مهم در تسهیل امر توسعه به شمار می­رود (گولتا، 1384،43).

 

بازدید از منابع فرهنگی وتاریخی یكی از بزرگترین، فراگیرترین و روبه رشدترین بخش های صنعت گردشگری عصر حاضر است. در حقیقت، این چنین به نظر می رسد كه گردشگری میراث رشد بسیار سریع تری از سایر اشكال گردشگری خصوصا در كشورهای در حال توسعه داشته و باید آن را به عنوان ابزار بالقوه مهمی برای كاهش فقر و توسعه اقتصادی جامعه به حساب آورد.

 

گردشگری میراث معمولا به عناصر زنده و بنا شده فرهنگ متكی است واز گذشته ملموس و ناملموس به عنوان منبعی برای گردشگری بهره می گیرد. اگرچه روز به روز علاقه به گردشگری میراث بیشتر می شود ولی رشته ای نو پا است در رابطه با پویایی گردشگری میراث فرهنگی در مناطق در حال توسعه، فقدان تحقیقات یكپارچه هنوز احساس می شود.

 

كشور ایران به عنوان یكی از تمدن های باستان دارای میراث فرهنگی عظیم و چشمگیر می باشد.

 

یكی از مكان هایی كه دارای پیشینه وتمدن كهن و دارای بناها و محوطه های تاریخی و باستانی و. .. است شهرستان رودبار می باشد. این شهرستان منطقه ای كوهستانی و مرتفع ترین شهرستان استان گیلان با مساحت در حدود 2300 كیلومترمربع به شمار می رود.

 

این تحقیق می كوشد با برنامه ریزی و ارائه راهكار جهت توسعه میراث فرهنگی بخش مركزی شهرستان رودبار به گسترش گردشگری این منطقه باستانی كمك نماید.

 

1-2. اهداف تحقیق

 

-شناخت و معرفی آثار وابنیه های تاریخی و محوطه ها در بخش مركزی شهرستان رودبار

 

– شناخت میراث فرهنگی و تاثیر آن بر جذب گردشگر در بخش مركزی شهرستان رودبار

 

– ارائه راهكار جهت توسعه گردشگری میراث فرهنگی در بخش مركزی شهرستان رودبار

 

1-3. سوال تحقیق

 

آیا شناخت میراث فرهنگی بخش مركزی شهرستان رودبار موجب توسعه گردشگری منطقه می گردد؟

 

1-4. فرضیه های تحقیق

 

 

1. شناخت میراث فرهنگی موجب جذب گردشگر به این منطقه می­گردد.

 

1. برنامه ریزی جهت گردشگری میراث فرهنگی موجب توسعه گردشگری منطقه می­گردد.

 

1-5. محدودیت­ها و موانع تحقیق

 

همواره پژوهشگران در تحقیقات خود با محدودیت­هایی مواجه هستند. محدودیت­ها به عنوان یك واقعیت باعث كند رسیدن به هر هدفی می­گردند، تحقیق حاضر نیز از این قاعده مستثنی نمی­باشد. لذا محدودیت­های اصلی این تحقیق عبارتند از:

 

 

1. عدم همكاری مسئولان سازمان­ها و مراكز

 

1. عدم همكاری عده ای از گردشگران

 

1. كمبود منابع در مورد محدوده تحقیق

 

1. عدم همكاری سازمان متولی و نداشتن اطلاعات به روز و كافی در این زمینه.

 

1-6. پیشینه تحقیق

 

اگرچه روز به روز علاقه به گردشگری میراث بیشتر می­شود، ولی رشته­ای نو پا است و در این مقوله فقدان تحقیقات احساس می­شود. درباره این موضوع در سطح منطقه كاری صورت نگرفته است به جز در معدودی از كتاب­های خارجی كه به صورت جزئی در مورد جغرافیای فرهنگی (بعد مادی) توضیحاتی داده شده است. در ذیل به چند نمونه اشاره می شود:

 

-عظیمی(1382)، در مقاله اقتصاد جهانگردی میراث فرهنگی به این امر می­پردازد كه شهرها و شهرك­های تاریخی بدون تردید بهترین نمونه میراث فرهنگی و اجتماعی محسوب می­گردند و محقق به این نتیجه دست پیدا كرده است كه باید بهای بیشتری را به مطالعات كاربردی جهت ارزیابی تاثیرات در اقتصاد شهر، منطقه و حتی كل اقتصاد، مقصد جهانگردی فرهنگی داده شود.

 

-سلطانی،1388، در مقاله بازآفرینی مركز شهر، توسعه گردشگری برمحور مركزتاریخی شهر به این مقوله می­پردازد كه مراكز تاریخی شهرهای ایران مهمترین جاذبه­های گردشگری این شهرها هستند و وجوه متمایز و خصوصیات منحصربه فرد مكانی، تاریخی و فرهنگی هر شهر را در واقع باید در همان بافت تاریخی وآثار كالبدی و معنایی به جای مانده درآن جستجو نمود. در نتایج این پژوهش به این جمع­بندی رسیده است كه پیشینه و شرایط حال حاضر شهرهای ایران نشانگر این حقیقت است كه ویژگی­ها و مزیت­های ذكر شده برای مركز تاریخی شهر در خصوص غالب شهرهای تاریخی كشور صدق می­كند. لیكن به دلیل فقدان زیر ساخت­های مناسب جهت ایجاد جاذبه های مكمل، توجه به مراكز تاریخی شهر به عنوان مهمترین و موثرترین مزیت نسبی در جذب گردشگران داخلی و خارجی و توسعه صنعت گردشگری در شهرهای متوسط كشور از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.    

 

جهانی(1390)، در مقاله نیم­نگاهی به محور گردشگری تاریخی و طبیعی روستای یسن (دیلمان)، می­نویسد: میراث فرهنگی هر ملتی بیانگر جنبه نبوغ آن ملت و تداوم اسرارآمیزی است كه هر ملت آنچه را در طی قرون و اعصار آفریده است و هرآنچه كه می­تواند بالقوه در آینده بیافریند، با هم ارتباط می­دهد. فعالیت­های صنعتی و كشاورزی در طی چند سال اخیر در مناطق كوهستانی، جلگه­ای گیلان موجودیت تپه­های باستانی محوطه­های تاریخی و بناهای قدیمی خصوصا روستای یسن در دیلمان (سیاهكل) را شدیداً به مخاطره انداخته است. برخی از این آثار منجمله گورستان­های تاریخی پیش ازآن مورد حفاری علمی قرار بگیرند مورد حفاری غیر مجاز قرار گرفته است. در این استان به لحاظ تنوع اشیاء مكشوفه از منابع مختلف آن از قدیم الایام محل استقرار و تمدن زیست بوده است. این نكته حائز اهمیت است كه تحقیقات انجام یافته در استان گیلان مقطعی بوده و نه تنها استمرار نداشته بلكه یك حوزه جغرافیایی معینی را نیز در حیطه پژوهش خود نداشته است.  

 

-خاكبان(1390)، در مقاله خود تحت عنوان آسیب­های مردمی در بناهای تاریخی، لزوم آشتی با مردم و كمك طلبیدن ازآنان در حفظ و حراست از میراث عظیم برجای مانده از گذشتگان را مهم ارزیابی نموده است، اما گام برداشتن در این­سو، كاری سخت و دشوار و نیازمند پیدا نمودن راهكارهای اجرایی دانسته است. بر این اساس در یك جمع بندی كلی پیشنهادهایی را ارائه نموده است:

 

 

2-1) مقدمه. 11

 

2-2) تعریف بیمه و عقد قرارداد آن. 13

 

2-2-1) ریشه لغوی بیمه 13

 

2-2-2) تعاریف بیمه 13

 

2-2-3) تعریف عقد بیمه 14

 

2-3) تاریخچه پیدایش بیمه در ایران و جهان 15

 

2-3-1) تاریخچه پیدایش بیمه 15

 

2-3-2) تاریخچه پیدایش بیمه در جهان. 16

 

2-3-3) تاریخچه پیدایش بیمه در ایران 17

 

2-3-4) ساختار صنعت بیمه در ایران   19

 

2-3-5) تاریخچه بیمه بدنه در ایران 20

 

2-4) دسته بندی کلی رشته های بیمه 20

 

2-4-1) بیمه های زندگی(عمر) 20

 

2-4-2) بیمه های غیرزندگی   21

 

2-5) انواع بیمه   22

 

2-6) اصول بیمه   22

 

2-7) اصول حاکم بر قراردادهای بیمه 23

 

2-7-1) اصل حسن نیت 23

 

2-7-2) اصل غرامت یا اصل زیان 23

 

2-7-3) اصل نفع بیمه پذیر 24

 

2-7-4) اصل جانشینی.. 25

 

2-7-5) اصل تعدد بیمه. 25

 

2-7-6) اصل داوری.. 25

 

2-7-7) اصل علت نزدیک… 26

 

2-7-8) اصل اتکایی.. 26

 

2-8) تعریف بیمه بدنه. 27

 

2-9) قلمرو جغرافیایی پوشش قرارداد بیمه بدنه. 27

 

2-10) خسارت های تحت پوشش بیمه بدنه. 27

 

2-11) خسارت های مستثناء شده یا غیرقابل جبران در بیمه بدنه. 28

 

2-12) بیمه مضاعف در بیمه بدنه. 28

 

2-13) شرایط خطرات اضافی بیمه بدنه. 29

 

2-14) نحوه صدور بیمه نامه بدنه. 30

 

2-15) اصطلاحات بیمه ای.. 30

 

2-16) بررسی ویژگی های فردی بیمه گر. 32

 

2-16-1) طبیعت انسان. 33

 

2-16-2) ویژگی های عمده انسان. 33

 

2-16-3) ویژگی های فردی بیمه گر. 34

 

2-17) سوابق و پیشینه تحقیق.. 38

 

2-18)جمع بندی.. 41

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

 

3-1) مقدمه. 43

 

3-2) روش تحقیق.. 43

 

3- 3) جامعه آماری.. 43

 

3-4) روش نمونه گیری.. 44

 

3-5-1) مطالعات کتابخانه ای 44

 

3-5-2) مطالعات میدانی 44

 

3-6) روائی و پایائی ابزار اندازه گیری 45

 

3-6-1) روائی (اعتبار) ابزار اندازه گیری.. 45

 

3-6-2) پایائی (اعتماد) ابزار اندازه گیری.. 46

 

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق.. 46

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات

 

4-1) مقدمه. 48

 

4-2) بخش اول آمار توصیفی.. 48

 

 

4-3) بخش دوم آمار استنباطی.. 51

 

4-3-1) آزمون فرضیه اول. 51

 

4-3-2) آزمون فرضیه دوم. 53

 

4-3-3) آزمون فرضیه سوم. 55

 

4-3-4) آزمون فرضیه چهارم 57

 

4-3-5) آزمون فرضیه پنجم. 58

 

4-3-6) آزمون فرضیه ششم. 60

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

 

5-1) مقدمه. 62

 

5-2) نتایج تحقیق.. 62

 

5-3) پیشنهادات 63

 

5-5) محدودیت های تحقیق.. 64

 

منابع و ماخذ 66

 

پیوست ها 69

 

چکیده

 

با افزایش رقابت بین شرکت های بیمه در زمینه بدست آوردن سهم بیشتری از بازار، مدیران این شرکت ها ناگزیر به دنبال راههایی برای کسب رضایت بیشتر و وفاداری مشتریان هستند. در این میان نقش کارکنان در صنعت بیمه بر هیچکس پوشیده نیست. بنابراین با شناسایی ویژگی های فردی بیمه گر و بررسی رابطه ی آن با تمایل به خرید بیمه گذاران، می توان صنعت بیمه را توسعه داد و فضای رقابتی بهتری را ایجاد نمود. در این پژوهش هدف کلی توسعه و پایداری صنعت بیمه می باشد که برای رسیدن به این هدف باید به جذب، حفظ و وفاداری بیمه گذاران پرداخت که این هدف هم خود با بررسی رابطه بین ویژگی های فردی بیمه گر و تمایل به خرید بیمه گذاران امکانپذیر می شود که در این باره روی نوع بیمه بدنه از بیمه اتومبیل از رشته بیمه های غیرزندگی تحقیق به عمل آمده است. این تحقیق از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی است و روش پژوهش توصیفی و طرح آن از نوع همبستگی است، زیرا روابط بین عامل ها در این پژوهش موردنظر است. جامعه آماری آن کلیه کارکنان در شعب و نمایندگی های غرب گیلان (رشت،انزلی،فومن) در بیمه البرز می باشند که حدود 136 نفر هستند. به دلیل محدودیت جامعه آماری،پرسش نامه مذبور را در اختیار کلیه آن افراد قرار می دهیم در واقع برای انتخاب نمونه از تمام شماری استفاده خواهیم کرد. برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است روایی این پرسش نامه محقق ساخته را با کمک آماره ی Kmo-Bartlet که برابر 68/0 شد یا همان تحلیل عاملی تأییدی و پایایی پرسش نامه مذبور را از طریق آلفای کرونباخ برابر 83/0 ارزیابی نمودیم که گویای روایی و پایائی (اعتبار) کافی پرسش نامه بوده است. در نتیجه بین رفتار بیمه گر و تمایل به خرید بیمه گذاران ارتباط مثبتی وجود دارد و مقدار ضریب همبستگی آن 0. 74 محاسبه شده است. همچنین بین صداقت بیمه گر و تمایل به خرید بیمه گذاران رابطه ی مثبتی با ضریب همبستگی 0. 63 مشاهده شد.                                                       

 

واژگان کلیدی: بیمه گر، بیمه گذار، ویژگی های فردی،تمایل به خرید

 

1-1) مقدمه

 

امروزه صنایع خدماتی بخش عمده و مهمی از بازارها را در بسیاری از کشورهای جهان به خود اختصاص داده است که در این باره صنعت بیمه درخور توجه قرار گرفته است که برای حفظ مشتریان خود و کسب مزیت رقابتی باید بهبود کیفیت خدمات خود را همواره مدنظر قرار دهد.                           

 

رشد و توسعه بیمه به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع به شدت تحت تأثیر میزان رضایت مشتریان که همان بیمه گذاران آن شرکت ها می باشد که در این صورت با حفظ مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید، صنعت بیمه پایدار خواهد ماند.

 

یکی از تدابیر نظام اقتصادی و دارایی عصر جدید، بیمه است که در توسعه صنعتی، نقش کلیدی دارد. بیمه در کشورهای مختلف به چنان جایگاهی رسیده است که می تواند با ایجاد اطمینان در مجموعه عوامل اقتصادی، نقش کلیدی در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور ایفا کند. ( همتی،1376)

 

امروزه بیمه را می توان یکی از ارکان مهم حیات اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری و تضمین کننده چرخه اقتادی تلقی کرد. (ظفرقندی مطلق،1383)

 

بیمه یکی از نیازهای اساسی انسان است، چرا که حوادث و پی آمدهای مالی آن که مستلزم ایجاد بیمه هستند، موضوعی همگانی و جهانی گشته اند، مرگ ناگهانی، ازکارافتادگی، بیماری، بیکاری، آتش سوزی، سیل طوفان، غرق شدن، حوادث مربوط به حمل و نقل و خسارات مالی ناشی از آن و. . . به اختیارات شخصی و حرفه ای وابسته نیستند.

 

بیمه ابزاری ضروری است که با بکارگیری همیاری متقابل به حل مسائل عمومی بشر می خیزد و علاوه براین، عملاً هیچ جایگزینی ندارد.

 

1-2) بیان مسأله تحقیق

 

مسأله یا موضوع تحقیق که بیانگر وضعیت و مشکلی است که محقق آن را احساس می کند و درصدد دستیابی به راه حل آن می باشد عبارت است از ویژگی های فردی بیمه گر در تمایل به خرید بیمه گذاران که مطالعه موردی آن بیمه بدنه در سطح شهرستان رشت در بین نمایندگی های بیمه ایران می باشد.

 

از آن جا که نفع بیمه پذیر یک اصل اساسی صنعت بیمه است، مفهوم این اصل آن است فردی که درصدد گرفتن بیمه نامه است باید به طور قانونی اختیار بیمه کردن اموال، حادثه یا زندگی خود را داشته باشد (دهقانی،1378).

 

همان طور که می دانیم امروزه مشتریان حرف اول را در سازمان ها و شرکت ها می زنند و همه در پی جذب و حفظ آن ها در برابر رقبای خود هستند و با این مشکل مواجه می شوندکه مشتریان بسیار قدرتمند، باهوش و دست نیایفتنی شده اند و این در حالی است که رقابت بین سازمان ها برای جذب این چنین مشتریانی بسیار سخت وطاقت فرسا خواهد بود (رجبیون،1383). بنابراین بازاریابی ضامن بقای سازمان ها می باشد که در این زمینه شناخت ویژگی های فردی بیمه گر تأثیرگذار خواهد بود.

 

صنعت بیمه کشور به سرعت به سوی خصوصی سازی و آزاد سازی گام برداشته است به طوری که تاکنون شاهد فعالیت 24شرکت به ثبت رسیده و فعال در زمینه بیمه های بازرگانی در ایران هستیم، لذا بیمه گران هر روز با رقابتی فزاینده تراز قبل مواجهند و مسلماً آینده از آن بیمه گرانی خواهد بود که بتوانند روش های فروش را با واقعیت ها و مهارت های بازاریابی و فروشندگی حرفه ای خدمات بیمه ای جایگزین نمایند.

 

برای شرکت های بیمه شناسایی و تقویت عوامل مؤثر بر افزایش تمایل بر خرید بیمه گذاران بسیار مهم است زیرا شناسایی و تقویت این عوامل نه تنها موجب حفظ بیمه گذاران فعلی می گردد بلکه باعث افزایش تعداد بیمه گذاران جدید نیز خواهد شد (خالقی ماکلوانی،1386). بنابراین تحقیق حاضر روی بررسی ارتباط ویژگی های فردی بیمه گر از جمله جنسیت، سن، میزان تحصیلات، صداقت، نحوه بیان و رفتار بیمه گران با میزان تمایل بیمه گذارا به خرید خدمات بیمه ای خصوصاً بیمه بدنه است.

 

بعضاً دیده شده است زمانی اطلاعات درست در مورد بیمه نامه به بیمه گذار داده نمی شود یا اینکه بیمه گر در وعده ای که به بیمه گذار داده عملی نمی کند یا طرز برخورد(رفتار) با بیمه گذار مناسب نباشد، نشان می‎دهد که تمایل به خرید بیمه نامه از سوی بیمه گذار کاهش پیدا می کند زیرا صداقت در عمل از سوی بیمه گر وجود نداشته است. اگر خدمت رسانی و صداقت در عمل در اذعان عمومی حاکم شود روی تمایل به خرید بیمه گذاران تأثیر می گذارد (Shiu, 2011).

 

در این پژوهش بررسی روی عوامل مؤثر در تمایل افراد برای خرید بیمه نامه می باشد که محقق ویژگی‎های فردی را به عنوان یکی از عوامل مؤثر در خرید بیمه نامه مورد بررسی قرار می دهد و شاخص هایی را برای ویژگی های فردی بیمه گر بیان می کند که این شاخص ها از کتاب های رفتار سازمانی استیفن پی. رابینز و تئوری های مدیریت دکتر داور ونوس و مهرداد پرچ گرفته شده است.

 

در این پژوهش تک تک شاخص های ویژگی های فردی مورد آزمون قرار می گیرد تا مهمترین ویژگی ها مشخص شود.

 

به این دلیل که ویژگی های فردی بیمه گر از متغیرهای دیگری هم تشکیل می شود جای بحث و گفتگو دارد و مسئله دیگر این است که بیمه بدنه مانند برخی بیمه نامه ها اجباری نیست و تمایل به خرید آن علاوه بر ویژگی های فردی تحت تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی می باشد.

 

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق                                                            

 

در این تحقیق به ویژگی ها و مشخصات بارز و خاص فروشنده حرفه ای در صنعت بیمه پرداخته می شود که با شناسایی این ویژگی ها و بررسی رابطه ای که در جذب مشتری دارند بتوان گامی در جهت تحقیق اهداف والای بیمه که همانا آرامش،آسایش، پیشرفت و شکوفایی امروز و فردای جامعه است برداریم (خالقی ماکلوانی،1386).

 

می توان با شناسایی عوامل عمده ی تأثیرگذار بر تقاضای بیمه ی بدنه و تقویت عوامل مؤثر، تمایل بیمه گذار را برای خرید بیمه نامه افزایش داد (پزشک فلاح،1379). تمایل بیمه گذار برای خرید خدمات بیمه ای تحت تأثیر عوامل گوناگونی از قبیل ویژگی های فردی، شخصیتی و عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی قرار می گیرد. در راستای تحقیق حاضر به یکی از این عوامل یعنی ویژگی های فردی بیمه گر از دیدگاه بیمه گران پرداخته می شود. بررسی ویژگی های فردی بیمه گر و رابطه آن در میزان تمایل به خرید بیمه نامه از طرف بیمه گذاران از جنبه های نوآوری تحقیق حاضر است.

 

3-8-2- نقش آهن در فتوسنتز. 23

 

3-8-3-نقش آهن در سنتز پروتئین.. 23

 

3-8-4-سطح بحرانی آهن در گیاه بادام زمینی.. 24

 

3-8-5-عوامل مؤثر بر فراهمی آهن برای گیاه 25

 

3-8-6-حساسیت گیاهان نسبت به تغذیه معدنی با آهن.. 26

 

3-8-7- نقش آهن برعملكرد گیاهان زراعی : 27

 

3-8-8- جذب اهن توسط ریشه های گیاهان. 28

 

3-8-9-جذب آهن توسط برگ های گیاهان. 29

 

3-8-10- نقش آهن برعملكرد بادام زمینی.. 31

 

3-8-11- نقش آهن برمقدار روغن وپروتئین دانه بادام زمینی.. 31

 

3-8-12- اثر آهن برتثبیت نیتروژن بادام زمینی.. 32

 

3-8-13- اثر آهن برمقدار كلروفیل گیاه بادام زمینی.. 33

 

فصل سوم: مواد و روش ها 34

 

3-1- زمان و موقعیت اجرای طرح. 35

 

3-2- مشخصات اقلیمی.. 35

 

3-3- مشخصات خاك.. 36

 

3-4- مشخصات رقم كاشت.. 37

 

3-5- روش کار. 37

 

3-5-1- كاشت و طرح آماری به كار رفته. 37

 

3-5-2- نمونه برداری و اندازه گیری عملكرد و اجزای عملكرد. 38

 

3-5-2-1-اندازه گیری پارامترهای فیزیولوزیکی رشد بادام. 38

 

3-5-2-1-1-سرعت رشد گیاه (CGR) 38

 

3-5-2-1-2-سرعت رشد غلاف (PGR ) 38

 

3-5-2-1-3-ضریب تسهیم((PF. 38

 

3-5-3- اندازه گیری عملكرد واجزای عملكرد. 39

 

3-5-3-1- عملكرد غلاف بادام زمینی.. 39

 

3-5-3-2- تعداد غلاف های رسیده درهربوته. 39

 

3-5-3-3-تعداد غلاف های نارس درهر بوته. 40

 

3-5-3-4- وزن صد دانه. 40

 

3-5-3-5- درصد مغزدهی.. 40

 

3-5-3-6- عملكرد دانه. 40

 

3-5-3-7- عملكرد قسمت‌های هوائی.. 40

 

3-5-3-8- شاخص برداشت.. 40

 

3-5-4-اندازه گیری خصوصیات كیفی دانه بادام زمین.. 41

 

3-5-4-1- مقدار پروتئین دانه. 41

 

3-5-4-2- مقدار روغن دانه. 41

 

3-5-5- تجزیه آماری.. 41

 

فصل چهارم : نتایج و بحث.. 42

 

4-1- اثر گوگرد و آهن برعملکرد غلاف بادام زمینی.. 42

 

4-2-اثرگوگرد وآهن بر درصد مغزدهی بادام زمینی.. 44

 

4-3- اثر آهن و گوگرد بر عملکرد دانه. 44

 

4-4- اثر آهن وگوگرد بر وزن قسمت‌های هوایی.. 46

 

4-5- اثر آهن وگوگرد بر شاخص برداشت.. 48

 

4-6- اثر آهن وگوگرد بر وزن صد دانه. 49

 

4-7- اثر آهن وگوگرد بر تعداد غلاف در بوته. 50

 

4-8- اثر آهن وگوگرد بر مقدار روغن: 51

 

4-9- اثر آهن وگوگرد بر مقدار پروتئین دانه: 53

 

4-10- اثر آهن وگوگرد بر ضریب تسهیم. 54

 

4-11- اثر آهن وگوگرد بر سرعت پر شدن غلاف.. 56

 

4-13- همبستگی ساده بین صفات اندازه‌گیری شده 57

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 59

 

5-1-نتیجه‌گیری: 60

 

5-2-پیشنهادها: 60

 

 

منابع: 61

 

چکیده:

 

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف آهن و گوگرد بر عملكرد و اجزای عملکرد گیاه بادام زمینی، آزمایش فاكتوریل در قالب طرح بلوك كامل تصادفی در 3 تكرار با 4 سطح كود گوگرد ازمنبع كود گوگرد گرانوله) شامل 0 ،40 ، 80 و 120 كیلوگرم در هكتار) و كود آهن از منبع كلات آهن ) به صورت محلول پاشی شامل 0، 2، 4 و 6 در هزار) در شهرستان آستانه اشرفیه واقع در شرق استان گیلان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تیمارهای S80Fe2 و S80Fe4 به ترتیب با میانگین 2905 و 2890 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. مقایسه میانگین آهن بر مقدار روغن نشان داد که بین سطح صفر و سطح 2 درهزار آهن به لحاظ آماری تفاوت معنی‌دار وجود داشت و با افزایش مصرف آهن از سطح 2 در هزار به 4 در هزار مقدار روغن دانه افزایش یافت اما از سطح 4 به 6 در هزار افزایش معنی دار در مقدار روغن دانه مشاهده نشد. مقایسه میانگین اثر کود گوگرد بر مقدار پروتئین دانه نشان داد که بین سطح صفر و 40 کیلوگرم در هکتار گوگرد به لحاظ آماری تفاوت معنی‌دار وجود نداشت اما سطح کاربرد کود گوگرد 80 و 120 کیلوگرم در هکتار نسبت به دو سطح دیگر گوگرد برتر بودند. بیشترین مقدار پروتئین دانه از سطح 120 کیلو گرم در هکتار با میانگین 30/25 درصد به دست آمد که البته به لحاظ آماری تفاوت معنی دار با سطح 80 کیلوگرم در هکتار (با میانگین 17/25 درصد) نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده برای حصول حداکثر عملکرد دانه مصرف 80 کیلوگرم در هکتار گوگرد و محلول‌پاشی 2 در هزار آهن توصیه می‌شود.

 

واژگان كلیدی: بادام زمینی، كود گودگرد كرانوله، كلات آهن، پروتئین دانه، روغن دانه

 

 1-1- مقدمه

 

     بادام زمینی یکی از بقولات مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری با رشد نامحدود می‌باشد که می‌تواند غذای انسان و دام را تامین نموده و بخش با ارزشی از پروتئین برنامه غذایی را تشکیل دهد (صفرزاده ویشگایی، 1378). این گیاه از نظر رشد و نمو و جذب عناصر معدنی در مقایسه با سایر گیاهان زراعی خصوصیات منحصر به فردی دارد و این خصوصیات بیشتر با نحوه رشد و تولید روغن و پروتئین در دانه‌های این گیاه در ارتباط است (صفرزاده ویشگایی، 1378). اما کم بودن تحقیقات انجام شده در زمینه نیازهای تغذیه‌ای این گیاه در ایران یکی از مهمترین عوامل محدود کننده برای توسعه سطح زیر کشت آن در کشور است. غلاف‌های بادام زمینی بر خلاف غلاف‌های سایر گیاهان تیره باقلا در زیر خاک رشد می نمایند و این موضوع باعث می‌شود که انتقال کلسیم از ریشه ها به طرف غلاف های در حال رشد بسیار کم باشد. در نتیجه این گیاه بیشتر کلسیم مورد نیاز خود را به طور مستقیم توسط غلاف های در حال رشد از خاک جذب می نماید. بنابراین گیاه بادام زمینی به طور طبیعی در خاک هایی باید کشت شود که مقدار کلسیم آنها بالا باشد (حسین‌زاده گشتی، 1385). به عبارت دیگر بادام زمینی برای اینکه رشد مناسبی داشته باشد، در خاک‌های آهکی کشت می‌شود. با توجه به کشت بادام زمینی در خاک‌های آهکی و زیاد بودن مقدار بی کربنات خاک، کمبود برخی ازعناصر نظیر آهن، بر و گوکرد در آنها دیده می‌شود. در این میان عناصری نظیر آهن و گوگرد برای انجام تثبیت نیتروژن و نیز سنتز روغن و پروتئین در بادام زمینی ضروری می باشند. از آنجایی که خاک‌های زیر کشت بادام زمینی در استان گیلان خاک‌های حاشیه رودخانه سفیدرود تا مناطق ساحلی دریای خزر می باشند و این خاک‌ها دارای بستر مادری آهکی هستند، در نتیجه طبق بررسیهای انجام شده، این خاک‌ها از نظر بیکربنات کلسیم و نیز کلسیم محلول در خاک بسیارغنی بوده و pHآنها نیز معمولا بالاتر از 7 می‌باشد درنتیجه بوته های بادام زمینی در برخی از مراحل رشد خود خصوصا از انتهای دوره رشد غلاف ها و شروع رشد دانه ها در زیر خاک، کمبود آهن و گوگرد را به وضوح نشان می دهند. از طرف دیگر برداشت مداوم محصول بادام زمینی، خارج کردن بقایای محصول از مزرعه، شرایط اقلیمی منطقه با بارندگی بیش از 1000 میلیمتر در سال و عدم عرضه مقدار کافی گوگرد و آهن می تواند موجب کاهش مقدار این عناصر در خاک و گیاه شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر آهن و گوگرد بر رشد و عملکرد بادام زمینی و همچنین تعیین مقدار مصرف مناسب از کودهای حاوی این دو عنصر در مزارع زیر کشت بادام زمینی طرح‌ریزی و به مرحله اجرا در آمد.                                                                                                                                  

 

 2-1- تاریخچه بادام زمینی

 

         با توجه به وجود بقایای گیاهان به دست آمده از مکان های قدیمی در کشورهای آمریکای جنوبی نشان می‌دهد که بادام زمینی در 3900 سال قبل در کشور هایی مثل پرو کشت می شد.اما از زمان اهلی شدن این گیاه اطلاعات دقیقی وجود ندارد. احتمالا اولین کشت این گیاه در دره هایی رود خانه ای در پاراگوئه، منطفه گران چاکو در آمریکا جنوبی بوده است. بادام­زمینی (Arachis hypogaea L.) بعد از سویا، یکی از مهم­ترین و اقتصادی­ترین دانه­های روغنی در مناطق گرمسیری نیمه گرمسیری است که بیشتر به منظور تولید روغن (43تا55 درصد) و پروتئین (25تا28 درصد) کشت می­شود. بادام­زمینی یکی از مهم­ترین گیاهان روغنی در مناطقی است که سایر گیاهان روغنی نمی­توانند رشد کنند.

 

2-2- بادام زمینی در ایران

 

     استاد گرانمایه شادروان پورداوود در سال 1289 اولین شخصی بود که گیاه بادام زمینی را در ملک پدری خود در رشت کشت نمود. این گیاه توسط خود ایشان از اروپا آورده شده بود که درآن زمان بیشتر از بادام زمینی جهت استفاده برای تنقلات ومصارف شیرینی پزی بود و ماده ارزشمند یعنی روغن مفید و زیادآن مورد بی توجهی واقع شده بود که تواما می‌توانست موجبات رشد وتوسعه کشت صنعتی رافراهم آورده و عواید ناشی از آن زندگی روستا وحتی شهری منطقه را ارتقاء بخشد.

 

2-3- سطح زیرکشت ومیزان تولید بادام زمینی در ایران وجهان

 

سطح زیر کشت بادام­زمینی در ایران هم اکنون در حدود 3 هزار هکتار و میزان تولید آن 5/2 هزار تن دانه است. از این مقدار در حدود 2500 هکتار آن در استان گیلان و بقیه در استان­­های گلستان و خراسان شمالی واقع شده است. شهرستان­های آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر مراکز اصلی کشت و تولید بادام­زمینی در استان گیلان هستند و بادام­زمینی تولید شده در این مناطق از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. علی­رغم گذشت حدود یک قرن از کشت بادام­زمینی در ایران، هنوز این گیاه به عنوان یک محصول برای تولید روغن مورد توجه جدی قرار نگرفته است. این گیاه روغنی در حالی در ایران به عنوان گیاه جدید کشت می­شود که تحقیقات انجام شده پاسخگوی نیاز ناشی از توسعه سطح زیر کشت آن نبوده و در زمینه نیازهای عناصری که در متابولیسم آن نقش دارند.، بررسی­های کافی انجام گرفته است. بیش از نیمی از نواحی زیرکشت بادام زمینی در مناطق خشک ونیمه خشک جهان قراردارد سطح زیرکشت در جهان تقریبا 22میلیون هکتارکه بیشترین آن 14میلیون هکتار در آسیا و8میلیون هکتار در آفریقاویک میلیون هکتاردر آمریکای جنوبی ومرکزی ودر 108کشور جهان انجام میشودمتوسط عملکرد غلاف در مقیاس جهانی ازسال 1980 تا 1990 از 08/1به 15/1تن در هکتاررسیده است. براساس آمار سازمان خوارباروکشاورزی جهان، کشورهای هند، چین، نیجریه وامریکا، عمده ترین تولید کنندگان بادام زمینی هستند وحدود هفتاد درصد بادام زمینی جهان در این کشور ها کشت و تولید میشود و از صادر کنندگان عمده این محصول ارزشمند به سایر کشورهاست.

 

جدول-2-1- تولید وعملکرد بادام زمینی در کشور های مختلف در سال 2012