2-5-2- روشهای اجرای پروژه (از نگاه قراردادی)………………………… 17
2-6- مرور مدلهای انتخاب پیمانکار…………………………. 21
2-7- شاخصهای انتخاب…………………………… 36
2-8- رویه های ارزیابی و انتخاب پیمانكاران در كشورهای مختلف……………. 37
2-8-1- ارزیابی مقدماتی پیمانكاران در هنگ كنگ…………………………… 37
2-8-2- تعیین صلاحیت اولیه پیمانكاران در تركیه…………………………. 38
2-8-3- رویكردهای انتخاب پیمانكار در انگلیس…………………………… 39
2-9- جمعبندی………………………….. 40
فصل 3: روش تحقیق…………………………..42
3-1- مقدمه…………………………. 43
3-2- روش انجام تحقیق………………………….. 43
3-3- مراحل انجام پژوهش…………………………… 46
3-4- ابزار گردآوری داده ها………………………… 46
3-5- روایی و پایایی پژوهش…………………………… 46
3-6- جامعه آماری پژوهش…………………………… 48
3-7- نمونه آماری………………………….. 48
3-8- تکنیکهای تصمیمگیری ریاضیMCDM…………………………..
3-9- ارزیابی و بررسی مدلهای MADM……………………………
3-10- علم مدیریت فازی………………………….. 51
3-10-1- اعداد فازی و عملیات جبری………………………….. 53
3-10-2- اعداد فازی ذوزنقه ای ومثلثی………………………….. 54
3-10-3- متغیرهای کلامی………………………….. 54
3-11- معرفی تکنیک دلفی………………………….. 55
3-12- مراحل اجرای روش دلفی فازی………………………….. 58
3-13- معرفی تكنیک AHP…………………………..
3-14- معرفی تکنیک PROMETHEE…………………………..
3-14-2- رتبه بندی کامل PROMETHEE-2………………………….
3-15- قلمرو مکانی پژوهش…………………………… 80
3-15-1- پروژههای عمرانی………………………….. 81
3-15-2- چشم انداز…………………………. 84
3-16- جمعبندی………………………….. 85
فصل 4: تجزیه و تحلیل………………………….. 86
4-1- مقدمه…………………………. 87
4-2- انتخاب خبرگان………………………… 87
4-3- مراحل اجرا………………………… 87
4-3-1- نهایی سازی معیارهای موثر در ارزیابی و رتبه بندی پیمانکاران پروژه های عمرانی………. 88
4-3-2- وزندهی به معیارهای انتخاب شده توسط تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی…….. 119
4-3-3- رتبهبندی پیمانکاران با روش PROMETHEE فازی……………… 128
4-4- جمع بندی………………………….. 140
فصل 5: نتیجه گیری وپیشنهادات…………………………… 142
5-1- مقدمه…………………………. 143
5-2- نتایج ویافتههای تحقیق………………………….. 143
5-2-1- نتایج مربوط به تعیین شاخصهای اولویت بندی…………… 143
5-2-2- نتایج حاصل از پیاده سازی مدل پیشنهادی………………… 144
5-3- مزایای الگوریتم پیشنهادی………………………….. 147
5-4- پیشنهاداتی به منظور بهبود کاربرد الگوریتم پیشنهادی در رتبهبندی پیمانکاران…….. 148
5-5- پیشنهاداتی جهت کاربرد نتایج تحقیق………………………….. 148
5-6- پیشنهادهایی برای پژوهشهای آتی………………………….. 149
5-7- جمع بندی…………………………. 149
چکیده:
شتاب روز افزون روند رشد و توسعه و همچنین پیچیدهتر شدن پروژههای صنعتی همگام با پیشرفت علوم و تکنولوژی ، موجب گشته تا مسأله و فرایند انتخاب پیمانکار به عنوان عاملی مهم و کلیدی در ارتباط با موفقیت طرحهای صنعتی محسوب گشته و محققین و صاحبان صنایع رویکردی هرچه تخصصیتر را در ارتباط با این مقوله در پیش گیرند ، انتخاب پیمانکار شایسته و واجد صلاحیت ، یک مسأله تصمیم گیری چند معیاره بوده و اولین گام جهت اجرای یک پروزه صنعتی در قالب هزینه، مدت و کیفیت مطلوب میباشد.
در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استفاده از تکنیک PROMETHEE فازی، انتخاب شایستهترین پیمانکار در اداره کل راه و شهرسازی استان یزد انجام گیرد. در این راستا ابتدا ضمن بررسی گسترده پیشینه موضوع، مهمترین معیارها و شاخصهای پیشنهادی شناسایی و دستهبندی شدند و سپس با کمک تکنیک دلفی فازی معیارها و شاخصهای اصلی تعیین گشته، در گام بعدی با استفاده از روش AHP فازی، وزن معیارهای تصمیمگیری تعیین گردیده ، سپس نوع تابع ترجیحی هر شاخص و آستانه بیتفاوتی و آستانه برتری آن مشخص شدند و با استفاده از این مقادیر و با فرض خنثی بودن دیدگاه تصمیم گیرنده در ارتباط با ریسک با بهرهگیری از روش PROMETHEE فازی، شرکتهای پیمانکاری شرکت کننده در مناقصه مورد نظر رتبهبندی شدند و مناسبترین پیمانکار جهت اجرای پروژه مربوط تعیین گردید.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه
فرایند انتخاب پیمانکاران با ریسک بالایی برای کارفرماها همراه میباشد، از این رو کارفرماها همواره تلاش میکنند که از میزان ریسک موجود بکاهند. در ابتدا پیمانکاران را بر مبنای کمترین قیمت پیشنهادی انتخاب میکردند که این موضوع باعث بروز مشکلاتی در حین اجرای پروژهها میشد. کار فرمایان برای رفع چنین مشکلی نیاز به یک فیلتر برای جلوگیری از ورود پیمانکاران فاقد صلاحیت به مناقصه دارند.
حجم فعالیتهای عمرانی از جمله شاخصهای اساسی رشد و توسعه محسوب میشود. سالانه هزاران میلیارد ریال از سرمایههای ملی کشورمان در بخشهای دولتی و خصوصی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم صرف عمران و ایجاد تأسیسات زیر بنایی کشور میشود. در یک طرح عمرانی بیشترین مقدار سرمایهگذاری در مرحلهی اجرای طرح انجام میگیرد (عباس نیا و همکاران، 1384).
با توجه به آمار ارائه شده از سوی سازمان مدیریت و برنامهریزی در طول سالهای اخیر مشاهده میشود، 10 درصد مشکلات اجرایی ناشی از عدم صلاحیت پیمانکاران می باشد (رجایی و حضرتی، 1387).
یکی از علل اصلی از بین رفتن منابع مالی و شکست در پروژههای عمرانی انتخاب نادرست پیمانکاران در پروژهها میباشد. در این رابطه معرفی و انتخاب صحیح پیمانکاران در پروژههای عمرانی به عنوان یک راهکار اساسی برای جلوگیری از هدر رفتن منابع ملی تلقی میشود. با انتخاب پیمانکار اصلح، ریسک اتلاف منابع از لحاظ هزینه، زمان به حداقل میرسد همچنین موجب افزایش کیفیت اجرایی پروژهها و ایمنی در حین اجرا و یا بعد از اجرا خواهد شد (عباس نیا و همکاران، 1384).
برای نیل به این منظور دو راهکار جدید برای حل مشکل ارائه شده است. تغییر روند برگزاری مناقصهها و تعیین صلاحیت پیمانکاران قبل از برگزاری مناقصه دو رویکرد مذکور میباشد (عباس نیا و همکاران، 1384).
طبیعت چنین تصمیم گیریهایی پیچیده میباشد و در این رابطه عوامل کمّی و کیفی زیادی برای ارزیابی صلاحیت پیمانکاران مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به مطالب مذكور و در نظر گرفتن این نكته كه مدیریت ارزیابی و انتخاب پیمانكار برای واگذاری پروژههای عمرانی، یك قسمت اساسی از فرآیند ساخت و ساز است، این تحقیق به شناسایی ابعاد و عوامل اثرگذار بر انتخاب پیمانكار و اولویت بندی و انتخاب پیمانكار اصلح با استفاده از روش PROMETHEE در اداره کل راه و شهرسازی استان یزد میپردازد.
2-1- پرسش اصلی تحقیق
سوالهای این تحقیق عبارتند از:
1 – معیارهای موثر بر رتبه بندی پیمانكاران پروژههای عمرانی كدامند؟
2 – رتبه بندی پیمانكاران پروژههای عمرانی اداره كل راه و شهر سازی استان یزد چگونه است؟
3-1- اهداف علمی
تجربه نشان داده است قبول و انتخاب پیمانكاران با قیمت حداقل پیشنهادی در مناقصات و یا قبول پیمانكاران با تخفیفهای غیر منطقی نسبت به بر آورد های اولیه كار فرما و مشاور هم باعث تطویل بیرویه مدت پیمان گردیده و هم در نهایت باعث بالا رفتن هزینههای طرح های عمرانی بوده است چه در این مسیر به علت عدم كار آیی و توان پیمانكاران، كار فرما یا بایستی نسبت به خلع ید پیمانكار اقدام كند كه این امر بسیار زمان بر بوده، یا در مقاطع حساس اجرای پروژه تسلیم شرایط پیمانكار گردد و نسبت به ترمیم قیمت اقدام نماید كه این امر نیز پی آمد تطویل مدت و مبلغ اضافی در طرح خواهد بود با توجه به موارد بالا شناسایی شاخص های كمّی و كیفی موثر بر صلاحیت پیمانكاران پروژههای عمرانی و میزان اهمیت هر یك از شاخصها و ارزیابی و اولویت بندی پیمانكاران از اهداف این پژوهش میباشد.
4-1- اهداف کاربردی
به طور متوسط حدود 15 درصد از تولید ناخالص ملی در جهان صرف اجرای پروژهها میشود و حدود 10 درصد اقتصاد جهانی در این صنعت جریان دارد. از آنجا که حجم بسیار قابل ملاحظه صنعت، پروژههای عمرانی است اهمیت آن در اقتصاد جهانی کاملا مشهود است (سازمان برنامه و بودجه، 1378). از طرف دیگر در اقتصاد توسعه از آنجا که سرمایه گذاریهای دولت، صرف گسترش ظرفیت های تولیدی، زیر بنایی و به طور کلی زیر ساختها میشود. پروژهها لبه برنده و کارساز هر کشور تلقی میشود اما شرط لازم این است که هزینههای دولت از یک سو صرف اجرای پروژههای مناسب و ارزیابی شده شود و از سوی دیگر این پروژهها برای اجرا به پیمانکار مناسب سپرده شود. پیمانكار در هر پروژهی عمرانی نقش اصلی و اساسی را ایفا می كند انتخاب پیمانكار جزء تصمیمات كلیدی مدیران و تصمیمگیرندگان به شمار میرود. نتایج این تصمیمات اثر مهمی بر اجرای پروژه از لحاظ زمانی، کیفیت و هزینه میگذارد (رجائی و حضرتی،1387). ارزیابی پیمانکاران و رتبه بندی آنان بر اساس معیارهای صحیح باعث حذف پیمانكاران ناكارامد از فرآیند مناقصه خواهد شد.
[چهارشنبه 1399-10-10] [ 01:34:00 ب.ظ ]
|