2-2. به قدرت رسیدن آل بویه. 13

 

2-3. اسامی امرای آل بویه و زمان امارت هر یک…. 18

 

2-3-1. دیالمه فارس‏… 18

 

2-3-2. دیالمه عراق و خوزستان و كرمان‏.. 18

 

2-3-3. دیالمه ری و اصفهان و همدان‏.. 19

 

2-4. نسب آل بویه. 20

 

2-5. مذهب آل بویه. 22

 

2-6. علل پیشرفت آل بویه. 26

 

2-7. خدمات آل بویه. 28

 

2-8. خدمات امنیتی.. 28

 

2-9. خدمات عمرانی و رفاهی.. 28

 

2-10. خدمات علمی- فرهنگی.. 33

 

2-11. سقوط آل بویه. 36

 

فصل سوم: جغرافیای تاریخی خوزستان.. 37

 

3-1. جغرافیای تاریخی خوزستان.. 39

 

3-2. اوضاع اجتماعی- اقتصادی.. 41

 

3-2-1. زبان.. 41

 

3-2-2. آئین.. 42

 

3-2-3. وضعیت اقتصادی.. 42

 

3-3. سابقه تاریخی شهرهای خوزستان.. 44

 

3-3-1. عسکرمکرم. 44

 

3-3-2. دَوْرَق.. 45

 

3-3-3. اهواز. 46

 

3-3-4. شوشتر. 48

 

3-3-5. جندی‌شاپور. 48

 

3-3-6. دزفول.. 49

 

3-3-7. شوش… 49

 

3-3-8. رامهرمز. 51

 

3-3-9. ایذج.. 51

 

3-3-10. ارّجان (بهبهان). 52

 

3-3-11. آبادان.. 54

 

فصل چهارم: خوزستان در عصر آل بویه. 55

 

4-1. خوزستان در دوره ایران پس از اسلام. 57

 

4-2. تسلط مرداویج بر اهواز. 60

 

4-3. دیالمه عراق و خوزستان‏.. 62

 

4-3-1. معز‌‌الدوله ۳۳۴-  ۳۵۶ ه.ق.. 63

 

4-3-2. عز‌‌الدوله بختیار پسر معز‌‌الدوله (۳۵۶-۳۶۷ه.ق). 64

 

4-3-3. عضد‌‌‌الدوله پسر ركن الدوله (۳۶۷-۳۷۲ه.ق). 65

 

4-3-5. صمصام الدوله پسر عضد‌‌‌الدوله  (۳۸۸ -۳۷۲ ه.ق). 67

 

4-3-6. شرف‌الدوله ابو الفوارس شیرذیل پسر عضد‌‌‌الدوله (۳۷۲- ۳۷۹ ه.ق). 67

 

 

4-3-7. بهاء‌الدوله پسر عضد‌‌‌الدوله ( ۳۷۹ – ۴۰۳ ه.ق ). 69

 

4-3-8. سلطان الدوله ابو شجاع پسر بهاء‌الدوله (۴۰۳- ۴۱۲ ه.ق). 73

 

4-3-9. مشرف‌الدوله ابوعلی پسر بهاء‌الدوله (۴۱۲- ۴۱۶ ه.ق ). 74

 

4-3-10. ابو طاهر جلال‌الدوله  پسر بهاء‌الدوله (۴۱۶-۴۳۵ ه.ق). 75

 

4-3-11. ابوکالیجار مرزبان پسر سلطان الدوله (۴۳۵-۴۴۰ ه.ق). 77

 

4-3-12. ملک الرحیم پسر ابوکالیجار (۴۴۰-۴۴۷  ه.ق). 78

 

فصل پنجم: علمای خوزستان در عصر آل بویه. 82

 

5-1. سابقه تشیّع در خوزستان.. 84

 

5-2. علمای خوزستان در قرن چهارم ه.ق.. 90

 

5-2-1. حسین بن روح نوبختی ‏(قرن چهارم). 90

 

5-2-2. عبدالله بن احمد بن موسی بن زیاد جوالیقی اهوازی  (۲۱۶- ۳۰۶ ه.ق). 91

 

5-2-3. محمد بن خلف بن حیّان بن صدقه الضبی، ابوبکر، (م ۳۰۶ ه.ق). 92

 

5-2-4.  احمد بن اسماعیل بن عبدالله ، ابوعلی اهوازی ( م ۳۳۰ ه.ق). 92

 

5-2-5. علی بن محمد بن ابی الفهم ، معروف به قاضی تنوخی (۲۸۷ -۳۴۲ ه.ق). 93

 

1-2-5 سؤال های ویژه تحقیق 

 

از آنجا كه در این تحقیق در ابتدا حدس و گمانی نسبت به نتایج حاصل نمی توان ارائه داد، لذا به صورت محتوایی و تنها بر اساس سؤالات مشخص تحقیق پیش خواهیم رفت. این موضوع با اهمیت است كه روش انتخاب شده به گونه ای است كه تنها از آن می توان در حیطه مشخص و تلاش برای یافتن پاسخ سؤالات استفاده نمود. لذا با توجه به این موضوع سؤالات اصلی این تحقیق به صورت زیر ارائه می گردد:

 

1- اولویت ها و گرایش های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با توجه به شاخص سودآوری كدام است؟

 

2- اولویت ها و گرایش های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با توجه شاخص اشتغال كدام است؟

 

3- اولویت ها و گرایش های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با توجه به شاخص تركیبی اشتغال و سودآوری (شاخص های سرمایه گذاری) كدام است؟

 

1-2-6 روش انجام تحقیق

 

نوع مطالعه به صورت اسنادی و توصیفی است و جامعه آماری مورد بررسی شامل كلیه كارگاههای صنعتی با ده نفر كاركن و بیشتر صنایع استان كرمانشاه و كل كشور (سال 1383) بر اساس طبقه بندی آیسیك (ISIC) دو رقمی می باشد.

 

ابزار تجزیه و تحلیل در این تحقیق فنون آماری به ویژه تاكسونومی عددی و تحلیل عاملی می باشد. برای پردازش داده های خام از نرم افزارهای Excel  وSpss  استفاده خواهد شد.

 

تاكسونومی عددی از جمله روش هایی است كه قادر است با تلفیق مجموعه ای از شاخص ها، یك مجموعه را به زیر مجموعه های كم و بیش همگن تقسیم كرده و میزان درجه برخورداری هر صنعت را مشخص سازد. این روش علی رغم كاربردهای فراوان آن دارای محدودیت ها و نقایصی است. به طوری كه نتایج آن برای شاخص های همبسته دارای تورش بوده، و همچنین برای همه شاخص ها وزن یكسانی در   نظر می گیرد. برای رفع این مشكلات از روش تحلیل عاملی استفاده می شود. تحلیل عاملی از تكنیك های آماری چند متغیره می باشد، كه از پایه تئوریكی بسیار قوی برخوردار است. به كمك تحلیل عاملی می توان تعداد زیادی  متغیر را به تعداد كمتری از عوامل تقلیل داد، به طوری كه این عامل ها از همدیگر مستقل،      و هر یك تركیب خطی از شاخص های اولیه می باشند. بارزترین مشخصه این روش، قابلیت كاهش حجم داده می باشد، علاوه بر این برای هر كدام از شاخص ها وزن مناسبی تعیین می كند. پس در ابتدا با تكنیك   تحلیل عاملی، هم خطی بین شاخص ها رفع، و شاخص های

 

اولیه به تعدادی فاكتور یا عامل خلاصه،            و به هر یك وزن مناسب داده می شود. سپس با به كارگیری تكنیك تاكسونومی عددی درجه برخورداری صنایع مختلف تعیین می شود. در نهایت با استفاده از همین درجه برخورداری، صنایع را بر اساس سه  شاخص سودآوری، اشتغال و شاخص تركیبی سودآوری و اشتغال (اولویت سرمایه گذاری) رتبه بندی      می كنیم.

 

1-2-7 ابزار گردآوری داده ها

 

2-7- پیشینه تحقیق  30

 

2-8- مطالعات انجام شده در خارج از ایران  30

 

2-9- بر مطالعات انجام شده در ایران  34

 

فصل سوم:روش شناسی تحقیق…… 37

 

3-1- مقدمه  38

 

3-2-  الگوی خود بازگشت برداری  38

 

3-3  یرخی از مشکلات مدلسازی  39

 

3-4-  آزمون ریشه واحد برای مانایی  41

 

3-5-  آزمون دیکی فولر 41

 

3-6-  آزمون دیکی فولر تعمیم یافته  43

 

3-7-  همگرایی  44

 

3-8-  روش جوهانسون  46

 

3-9-  آزمونهای تعیین تعداد بردارهای همگرایی  48

 

3-10-  الگوی تصحیح خطای برداری  48

 

3-11-  تعیین تعداد وقفه های بهینه و شکل الگوی تصحیح خطای برداری  51

 

فصل چهارم:برآورد مدل…….. 53

 

4-1- مقدمه  54

 

4-2- ارائه الگو 54

 

4-3- آزمون ریشه واحد 54

 

4-4-انتخاب رتبه بهینه  55

 

4-5- همجمعی  56

 

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات………. 60

 

5-1- نتیجه گیری  61

 

5-2- پیشنهادات سیاستگذاری  61

 

5-3- پیشنهادات برای پژوهشهای آتی  62

 

مراجع  63

 

منابع فارسی  63

 

منابع لاتین  64

 

چکیده

 

هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر توسعه مالی دولت روی رشد اقتصادی با استفاده از داده  های سری زمانی در ایران از سال 1338 تا 1387 است. مدل انتخابی ما، یک مدل ساده رشد مطابق با مدل دیمیتریس و افتیمیوس (2004) می باشد.

 

روش مورد استفاده جهت تخمین مدل الگوی خود بازگشت برداری می باشد. نتایج مدل برآوردی حاکی از این است که متغیرهای عمق مالی و سهم تولید از سرمایه گذاری و متغیر تورم رابطه مثبت با رشد اقتصادی دارد.

 

به نظر می رسد که باید در راستای توسعه مالی، اعتبارات بانک ها به بخش دولتی کاهش یابد و اعتبارات بانک ها به بخش خصوصی تعلق گیرد. در سیستم بانکداری دولتی تخصیص منابع بانکی بر اساس بازدهی منابع نیست و بر اساس مسائل سیاسی و غیر اقتصادی است، نتیجه آن تخصیص غیر بهینه منابع و نابرابری درآمد است. لذا باید بانک ها به عنوان یک بنگاه اقتصادی در پی حداکثر کردن سود باشند، که در پی آن رانت های اقتصادی و نابرابری درآمد کاهش می یابد.

 

واژه  های کلیدی: توسعه مالی، رشد اقتصادی، تورم

 

1-1مقدمه

 

یکی از استراتژی های اجماع نظر واشنگتنی  برای   کشور های  در حال توسعه ، توسعه و آزادسازی  مالی  است. منظور از توسعه مالی این است که  ابزارها، واسطه های مالی و بازارها اثرات هزینه های اطلاعات ،اجرا و مبادله را کاهش دهند. منظور  از آزاد سازی  مالی فرایند عبور از سرکوب مالی است.  بسیاری از کشور های در حال توسعه مانند کشور های آمریکای لاتین ،آفریقا وهند این استراتژی را جزئی از   برنامه های  توسعه اقتصادی خود قرار دادند و بسیاری از این کشور ها به رشد سریعی رسیدند ولی دچار بحران های مالی شدند.لذا باید جنبه های مختلف تاثیر توسعه و آزاد سازی مالی  بر اقتصاد کشور ها  از جمله بر رشد اقتصادی ،رفاه و توزیع درآمد بررسی شود .

 

ارتباط بین توسعه مالی و رشد اقتصادی به طور گسترده در ادبیات اقتصادی ابتدا توسط مک کینون و شاو (1973)و بعد از آن توسط دیگر اقتصاددانان(کاپور،ماتیسون،فرای و…) موردبررسی قرار گرفت.اما در مورد اینکه چطور توسعه بازار مالی نابرابری درآمد را تحت تاثیر قرار می دهد کار های تحقیقاتی  کمی انجام گرفته است.

 

پیش بینی تئوری ها از تاثیر توسعه مالی روی  نابرابری درآمدموضوعی بحث بر انگیز است. ریجان و زینگلاس[1](2000) اعتقاد دارند که توسعه بخش  مالی برای ثروتمندان مفید است.در حالی که گرینود و جوانیک[2](1990) از طریق یک رابطه غیر خطی بین توسعه مالی و نابرابری درآمد به این نتیجه رسیدند که با توسعه مالی ابتدا نابرابری درآمد افزایش و سپس ثابت و سرانجام کاهش می یابد.

 

بازار مالی ایران به طور عمده در اختیار بانک های تجاری دولتی است و با محدودیت هایی از قبیل تعیین نرخ بهره به وسیله شورای پول و اعتبار، وجود نرخ های بهره ترجیحی ، تسهیلات تکلیفی ،عدم ارتباط بازار مالی داخلی با بازار مالی بین المللی ،عدم استقلال بانک مرکزی و… روبه رو است.(گزارش اقتصادی و ترازنامه 1385)

 

در برنامه های دوم و سوم توسعه و سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی استراتژی های برای توسعه و خارج شدن از سرکوب مالی  پیش بینی شده است. از این رو نقش این سیاست ها بر رفاه و توزیع درآمدلازم است بررسی گردد.

 

1-2-بیان مساله

 

 

یکی از اهداف اساسی کشورها دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و توسعه می‌باشد. در ادبیات اقتصادی، سرمایه به منزله رگ حیات یك نظام اقتصادی تلقی ‌شده و بر تشكیل آن به عنوان مهمترین عامل تعیین كننده رشد و توسعه اقتصادی تأكید زیادی شده‌ است. اهمیت تجهیز سرمایه كمتر از عوامل دیگر تولید مانند نیروی انسانی، منابع طبیعی، فن‌آوری و مدیریت نیست. این مهم به ویژه در كشورهای در حال توسعه از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است؛ زیرا از یك طرف منابع مالی به مقدار كافی در دسترس نیست و از سوی دیگر تخصیص این وجوه محدود به سمت بخشهای تولیدی و صنعتی به دلیل فقدان بازارهای مالی كارآمد به راحتی انجام نمی پذیرد.

 

به بیان دیگر از بزرگترین چالشهای کارآفرینان و مهمترین مانع برای آنان جهت راه‌اندازی یا توسعه کسب‌وکارشان، کمبود منابع مالی برای تامین نیازهای سرمایه‌ای است. به دست آوردن وجوه مورد نیاز برای راه‌اندازی کسب‌وکارها، همواره به عنوان یک مساله جدی برای کارآفرینان مطرح بوده است. اگر فرایند به دست آوردن وجوه مورد نیاز، مشکل و زمان بر باشد، کارآفرینان از فعالیت اقتصادی منصرف می شوند. همچنین بدون تامین مالی کافی، فعالیت‌های اقتصادی و کسب ‌و کارهای نوپا هرگز به موفقیت نخواهند رسید.

 

1-3- سابقه و ضرورت انجام تحقیق

 

جیمز، در مطالعه ای با عنوان “مكانیسم ارتباط توسعة مالی و رشد اقتصادی در مالزی چیست؟”، به بررسی تأثیر توسعة مالی بر رشد اقتصادی در كشور مالزی از كانال های گوناگون پرداخت. وی برای بررسی این مكانیسم ها در مطالعة خود شش معادله را بر آورد كرد. نتایج حاصل از تخمین این معادلات نشان داد كه توسعة مالی از طریق افزایش پس انداز و سرمایه گذاری خصوصی، موجب رشد اقتصادی بالا در كشور مالزی شده است. نتایج حاصل از مطالعات وی ، فرضیة درون زایی توسعة مالی و رشد ، مبنی بر این كه توسعة مالی از طریق افزایش كارایی سرمایه گذاری سبب رشد اقتصادی شده است را نیز تأئید كرد.

 

ریتاب ،در مطالعه ای باعنوان “توسعة بخش مالی و رشد پایدار اقتصادی در بازارهای هم گرایی منطقه ای”، به بررسی توسعة بازارهای مالی(بخش بانكی ) و رشد اقتصادی بر ای 7 كشور خاورمیانه و شمال آفریقا در دورة زمانی 1965 تا 2002 پرداخت . او به این نتیجه رسید كه در 6 كشور از این 7 كشور توسعة بخش بانكی سبب افزایش رشد اقتصادی می شود . هم چنین در 3 كشور از این 6 كشور ، رشد اقتصادی نیز توسعة بخش بانكی را موجب می شود.

 

نظیفی ( 1383 )، در مطالعه ای تحت عنوان توسعة مالی و رشد اقتصادی در ایران، به بررسی تأثیرات توسعة مالی بر رشد اقتصادی در ایران طی دورة زمانی 1338 تا 1381 می پردازد. شاخصی كه برای توسعة مالی در این مطالعه در نظر می گیرد، نسبت اعتبارات اعطا شده به بخش خصوصی، از سوی بانك های تجاری و تخصصی به تولید ناخالص داخلی است . نتایج حاصل از این مطالعه حاكی از تأثیر منفی توسعة مالی بر رشد اقتصادی در ایران طی دوره مورد بررسی است.

 

كازرونی ( 1382 ) در مطالعه ای با استفاده از روش جوهانسون به بررسی رابطه بین توسعة مالی و رشد اقتصادی در ایران می پردازد. وی در این مطالعه از شاخص هایی چون سهم دارایی های غیر خارجی بانك ها از كل دارایی ها و سهم خدمات موسسات پولی و مالی از تولید ناخالص داخلی ، به عنوان شاخص توسعة مالی استفاده می كند. نتایج حاصل از این مطالعه ، نشان می دهد كه رابطة بلندمدت بین شاخص های توسعة مالی و رشد اقتصادی از نظر آماری معنی دار نیست. بر اساس انجام آزمون علیت گرنجر ، رابطة علیت بین توسعة مالی و رشد اقتصادی در ایران یك طرفه بوده و از توسعة مالی به رشد اقتصادی است

 

1-4- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

   درباره تاثیر گذاری بازارهای مالی بر رشد اقتصادی، مجادله های زیادی بین اقتصاد دانان وجود دارد. به عنوان مثال عده ای بر این باورند که بازار های مالی دارای نقش های کلیدی بر رشد اقتصادی می باشند. به اعتقاد آنها تفاوت در کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده توسط موسسات مالی، می تواند بخش مهمی از تفاوت نرخ رشد در بین کشورها را توضیح دهد.

 

در مقابل نگرش دیگری وجود دارد که به نظام های مالی و واسطه های مالی تنها به عنوان یک خادم صنعت نگاه می کنند. پیروان این مکتب معتقدند که مقولات مالی در مقایسه با دیگر عواملی که بر تفاوت رشد اقتصادی بین کشورها اثر می گذارند، حالت انفعالی دارند. به عبارت دیگر واسطه های مالی تنها کانال برای هدایت پس انداز خانوارها به سمت فعالیت های سرمایه گذاری هستند و عوامل اصلی را باید در همان موجودی سرمایه و نرخ سرمایه گذاری جستجو کرد و سیاست های بخش عمومی باید عمدتا معطوف به انباشت سرمایه فیزیکی باشند. لذا رابطه بین توسعه مالی پو رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است.

 

2-2-1 الگوی هارود. 16

 

الف- معادلۀ هارود به عنوان یک امر بدیهی.. 17

 

ب – معادله هارود به عنوان راه رشد تعادلی.. 18

 

2-2-2 الگوی دومار 18

 

2-2-3 الگوی رشد نئوکلاسیک… 19

 

2-2-4 تئوری­های رشد درونزا 23

 

الف- مدل رشدAK.. 24

 

ب- مدل­هاى درونزاى مبتنى بر تحقیق و توسعه. 26

 

فصل سوم : بر مبانی تجربی

 

مقدمه. 29

 

3-1 مطالعات خارجی.. 30

 

3-2مطالعات مربوط به ایران. 42

 

فصل چهارم : ساخت شاخص نااطمینانی سیاست­های دولت

 

مقدمه. 48

 

4-1مراحل ساخت شاخص نااطمینانی سیاست­های دولت.. 49

 

4-1-1 آزمون LM-TEST.. 49

 

4-1-2 برآورد الگوی ARCH وGARCH.. 51

 

4-1-3 تعیین ضریب اهمیت هر متغیر. 53

 

4-1-4 رتبه­بندی سری زمانی نوسانات متغیرها 55

 

4-1-5 ترکیب سری زمانی واریانس­ها و ساخت شاخص… 55

 

فصل پنجم : تصریح و برآورد مدل رشد

 

مقدمه. 58

 

5-1 تصریح مدل رشد اقتصادی.. 59

 

5-2 متغیرهای مدل رشد اقتصادی.. 63

 

5-2-1 نسبت سرمایه­گذاری خصوصی به تولید ناخالص داخلی.. 63

 

5-2-2 نسبت سرمایه­گذاری دولتی به تولید ناخالص داخلی.. 64

 

5-2-3 متوسط سطح تحصیلات نیروی کار 66

 

5-2-4 نرخ رشد صادرات نفت و گاز 67

 

5-2-5 نااطمینانی سیاست­های اقتصادی دولت.. 68

 

5-3 بررسی پایایی متغیرها 68

 

5-4 برآورد ضرایب تابع رشد اقتصادی.. 71

 

5-5 برآورد ضرایب تابع پویای کوتاه­مدت رشد اقتصادی.. 73

 

5-6 نتیجه­گیری و تفسیر ضرایب.. 76

 

5-6-1 نسبت سرمایه­گذاری خصوصی به تولید ناخالص داخلی.. 76

 

5-6-2 نسبت سرمایه­گذاری دولتی به تولید ناخالص داخلی.. 76

 

5-6-3 سرمایه انسانی.. 76

 

5-6-4 نرخ رشد صادرات نفت و گاز 76

 

5-6-5 شاخص نااطمینانی سیاست­های اقتصادی دولت.. 77

 

5-7 پیشنهادات.. 77

 

فهرست منابع و مآخذ. 78

 

 

پیوست­ها :

 

پیوست1: نتایج کامپیوتری بررسی پایایی متغیرها 83

 

پیوست 2 : نتایج حاصل از برآورد مدل رشد. 89

 

پیوست3: نتایج حاصل از برآورد الگوهای ARCH وGARCH.. 94

 

پیوست4: داده­های آماری.. 98

 

 

 

فهرست جداول و نمودارها

 

نمودار(1-1) اهداف سیاست­های اقتصادی.. 7

 

جدول(2-1) نظریات مکاتب اقتصاد کلان در مورد نقش دولت در اقتصاد. 15

 

نمودار(2-1) وضعیت تعادل پایدار رشد اقتصادی.. 22

 

جدول(3-1) اثر نااطمینانی مخارج دولت بر رشد ( معادله پیش­بینی متفاوت) 38

 

جدول(3-2) نتایج برآورد مدل رشد لنسینک و المار 39

 

جدول(4-1) نتیجه آزمون LM-TESTمتغیرها 51

 

جدول(4-2) نتایج حاصل از برآورد الگوهای ARCH وGARCH.. 52

 

1-4- خواص بیولوژیكی مشتقات اسپیرواکسایندول. 29
فصل دوم: بخش تجربی. 30
2-1- دستگاهها و مواد مورد استفاده 31
2-2- روش تهیه کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره …31
2-3- روش کلی برای تهیه مشتق‌های اسپیرواکسایندول در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در شرایط رفلاکس با حلال. 32
2-3-1- روش تهیه ترکیب 4a در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در شرایط رفلاکس با حلال اتانول  32
2-4- روش کلی برای تهیه مشتق‌های اسپیرواکسایندول در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در شرایط بدون حلال. 33
2-4-1- روش تهیه ترکیب 4a در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در شرایط بدون حلال  33
2-5- روش کلی برای تهیه مشتق‌های اسپیرواکسایندول در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در دمای اتاق  33
2-5-1- روش تهیه ترکیب 4a در حضور کاتالیزور نانو کامپوزیت کائولن نقره در دمای اتاق  34
فصل سوم: نتایج و بحث…… 35
3-1- بهینه کردن شرایط واکنش……. 36
3-1-1- انتخاب کاتالیزور مناسب.. 36
3-1-2- انتخاب حلال مناسب.. 36
3-1-3- انتخاب دمای مناسب.. 37
3-1-4- بهینه کردن میزان کاتالیزور. 38
3-2- روش بازیابی کاتالیزور. 39
3-3- تهیه تعدادی از مشتقات اسپرواکسایندول. 39
3-4- تفسیر داده‌های طیفی مشتقات اسپیرواکسایندول. 42
3-4-1- بررسی داده‌های طیفی ترکیب 2-آمینو-5-اکسو-اسپیرو]4،5،6،7،8-تتراهیدروسیکلوپنتا(b) پیران- 4وˊ3-(Hˊ3)-5فلوئوروایندول(Hˊ1)- ˊ2- ان-3-کربونیتریل. 42
3-5- مکانیسم پیشنهادی واكنش تهیهی مشتقات اسپیرواکسایندول. 43
3-6- داده‌های طیفی محصول‌ها 45
3-7- نتیجه گیری کلی 47
منابع. 49
چكیده انگلیسی. 50
چكیده
در این پروژه تعدادی از مشتقات اسپیرواکسایندول با استفاده از مشتقات ایساتین، مالونیتریل وسیستم­های انولیزه شونده در حضور کاتالیزور نانو­کامپوزیت­کائولن­نقره به عنوان کاتالیزور موثر قابل بازیابی و ارزان تهیه شد (طرح1). محصولات توسط طیف­های ¹H NMR ¹³C NMR,IR, و نقطه ذوب مورد شناسایی قرار گرفتند. سایز ذرات کاتالیزور بوسیله تکنیک SEM اندازه­گیری شد.
 
طرح1- سنتز مشتقات اسپیرو اکسایندول
1-1- بخش اول: برتاریخچه سنتز مشتقات پیران و کرومن‌ها
1-1-1- مقدمه
ترکیب­های هتروسیکل درعلوم زیستی وشیمی آلی از اهمیت خاصی برخوردارند. برخی ازاین ترکیب­ها ازجمله کرومن‌ها به طوراختصاصی توسط شیمیدان­ها بررسی شده­اند. کرومن­ها دسته مهمی از هتروسیکل­های موجود درطبیعت می­باشند، که به دلیل فعالیت بیولوژیکی آنها مورد توجه قرار گرفته­اند.
مشتق­های کرومن اولین بار از درخت کردیا آلیدورا[1] که گونه بومی آمریکاست، استخراج و به عنوان داروی ضدالتهاب استفاده شدند. کرومن در نوعی گونه گیاهی دارای خاصیت دفع کننده حشرات می باشد. ماده اصلی دسته­ی مهمی از رنگ­های طبیعی به نام فلاون­ها[2] نیز دارای اسکلت کرومن می­باشد. از این دسته بنزوپیران­ها دارای اهمیت ویژه­ای می‌‌باشند.
درسال 1904 هوبن[3]  اولین مشتق­های بنزوپیران را از واکنش کومارین با آلکیل منیزیم‌هالید سنتزکرد  به تدریج با مشاهده اثرهای بیولوژیکی و صنعتی این دسته ترکیب­ها تحقیق­های گسترده­ای برروی بنزوپیران و کرومن­ها انجام شد، به طوری که امروزه اسکلت کرومن در ساختار بسیاری از داروها یافت می شود.
ترکیب­های که در آنها یک حلقه بنزن و پیران با درجه­های مختلف اکسایش و اشباع جفت می­شوند، در طبیعت بسیار رایج هستند. 1- بنزوپیران­ها دارای اسکلت ساختاری از جمله کرومان (1)، H4-­ کرومن (2) و H2-­ کرومن (3) هستند (شمای1-1).
 
شمای 1-1
H4-1- بنزوپیران­ها نسبتا ًغیرمعمول هستند و به عنوان حدواسط کلیدی سودمندی در سنتز بسیاری واکنش­گرهای دارویی می­باشند ، فقط تعداد کمی از فرآورده­های طبیعی دارای این ساختار جداسازی سوشناسایی شده است. H4-­ کرومن­ها با گروهای آمینو و سیانو واحد ساختاری بعضی از فرآورده­های طبیعی ویژه هستند. یکی از فرآورده­های طبیعی حاوی H4- ­کرومن ،7-هیدروکسی -6-­ متوکسی-­H4- کرومن (4) است، که توسط دی کورت [4] وهمکاران نیز سنتز شد [19]. این فرآورده‌ی طبیعی که خواص اورگانولپتیک[5] جالبی دارد، به همراه دیگرمشتق آن 6،7- دی متوکسی -­H4- کرومن (5) ازگیاه ویستریا ساینسیس[6] جداسازی شده است (شمای1-2).
شمای1-2
در مقایسه با H4- کرومن­ها موارد بسیاری از سنتز و جداسازی فرآورده­های H2- کرومن طبیعی
گزارش شده است. ترکیبهای (7) و(6) که هر دو از اسانس برگ گیاه کالی پترانتز­تریکونا[7] جداسازی شده­اند، دارای اسکلت H2- کرومن می­باشند (شمای 1-3).
شمای 1-3
1-1-2- بررسی خواص بیولوژیکی مشتقات پیران
بنزوپیران­های چند عاملی واحد ساختاری برخی از ترکیب­های طبیعی و سنتزی را تشکیل می­دهند  وبه خاطرواکنش­پذیری ذاتی حلقه پیران، ایجاد کننده سنتون­های[8] متنوع می‌باشند. بنزوپیران­ها به عنوان مواد آرایشی[9]، رنگدانه[10]  وترکیب­های شیمیایی با قابلیت تجزیه زیستی بالقوه استفاده می­شوند.
کرومن­های مزدوج دارای گستره وسیعی از فعالیت­های بیولوژیکی از قبیل ضد­میکروبی ، تب­خال[11] ، جهش­ژنی[12] ،ضد تکثیر­سلول[13] ، فرمون­جنسی و ضد تومورو فعال سازسیستم مرکزی می­باشند.
2-آمینو-H4- کرومن­ها و مشتق‌هایش ازدیربازتوجه فراوانی را از سوی پژوهش­گران به خودجلب کرده­اند. زیراخواص بیولوژیکی چون، ایجاد کننده تشنج­موضعی، ادرارآور، ضدانعقادخون، ضدسرطان، فعال ساز سیستم عصبی مرکزی را دارا می­باشند.
 مشتق­های H4- کرومن دارای استخلاف، پروتئین­های Bcl-2   را به هم متصل می­کنند. Bcl-2  وپروتئین­های مربوطه مرگ سلولی را برنامه ریزی کرده و برخی از بیماری­ها از جمله سرطان را کنترل می­نمایند. ترکیب HA14-1 (8) که ازمشتق­های 2-آمینو-H4-کرومن می­باشد ، امکان اتصال پروتئین Bcl-2   رافراهم می­کند و برسلول­های تومور غلبه می­نماید. کشف این ترکیب به توسعه داروهای ضدسرطان منجرشده است (شمای1-4).
 
شمای 1-4
به علاوه آن­ها می­توانند به عنوان ابزار شناخت بیماری­های ناشی ازجهش­های ژنی، به طورمثال بیماری­آلزایمر، بیماری‌هانتینگتون، بیماری پارکینسون، سندرم داون، اسکیزوفرنیا و تشنج ماهیچه دست وکمر به شمار روند.
برخی مشتق­های­4-آریل­- ­H­4- کرومن از قبیل 2- آمینو-3- سیانو-7- (دی متیل آمینو)-4-(3- متوکسی -4،5- متیلن دی اکسی فنیل )-­H4- کرومن (9) و2-آمینو­4-(3-برمو-4،5-دی متوکسی فنیل )-3-سیانو-7-دی متیل آمینو­H4- کرومن (10) در درمان سرطان به کار می‌روند (شمای1-5).
 
شمای 1-5

 

از­کوئوردینه­شدن لیگاند­ دودندانه­ای 3-هیدروکسی -2-­ (5-هیدروکسی پنتیل )­-­H4-کرومن-4-ان (11) با آهن،  كمپلكس (12) حاصل می­شود ، که در­درمان تالاسمی به­کارمی­رود (شمای1-6).
شمای 1-6
مشتق­های کرومان -2- کربوکسامید (13) و6-هیدروکسی -7-متوکسی -4-اکسو- H4-كرومن کربوکسیلیک اسید N-آلکیل آمید(14) دارای فعالیت ضداکسایش می‌باشند (شمای1-7).
شمای 1-7
کومارین (15) که به صورت طبیعی در طبیعت وجود دارد و بسیاری از مشتقات آن شناخته شده است و دارای فعالیت ضد انعقادی است. یک سم طبیعی در شبدر یک مشتق 4- هیدروکسی کومارین (16) می­باشد. از این خاصیت در داروسازی و برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده می­شود (شمای1-8).
شمای 1-8
وارفارین (17) که درابتدا به عنوان سم ضد جوندگان ساخته شده یک داروی مفید ضدانعقادی می‌باشد (شمای1-9).
شمای 1-9
ترکیب ندوکرومیل سدیم (nedocromil sodium) (18) یک عامل ضدحساسیت می­باشد (شمای1-10).
شمای 1-10
فلاون­های (19) که دارای حلقه‌ی پیران می­باشند در طبقه­ی مواد رنگی قرارمی­گیرند این ترکیب به عنوان ماده‌ی رنگی در انواع توت­ها، مرکبات، انواع چای و میوه و سبزیجات وجود دارند. این ترکیبات دارای خواص آنتی اکسیدان نیز می­باشند (شمای1-11).
 
شمای 1-11
ترکیب لاکتون H2-پیران-2- اون (20) به عنوان یک ضد قارچ بر روی میوه­ها مورد استفاده قرار می‌گیرد (شمای1-12) .
 شمای 1-12
تعدادی ازمشتقات ترکیبات (21)،(22)، (23)، (24)، به عنوان ضد باکتری و ضد قارچ شناخته شده‌اند (شمای1-13).
شمای 1-13
تركیب (25) دارای خاصیت ضدمیكروباكتری و ضدمیكروبی می­باشد (شمای1-14).
 
شمای 1-14
5- بنزیل اكسی-4- اكسو- H4- پیران-2-کربوکسیلیک اسید فنیل آمید (26) و ترکیب 5- بنزیل اکسی- 4- اکسو- H4- پیران-2-کربوکسیک اسید پیریدین-3- یلامید (27) نیز دارای خاصیت ضدمیکروبی می­باشند (شمای1-15).
شمای 1-15