2-6 خانواده ابن عربی…………………………………………………………………… 11

 

2-7 كنی و القاب ابن عربی……………………………………………………………… 12

 

2-8 چشم اندازی بر آثار و عقاید ابن عربی……………………………………………… 12

 

2-9 شرحهای مكتوب بر آثار ابن عربی………………………………………………… 14

 

2-10 طریقت ابن عربی، طریقت اكبریه……………………………………………….. 16

 

2-11 وفات ابن عربی…………………………………………………………………… 17

 

فصل سوم:پیشینه و تعریف معرفت شناسی

 

3-1 پیشینه معرفت شناسی………………………………………………………………. 20

 

3-2 تعریف واژه  معرفت در لغت واصطلاح…………………………………………… 20

 

3-3 تحلیل معرفت……………………………………………………………………….. 23

 

3-4 واژه ی معرفت در نگاه كلی………………………………………………………… 23

 

3-5 معرفت از منظر اندیشمندان مسلمان……………………………………………….. 25

 

3-6 رای حكمای اسلامی بر معرفت…………………………………………………….. 26

 

3-7 رویكرد متفكران مسلمان در معرفت شناسی……………………………………….. 26

 

3-8 معرفت دینی………………………………………………………………………… 27

 

3-9 آغاز معرفت………………………………………………………………………… 28

 

3-10 جایگاه معرفت در نهاد آدمی………………………………………………………. 28

 

3-11 محور معرفت شناسی……………………………………………………………… 29

 

3-12 عقل محور معرفت شناسی………………………………………………………… 29

 

3-13 پیوند بین معرفت و تعریف از نظر ارسطو………………………………………. 30

 

3-14 گرایش حسی و تجربی بر فلاسفه بر معرفت…………………………………….. 31

 

3-15معرفت شناسی و علم شناسی فلسفی……………………………………………….. 32

 

3-16 تمایز معرفت شناسی و علم شناسی فلسفی………………………………………… 33

 

3-17 ابزار معرفتهای بشری……………………………………………………………. 33

 

3-18 اقسام علم حضوری انسان…………………………………………………………. 35

 

3-19 ویژگی های علم حضوری………………………………………………………… 36

 

3-20 معرفت حضوری و حصولی از نظر حكمای مسلمان……………………………. .36

 

3-21 قلمرو علم حضوری در انسان…………………………………………………….. 37

 

3-22 بنیانگزاران و متفكران بزرگ معرفت شناسی……………………………………. 40

 

3-23 معرفت های یقینی دینی…………………………………………………………… 40

 

3-24 انواع معرفت های یقینی………………………………………………………….. 40

 

3-25 از نظر عارفان معرفت بر دونوع است…………………………………………… 43

 

3-26 نظر عقلیون در باب معرفت………………………………………………………. 44

 

3-27 حقیقت عقل از نظر فلاسفه و متكلمان……………………………………………. 46

 

3-28 عقل نظری و عقل عملی………………………………………………………….. 47

 

3-29 نظر ابن سینا بر معرفت شناسی………………………………………………….. 47

 

3-30نظر نصیر الدین طوسی بر معرفت شناسی……………………………………….. 49

 

3-31 نظر فخر الدین رازی……………………………………………………………… 49

 

3-32تعریف، ابزار و حوزه ی معرفت دینی……………………………………………. 50

 

3-33 انواع معرفت از نظر اسپینوزا……………………………………………………. 53

 

3-34 امكان معرفت……………………………………………………………………… 56

 

3-35 معرفت شناسی و علم منطق ……………………………………………………… 57

 

3-36 تمایز معرفت شناسی و منطق…………………………………………………….. 58

 

3-37 معرفت شناسی و علم روان شناسی……………………………………………….. 59

 

3-38 معرفت شناسی  وروان شناسی ادراك…………………………………………….. 60

 

3-39 معرفت شناسی و علم فلسفه دین…………………………………………………… 61

 

3-40 معرفت شناسی، فلسفه ی اخلاق و فلسفه ی دین………………………………….. 63

 

3-41 توجه به معرفت شناسی در یونان باستان…………………………………………. 64

 

3-42 توجه به معرفت شناسی در قرون وسطی…………………………………………. 66

 

3-43 توجه به معرفت شناسی در فلسفه جدید……………………………………………. 67

 

3-44 معرفت شناسی مطلقی و معرفت شناسی مقید…………………………………….. 68

 

3-45 رویكردهای گوناگون در معرفت شناسی مطلق…………………………………… 70

 

3-46 معرفت شناسی مدرن……………………………………………………………… 73

 

3-47 تفاوت معرفت شناسی قدما با معرفت شناسی معاصر……………………………. 76

 

3-48 دیدگاههای فلاسفه اروپایی در باب شناخت و معرفت…………………………….. 77

 

3-49 معرفت شناسی و دانش های همگن………………………………………………. 78

 

3-50 تمایز معرفت شناسی و علم النفس………………………………………………… 79

 

3-51 تمایز معرفت شناسی با فلسفه ی علوم……………………………………………. 80

 

3-52 پیشینه معرفت شناسی با نگاه اجمالی…………………………………………….. 81

 

3-53 نقش حس و عقل در معارف بشری………………………………………………. 83

 

3-54 تعارض معرفت های دینی با دیگر معرفت های بشری………………………….. 31

 

3-55 تعریف معرفت دینی………………………………………………………………. 84

 

 

 

فصل چهارم: جایگاه معرفت از نظر عرفان و ابن عربی

 

4-1 لازمه شناخت و معرفت خداوند از دیدگاه ابن عربی……………………………….. 86

 

4-2 انسان كامل از نظر ابن عربی……………………………………………………… 87

 

4-3 عوالم انسان كامل از نظر ابن عربی……………………………………………….. 93

 

4-4 اوصاف انسان كامل………………………………………………………………… 96

 

4-5 مظهریت اسماء الهی بودن انسان كامل…………………………………………….. 97

 

4-6 انسان كامل آیینه ی حق است در معرفت خداوند از دیدگاه ابن عربی……………… 99

 

4-7 در صفات انسان به صفات كامله از دیدگاه ابن عربی در معرفت حق……………. 100

 

4-8 جایگاه كشف در معرفت شناسی ابن عربی………………………………………… 100

 

4-9 امكان……………………………………………………………………………….. 102

 

4-10 امتناع بالذات……………………………………………………………………… 102

 

4-11 رحمت وجوب و رحمت امتنان………………………………………………….. 103

 

4-12 مراتب تجلی حق و فراگیری رحمت الهی……………………………………….. 105

 

4-13 چرا قلب گسترده تر از رحمت الهی است……………………………………….. 107

 

4-14 ابزار شناخت عرفانی…………………………………………………………….. 110

 

4-15 معنای قلب……………………………………………………………………….. 111

 

4-16 نظر ابن عربی در باب قلب……………………………………………………… 111

 

4-17 فرق ادراك قلبی با ادراكات عقلی………………………………………………… 112

 

4-18 وجوه قلب از نظر عرفا………………………………………………………….. 113

 

4-19 وجوه قلب از نظر ابن عربی…………………………………………………….. 113

 

4-20 قلب از دیدگاه قرآن……………………………………………………………….. 114

 

4-21 معنای علم و ادراك و انواع و ابزار آن………………………………………….. 117

 

4-22 معنای ادراك، و انواع آن………………………………………………………… 118

 

4-23 مفهوم كلی تصور از منظر ابن سینا…………………………………………….. 119

 

4-24 معنای عقل و انواع عقل و تعقل…………………………………………………. 120

 

4-25 یقین………………………………………………………………………………. 120

 

4-26 ابزار ادراك………………………………………………………………………. 121

 

4-27 انواع علوم از منظر ابن عربی…………………………………………………… 122

 

4-28 معرفت و امور خرق عادت از دیدگاه ابن عربی………………………………… 124

 

4-29 تقابل عقل و عشق ……………………………………………………………….. 125

 

4-30 جامعیت و بطون انسان از نظر ابن عربی………………………………………. 129

 

4-31 رابطه معرفت و حیرت از نظر ابن عربی………………………………………. 132

 

4-32 جهان بینی ابن عربی…………………………………………………………….. 132

 

4-33 عقل از نگاه ابن عربی…………………………………………………………… 133

 

4-34 نظر ابن عربی درباره اشتباه و خطای عقل……………………………………… 133

 

4-35 معرفت تقلیدی از دیدگاه ابن عربی………………………………………………. 135

 

4-36 تطابق معرفت میان عالم كبیر و عالم صغیر از دیدگاه ابن عربی……………….. 137

 

4-37 عوالم چهارگانه در معرفت شناسی ابن عربی…………………………………… 137

 

4-38 بیان علم و باطن و نقش، در دل معرفت شناسی ابن عربی……………………… 140

 

4-39 شوایب چهارگانه انسان در معرفت شناسی………………………………………. 141

 

4-40 خدا در معرفت شناسی ابن عربی………………………………………………… 142

 

4-41 تشبیه و تنزیه…………………………………………………………………….. 143

 

4-42 معنای تعالی خدا از نظر ابن عربی……………………………………………… 144

 

4-43 ابعاد تعالی از نظر ابن عربی……………………………………………………. 144

 

4-44 مشكلاتی كه از قول به تعالی محض بر می خیزد………………………………. 146

 

4-45 دیدگاه ابن عربی در باب تنزیه و تشبیه………………………………………….. 147

 

4-46 تعالی وجودی، حلول و اتحاد…………………………………………………….. 147

 

4-47 رابطه حق و خلق در معرفت شناسی ابن عربی…………………………………. 148

 

4-48 دیدگاه ابن عربی در باب خدا…………………………………………………….. 149

 

4-49 راه كشف و شناخت خداوند و تجلی وجود……………………………………….. 150

 

4-50 تعالی معرفتی…………………………………………………………………….. 151

 

4-51 راه ترفع خداوند………………………………………………………………….. 156

 

4-52 علمی كه به عارفان اختصاص دارد معرفت نامیده میشود………………………. 158

 

4-53 عالم خیال…………………………………………………………………………. 160

 

4-54 وجه تسمیه ی خیال………………………………………………………………. 161

 

4-55 نیاز خیال متصل به حواس پنجگانه……………………………………………… 163

 

4-56 نقش خیال متصل در علم…………………………………………………………. 164

 

4-57 قلب جایگاه خیال…………………………………………………………………. 164

 

4-58 تأثیر خیال متصل در رویا……………………………………………………….. 165

 

4-59 نقش خیال متصل در عبادت……………………………………………………… 166

 

4-60 نقش خیال در عرفان……………………………………………………………… 167

 

4-61 انسان كامل محل سیر معرفت……………………………………………………. 168

 

4-62 عالم خیال در معرفت شناسی ابن عربی…………………………………………. 170

 

4-63 محل معرفت قلب است…………………………………………………………… 171

 

4-64 معانی مختلف قلب……………………………………………………………….. 172

 

4-65 نفس ناطقه………………………………………………………………………… 172

 

4-66 عالم شهادت………………………………………………………………………. 174

 

4-67 عصمت قلب……………………………………………………………………… 175

 

4-68 وجه قلب از دیدگاه ابن عربی…………………………………………………….. 176

 

4-69 تجلی قلب از نظر ابن عربی…………………………………………………….. 177

 

4-70 ظهورات انسان در عوالم…………………………………………………………. 178

 

4-71 جلوه ی بی نشان به نشان و تعیین……………………………………………….. 179

 

4-72 مفاتیح اول غیب………………………………………………………………….. 180

 

4-73 كمال اسمایی یا شهود كثرت……………………………………………………… 181

 

4-74 انسان كامل روح پیر كه عالم است………………………………………………. 183

 

4-75 مراتب نشاه عنصری انسان………………………………………………………. 184

 

فصل پنجم: معرفت از دیدگاه ابن عربی

 

5-1 نظریه ی معرفتی ابن عربی……………………………………………………….. 187

 

5-2 علم عقل، انواع معرفت از دیدگاه ابن عربی………………………………………. 187

 

5-3 معرفت یا دانش…………………………………………………………………….. 189

 

1-1-3-2-2-1. مطابقت.. 15

 

1-1-3-2-2-2. صدق و انسجام. 16

 

1-1-3-2-2-3. صدق و ارزش پراگماتیسم. 16

 

1-1-3-2-3. توجیه. 17

 

1-1-3-2-3-1. مبناگروی.. 18

 

1-1-3-2-3-2. انسجام گروی.. 20

 

1-2. معرفت شناسی از دیدگاه صدرا 21

 

1-2-1. اهمیت معرفت شناسی.. 21

 

1-2-2.تعریف معرفت.. 22

 

1-2-3. عناصر معرفت.. 24

 

1-2-3-1. باور 24

 

1-2-3-2. صدق. 25

 

1-2-3-3. توجیه. 26

 

1-2-3-3-1.تعریف بداهت.. 27

 

1-2-3-3-2. اقسام بدیهیات.. 28

 

1-2-3-3-3. معیار توجیه گزاره های نظری و صعود معرفتی.. 31

 

1-2-4. انواع ادراكات.. 32

 

1-2-4-1. حس و ادراکات حسی.. 33

 

1-2-4-2. عقل و ادراکات عقلی.. 35

 

1-2-4-3. قلب و ادراکات شهودی.. 37

 

1-2-4-3-1.الهام. 40

 

1-2-4-3-2. وحی.. 42

 

فصل دوم :  معرفت شناسی دینی.. 46

 

2-1. معرفت شناسی دینی.. 47

 

2-1-1. تعریف دین.. 48

 

2-1-2. باور دینی.. 50

 

2-1-3. معرفت دینی.. 50

 

2-1-4. مسأله معناداری و تحقیق پذیری گزاره های دینی.. 51

 

2-1-5. رابطه عقل و ایمان. 53

 

2-1-5-1. عقل گرایی.. 54

 

2-1-5-2. ایمان گرایی.. 56

 

2-1-6. رویکردهای مطرح در توجیه باورهای دینی.. 57

 

2-1-6-1. الهیات طبیعی.. 57

 

2-1-6-2. ایمان گرایی.. 58

 

2-1-6-2-1. ایمانگرایی افراطی.. 58

 

2-1-6-2-2. ایمان گرایی معتدل. 60

 

2-1-6-3. توجیه بر پایه مصلحت اندیشی.. 61

 

2-1-6-3-1. بلز پاسکال. 61

 

2-1-6-3-2. اراده باور به خدا 62

 

2-1-6-4. معرفت شناسی اصلاح شده 63

 

2-1-6-5. تجربه دینی.. 67

 

2-2. معرفت شناسی دینی از دیدگاه صدرا 70

 

2-2-1. دین.. 70

 

2-2-1-1. تعریف لغوی واصطلاحی دین.. 70

 

2-2-1-2. دین از دیدگاه صدرا 71

 

2-2-2. ایمان. 74

 

2-2-2-1. معنای لغوی ایمان. 74

 

2-2-2-2. تعریف اصطلاحی ایمان. 74

 

2-2-2-3. ایمان از نظر ملا صدرا 76

 

2-2-2-4. مراتب ایمان. 78

 

2-2-2-5. متعلقات ایمان. 80

 

2-2-3. شناخت خدا 82

 

2-2-3-1. امكان شناخت خدا 82

 

 

2-2-3-2. راه های شناخت خدا 83

 

2-2-3-2-1. نقش عقل در توجیه باور به خدا 85

 

2-2-3-2-1-1. قرینه گرایی صدرا 87

 

2-2-3-2-1-2. براهین اثبات وجود خدا 89

 

2-2-3-2-1-2-1. برهان حرکت.. 90

 

2-2-3-2-1-2-2. برهان حدوث.. 93

 

2-2-3-2-1-2-3. برهان وجوب و امکان. 95

 

2-2-3-2-1-2-4. برهان معرفت نفس… 98

 

2-2-3-2- 1-2-5 . برهان صدیقین.. 101

 

2-2-3-2-1-3. اقرار عقل به ناتوانی در شناخت كنه ذات.. 103

 

2-2-3-2-2.  شناخت حق از طریق شهود. 106

 

2-2-3-2-2-1. ادراک بسیط حق تعالی به علم حضوری.. 106

 

2-2-3-2-2-1-1. انسان و شناخت خدا 109

 

2-2-3-2-2-1-2. قوس نزول و صعود. 111

 

2-2-3-2-2-2. برهان صدیقین بر مبنای شهود. 114

 

2-2-3-2-3. عجز علوم حضوری به کنه ذات تعالی.. 115

 

2-2-4. شرایط و موانع معرفت.. 116

 

2-2- معنای وضعی و اولیه واژه قرب و مشتقات آن در دوره جاهلی…………………..17

 

2-2-1- مشتقات مجرد قرب…………………………………………………………………………….18

 

2-2-1-1- القُربُ……………………………………………………………………………………………18

 

2-2-1-2- القَرَب…………………………………………………………………………………………….21

 

2-2-1-3-  قِربه……………………………………………………………………………………………..22

 

2-2-1-4  القُرُب و القُرَب…………………………………………………………………………………23

 

2-2-1-5- قارِب…………………………………………………………………………………………….24

 

2-2-1-6- القِراب……………………………………………………………………………………………25

 

2-2-1-7- قُربان……………………………………………………………………………………………27

 

2-2-1-8- قَربان…………………………………………………………………………………………….28

 

2-2-1-9- قِربان……………………………………………………………………………………………29

 

2-2-1-10- المَقرَب………………………………………………………………………………………..29

 

2-2-1-11- القورَب………………………………………………………………………………………..30

 

2-2-1-12- المَقرَبه………………………………………………………………………………………..31

 

2-2-1-13- القریب…………………………………………………………………………………………31

 

2-2-1-14- قُربی…………………………………………………………………………………………..32

 

2-2-1-15- قَرِبَ یَقرَبُ قَرَبا……………………………………………………………………………..34

 

2-2-2- مشتقات مزید قرب………………………………………………………………………………34

 

2-2-2-1- قارَبَ…………………………………………………………………………………………….34

 

2-2-2-2- تَقارَبَ……………………………………………………………………………………………34

 

2-2-2-3- تَقَرّب…………………………………………………………………………………………….35

 

2-2-2-4- قَرَّب……………………………………………………………………………………………..35

 

2-2-2-5- المُقارِب…………………………………………………………………………………………35

 

2-2-2-6- المقاربه…………………………………………………………………………………………36

 

2-2-2-7- تقریب……………………………………………………………………………………………36

 

2-2-2-8- متقارب و تقارب……………………………………………………………………………..37

 

2-2-2-9- قرَّب یقرّب تقریبا…………………………………………………………………………….37

 

2-2-2-10- قارب…………………………………………………………………………………………..37

 

2-3- تطور معنایی قرب و مشتقات آن……………………………………………………………….38

 

2-3-1- معنای قرب و مشتقاتش در دوره قرآنی……………………………………………….41

 

2-3-2- معنای قرب و مشتقاتش در دوره پس از قرآنی……………………………………..43

 

2-4- تحلیل تطور معنایی قرب و مشتقات آن……………………………………………………….44

 

فصل سوم: معناشناسی تاریخی قربان و قربانی

 

3-1- قربانی و قربانگاه در عهدین…………………………………………………………………….47

 

3-1-1- قربانگاه در عهدین……………………………………………………………………………..48

 

3-1-2- قربانی سوختنی…………………………………………………………………………………..48

 

3-1-3- قربانی و هدیه آردی……………………………………………………………………………49

 

3-1-4- قربانی سلامتی……………………………………………………………………………………49

 

3-1-5- قربانی گناه…………………………………………………………………………………………50

 

3-1-6- قربانی جبران……………………………………………………………………………………..51

 

3-2- قربانی در جاهلیت…………………………………………………………………………………..52

 

3-3- قربانی در قرآن………………………………………………………………………………………61

 

حاصل بحث…………………………………………………………………………………………………….67

 

فصل چهارم: معناشناسی تارخی مفهوم قرب الهی

 

4-1- قرب الهی در عهدین………………………………………………………………………………..68

 

4-2- قرب الهی در جاهلیت……………………………………………………………………………….70

 

4-3- قرب الهی در قرآن………………………………………………………………………………….73

 

4-4- قرب الهی در علم عرفان……………………………………………………………………………81

 

حاصل بحث…………………………………………………………………………………………………….84

 

فصل پنجم: معناشناسی توصیفی واژه قرب

 

5-1- معناشناسی مشتقات اسمی………………………………………………………………………86

 

5-1-1- معناشناسی قُربی………………………………………………………………………………..86

 

حوزه معنایی قربی………………………………………………………………………………………….87

 

 

5-1-2- معناشناسی قُربان……………………………………………………………………………….91

 

حوزه معنایی قُربان…………………………………………………………………………………………92

 

5-1-3- معناشناسی قُرُبات و قُربه……………………………………………………………………..95

 

5-1-4- معناشناسی ذا مقربه، ذی القربی، ذوی القربی، اولی القربی و اقربین………….96

 

حوزه معنایی………………………………………………………………………………………………….97

 

5-1-5- معناشناسی قریب………………………………………………………………………………..98

 

الف- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..99

 

ب- معنای مجازی……………………………………………………………………………………………99

 

حوزه معنایی قریب……………………………………………………………………………………….101

 

5-1-6- معناشناسی أقرَبُ……………………………………………………………………………..104

 

الف- معنای مجازی………………………………………………………………………………………104

 

ب- معنای حقیقی……………………………………………………………………………………………105

 

حوزه معنایی أقرب……………………………………………………………………………………….106

 

5-1-7- معناشناسی أقربون و أقربین……………………………………………………………..107

 

5-2- معناشناسی مشتقات فعلی………………………………………………………………………108

 

5-2-1- معناشناسی تَقرَبُ……………………………………………………………………………..108

 

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….108

 

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..109

 

حوزه معنایی تقرب…………………………………………………………………………………………112

 

1- حوزه معناشناختی لا تقربا…………………………………………………………………………112

 

2- حوزه معناشناختی لا تقربوا (دخول نكنید)……………………………………………………113

 

3- حوزه معناشناختی لا تقربوا ( مرتكب نشوید)………………………………………………..114

 

4- حوزه معناشناختی لا یقربوا (داخل نشوید)…………………………………………………..115

 

5- حوزه معناشناختی یقرب، تقرب(نزدیك كردن)………………………………………………116

 

5-3- معناشناسی مشتقات مزیدی…………………………………………………………………..118

 

5-3-1- معناشناسی اقترب…………………………………………………………………………….118

 

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….118

 

ب- معنای حقیقی……………………………………………………………………………………………119

 

5-3-2- معناشناسی قرّب……………………………………………………………………………….122

 

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….122

 

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..123

 

5-3-3- معناشناسی مقربین، مقربون……………………………………………………………….123

 

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….123

 

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..127

 

حوزه معنایی مقربین، مقربون………………………………………………………………………….127

 

1- سابقون و سابقین……………………………………………………………………………………..127

 

2- مبعدون……………………………………………………………………………………………………128

 

3- ابرار……………………………………………………………………………………………………….128

 

4- روح و ریحان……………………………………………………………………………………………129

 

5- جنت نعیم…………………………………………………………………………………………………129

 

حاصل بحث……………………………………………………………………………………………………131

 

فصل ششم: بررسی دیدگاه شیعه در خصوص آیه مودت

 

6-1- شواهد قرآنی دلالت آیه مودت بر اهل بیت………………………………………………134

 

1- المودة……………………………………………………………………………………………………..134

 

2- القربی……………………………………………………………………………………………………..135

 

3- حرف فی………………………………………………………………………………………………….136

 

4- الف و لام در القربی…………………………………………………………………………………..137

 

5- استثناء در آیه…………………………………………………………………………………………..138

 

6-2- مصداق القربی از دیدگاه علمای شیعه……………………………………………………..140

 

6-3- شواهد روایی دلالت آیه مودت بر اهل بیت………………………………………………..150

 

6-3-1- روایت اسمائیل بن عبد الخالق……………………………………………………………..150

 

6-3-2- روایت ابی مسروق…………………………………………………………………………….152

 

6-3-3- روایت عبد الله بن عجلان…………………………………………………………………….154

 

2-5-3- آمیگدال………………………………………………………………………………………………………………. 22

 

2-5-4- قشر پری فرونتال مخ………………………………………………………………………………………… 25

 

2-6- گیرنده های گلوتامات…………………………………………………………………………………………………. 28

 

2-7- گیرنده ی NMDA و نقش آن دریادگیری………………………………………………………………. 29

 

 2-8- LTP ،LTD  و مکانیسم عمل آنها…………………………………………………………………………… 32

 

2-9-هورمون های  استروئیدی و نقش آنها در یادگیری…………………………………………………… 38

 

2-9-1 شیمی هورمون های استروئیدی……………………………………………………………………….. 38

 

2-9-2- نقش هورمون های استروئیدی در یادگیری و حافظه……………………………………. 39

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل سوم : مواد و روش کار

 

3-1- ترکیبات شیمیایی و مواد مصرفی………………………………………………………………………………. 42

 

3-2- وسایل و دستگاه ها……………………………………………………………………………………………………… 43

 

3-3- حیوانات………………………………………………………………………………………………………………………… 43

 

3-4- دوره گاواژ حیوانات………………………………………………………………………………………………………. 44

 

3-5- القاء یادگیری احترازی در حیوان مورد مطالعه…………………………………………………………. 45

 

3-6- خارج کردن مغز و تثبیت بافت…………………………………………………………………………………… 46

 

3-7- آب‌گیری از بافت، شفاف سازی و پارافین دهی………………………………………………………… 47

 

3-8- قالب گیری در پارافین………………………………………………………………………………………………… 47

 

3-9- تهیه ی لام پلی الایزینه……………………………………………………………………………………………… 48

 

3-10- برش‌گیری و قرار دادن برش‌ها روی لام…………………………………………………………………. 48

 

3-11- تکنیک ایمنوهیستوشیمی……………………………………………………………………………………….. 49

 

3-12- طرز تهیه بافرPBS……………………………………………………………………………………………………. 50

 

3-13- روش تهیه بافر سیترات……………………………………………………………………………………………. 50

 

3-14- روش تهیه فرمالین 10 درصد بافره………………………………………………………………………… 51

 

3-15- روش تهیه فرمالین 4 درصد بافره…………………………………………………………………………… 51

 

3-16- طرز تهیه فتومیكروگراف از مقاطع بافتی………………………………………………………………… 51

 

3-17 – تعیین درصد تیرگی رنگ ایجاد شده……………………………………………………………………. 51

 

3-18- روش‌های آماری………………………………………………………………………………………………………… 52

 

فصل چهارم : نتایج

 

4-1- اثر بیس فنول آ بر یادگیری احترازی غیر فعال…………………………………………………………. 54

 

4-2- بررسی اثر بیس فنول آ بر تراکم زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA در سلول

 

 های پورکینژ مخچه………………………………………………………………………………………………………………. 56

 

4-3- اثر بیس فنول آ بر تراکم زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA در قشر پری

 

 فرونتال مخ موش صحرایی…………………………………………………………………………………………………… 60

 

4-4- اثر بیس فنول آ بر تراکم زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA در آمیگدال

 

موش صحرایی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 63

 

4-5- اثر بیس فنول آ بر تراکم زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA در هیپوکامپ

 

موش صحرایی نر …………………………………………………………………………………………………………………… 68

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

 

5-1- اثر بیس فنول آ بر یادگیری و حافظه  …………………………………………………………………….. 78

 

5-2- اثر بیس فنول آ بر توزیع زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA در مخچه،

 

پری فرونتال مخ، هیپوکامپ و آمیگدال………………………………………………………………………………. 81

 

5-3- اثر بیس فنول آ و یادگیری احترازی غیر فعال بر توزیع زیر واحد NR1

 

گیرنده ی NMDA ………………………………………………………………………………………………………………. 85

 

5-4-نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………… 88

 

 

5-5- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………….. 88

 

 فهرست منابع و مأخذ 89

 

مقدمه

 

زنو استروژن ها1، استروژن های خارجی هستند که به صورت گسترده در ترکیبات صنعتی استفاده می شوند و علی رغم اینکه از لحاظ شیمیایی با استروژن های طبیعیِ ساخته شده توسط سیستم غدد داخلی بدن متفاوت هستند، اما دارای اثرات استروژنی در موجودات زنده می باشند Wolstenholn et al., 2010)). به این مواد، ” عوامل فعال هورمونی” و یا” مختل کننده های هورمونی[1] ” نیز گفته می شود(Kandaraki et al., 2009) . حضور فراگیر این مواد استروژنی، نگرانی عظیمی برای سلامت افراد و جمعیت ها می باشد Vidaeff., 2005) & (Sever. این مواد شیمیایی، به همراه پس آب منازل یا کارخانجات، وارد آب فاضلاب و
چرخه ی آب محیط می گردند و گیاهان و آبزیان را آلوده می کنند. تحقیقات، وجود زنواستروژن ها را در نارسایی های پزشکی مختلفی اثبات کرده است و در ده سال گذشته مطالعات علمی، شواهد زیادی را مبتنی بر عوارض سوء این مواد شیمیایی در سلامت انسان نشان داده است

 

          بیس فنول آ[2]، عمدتاً در ساخت پلاستیک های پلی کربناتی، اپوکسی رزین، برخی از مواد دندان پزشکی وبه عنوان ماده ی غیر پلیمری اضافه شونده به پلاستیک ها استفاده می شود. بیس فنول آ در 93% نمونه های ادراری در ایالات متحده تشخیص داده شده است؛ که نشان می دهد به میزان زیادی وارد بدن می شود(Vidaeff & Sever., 2005) . بیس فنول آ می تواند در سنتز و کلیرانس هورمون مداخله کند و همچنین بیان ژن گیرنده ها ی هورمون و فعالیت ژن بافت های هدف را تغییر دهد .(MacLusky et al., 2005)

 

یادگیری و حافظه از موضوعاتی است که بیشترین مطالعه در علوم اعصاب را به خود اختصاص داده و برای فهمیدن مکانیسم های سلولی و مولکولی آن شیوه های متفاوتی به کار گرفته شده است (Kim & junng 2006; Wang et al., 2006). تحقیقات فراوان نشان داده اند که مکان های مختلفی از مغز در فرایندهای حافظه و یادگیری دخالت دارند. از طرف دیگر بررسی های بی شماری در زمینه ی کشف مکانیسم های عصبی درگیر در این دو فرایند صورت گرفته است. اما با این وجود، مکانیسم های مؤثر در حافظه و یادگیری به حدّی متنوع و پیچیده هستند که برای شناخت کلیّه ی این مکانیسم ها بایستی تحقیقات گسترده تری صورت بگیرد (Kandel et al., 2000).

 

     یادگیری احترازی [3]، یکی از انواع حافظه و یادگیریِ غیر اظهاری است که در آن هر فرد رفتار یا پاسخی را برای اجتناب از یک موقعیت ناخوشایند یا استرس زا یاد می گیرد. این رفتار، شامل دوری کردن یا حذف شخص از آن موقعیت می باشد  .(Michael 2003)یادگیری احترازی، شامل دو نوع فعال و غیرفعال است. در نوع فعال، شرط اجتناب، به بروز پاسخ خاصی در حیوان بستگی دارد. ولی در نوع غیر فعال، به عدم پاسخ فرد وابسته است. یادگیری احترازی غیر فعال، نوعی فعالیت یادگیری ارتباطی[4] وابسته به هیپوکامپ محسوب می شود (Simonyi et al., 2007).

 

      دانشمندان علوم اعصاب در مورد نقش مهم هیپوکامپ در تشکیل حافظه های جدید پیرامون اتفاقات تجربه شده اتفاق نظر دارند (Squire & Schacter., 2002). قسمتی از این نقش هیپوکامپ، شرکت در تشخیص وقایع، مکان ها و محرکات جدید می باشد  .(VanElzakker . et al., 2008) هیپوکامپ، بیشترین تأثیر را در فرایند حافظه داشته و شاید بتوان گفت که ساختار اصلی مغزی در فرایندهای تقویت، به خاطر آوری و خاموش سازی حافظه در انسان است(Izquierdo., et al., 2004) . هیپوکامپ در حافظه ی بلند مدت و کوتاه مدت و چرخش فضایی نقش مهمی دارد (Zachepilo., et al., 2008).

 

یافته های متعدد نشان داده اند که مخچه در برخی از فرایندهای حافظه  نقش دارد (Kalmbach  . et al., 2009; Pakaprot et al., 2009; Wikgren et al., 2009) امروزه مشخص شده است که مخچه در یادگیری شرطی[5] (al.,2009  Thompson et (Gomez et al., 2010;، رفتارِ شناختی[6](Lalonde., et al., 1990) و یادگیری احساسی (Timmann., et al., 2009) نقش تعیین کننده ای دارد. همچنین وجود مخچه برای انواع یادگیری حرکتی نیز ضروری می باشد (Gómez., et al., 2010).  علاوه بر این، تحقیقاتی که روی نوعی ماهی طلایی ^[7]صورت گرفته، بیان کننده ی آن است که همانند آنچه در پستانداران رخ می دهد، یادگیریِ شرطی شدن کلاسیک، ارتباط بسیار زیادی به مخچه دارد .(Yang., et al., 2009)

 

آمیگدال، ساختاری متشکل از گروهی هسته، واقع در لوب گیجگاهی مغز است که نقش کلیدی در فرایند های احساسی و ترس دارد. همچنین نقش مستقیم آمیگدال در یادگیری احساسی نیز پیشنهاد شده (Galliot., et al 2009). مطالعات اخیر حاکی از آن است که آمیگدال در تعدیل عملکرد های هیپوکامپ نیز دخالت دارد. زیرا آسیب های آمیگدال می تواند در رفتارهای مربوط به ترس نقص ایجاد کند. همچنین اثر مستقیم آمیگدال بر یادگیری فضاییِ مرتبط با هیپوکامپ تأیید شده است(Sigurdsson., et al., 2006) . مطالعات نشان داده که تخریب و یا غیر فعال کردن هسته ی جانبی آمیگدال و نواحی کناری آن، در حین کسب اطلاعات جدید، از فرایند یادگیری ممانعت می کند و باعث تغییر فعالیت عصبی درهسته ی جانبی آمیگدال می گردد  Wolterink et al., 2001; Daenen etal., 2003; Terpstra et al., 2003)).

 

      قشر پری فرونتال مخ[8] مغز ناحیه ی قدامی لوب فرونتال مغز است که در رفتارهای پیچیده ی ادراکی مغز، بیان شخصیت، تصمیم گیری ها و مدیریت رفتارهای صحیح اجتماعی دخالت دارد  Yang.,  2009)& .(Raine  مطالعات روان شناختی پیشنهاد می کند قشر پری فرونتال مخ فرایندها ی کنترلی حافظه ی کاری و حافظه ی بلند مدت اپیزودیک را بر عهده دارد ) (Ranganath and Knight., . 2003

 

 NMDA یا N- متیل D- آسپارتات، یک گیرنده ی یونوتروپیک اختصاصی گلوتامات است که اتصال نوروترانسمیتر گلوتامات و NMDA به آن، گیرنده را که یک کانال یونی کلسیمی است، فعال می کند و باعث ورود یون های کلسیم به سلول پس سیناپسی و انتقال پیام عصبی می شود، که نقش مهمی را درشکل پذیری سیناپس ایفا می کند و مکانیسم سلولی در یادگیری و حافظه است(Wiess., 2007). این گیرنده با تراکم بالا در آمیگدال وجود دارد و بیشترین توزیع آن در منطقه ی CA1 هیپوکامپ می باشد. گیرنده های NMDA در CA1، در تنظیم شکل پذیری[9] سیناپسی و فرایند یادگیری و حافظه که شامل LTP و LTD است، نقش بسیار مهمی دارند. تحقیقات نشان داده، تجویز آگونیست هایNMDA  باعث پیشرفت در فرایند یادگیری می شود ((Izquierdo et al., 2004; chen et al., 2009; Grilli et al.,2009; Kandel al., 2000.

 

مطالعات فراوانی نشان می دهند که در پستانداران هورمون های جنسی از طریق اثر بر هیپوکامپ، یادگیری فضایی و حافظه را تحت تأثیر قرار می دهند Hodgson et al, 2008; ) (Mohaddes et al., 2009. وجود گیرنده های استروژنی در آمیگدال و هیپوکامپ، بیانگر نقش استروئیدهای جنسی در حفظ و تعدیل یادگیری و حافظه فضایی است.(Malin et al, 2007)  همچنین استروژن باعث افزایش در تراکم خارهای دندریتی[10]، افزایش فرکانس انتهای پیش سیناپسی می شود که می توا نند شکل پذیری را در هیپوکامپ افزایش دهند و این مسئله به طور مستقیم یادگیری و حافظه را افزایش می دهد (Wiess., 2007).

 

با توجه به اینکه زنواستروژن ها، به خصوص بیس فنول آ به طور گسترده ای از طرق مختلف وارد بدن انسان می شوند و عملکرد هورمون های استروئیدی را مختل می کنند، و از آنجایی که هورمون های استروئیدی نقش مهمی در فرایند های یادگیری اعمال می کنند و این
فرایند ها توسط گیرنده های NMDA میانجی گری می شوند، این تحقیق بر آن است تا اثر بیس فنول آ را بر توزیع زیر واحد NR1 گیرنده های NMDA در هیپوکامپ، مخچه، آمیگدال و قشر پری فرونتال مخ واثر آن را بر یادگیری احترازی غیر فعال در موش صحرائی نر
 بررسی کند.

 

مواد شیمیایی مثل حشره کشها، علف کشها، پلاستیک های کربناتی مختلف، شامپوها، ظروف یک بار مصرف، مواد غذایی کنسروی ناشی از شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جهان امروز ماست. بر طبق آنچه که تا به حال ذکر شد، استروئیدها در دوز پایین باعث افزایش یادگیری و تقویت حافظه می شوند. در نتیجه باتوجه به نقش استروئید ها در رشد و عملکرد سیستم عصبی انتظار می رود که بیس فنول آ به علت تشابه ساختمان مولکولی بتواند عملکرد استروئیدها را در فرایند یادگیری دچار اختلال کند  .(Brinton., 2009)به این صورت که به سایت ویژه نورواستروئیدها در زیر واحد NR1 گیرنده ی NMDA باند شده مانع اتصال استروژن شده و موجب کاهش یادگیری می شود  .(Wiess., 2007)با توجه به اینكه گلوتامات از نوروترانسمیترهایی است كه در بسیاری از فعالیت های مغزی نظیر یادگیری و حافظه، رفتارهای هیجانی نقش دارد و بیماری های زیادی در سیستم عصبی مرتبط به عملكرد این گیرنده است، لذا هر گونه اختلال در عملكرد این نوروترانسمیتر بطور وسیعی اختلالات را در پی دارد و بنابراین یافتن عوامل مخل این سیستم بسیار حائز اهمیت می باشد. لذا ما در این تحقیق تاثیر بیس فنول آ بر یادگیری با واسطه زیر واحد NR1 گیرنده NMDA را بررسی

 2-6- آنتی اکسیدانها ودفاع آنتی اکسیدانی………………………………………………………………………… 18

 

2-6-1- سوپراکسید دیسموتاز SOD……………………………………………………………………………. 19

 

2-6-2- کاتالاز CAT………………………………………………………………………………………………………. 20

 

2-6-3- گلوتاتیون پراکسیداز GPX………………………………………………………………………………. 21

 

2-6-4- مالون دی آلدهید MDA…………………………………………………………………………………. 22

 

2-6-5- کراتین فسفوکیناز CPK………………………………………………………………………………….. 24

 

2-6-5-1- آیزوآنزیمهای CPK……………………………………………………………………………….. 25

 

2-6-6- تروپونین آی قلبی cTn I………………………………………………………………………………….. 26

 

2-7- تاریخچه حفاظت از میوکارد………………………………………………………………………………………… 28

 

2-8- روش جراحی پیوند عروق کرونر………………………………………………………………………………… 31

 

2-9- اقدامات سودمند در حین پرفیوژن مجدد………………………………………………………………….. 33

 

2-10- عوامل مؤثر در حفاظت از میوکارد در زمان جراحی ……………………………………………… 34

 

2-10-1- بی حرکتی کامل قلب ………………………………………………………………………………….. 34

 

2-10-2- کاهش درجه حرارت قلب……………………………………………………………………………… 35

 

2-10-3- جلوگیری از پیدایش ادم……………………………………………………………………………….. 35

 

2-10-4- سیستم بافری جهت خنثی کردن اسیدوز…………………………………………………… 35

 

2-10-5- تنظیم کلسیم…………………………………………………………………………………………………. 36

 

2-10-6- جلوگیری از اثرات سوء رادیکال های اکسیژن……………………………………………… 36

 

2-10-7- آدنوزین…………………………………………………………………………………………………………… 37

 

2-10-8- نیتریک اکساید……………………………………………………………………………………………….. 37

 

2-10-9- سیستم کمپلمان……………………………………………………………………………………………. 38

 

2-10-10- استفاده از عوامل هیپرپلاریزه…………………………………………………………………….. 38

 

2-10-11- مهار تبدل کننده سدیم-هیدروژن…………………………………………………………….. 38

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

 2-10-12- کاردیوپلژی   Cardioplegia………………………………………………………………………. 38

 

2-11- انواع کاردیوپلژی………………………………………………………………………………………………….. 39

 

فصل سوم: مواد و روش کار

 

3-1- مواد و وسایل مورد نیاز………………………………………………………………………………………………… 41

 

3-2- انتخاب بیماران مورد مطالعه……………………………………………………………………………………….. 41

 

3-3- زمان نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………. 43

 

3-4- حجم نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………… 43

 

3-5- اندازه گیری فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز SOD…………………………………………. 44

 

3-6- اندازه­گیری فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز GPX………………………………………………. 44

 

3-7- اندازه‌گیری فعالیت آنزیم كاتالاز CAT درگلبول‌های قرمز خون……………………………… 45

 

3-8- اندازه گیری مالون دی آلدهید MDA در گلبول های قرمز خون……………………………. 46

 

3-9- روشهای اندازه گیری آنزیم کراتین فسفو کیناز CPK……………………………………………… 46

 

3-9-1- اصول روش کالریمتری…………………………………………………………………………………….. 46

 

3-9-2- اندازه گیری CPK به روش فلوئورومتری……………………………………………………….. 47

 

3-9-3- روش جدید کالریمتری برای اندازه گیری CPK…………………………………………… 47

 

3-9-4- اندازه گیری CPK با روش اسپکتروفتومتری…………………………………………………. 48

 

3-10- روش اندازه گیری CPK و تروپونین   cTn Iدر این مطالعه…………………………………. 48

 

فصل چهارم: نتایج

 

4-1- بررسی تغییرات میزان آنزیم SOD در طول مطالعه………………………………………………… 50

 

4-2-  بررسی تغییرات میزان آنزیم GPX………………………………………………………………………….. 51

 

4-3-  بررسی تغییرات میزان آنزیم کاتالاز………………………………………………………………………….. 52

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

 4-4-  بررسی تغییرات MDA……………………………………………………………………………………………… 52

 

4-5-  بررسی تغییرات آنزیم CPK-MB…………………………………………………………………………….. 54

 

4-6- بررسی تغییرات cTnI………………………………………………………………………………………………….. 54

 

فصل پنجم: بحث

 

5-1- آنزیمهای آنتی اکسیدانی (SOD, GPX, CAT)………………………………………………………. 57

 

5-2- فاکتور MDA……………………………………………………………………………………………………………….. 60

 

5-3- تروپونین قلبی و CPK-MB……………………………………………………………………………………….. 61

 

 

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………… 64

 

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 65

 

فهرست منابع و مآخذ

 

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 66

 

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………. 67

 

پیوست  …………………………………………………………………………………………………………………… 80

 

مقدمه

 

از آنجا که قلب یکی از مهمترین ارگانهای حیاتی بدن است، سلامت این عضو از اهمیت خاصی برخورداراست وگام برداشتن در راه ارتقاء سلامت آن یکی ازاهداف بشر از دیرباز تاکنون بوده است. امروزه بیماریهای قلب، بخصوص بیماریهای عروق کرونر[1]CAD که وظیفه تغذیه ماهیچه های قلب[2] را بعهده دارند، از بیماریهای شایع است. بیماریهای عروق کرونر قلب یکی از علتهای بزرگ مرگ و میر در دنیاست (Venugopal et al. 2009). هم چنین افزایش بیماریهایی مانند: دیابت، افزایش فشارخون، افزایش چربی خون و مواردی از جمله چاقی، استرس و سیگار شیوع گرفتگی عروق کرونر قلب و ایجاد سکته های قلبی[3] را افزایش داده است. درمواردی که تنگی عروق کرونرایجاد شده و باعث کاهش یا قطع خونرسانی به قسمتهایی از ماهیچه قلب شود، نیاز به عمل جراحی برای پیوند این عروق مطرح می شود. عمل جراحی پیوند عروق کرونر[4] یکی از مهمترین پروسیجرهایی است که برای بیمارانCAD بکار میرود. (Venugopal et al. 2009)

 

دراثرگرفتگی این عروق بافت ماهیچه ای قلب دچار ایسکمی[5] شده وکارایی خود را از دست
می دهد. برای غلبه براین مسئله عمل جراحی پیوند عروق کرونر ازچند دهه گذشته رایج شده است که بدین وسیله عروق درگیر با رگهای جدید و سالمی که از جاهای دیگر بدن از جمله سرخرگ سینه ای داخلی[6]  وسیاهرگهای سطحی پا[7] برداشته می شوند، جایگزین می شوند (Kirklin , 2003). درحین جراحی قلب، درجاتی از صدمه به میوکارد اجتناب ناپذیر می باشد. این آسیب منجر به تغییرجریان خون میوکارد و به دنبال آن تغییردرعرضه و تقاضای اکسیژن می شود. تیم جراحی قلب می بایست در حد امکان از این عارضه (ایسکمی) جلوگیری نماید. درغیراینصورت صدمات حاصله، باعث تغییرات اساسی درقسمتهای انرژی زایی سلولهای میوکارد خواهد شد. این مسئله فصلی را درجراحی قلب به نام، حفاظت از میوکارد[8] درحین عمل جراحی قلب، باز نموده است.

 

درطول پنجاه سال گذشته حفاظت از میوکارد، مورد توجه بسیاری از محققان بوده است و نتایج حاصل موجب پیشرفت سریع در انجام اعمال جراحی قلب گردیده است.

 

امروزه در حالیکه بسیاری از تکنیک ها در بوته آزمایش قرارگرفته اند و گزارشاتی از روشهای مختلف با بهترین تدابیر حفاظت از میوکارد منتشر می گردد ولی همچنان تکنیک خاصی که بعنوان بهترین روش معرفی شود مورد توافق قرار نگرفته است. درحین عمل به علت مختل شدن جریان خون و ایسکمی میوکارد، آسیب به این عضوغیر قابل اجتناب است و درمراحل پایانی عمل و برقراری مجدد جریان خون[9] عضله قلب، دراثر ریپرفیوژن امکان آسیب دیدن مضاعف وجود دارد(.,Kaminski, et al2008).

 

به نظر می­رسد که با اصلاح روش برقراری جریان خون مجدد عضله بتوان از این آسیب در مراحل پایانی تا حدودی جلوگیری کرد. از آنجا که ترکیبات مختلفی نظیرکراتین فسفو کیناز[10]CPK ( ., Bonnefoy et al1998)، تروپونین[11]  cTn( . Bonnefoy et al، 1998Francesco et al., ،2007)، مالون دی آلدهید [12]   MDA(,J Aznar, et al1983 و  Kamunski،2008) وآنزیمهایی از جمله کاتالاز[13]CAT ، سوپراکسیددیسموتاز[14]SOD  (Yasuyuki  et al.،1991)، گلوتاتیون پراکسیداز[15] GPX  

 

Kaminski et al.) ، 2008) به عنوان بیومارکرهای قابل اندازه گیری، نشانگرمیزان آسیب بافتی هستند.

 

در صورتی که خونرسانی به قلب از طریق گرافتهای عروقی[16] کرونر به صورت مرحله به مرحله و به آرامی صورت پذیرد، امکان دارد از آسیب به میوکارد به میزان بیشتری جلوگیری کند.

 

لذا هدف کلی بررسی میزان آسیب به میوکارد، با اصلاح نحوه خونرسانی مجدد در خاتمه عمل، با اندازه گیری میزان بیومارکرهای موجود در خون است.

 

در این مطالعه میزان فعالیت فاکتورهای SOD, CAT, GPX, MDA, cTn I, CPK-MB در بیمارانی که با روش اصلاح شده جدید تحت عمل جراحی CABG قرار گرفتند،  نسبت به بیمارانی که با روش معمول(,  Kirklin 2008 ) عمل شدند، مقایسه گردید.

 

فصل دوم

 

  بر تحقیقات پیشین

 

 1-2- آناتومی وفیزیولوژی قلب

 

قلب انسان پمپی است که قبل از تولد تا زمان مرگ بطور مداوم کار می کند و در طول زندگی (طول عمر متوسط ٧٣سال و٧٠ ضربه در دقیقه) ۶/۲ میلیارد بار می طپد. اگر برون ده
 قلبی ۵ -۳ لیتر در دقیقه باشد، قلب در طول زندگی حدود ٢٠٠ – ١٠٠ میلیون لیترخون را پمپ می کند و درحدود ٦/٩ میلیارد لیتر اکسیژن را به بافتهای بدن می رساند.

 

قلب را می توان به عنوان دو پمپ موازی در نظرگرفت که هر کدام شامل یک دهلیز[17] ویک بطن[18] است. این دو بصورت هماهنگ باعث جلو راندن خون به سیستم جریان خون ریوی[19] و محیطی[20] ازسمت راست وچپ می شوند. دیواره حفره های قلب شامل سه لایه است: اندوکارد[21]، میوکارد و پریکارد[22].

 

بطن ها دارای دیواره قطور عضلانی و فشار بالا می باشند وکار جلو راندن خون به سمت گردش خون ریوی و محیطی را بعهده دارند.

 

دهلیزها از نظرساختمانی، حفره هایی با دیواره نازک و فشار پایین هستند که خون را به بطن ها هدایت می کنند. عروق کرونر از آئورت منشاء گرفته و یک شبکه رگی زیراندوکاردی [23] را می سازند که در تامین اکسیژن و تغذیه اضافی قلب نقش دارد ( ., Guyton et al2008).