2-5 انواع رویکرد ها و نظریه های معناشناسی……………………….. ……………………………………………………………………………………19

 

2-5-1 معناشناسی تاریخی………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………19

 

2-5-2 معناشناسی دستوری……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..20

 

2-5-3 نظریه بافت……………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………22

 

2-5-4 حوزه معنایی……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………..22

 

2-6 اشکال معناشناسی…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………..23

 

2-6-1 معناشناسی آوایی / صوتی……………………………….. ………………………………………………………………………………………………..23

 

2-6-1-1 آواشناسی………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….25

 

2-6-1-2 انواع آواها………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….26

 

2-6-1-2-1 آواهای واک دار (أصوات مجهوره)……………………. ………………………………………………………………………………………26

 

2-6-1-2-2 آواهای بی واک (أصوات مهموسه)………………………. …………………………………………………………………………………..27

 

2-6-1-2-3 آواهای سنگین (أصوات شدیده)………………………………. ………………………………………………………………………………27

 

2-6-1-2-4 آواهای سبک (أصوات رخوه)…………………………………….. ……………………………………………………………………………..27

 

2-6-1-2-5 آواهای نرم (اصوات لینه)……………………………………………. …………………………………………………………………………….28

 

2-6-2 معناشناسی صرفی………………………………………………………………. …………………………………………………………………………….28

 

2-6-3 معناشناسی نحوی………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….29

 

2-6-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………………………… …………………………………………………………………………30

 

2-6-4-1 معنای مفردات……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………31

 

2-6-4-2 ترادف(هم معنایی)……………………………………………………………… …………………………………………………………………………31

 

2-6-4-3 تضاد(تقابل معنایی)…………………………………………………………… ………………………………………………………………………….32

 

2-6-4-4 شمول معنایی…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………..33

 

فصل سوم: معرفی آیت الله طالقانی و تفسیر پرتوی از قرآن

 

3-1 زندگی نامه سیّد محمود طالقانی …………………………………………. ………………………………………………………………………………35

 

3-2 آثار و تألیفات ایشان……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………….38

 

3-3 طالقانی در گذرگاه اندیشه ها………………………………………………….. …………………………………………………………………………….38

 

3-4 معرفی تفسیر پرتوی از قرآن…………………………………………………… …………………………………………………………………………….40

 

3-5 روش آیت الله طالقانی در تفسیر …………………………………………… ……………………………………………………………………………..41

 

3-6 منابع فکری یا تفسیری آیت الله طالقانی………………………………. ………………………………………………………………………………41

 

3-7 رویکردهای نواندیشانه در تفسیر پرتوی از قرآن…………………… ………………………………………………………………………………42

 

3-7-1 گرایش اجتماعی………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….42

 

3-7-2 تفسر علمی………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..43

 

3-7-3 توجه به زبان فارسی………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….43

 

3-7-4 توجه به واژه ها و آواها…………………………………………………… …………………………………………………………………………………44

 

فصل چهارم: معناشناسی سوره نبأ با محوریت پرتوی از قرآن

 

4-1 معناشناسی با تکیه بر پرتوی از قرآن………………………………………. ……………………………………………………………………………47

 

4-2 سوره نباء………………………………………………………………………………… ………………………..47

 

4-2-1 معناشناسی آیات 1تا 5 سوره……………………………………………. ……………………………………………………………………………..48

 

4-2-1-1 معناشناسی آوایی ……………………………………………………….. ………………………………………………………………………………49

 

4-2-1-1-1 آوای مجهور……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..50

 

4-2-1-2 معناشناسی صرفی…………………………………………………… …………………………………………………………………………………..51

 

4-2-1-2-1جمله اسمیه و فعلیه………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..52

 

4-2-1-2-2 اسم فاعل………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………52

 

4-2-1-2-2 حرف……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………..53

 

4-2-1-2-3 ابواب فعل(باب تفاعل)…………………………………………. …………………………………………………………………………………..53

 

4-2-1-3 معناشناسی نحوی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………54

 

4-2-1-3-1حذف…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….54

 

4-2-1-3-2 تکرار………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….55

 

4-2-1-4 معناشناسی واژگانی…………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..57

 

4-2-1-4-1 معنای مفردات………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….57

 

4-2-1-4-1-1 النبأ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..57

 

4-2-2 معناشناسی آیات 6 تا 16 سوره………………………………….. …………………………………………………………………………………….58

 

4-2-2-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………… …………………………………………………………………………………….59

 

4-2-2-1-1 آواهای انفجاری……………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….60

 

 

4-2-2-1-2 آواهای مجهور………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………60

 

4-2-2-2 معناشناسی صرفی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….62

 

4-2-2-2-1 باب إفعال…………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….62

 

4-2-2-2-2 زمان افعال…………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………63

 

4-2-2-2-3 مفرد و جمع آوردن کلمات………………………………. ……………………………………………………………………………………..65

 

4-2-2-3 معناشناسی نحوی……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………..66

 

4-2-2-3-1 حذف……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………66

 

4-2-2-3-2 تکرار…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….66

 

4-2-2-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ………………………………………………………………………………………67

 

4-2-2-4-1 معنای مفردات……………………………………………………. …………………………………………………………………………………….67

 

4-2-2-4-1-1 ازواج……………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..67

 

4-2-2-4-1-2 سراج……………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….69

 

4-2-2-4-2 الفاظ مترادف……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..69

 

4-2-3 معناشناسی آیات 17 تا 20 سوره……………………………….. ……………………………………………………………………………………73

 

4-2-3-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………74

 

4-2-3-1-1 آواهای انفجاری…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………74

 

4-2-3-2 معناشناسی صرفی……………………………………………………. …………………………………………………………………………………..74

 

4-2-3-2-1 زمان افعال……………………………………………………………. ………………………………………………………………………………….74

 

4-2-3-3 معناشناسی نحوی…………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….77

 

4-2-3-3-1 حذف……………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………..77

 

4-2-3-3-2 تکرار……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………79

 

4-2-3-4 معناشناسی واژگانی…………………………………………………… ………………………………………………………………………………….79

 

4-2-3-4-1 معنای مفردات………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..79

 

4-2-3-4-1-1 میقات………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..79

 

4-2-3-4-1-2 سراب………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………80

 

4-2-4 معناشناسی آیات 21 تا 30 سوره…………………………………. ………………………………………………………………………………….80

 

4-2-4-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………..81

 

4-2-4-1-1 آواهای مجهور……………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..81

 

4-2-4-1-2 آواهای انفجاری………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….82

 

4-2-4-2 معناشناسی صرفی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………83

 

4-2-4-2-1- اسم فاعل………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………83

 

4-2-4-2-2 مصدر……………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….84

 

4-2-4-3 معناشناسی نحوی………………………………………………… ………………………………………………………………………………………84

 

4-2-4-3-1 تقدیم و تأخیر………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………84

 

4-2-4-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ………………………………………………………………………………………85

 

4-2-4-4-1 معنای مفردات…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….85

 

4-2-4-4-1-1 جهنم………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….85

 

4-2-4-4-1-2 الطاغین…………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..86

 

4-2-4-4-1-3 احقاب…………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….86

 

4-2-4-4-1-4 غسّاق………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………87

 

4-2-5 معناشناسی آیات 31 تا 37 سوره…………………………… ………………………………………………………………………………………..88

 

4-2-5-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………. ……………………………………………………………………………………..89

 

4-2-5-1-1 آواهای انفجاری………………………………………………… ………………………………………………………………………………………89

 

4-2-5-1-2 آواهای مجهور…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….89

 

4-2-5-2 معناشناسی صرفی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….90

 

4-2-5-2-1جمله اسمیه………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..90

 

4-2-5-3 معناشناسی نحوی…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………91

 

4-2-5-3-1 تقدیم و تاخیر……………………………………………………… …………………………………………………………………………………..91

 

4-2-5-4 معناشناسی واژگانی……………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..93

 

4-2-5-4-1 معنای مفردات……………………………………………………… …………………………………………………………………………………..93

 

4-2-5-4-1-1 متقین…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….93

 

4-2-5-4-1-2 مفاز…………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………….95

 

4-2-5-4-1-3 کأس…………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..96

 

4-2-5-4-2 الفاظ مترادف…………………………………………………………. …………………………………………………………………………………96

 

4-2-6 معناشناسی آیات 38 تا 40 سوره………………………………… …………………………………………………………………………………100

 

4-2-6-1 معناشناسی آوایی…………………………………………………….. …………………………………………………………………………………101

 

4-2-6-1-1 آواهای مجهور…………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….101

 

4-2-6-1-2 آواهای انفجاری…………………………………………………… …………………………………………………………………………………101

 

4-2-6-2 معناشناسی صرفی……………………………………………………. ………………………………………………………………………………..102

 

4-2-6-2-1 مفرد و جمع آوردن کلمات…………………………………. …………………………………………………………………………………102

 

4-2-6-3 معناشناسی نحوی………………………………………………….. …………………………………………………………………………………..103

 

4-2-6-3-1 ذکر…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………103

 

4-2-6-3-2 تکرار…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………104

 

4-2-6-4 معناشناسی واژگانی………………………………………………. ……………………………………………………………………………………104

 

4-2-6-4-1 معنای مفردات………………………………………………………. ……………………………………………………………………………….104

 

4-2-6-4-1 کافر…………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………104

 

4-2-6-4-2 الفاظ مترادف…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………105

 

4-2-6-4-3 الفاظ متضاد…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………..107

 

4-2-6-4-4 شمول معنایی……………………………………………………… …………………………………………………………………………………109

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1 نتایج……………………………………………………………………………. ……………….111

 

5-2 پیشنهادات…………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….114

 

منابع عربی……………………………………………… ……………………………………………………………………………………….. 115

 

منابع فارسی…………………………………….. …………………………………………………………………………………………. 118

 

مقالات……………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

 

چکیده

 

زبان، مهمترین وسیله ارتباط بشری می باشد که نظامی قراردادی از نشانه‌هایی است که معانی و مفاهیم را از طریق آوا در قالب واژه و جمله آشکار می سازند. بهترین ابزار برای شناخت معانی و مفاهیم، معناشناسی است که از شاخه های مهم زبان شناسی محسوب می شود. در واقع معناشناسی، دانشی است که به شرح و تفسیر واژگان و جمله ها می پردازد. در بحث معناشناسی،  چهار شکل: آوا، صرف، نحو و واژگان، نقش به سزایی در کشف معنا ایفا می کنند. این عناصر مذکور، تأثیر مستقیمی بر مطالعات معناشناسی زبان قرآن دارند. از آنجا که تک تک حروف، کلمات و جملات قرآن از جنبه زیبایی، بی نظیر و در القای معانی، با شکوهند و این زیبایی و شکوه در رساندن معنای آیات کمک شایانی می کند، لذا پژوهشگر در صدد معناشناسی یکی از سوره های قرآن برآمده است. از میان سور مختلف، سوره نبأ به جهت فشردگی آیات که خصیصه سور مکی می باشد، دارای بلاغت و دلالت خاصی در معنا می باشد و به جهت تأثیری که معناشناسی در هر چهار شکل می تواند بر معنای آیات این سوره داشته باشد، مورد تحلیل قرار می گیرد. همچنین به تحلیل دیدگاه های نوین صاحب تفسیر پرتوی از قرآن، پیرامون واژه ها، آواها و ساختار صوری الفاظ و ارتباط آنها با معنای آیات پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که هر یك از واژه‏ها در جایگاه مخصوص خود به گونه‏اى ‏قرار گرفته است كه قابل تغییر و تبدیل نخواهد بود. به گونه‏اى كه اگر كلمه‏اى را از جاى خود برداشته، خواسته باشیم‏ كلمه دیگرى را جایگزین آن كنیم كه تمامى ویژگى‏هاى موضع كلمه اصل را ایفا كند، یافت نخواهد شد.

 

مقدمه

 

زبان، مهمترین، مؤثرترین، شایع ترین و پردلالت ترین وسیله ارتباط بشری می باشد که نظامی قراردادی از نشانه‌ها است که این نشانه ها معانی و مفاهیم را از طریق آوا در قالب واژه و جمله آشکار می سازند. بهترین ابزار برای شناخت معانی و مفاهیم، معناشناسی است که از شاخه های مهم زبان شناسی محسوب می شود. از جمله اساسی ترین مباحث در تمامی رشته های زبان شناسی، بررسی میزان تعبیر و رسایی درون مایه ها به مخاطب جهت درک و فهم است و از این لحاظ همه رشته های زبان شناسی به گونه ای به معناشناسی مرتبط می باشد. در واقع معناشناسی یا علم الدلالة دانشی است که به شرح و تفسیر واژگان و جمله ها می پردازد و از انواع شیوه های دال بر معنا از نوع زبانی گرفته تا غیر زبانی مانند: حرکات، اشاره ها، حالت ها، رنگ ها، صداهای غیر زبانی و هر اشاره ای که به نوعی موجب ارتباط اجتماعی گردد، بهره می جوید.

 

یک R- مدول ­راست M درون­برپوشا گفته­ می­شود هرگاه به ­ازای­ هر زیر­مدول غیرصفر N از M همریختی غیرصفرپوشایی از M  به N موجود باشد. بنابر قضیه اول یکریختی و با توجه به این

 

نکته که  یک مدول اصلی یکریخت با  R/Iاست ، حلقه R یک حلقه­ pri  است اگر و تنها اگر مدول R_R درون­برپوشا باشد. دوگان این مطلب به­نام هم­درون­برپوشایی توسط قربانی ارائه شده­است. R – مدول M هم­درون­برپوشا گفته­ می­شود هرگاه به ­ازای­ هر زیر­مدول سره N از M  همریختی غیرصفر یک ­به ­یکی از M/N  به M موجود باشد.

 

در این پایان­نامه مفهوم هم­درون­بر­پوشایی، قضایای مربوطه و دوگان­ آن تحقیق می­شود که برگرفته از مرجع ]3[ می­باشد.

 

1-2. تعاریف وقضایای مقدماتی

 

        در سراسر این پایان­نامه حلقه­ها شرکت­پذیر و یکدار می­باشند. (تمام مدول­ها مدول راست می باشند.) درابتدا یادآوری، سپس تعاریف اولیه و بعد قضایای مقدماتی به صورت نکته و لم بیان می­شود.

 

 

 

یادآوری

 

     فرض­کنید R یک حلقه باشد.R  – مدول M را ساده گویند اگر زیرمدول غیربدیهی نداشته باشد. مدول M نیم­ساده نامیده ­می­شود اگر هر زیرمدولش یک جمعوند آن باشد.

 

     زیرمدول L از M اساسی ­نامیده ­می­شود و می­نویسیم ­Lv_ess M هرگاه به ­ازای هر  N £ M اگر L ∩ N = 0 ، آنگاه =0 N . به­طور معادل L v_ess M  اگر و تنها اگر به ­ازای­ هر عنصر ناصفر xÎM ، rÎR موجود باشد به­طوری­که  0 ¹ xrÎ L .

 

      زیرمدول K از M زاید ­نامیده­ می­شود و می­نویسیم K<< M ، ­هرگاه به ­ازای هر  N £ M  اگرK + N = M   آنگاه = M  N.

 

      فرض کنید M  یک R- مدول راست باشد، X زیرمجموعه­ای از M و Y هم زیرمجموعه­ای از R ، پوچساز راست X در R  با r_R (X) و پوچسازچپ Y در  M با l_M (Y)  نمایش داده­  می­شود و تعریف می­کنیم :

 

r_R (X) = { r Î R : X r = 0 }            l_M (Y) ={ m Î M : mY = 0 }

 

همچنین برای S- مدول چپ N ، r_N (Z) وl_S (W)  به­طور مشابه برای هر Z Í S و هر

 

W Í N به صورت زیر تعریف می­شود :

 

r _N  (Z) ={ n Î N : Z n = 0 }           l _S (W) = { s Î S : sW = 0 }

 

  اگر  X = {a}، آنگاه پوچساز راست آن با  r_R (a )  نشان داده­ می­شود و داریم :  

 

 r_R (a)= r_R (X) و نیز   l_R (a)= l_R (X).

 

با استفاده از قضیه 2-15 از مرجع [1] نتایج زیر را داریم :

 

اگر A و B دو زیرمجموعه R – مدول راست M  باشند و AÍ B آنگاه r_R (B) Í r_R (A) . بوضوح Í l_M (r_R (A)) A و می­توان نتیجه گرفت (A))) Í r_R (A)  r_R (l_M (r_R . از سوی دیگر با قرار دادن  C= r_R (A)درC Í l_M (r_R ©) (به­ازای هرC Í R) داریم :

 

 r_R (A) Í r_R(l_M (r_R (A)))پس (A))) Í r_R (A)  r_R (l_M (r_R ؛

 

در نتیجه(A))) = r_R (A)  r_R (l_M (r_R .

 

 به طریق مشابه اگر I و J دو زیرمجموعه R باشند و I Í J ، آنگاه l_M (J) Í l_M (I)  . بوضوح

 

I Í r_R (l_M (I)) و می­توان نتیجه گرفت :  l_M (r_R (l_M (I)))=l_M (I) .

 

       اگرM یک R -مدول و U یک کلاس از R – مدول­ها باشدTr (M ,U ) و Rej (M, U ) به­ صورت زیر تعریف می­شوند که زیرمدول­هایی از M می­باشند.

 

Tr (M ,U )=å { Im f | f : u_a →  M  ,   u_aÎ U برای برخی }

 

Rej (M, U )=∩ {ker f | f : M →  u_a  ,    u_aÎU  برای برخی }

 

اگر S مجموعه تمام R – مدول­های راست ساده باشد، به ­ازای هر R – مدول M،Soc (M_R)    بزرگترین زیرمدول نیم­ساده M است و با توجه به بخش 9 از مرجع [1]  به صورت زیر تعریف می­شود :

 

Soc(M_R) = Tr (M ,S) = å {K | است M یک زیرمدول ساده از K }

 

        = ∩ { L | L v_ess M }.

 

همچنین  R –  مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر  soc(M_R) = M_R .

 

ضمناً به سادگی دیده­ می­شود R –  مدول M نیم­ساده است اگر و تنها اگر زیرمدول اساسی غیر بدیهی نداشته ­باشد.

 

R      – مدول M پروژکتیو نامیده ­می­­شود هرگاه به ­ازای هر نمودار از R- همریختی­ها و  R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد ، R- همر­یختی→ A    M موجود باشد به­طوری­که نمودار زیر جابجایی باشد.

 

1-2-1. R –  مدول پروژکتیو M

 

یا به­طور معادل اگر هر دنباله دقیق کوتاه به صورت A→ B→ M → 0 0 →  شکافته شود ، آنگاه M پروژکتیو است.

 

R     – مدول M انژکتیو نامیده­ می­­شود هرگاه به­ ازای هر نمودار از R- همریختی­ها  و R- مدول­ها به صورت زیرکه سطر آن دقیق باشد، R – همر­یختی→  M   B موجود باشد به­طوری­که نمودار جابجایی باشد.  

 

1-2-2. R –  مدول انژکتیو M

 

همچنین R – مدول M انژکتیو است هرگاه به ازای هرایده­آل راست I از R ، هر همریختی

 

f : I→ M  را بتوان از R به M گسترش داد. (لم بئر)

 

1-2-3. R –  مدول انژکتیوM  (لم بئر)

 

 

تعاریف و قضایای زیر برای حلقه­ها و مدول­های راست بیان می­شود و به­طور مشابه برای مدول­های چپ نیز برقرار است.

 

تعریف 1-2-1. حلقه R، خود- انژکتیو راست نامیده­ می­شود، هرگاه R_R انژکتیو باشد.

 

تعریف 1-2-2. حلقه R، حلقه انژکتیو اصلی راست یا به ­اختصار P- انژکتیو راست نامیده­ می­شود، هرگاه به ­ازای هر aÎR  هر R – همریختی f :aR→ R_R    را بتوان به R– همریختی

 

:R_R→  R_R     گسترش داد .

 

تعریف1-2-3 . مجموعه عناصر منفرد R- مدول راست M  را با Z(M_R )  نشان می­دهیم  و تعریف می­کنیم :

 

Z(M_R ) = {mÎM |  r_R (m) v_ess R_R  }  £ M .

 

تعریف1-2-4 . R – مدولM، نامنفرد نامیده ­می­شود هرگاه Z(M_R ) = 0  و نیز منفرد نامیده می­شود هرگاه  Z(M_R ) = M .

 

تعریف1-2-5 . زیرمدول N ازR – مدول M ، کاملاً پایا نامیده ­می­شود هرگاه به ­ازای­ هر

 

ÎEnd (M_R )  f   داشته­ باشیم f(N) Í N  . 

 

1- 7- 2- گاو ………………………………………………………………………………………………………………….. 21

 

2- 7- 2- گوسفند…………………………………………………………………………………………………………… 22

 

3- 7- 2- اسب………………………………………………………………………………………………………………… 23

 

4-7- 2- بز……………………………………………………………………………………………………………………….. 23

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

5-7- 2- سگ………………………………………………………………………………………………………………….. 23

 

6- 7- 2- گربه…………………………………………………………………………………………………………………. 24

 

7- 7- 2- انسان……………………………………………………………………………………………………………….. 24

 

8- 2- بیماریزایی………………………………………………………………………………………………………….. 25

 

1- 8- 2- مکانیسم سقط جنین ……………………………………………………………………………………. 26

 

2-8- 2-  آسیب های وارده به جفت  ………………………………………………………………………….. 27

 

3- 8- 2- آسیب های وارده به جنین……………………………………………………………………………. 27

 

9-2 – یافته‌های كالبدگشایی………………………………………………………………………………………………… 31

 

10-2-خسارات اقتصادی نئوسپوروزیس در گاو………………………………………………………………….. 31

 

11-2- عوامل مستعد كننده………………………………………………………………………………………………… 33

 

1-11-2-  حضور سگ ها……………………………………………………………………………………………….. 33

 

2-11-2-  سایر گوشتخواران………………………………………………………………………………………….. 33

 

3-11-2-  میزبان‌های واسط به غیر از گاو……………………………………………………………………. 33

 

4- 11-2- چراگاه، علوفه و آب شرب……………………………………………………………………………. 34

 

5-11-2- سن گله…………………………………………………………………………………………………………… 34

 

6-11-2- خوردن شیر یا آغوز………………………………………………………………………………………… 34

 

7- 11-2- سرکوب ایمنی ……………………………………………………………………………………………… 34

 

8- 11-2- تراكم گله و ابعاد مزرعه……………………………………………………………………………….. 35

 

9-11-2- آب و هوا…………………………………………………………………………………………………………. 35

 

10- 11-2- تراكم جمعیت انسانی………………………………………………………………………………… 35

 

11-11-2- فصل و نژاد……………………………………………………………………………………………………. 35

 

12-11-2- پرورش………………………………………………………………………………………………………….. 35

 

12-2- ایمنی…………………………………………………………………………………………………………………………. 36

 

13-2- تشخیص…………………………………………………………………………………………………………………….. 37

 

1- 13-2- روش‌های سرولوژیك…………………………………………………………………………………….. 38

 

1- 1- 13-2- روش ایمونو فلورسنت آنتی بادی غیر مستقیم   (IFAT)……………. 40

 

2- 1- 13-2- روش آگلوتیناسیون مستقیم  (DAT) …………………………………………… 41

 

3- 1- 13-2- روش الایزا ……………………………………………………………………………………….. 42

 

4-1- 13-2- تست لاتکس آگلوتیناسیون (LAT)…………………………………………………. 42

 

2- 13-2 – روش های تشخیص بافتی………………………………………………………………………….. 46

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

1-2-13-2 –  هیستوپاتولوژی…………………………………………………………………………………… 46

 

2-2-13-2 –  هیستوشیمی……………………………………………………………………………………… 47

 

3-2- 13-2 – ایمنوهیستوشیمی……………………………………………………………………………. 47

 

3-13-2 –  تكنیك‌های مولكولی………………………………………………………………………………. 48

 

4- 13-2 – استفاده از  مدل های حیوانی……………………………………………………………….. 48

 

5-13-2 –  روش كشت سلول………………………………………………………………………………….. 49

 

6-13-2 – تشخیص تفریقی………………………………………………………………………………………. 50

 

14-2 – درمان……………………………………………………………………………………………………………………….. 50

 

15-2 – پیشگیری و کنترل………………………………………………………………………………. 51

 

16-2 – پروتئین های نوترکیب و اهمیت آنها………………………………………………………………………. 52

 

1-16-2 – سیستم های بیان ژن برای تولید پروتئین های نو ترکیب…………………………… 53

 

2-1-16-2 – سیستم های باکتریایی……………………………………………………………………………… 54

 

3-1-16-2- سیستمpET………………………………………………………………………………………………… 54

 

4-1-16-2 –  سیستم مخمری و قارچی ……………………………………………………………………… 54

 

5-1-16-2 – حشرات …………………………………………………………………………………………………….. 55

 

6-1-16-2  – سلول پستانداران …………………………………………………………………………………….. 55

 

فصل سوم: مواد و روش کار

 

 

1-3- طراحی پرایمرها…………………………………………………………………………………………………………… 58

 

2- 3- تهیه تاكی‌زوئیت نئوسپورا کانینوم……………………………………………………………………………. 58

 

3- 3- استخراج DNA از تاكی‌زوئیتهای نئوسپورا کانینوم خالص شده……………………………. 59

 

۴- ۳- تکثیر قسمتی از ژن NcSAG1 با روش PCR………………………………………………………… 60

 

5- ۳- خالص سازی باند مورد نظر از ژل آگاروز ………………………………………………………………… 61

 

6- ۳- اتصال Ligation) ) محصول PCR در پلاسمید pTZ57R …………………………………….. 62

 

7-3- تهیه ی سلول های پذیرا Competent cells)) از باکتری  E.coli GM2163 ……….. 62

 

٨-٣- وارد کردن پلاسمید به درون سلول باکتری ( (Transformation……………………………. 63

 

9-3- تأیید وجود پلاسمید حاوی قطعه ی ژن مورد نظر درون کولونی باکتری …………….. 63

 

۱۰- ۳- تعیین توالی پلاسمیدهای بدست آمده (Sequencing)………………………………………. 64

 

۱۱- ۳- برش قطعات حاوی NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a………………………………………… 66

 

۱-۱۱- ۳- برش NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a

 

 با آنزیم های NcoІ  و ІІІ Hind…………………………………………………………………………………… 67

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

12- ۳- اتصال قطعات برش خورده ی NcSAG1 و پلاسمید  pET-28a(Ligation)…….. 67

 

 -۱۳ ۳- تأئید وجود قطعه هدف NcSAG1)) درون پلاسمید  pET-28a………………………. 67

 

-۱۴ ۳- انتقال وكتورحاوی ژن موردنظر به داخل باكتری E.coli BL21 …………………………. 68

 

-۱۵ ۳- بررسی چند كولونی رشد كرده برای ارزیابی وجود ژن كلون شده……………………… 68

 

-۱۶ ۳- جداسازی پلاسمید SAG1-pET28 ……………………………………………………………………… 69

 

-۱۷ ۳- برش پلاسمید با آنزیمهای NcoІ و HindІІІ  و الكتروفورز محصول

 

 برای اطمینان از وجود قطعه مورد نظر در پلاسمید  ……………………………………………………….. 69

 

-۱۸ ۳- انتخاب یك یا دو كلون برای توالی یابی (برای حصول اطمینان

 

از توالی درست ژن)…………………………………………………………………………………………………. 69

 

-۱۹ ۳- پس از حصول اطمینان از توالی ژن، كلون مورد نظر برای بیان ژن

 

مورد استفاده قرار می گیرد…………………………………………………………………………………….. 69

 

۲۰-۳- خالص سازی (Purification) پروتئین های تولیدشده به فرم گنجیدگی های

 

 درون سلولی(Inclusion body) تحت شرایط دناتوره کننده…………………………………………….. 70

 

۲۱-۳- حل کردن (Solubilization)و بازتاخوردگی ( Refolding) پروتئین های

 

تولیدشده به فرم گنجیدگی های درون سلولی (Inclusion body)…………………………………… 71

 

۲۲- ۳- اندازه گیری غلظت پروتئین نوترکیب  NcSAG1به روش لوری………………………… 73

 

۲۳-۳- ارزیابی پروتئین نوتركیب خالص شده و بازتاخورده با استفاده از

 

SDS-PAGE  و وسترن بلاتینگ(Western Blotting)……………………………………………………… 74

 

۲۴- ۳- آزمایش وسترن بلاتینگ پروتئین ها……………………………………………………………………… 75

 

1-24- ۳-  بلاتینگ ……………………………………………………………………………………………………….. 75

 

2-24-3- مسدود سازی سطح کاغذ (Blocking)………………………………………………………… 75

 

3-24- ۳- اضافه کردن سرم ضد نئوسپورا……………………………………………………………………. 76

 

4-24- ۳- اضافه کردن آنتی بادی کنژوگه……………………………………………………………………. 76

 

5-24- ۳- اضافه کردن محلول سوبسترا………………………………………………………………………… 76

 

۲۵- ۳- پوشاندن (Coating) ذرات لاتكس با آنتی ژن نوتركیب NcSAG1……………………. 77

 

۲۶- ۳- جمع آوری نمونه های سرم……………………………………………………………………………………. 78

 

۲۷-۳- انجام تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT) )…………………………………………………………….. 78

 

۲۸-۳- انجام تست الایزا……………………………………………………………………………………………………….. 79

 

۲۹-۳- مقایسه ارزش تشخیصی تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT) )

 

 بر اساس آنتی ژن نوترکیب NcSAG1 با تست الایزا ………………………………………………………. 79

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل چهارم: نتایج

 

۱-۴- تکثیر قسمتی از ژن NcSAG1 با روش PCR…………………………………………………………. 81

 

۲-۴- کلون کردن ژن NcSAG1 در پلاسمید pTZ57R/T………………………………………………. 82

 

۳-۴- استخراج پلاسمید از کلون 2163 E.coli GM حاوی قطعه ژنی مورد نظر

 

در پلاسمید pTZ57R/T………………………………………………………………………………………………………… 83

 

۴-۴- برش پلاسمید حاوی قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  (کلون 2821)

 

با آنزیم ІІІ Hind …………………………………………………………………………………………………………………. 84

 

۵-۴- برش قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  بریده شده با آنزیم ІІІ Hind، بوسیله

 

 آنزیم NcoІ……………………………………………………………………………………………………………………………. 85

 

۶-۴- خالص سازی قطعه ژنی و پلاسمیدpET-28a  بریده شده با آنزیم های

 

 ІІІ Hind و NcoІ…………………………………………………………………………………………………………………. 86

 

۷-۴- کلون کردن قطعه ژنی NcSAG1 بریده شده در پلاسمید pET-28a

 

 بریده شده با همان آنزیم ها………………………………………………………………………………………………… 87

 

۸-۴- نتایج بیان پروتئین نوتركیب………………………………………………………………………………………. 88

 

۹-۴- نتایج خالص سازی پروتئین نوترکیب تولیدشده به فرم

 

 گنجیدگی های درون سلولی……………………………………………………………………………………………….. 91

 

۱۰-۴- نتایج اندازه گیری غلظت پروتئین نوترکیب NcSAG1 به روش لوری……………….. 93

 

۱۱-۴- نتایج حاصل از وسترن بلاتینگ پروتئین نوترکیب خالص شده

 

 تحت شرایط دناتوره کننده…………………………………………………………………………………………………… 94

 

۱۲-۴- نتایج حاصل از الکتروفورز و وسترن بلاتینگ پروتئین نوترکیب بازتاخورده………… 95

 

۱۳-۴- نتایج حاصل از تست لاتكس آگلوتیناسیون……………………………………………………………. 95

 

فصل پنجم: بحث

 

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………. 103

 

فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………….. 104

 

مقدمه

 

  نئوسپورا کانینوم تك یاخته اجباری داخل سلولی از شاخه آپی کمپلکسا ، اولین بار توسط برکاس و همكارانش (۱٩۸۴) توصیف شد. دوبی و همكاران (۱٩۸۸) این تک یاخته را برای اولین بار از سگ ها جدا و نامگذاری كردند (Dubey et al. 1988a,b) سپس مشخص شد كه میزبان نهائی نئوسپورا کانینوم، سگ است (Holmdahl and Mattsson 1996; Lindsay et al. 1995  Basso et al. 2001;).

 

نئوسپورورزیس از علل اصلی سقط جنین گاو است، از این رو با سقط ‌، مرده زائی، تولدگوساله ضعیف یا همراه با عفونت دائمی و كاهش تولید شیر ضررهای اقتصادی قابل توجهی ایجاد می كند. انتشار عفونت در گاو با انتقال تاكی زوئیت از مادر به جنین و یا با خوردن آب و غذائی آلوده به اووسیست انگل صورت می گیرد 1999, Trees et al. 1999; Romero et al. 2004) Dubey).

 

مطالعات انجام شده در برخی كشورها حاكی از این است كه ۴۲-۱۳ درصد جنین های سقط شده در گاوها به این انگل آلوده هستند (Dubey and Lindsay 1993; Dubey et al. 2006 ). نئوسپورا کانینوم علاوه بر گاو ، سایر گونه های اهلی چون اسب، گوسفند، بز، شتر، سگ، گربه و سگ سانان وحشی را آلوده می كند (Dubey 2003; Gondinm 2006 ).

 

نئوسپوروزیس انتشار جهانی داشته و از بسیاری از كشورهای جهان گزارش شده است، ایران نیز از این قائده مستثنی نیست. در بررسی آلودگی نئوسپورا کانینوم در گاوهای شیری سقط كرده، رزمی و همكاران (۲۰۰۶) اولین مورد سقط جنین گاوی را در مشهد گزارش كردند و ۱۸/۱۵درصد نمونه های سرمی گاوها در تست  IFAمثبت بودند

 

(et al. 2007; Sadrebazzaz et al. 2004  Razmi).

 

با توجه به گزارشاتی مبنی بر وجود آلودگی در گاوهای كشور و خسارات اقتصادی حاصله بر صنعت گاوداری، طراحی و ارزیابی تستهای تشخیصی حساس و اختصاصی كه توانایی تشخیص حیوانات آلوده را به منظور كنترل نئوسپورا کانینوم در سطح گله داشته باشند ضروری به نظر می رسد.

 

از زمان شناسایی نئوسپورا کانینوم تاكنون روشهای تشخیصی زیادی برای شناسایی آلودگی دامها به این انگل ابداع شده است. از این میان می توان به روشهای هیستوپاتولوژی، ایمونوهیستوشیمی، سرولوژی، مولكولی، كشت سلولی و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی اشاره نمو د

 

(2003 Dubey and Schares 2006 ; Dubey and Lindsay 1993; Dubey et al. 2006; Dubey )

 

تشخیص قطعی بر اساس آزمایش ایمونوهیستوشیمی بافتهای آلوده است. این روش معمولاﹰ برای تأیید سایر روشها و نیز برای تفکیک نئوسپورا کانینوم از توکسوپلاسما گندئی استفاده شده اما روشی وقت گیر بوده و تفسیر نتایج آن مشکل است

 

 (Dubey and Lindsay 1993; Jones 1996; Romand et al. 1998; Dubey and ;Schares 2006; Dubey 2003).

 

تشخیص آلودگی عمدتا با روشهای سرولوژیکی، به عنوان ابزار مهمی برای بررسی های کلینیکی و اپیدمیولوژیکی، انجام می شود (et al. 2007 Silva).

 

آزمایشات سرولوژیك دارای این مزیت هستند که قبل از مرگ دام قابل انجام بوده و اطلاعات کافی در مورد مرحله آلودگی فراهم می سازند (Dubey and Schares 2006). از آنجایی که تنها نشانه در معرض قرار گرفتن با نئوسپورا کانینوم، حضور آنتی بادی های اختصاصی در سرم گاو است، روشهای مختلف سرولوژیک برای تشخیص آنتی بادی به کار گرفته شده که شامل  IFAT، انواع الایزا وDAT هستند (et al. 1997 Williams  Romand et al. 1998;  Packham et al. 1998; Paré et al. 1995a;  Lally et al. 1996;  Conrad et al. 1993a;   Björkman and Lunden 1998; ). در این روشها از تاکی زوئیت کامل یا آنتی ژن های مشتق شده از تاکی زوئیت استفاده می شود که به علت واکنش متقاطع با سایر انگلهای مربوطه مانند توکسوپلاسما گندئی باعث واکنش مثبت کاذب می شود

 

(et al. 1993b; Dubey and Lindsay 1993 Conrad et al. 2003; ; 1999 Chahan Bjorkman and Uggla ). همچنین به علت نیاز این آزمایشات به استفاده از مقادیر زیاد آنتی ژنهای مشتق شده از کشت سلولی، اغلب تهیه آنتی ژن و استاندارد کردن آن مشکل است و به دلیل تفاوت در میزان بقایای سلول میزبان بر اختصاصیت و تکرارپذیری نتایج تست تاثیر می گذارد (Lally et al. 1996;  Jiang et al. 2008;  al. 1996;   et Baszler). بنابراین ضروری است که تست تشخیصی مطمئن، حساس و اختصاصی با استفاده از آنتی ژن های اختصاصی نئوسپورا کانینوم طراحی شود.

 

آنتی ژن های نوترکیب درمقایسه با آنتی ژن های کامل، مزایای بیشتری دارند زیرا اولا به آسانی درحجم زیاد تهیه می شوند و ثانیا به راحتی برای آزمایشات تشخیصی استاندارد می شوند. بنابراین با به كارگیری این آنتی ژن ها، نیازی به آنتی ژن های مشتق شده از کشت سلولی نیست (et al. 2003; Louie et al. 1997  Chahan).

 

تاکنون چندین آنتی ژن نئوسپورا کانینوم شناسایی شده اند که اغلب آنها شامل
پروتئین هایی هستند که روی سطح مراحل مهاجم انگل ظاهر می شوند مانند  NcSAG1و  NcSRS2که از آنتی ژن های سطحی ایمونودومینانت اصلی هستند
(immunodominant surface antigens  major). علاوه بر این ، آنتی ژن هایی نیز هستند که بطور موقتی روی سطح تاکی زوئیت های انگل ظاهر می شوند مانند محتویات میکرونم، راپتری و گرانولهای متراکم. این ها ارگانل های ترشحی در ناحیه قدامی مراحل مهاجم انگل هستند و در واکنشهای فیزیکی مستقیم بین انگل و سلول میزبان نقش دارند
( Soldati et al. 2001; Sonda et al. 2000et al. 1998; Nishikawa et al. 2001a;b;  Liddell Lally et al. 1997;  Boothroyd 2000; Dubremetz et al. 1998; Hemphill et 1997 Black and ).  

 

اگرچه NcSAG1 و  NcSRS2 بطور واضح با همتاهای خود در توکسوپلاسما گندئی (TgSAG1 و TgSRS2) هومولوگ هستند اما میزان تشابه توالی به اندازه ای نیست که باعث بروز واکنش متقاطع شود، از این رو به عنوان مارکرهای تشخیصی عالی برای تمایز موثر بین نئوسپورا کانینوم و توکسوپلاسما گندئی قابل استفاده هستند (Howe et al. 1998). همچنین پاسخهای ایمنی القاء شده توسط این آنتی ژن های سطحی، آنها را به مارکرهای ایده آل برای تشخیص سرولوژیکی آلودگی به نئوسپورا کانینوم و تهیه واکسن تبدیل كرده است

 

Chahan et al. 2003; Gaturaga et al. 2005; Howe et al. 1998; Liu et al. 2007; Pinitkiatisakul et al. 2005 ) Ahn et al. 2003; ).

 

تست الایزا با استفاده از آنتی ژن های tNcSRS2 -GST و GST-NcSAG1t برای تشخیص نئوسپورا کانینوم طراحی و مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج نشان می دهد که این تست، حساسیت و اختصاصیت بالایی دارد و واکنش متقاطعی با سرم مثبت  توکسوپلاسما گندئی ندارد Liu et al. 2007 ; Pinitkiatisakul et al. 2005; Hemphill et al. 1997; l Gaturaga et al. 2005;  Ahn et al. 2003; ).

 

اكثر تستهای تشخیصی به صورت كیت های تجاری وارداتی، پرهزینه و وقت گیرهستند و به مواد و ابزارخاصی نیز نیاز دارند که آن ها را برای کاربرد فیلدی و کلینیکی نامناسب می سازند (et al. 2005  Chahan et al. 2003; Liao )، از این رو طراحی و ارزیابی تست تشخیصی با حساسیت و اختصاصیت بالا كه به ابزار اختصاصی پیشرفته نیاز نداشته باشد و در عین حال سریع و آسان انجام شود ضروری است.

 

 تست لاتکس آگلوتیناسیون LAT)) یکی از راحت ترین تستهای تشخیصی است و در حال حاضر به عنوان یک تست تجاری در دسترس برای تشخیص توکسوپلاسما گندئی استفاده می شود ( et al. 2004  Huang). در تحقیقی از تست لاتکس آگلوتیناسیون LAT)) با  آنتی ژن نوترکیب TgMIC3 برای تشخیص سرولوژیکی توکسوپلاسما گندئی استفاده شده که به علت اختصاصیت بالا ، کاربرد سریع و ساده،کم هزینه بودن و مناسب  برای استاندارد شدن، روش تشخیصی مناسبی گزارش شده است (Jiang et al. 2008). تاکنون از این تست برای تشخیص نئوسپورا کانینوم استفاده نشده ولی از آنجایی که TgMIC3 هومولوگ NcMIC3 است و با سرم گاو آلوده به نئوسپورا کانینوم واکنش متقاطع می دهد ) Jiang et al. 2008)، در تحقیق حاضر از NcSAG1 نوترکیب به عنوان آنتی ژن برای تشخیص آنتی بادی ضد نئوسپورا کانینوم در گاو استفاده شد (2005 et al.  Chahan et al. 2003; Liao).

 

هدف از این تحقیق طراحی و استاندارد کردن تست لاتكس آگلوتیناسیون LAT)) بر اساس آنتی ژن نوترکیب   NcSAG1 برای تشخیص سرولوژیکی نئوسپورا کانینوم و مقایسه ی ارزش تشخیصی این تست با کیت تجاری الایزا است.

 

کلیات

 

1-2- تاریخچه

 

 نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum)  تک یاخته داخل سلولی اجباری از شاخه آپی کمپلکسا (Apicomplexa) و بسیار شبیه توکسوپلاسما گندئی (Toxoplasma gondii) است. در ابتدا در سگ های نروژی دارای علائم عصبی مانند آنسفالیت و فلجی اندام های حركتی انگلی شبیه به توكسوپلاسما گندئی گزارش شد (Bjerkas et al. 1984). سپس انگل در سال 1987 در گوساله های مبتلا به میلوآنسفالیت مشاهده گردید ( Anderson et al. 2000).

 

در یك مطالعه گذشته نگر مقاطع آسیب شناسی، نشانه های بالینی و اطلاعات آزمایشگاهی ثبت شده از 23 سگ نروژی كه در آنها یك بیماری مانند توكسوپلاسموزیس تشخیص داده شده بود را مورد بررسی و با میكروسكوپ نوری و الكترونی مورد مطالعه قرار دادند. در 13 مورد عامل بیماری توكسوپلاسما گندئی تشخیص داده شد، اما در 10 مورد دیگر از سگ ها یك جنس جدید به نام نئوسپورا و گونه ای به نام نئوسپورا كانینوم كه از نظر ساختمانی و آنتی ژنی متفاوت از توكسوپلاسما گندئی بود، تشخیص داده شد. به این دلیل این انگل نئوسپورا نام گرفت كه از لحاظ سیر تكاملی و ریخت شناسی مشابه با سایر اعضای دسته اسپوروزوآ (Sporozoea) بود و چون برای اولین بار تشخیص داده می شد انگل هاگ دار جدید یا نئوسپورا نام گرفت (2003b; Dubey et al. 1988 Dubey).

 

تا مدت ها سیر تكاملی این انگل كاملاً روشن نبود و میزبان نهایی آن شناسایی نشده بود و تنها حدس زده می شد كه به دلیل شباهت هایی كه با خانواده ساركوسیستیده (Sarcocystidae) دارد باید میزبان نهایی آن یك گوشتخوار باشد. محققین تعداد زیادی از حیوانات و پرندگان را با مرحله كیستی انگل به طور تجربی آلوده كردند، اما نتوانستند اووسیست های انگل را به دست بیاورند و همچنان میزبان نهایی ناشناخته بود تا در یك بررسی اووسیست های انگل از دو قلاده سگ كه به طور طبیعی آلوده شده بودند، جدا شد و سگ به عنوان میزبان نهایی انگل معرفی شد. مدتی بعد نیز اووسیست های این انگل را از مدفوع چند قلاده كایوت جدا كردند و كایوت نیز به عنوان میزبان نهایی انگل مطرح شد
 (Dubey 1992; Haddad et al. 2005 ).

 

از سال 1984 تا كنون شاهد پیشرفت های فراوانی در زمینه یافته های جدید نئوسپورا بوده ایم، به طوری كه تا كنون مقالات زیادی در زمینه های مختلف نئوسپوروزیس از نقاط مختلف جهان منتشر شده است. در ایران نیز اولین بار سقط ناشی از نئوسپورا كانینوم در مشهد توسط رزمی و همكاران (2007) گزارش شد (Razmi et al. 2007 Dubey1999 b; ).

 

2-2– طبقه بندی انگل

 

تک یاخته نئوسپورا کانینوم در شاخه آپی کمپلکسا، رده اسپوروزوا، راسته اوکوکسیدیدا (Eucoccidiidae) ، خانواده سارکوسیستیده، تحت خانواده توکسوپلاسماتینه (Toxoplasmatinae) و جنس نئوسپورا قرار دارد (1999 Hemphill).

 

3-2- سیر تکاملی و ساختمان انگل

 

 نئوسپورا کانینوم انگل دو میزبانه اجباری است (شكل 1-2). سگ و کایوت تنها میزبان های نهایی شناخته شده برای نئوسپورا کانینوم هستند. سگ ها می توانند هم میزبان واسط و هم میزبان نهایی انگل باشند. سیر تكاملی انگل به سه مرحله تاکی زوئیت، برادی زوئیت و اووسیست تقسیم می شود (et al. 2006 Dubey 2003b; Dubey  ).

 

1-1-2. تحلیل‌و‌بررسی                                                                                11

 

 

• 3جمع بندی 13‌

 

1-2‌. ظن‌در‌قرآن                                                           ‌                     14

 

 

• 1.‌بررسی‌آیه‌46‌ بقره 15 ‌

 

‌‌1-2-2‌جمع بندی                                                                      17 ‌

 

1-3‌. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اصول                                                               18 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌1-3-1‌. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اصول                                                       20      ‌

 

‌‌‌‌‌‌1-3-2‌. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اصولی                                                     21

 

1-4‌. ظن‌در‌اصطلاح‌علم‌اخلاق                                                        24 ‌

 

‌‌‌‌‌1-4-1‌. تعریف‌ظن‌در‌علم‌اخلاق                                                      ‌24

 

‌‌‌‌‌1-4-2‌. عناوین‌مرتبط‌با‌ظن‌اخلاقی                                          ‌          25

 

‌1-5. اقسام ظن به حسب حکم تکلیفی                                                   26

 

1-5-1. تقسیم‌ظن‌بر‌5‌حکم‌تکلیفی                                                   26 ‌

 

2-5-1. تقسیم‌ظن‌بر‌4‌حکم‌تکلیفی                                                    27 ‌

 

فصل دوم: عدم حجیت ظن اصولی

 

2-1‌. مقدمه                                                                                   32‌

 

2-2‌. ادله‌ی‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن                                              35 ‌

 

‌‌‌‌‌2-2-1‌. کتاب                                                                            36     ‌

 

‌‌‌‌‌2-2-2‌. سنت                                                                   37            ‌

 

‌‌‌‌‌2-2-3‌. وجدان‌و‌حس                                                                  40

 

‌‌‌‌‌2-2-4‌. وجه‌الزامی                                                                     ‌  41

 

‌‌‌‌‌2-2-5‌. دلیل‌عقلی                                                                      43 ‌

 

2-3‌. رد‌ادله‌ی‌عدم‌حجیت‌ظن                                                                44

 

‌‌‌‌‌2-3-1‌. رد‌کتاب                                                                      44 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1‌. بررسی‌آیه‌«ان‌الظن‌لا‌یغنی‌من‌الحق‌شیئا»                                      46

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1-1‌. معنای‌حق‌و‌ظن                                               46 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌2-3-1-1-2‌. حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه                                         47 ‌

 

‌‌‌‌‌2-3-2‌. رد‌سنت                                                                    51 ‌

 

‌‌‌‌‌2-3-3‌. رد‌وجدان‌و‌حس                                                            51 ‌

 

‌‌‌‌‌2-3-4‌. رد‌دلیل‌عقل                                                                 51 ‌

 

2-4‌. پاسخ‌قائلین‌به‌عدم‌حجیت‌مطلق‌ظن                                             52 ‌

 

2-5. جمع بندی                                                                             54

 

فصل سوم: حجیت ظن اصولی

 

3-1‌. دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله                                                  56 ‌

 

3-2‌. دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن                                                         57 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-2-1‌. دلیل‌انسداد                                                                 58 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-2-2‌. لزوم‌ترجیح‌راجح                                                          59 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-2-3‌. وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون                                                    60‌ ‌

 

3-3‌. دلیل‌بر‌حجیت‌ظنون‌خاصه                                                      61 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-3-1‌. دلیل‌عمل‌به‌ظن‌مظنون‌الحجیه                                              64 ‌

 

3-4. رد‌ادله‌ی‌حجیت‌ظن                                                             65 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-4-1‌. رد‌دلیل‌برحجیت‌ظن فی الجمله                                          66 ‌

 

‌‌‌‌‌‌3-4-2‌. رد‌دلیل‌بر‌حجیت‌مطلق‌ظن                                                 70 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1‌. رد‌دلیل‌انسداد                                                       70 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1-1‌. رد‌صغرای‌دلیل                                                70 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-1-2‌. رد‌کبرای‌دلیل                                                 72 ‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-2.‌رد‌لزوم‌ترجیح‌راجح                                                 74‌

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3‌. رد‌وجوب‌دفع‌ضرر‌مظنون                                          75

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3-1‌. رد‌مقدمه‌ی‌دلیل                                               76

 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌3-4-2-3-2‌. رد‌اجتهاد‌ظنی                                                 78 ‌

 

3-5‌. جمع بندی                                                                      84 ‌

 

فصل چهارم: ظن اخلاقی

 

 

4-1‌. سوء‌ظن                                                                           89 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-1‌. تعریف‌سوء‌ظن                                                                  89 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-2‌. شاخه‌های‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                    90‌

 

4-1-2-1‌. سوء‌ظن‌به‌خدا‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                           91

 

4-1-2-2‌. سوء‌ظن‌به‌پیامبر‌و‌اولیاء‌الهی‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                      93‌

 

4-1-2-3‌. سوء‌ظن‌به‌مومنان‌و‌عدم‌حجیت‌آن                                        94‌

 

4-1-2-4‌. سوء‌ظن‌به‌غیر‌مومنان‌و‌حجیت‌آن                                         95‌

 

4-1-2-. 5‌سوء‌ظن‌نسبت‌به‌خود‌و‌حجیت‌آن                                        95 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-3‌. مراتب‌سوء‌ظن‌و‌حجیت‌آن                                                      96 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-4‌. منشأ‌سوء‌ظن                                                                     97 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-5‌. پیامدها‌و‌آثار‌سوء‌ظن                                                            99 ‌

 

‌‌‌‌‌4-1-6‌. موارد‌استثناء‌و‌حجیت‌آن                                                         104

 

4-2‌. حسن‌ظن‌و‌ادله‌ی‌حجیت‌آن                                                      108 ‌

 

4-3.‌ مهم‌ترین‌دلیل‌عدم‌حجیت‌سوء‌ظن‌، بررسی‌آیه «إجتنبوا‌کثیرا من‌الظن ان بعض الظن اثم»       110 ‌

 

‌4-3-1.‌ حیطه‌ی‌موضوعی‌آیه                                                            110 ‌

 

‌‌‌‌4-3-2‌. نوع‌ظن‌منهی‌عنه                                                                 112‌ ‌

 

‌‌‌‌4-3-3‌. مراد‌از‌«کثیرا»                                                                     114 ‌

 

‌‌‌‌4-3-4.‌ «إن‌بعض‌الظن‌اثم»                                                               117 ‌

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

3-3 -فواصل اطمینان همزمان با استفاده از روش نمونه گیری یک مرحله ای………………. 47

 

3-4-مقایسه مقادیر بحرانی روش لم و بانفرونی ………………………………………………………………… 50

 

3-5- مثال ………………………………………………………………………………………………………………. 51

 

 فهرست منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………… 63

 

پیوست

 

برنامه شبیه سازی………………………………………………………………………………………………………… 67

 

مقدمه

 

فرض کنید  جامعه داریم که جامعه -ام دارای توزیع نمایی دوپارامتری با تابع چگالی زیر باشد

 

جائیکه   ها پارامترهای مقیاس و  ها پارامترهای مکان می باشند. فرض کنید از کل  جامعه ،  جامعه مربوط به گروه تیمار و  جامعه مربوط به گروه کنترل باشند . در این فصل به بررسی کاربرد توزیع نمایی دوپارامتری، تاریخچه، نتایج موردنیاز، نمونه گیری دومرحله ای وآزمون نمایی بودن ونابرابری پارامترهای مقیاس به همراه مفاهیم اولیه می پردازیم.

 

1-1- کاربرد توزیع نمایی

 

توزیع نمایی دارای کاربردهای متعددی در زمینه های آزمایشگاهی شیمی ، داروسازی و کشاورزی می باشد که در زیر به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم :

 

1-در قابلیت اعتماد پارامتر مکان توزیع نمایی دوپارامتری به عنوان زمان گارانتی قطعه الکتریکی و پارامتر مقیاس به عنوان متوسط طول عمر استفاده می شود.

 

2-در نظریه صف ، توزیع نمایی برای زمان بین مراجعه کنندگان استفاده می شود .

 

3-در مطالعات زیست شناسی پارامتر مکان ، دوره پنهان بیماری و پارامتر مقیاس مدت زمان بیماری علاوه بر مدت زمان پنهان بیماری نامیده می شود.

 

1-2-تاریخچه

 

  در سال  روش مقایسه چندگانه با کنترل تحت نابرابری را برای حالتی که در آن  پارامتر مقیاس نامعلوم و نابرابر باشندرا پیشنهاد دادند.  وهمکاران در سال  روش مقایسه چندگانه با کنترل را برای حالتی که  پارامتر مقیاس با هم برابر باشند یعنی  پیشنهاد دادند.برای مقایسه چندین پارامترمکان توزیع نمایی با بیش از یک کنترل، با فرض برابری پارامترهای مقیاس،  در سال  روش هایی برای تشکیل فواصل اطمینان یک طرفه و دوطرفه را ارائه دادند.

 

1-3-نتایج مورد نیاز

 

در ادامه نتایج و مباحثی که در ادامه پایان نامه مورد نیاز می باشد را مورد بررسی قرار
می دهیم .

 

قضیه(1-1)

 

 اگر  یک نمونه تصادفی  تایی از جامعه نمایی دوپارامتری با پارامتر مکان  و پارامتر مقیاس

 

 باشد در این صورت داریم :

 

الف :  دارای توزیع کای اسکور با  درجه آزادی است .

 

ب :  دارای توزیع نمایی استاندارد می باشد.

 

پ :  از یکدیگر مستقل هستند.

 

ج :   دارای توزیع  با  درجه آزادی است.

 

جائیکه :

 

اثبات :

 

ابتدا با استفاده از روش تابع توزیع نشان می دهیم که  (کوچکترین آماره

 

ترتیبی) دارای توزیع نمایی دوپارامتری  می باشد.

 

ابتدا تابع توزیع متغیر تصادفی  را بدست می آوریم.

 

     بنا به مستقل و هم توزیع بودن  داریم.

 

با مشتق گیری از  نسبت به  داریم :

 

بنابراین :

 

درنتیجه :

 

در این قسمت توزیع  را بدست می آوریم .

 

از قبل می دانیم که اگر  یک نمونه تصادفی تایی از توزیع نمایی دوپارامتری  باشد 

 

آن گاه متغیرهای تصادفی  دارای توزیع نمایی  می باشند . داریم :

 

برای پیداکردن توزیع  ابتدا توزیع ها را بدست می آوریم.اگر  یک نمونه تصادفی تایی از توزیع  جاییکه  باشد،آن گاه داریم :

 

برای اثبات رابطه فوق (رجوع شود به فصل اول پارسیان قسمت (ط))

 

فرض کنید  آماره های ترتیبی نمونه تصادفی  باشند. چگالی آماره های ترتیبی  به صورت زیر است .

 

نشان می دهیم متغیرهای تصادفی

 

مستقل و هم توزیع با توزیع  می باشند.

 

ژاکوبین تبدیل فوق برابر است با:

 

و به سادگی داریم :

 

پس

 

با توجه به اینکه حدود  ها به یکدیگر بستگی ندارد و تابع چگالی توأم آنها به صورت حاصل ضرب  تابع

 

چگالی نمایی با پارامتر  در آمده است ، بنابراین  ها از یکدیگر مستقل و هم توزیع ( با توزیع     )

 

می باشند .

 

به سادگی داریم :

 

با توجه به مطلب فوق

 

ویا

 

 

در نتیجه :

 

بنابراین :

 

در نتیجه توزیع  به صورت زیر خواهد بود .

 

برای اثبات قسمت (ب) داریم :

 

با استفاده از روش تابع توزیع داریم :

 

 جائیکه :

 

با استفاده از روابط بین توزیع ها داریم :

 

پس:

 

یعنی wدارای توزیع نمایی استاندارد می باشد.

 

برای اثبات قسمت (پ) داریم :

 

در قسمت های قبل نشان دادیم که برای یک  ثابت  دارای توزیع کای اسکور با  درجه

 

آزادی است پس یک آماره فرعی می باشد که توزیع آن به پارامتر مجهول بستگی ندارد . همچنین برای  ثابت

 

می توان نشان داد که   یک آماره بسنده کامل برای  می باشد . پس برای یک  ثابت   از

 

 (طبق قضیه باسو) مستقل می باشند . حال چون  دلخواه می باشد پس می توان گفت

 

  از  نیز مستقل می باشد .

 

برای اثبات قسمت (ج) داریم :

 

در اینجا صورت و مخرج عبارت  را بر  تقسیم می کنیم :

 

در قسمت های قبل نشان دادیم که  و   طبق قضیه باسو از یکدیگر مستقل می باشد و همچنین

 

 

 

و

 

 در نتیجه :

 

فرض کنید  دو متغییر تصادفی و  دو مقدار ثابت مثبت باشند، آنگاه :

 

 اثبات :

 

فرض کنید  باشد. برای اثبات لِمِ (1-1) از روش عضو گیری استفاده می کنیم.  فرض کنید که

 

عضوی از ناحیه ی  باشد، ثابت می کنیم که این  نقطه عضوی از    ناحیه ی  است.

 

اگر داشته باشیم  ، آنگاه به راحتی می توان به نتایج زیر رسید :

 

می دانیم که  هستند. اکنون دو حالت مختلف را در نظر می گیریم :

 

حالت اول  :

 

با استفاده از رابطه (1-1) داریم :

 

از طرفی با توجه به این که  است و در این حالت  می باشد، بنابراین داریم :

 

در نتیجه داریم :

 

بنابراین به راحتی نتیجه می گیریم :

 

حالت دوم :

 

می دانیم که در این حالت  است . حال اگر  باشد، با توجه به این که در این حالت

 

 است و رابطه ی (1-1) نتیجه می گیریم :

 

بنابراین داریم :

 

و در نتیجه :

 

پس در حالتی که  است، ثابت کردیم که :

 

حال اگر در حالت  ، فرض کنیم که  باشد ، در این صورت با توجه به این که در رابطه ی (1–1)

 

داریم  است می توان به نتایج زیر رسید :

 

بنابراین داریم :

 

و در نتیجه :

 

پس در حالتی که  است نیز ثابت کردیم که :

 

بنابراین برای هر دو حالت  و در حالتی که  است ، در اینجا اثبات کامل می شود. برای

 

حالتی که  است ، اثبات به طور مشابه به دست می آید .

 

نامساوی بانفررونی :