1-3) مقدمه:………………………………………………………………………………….. 23

 

     2-3) مقایسه كارایی و بهره وری:……………………………………………. 23

 

     3-3) انواع بهره‌وری:…………………………………………………………………… 24

 

          1-3-3) بهره‌وری جزیی:…………………………………………………. 24

 

          2-3-3) بهره‌وری متوسط:…………………………………………. 24

 

          3-3-3) بهره‌وری نهایی:…………………………………………………………. 24

 

          4-3-3) بهره‌وری عوامل كل:……………………………………… 24

 

     4-3) كارایی:………………………………………………………………………. 25

 

          1-4-3) كارایی مقیاس:………………………………………………… 26

 

          2-4-3) كارایی مدیریت:…………………………………………………….. 27

 

          1-5-3) روش مطلوبیت:…………………………………………….. 28  

 

   5-3) رویكردهای اندازه گیری بهره‌وری:………………………………………….. 28

 

          2-5-3) روش سرو سیستم:…………………………………. 28

 

          3-5-3) رویكرد آرایه‌ای:………………………………………………….. 28

 

          4-5-3) رویكرد داده – ستانده:………………………………………………… 28

 

          5-5-3) رویكرد شاخصی:………………………………………………….. 29

 

     6-3) شاخص‌های تحلیل بهره‌وری:…………………………………………………. 29

 

          1-6-3) رقابت پذیری هزینه نیروی كار:……………………………… 29

 

          2-6-3) بهره‌وری نیروی كار:………………………………………………………… 29

 

          3-6-3) بهره‌وری سرمایه:…………………………………………………….. 30

 

          4-6-3) كارایی فرایند:…………………………………………………………. 30

 

          5-6-3) سودآوری و نرخ بازگشت سرمایه:………………………………… 30

 

          6-6-3) نسبت‌های مالی:…………………………………………….. 30

 

          7-6-3) اجزای ورودی كل یا ارزش كل داده‌ها و نسبت ارزش افزوده:…………. 30

 

          8-6-3) اجزای هزینه كل تولید:………………………………………..30

 

          9-6-3) شاخص ارزش افزوده به كل ارزش داده‌ها:………….. 30

 

     7-3) اندازه گیری كارایی:………………………………………………….. 31

 

          1-7-3) روش اقتصاد سنجی(SFA):…………………….. 31

 

          2-7-3) روش برنامه ریزی خطی(DEA):………………….. 31

 

          1-2-7-3) مزایای مدل تحلیل پوششی داده‌ها:……………….. 32

 

          2-2-7-3) محدودیت‌های مدل تحلیل پوششی داده‌ها:……………… 32

 

          3-2-7-3) طبقه بندی مدلهای تحلیل پوششی داده ها:………. 33

 

     8-3) مدل رتبه‌بندی كامل (مدل اندرسون- پیترسون):……… 35

 

     9-3) رتبه بندی واحدهای كارا:………………………… 36

 

     10-3) مدلSBM:…………………………………………………………. 37

 

     11-3) مدل جمعی:…………………………………………. 40

 

     12-3) شاخص بهره‌وری مالم كوئیست:………………………… 41

 

     13-3) بازدهی نسبت به مقیاس:…………………………. 43

 

          1-13-3) مدل بازدهی صعودی نسبت به مقیاس:……. 44

 

          2-13-3) مدل بازدهی نزولی نسبت به مقیاس:……………………….. 45

 

          3-13-3) مدلGRS:………………………………………….. 45

 

     14-3) جمع‌بندی و نتیجه گیری:………………….. 46

 

فصل چهارم: روش شناسی تحقیق…………………………….. 47

 

     1-4) مقدمه:…………………………………………………………….. 48

 

     2-4) متغییرهای مورد استفاده:……………………………… 48

 

     3-4) بكارگیری مدل:…………………………………………….. 49

 

          1-3-4) شاخص تغییرات بهره وری مالم كوئیست:…………. 50

 

          1-1-3-4) تابع مسافت:…………………………………….. 50

 

          2-1-3-4) تغییرات كارایی:………………………………….. 51

 

          3-1-4-4) تغییرات تكنولوژیكی:…………………………….. 52

 

     4-4) عوامل تأثیرگذار بر بهره‌وری:………………………………….. 53

 

          1-4-4) اعتبارات كشاورزی:………………………………………. 53

 

          2-4-4)  شاخص توسعه انسانی:…………………………. 53

 

          3-4-4) آموزش:…………………………………………………… 53

 

          4-4-4) توسعه روستایی:………………………………………. 54

 

     5-4) جمع‌بندی:…………………………………………………… 54

 

فصل پنجم: تجیزیه و تحلیل داده‌ها………………………….. 55

 

     1-5) مقدمه:………………………………………………… 56

 

     2-5) تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………… 56

 

          1-2-5)كارایی محاسبه شده:………………………………. 56

 

          الف) مدل1:…………………………………………….. 57

 

          ب) مدل2:…………………………………………………………… 77

 

          ج) مدل3:……………………………………………………………… 92

 

          نتایج حاصل از سه وضعیت مختلف:…………………………….. 101

 

          2-2-5)  بررسی عوامل موثر بر تغییرات بهره وری در زیر بخش زراعت:……… 102

 

فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات…………….. 106

 

     1-6) نتایج حاصل از تحقیق:……………………………… 107

 

          فرضیه اول: میزان بهره روری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده است………. 107

 

          فرضیه دوم: تغییرات تكنولوژیكی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…. 107

 

          فرضیه سوم: تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…………….. 108

 

             فرضیه چهارم: سرمایه‌گذاری و شاخصهای توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره‌وری در زیربخش‌ زراعت دارد… 108

 

     2-6) پیشنهادات تحقیق:……………………………………………….. 109

 

      منابع:………………………………… 112

 

      ضمایم:……………………………………. 115

 

چكیده:

 

ارتقاء بهره‌وری و كارایی یكی از اساسی‌ترین اهداف در دستیابی به رشد و شكوفایی اقتصادی به‌شمار می‌آید. مساله افزایش بهره‌وری از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی است كه هر بنگاه اقتصادی تولید كننده كالا و خدمات با آن مواجه بوده و ضروری است به‌هنگام برنامه‌ریزی برای توسعه هر بخشی جوانب مختلف آن در نظر گرفته شود.

 

در بخش كشاورزی و زیر بخش زراعت نیز به‌عنوان یكی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی كشور، افزایش تولید و درآمد برای كشاورزان عامل تعیین كننده در جذب سرمایه گذاران می‌باشد.

 

تحقیق حاضر با هدف تحلیل تغییرات بهره‌وری عوامل تولید در زیر بخش زراعت و شناسایی عوامل تاثیرگذار در این زیر بخش انجام گرفته است. محقق از طریق مطالعات كتابخانه‌ای، اینترنتی و همچنین آمار موجود از بانك‌های اطلاعاتی در وزارت جهاد كشاورزی، اطلاعات مورد نیاز را كسب نموده است. برای بدست آوردن بهره‌وری كارایی از روش DEA و نرم‌افزار كامپیوتری DEAP و برای شناسایی عوامل تاثیر گذار از نرم افزار Eviews استفاده گردید.

 

نتایج تحقیق نشان داد كه میزان بهره‌وری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده اما تغییرات تكنولوژیكی و تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی نداشته است. همچنین مشخص شد سرمایه‌گذاری و شاخص‌های توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره‌وری در زیربخش‌ زراعت داشته است.

 

1-1) مقدمه:

 

امكانات موجود در جهان محدود است و برای استفاده از این امكانات محدود باید بهینه عمل كرد انسان در تمام قرون و اعصار در پی استفاده هر چه بیشتر از منابع و امكانات موجود بوده كه كارها را ساده‌تر و در زمان كمتری انجام دهد و تمام استعدادهای خود را در جهت و تجهیز این منابع بكار گرفته است. استفاده‌های نابهینه و ناكارا از سرمایه‌های موجود مانعی در جهت پیشبرد اهداف مطلوب می‌باشد.