• پژوهش در اشعار عرب (دو دوره­ی ابتدایی صدراسلام و اموی) و نگرش به تغییر رویه­ی شعراء، بعد از اسلام نسبت به قبل از آن و نیز بعد از رحلت پیامبر اسلام@ نسبت به زمان حیات ایشان.

 

  • تحقیق در مدایح نبوی و بررسی تطبیق یا عدم تطبیق این مدایح با آیات قرآن و احادیث.

 

  • تمییز حقیقت از غیرِحقیقت در اشعار عرب، با ملاک قرار دادن قرآن و روایات.

 

  • شناساندن شخصیّت پیامبر اکرم@ تا حدّ امکان و توان.

 

  • نشان دادن کمال از دیدگاه قرآن با برشمردن کمالات پیامبر عظیم الشّأن اسلام@

 

 

  • پرسش­ها

 

در این تحقیق تلاش بر آن است که به پرسش­های ذیل پاسخ داده ­شود.

 

اصلی

 

 

  • آیا مدایح نبوی با آنچه در قرآن و احادیث آمده است مطابقت دارد؟

 

فرعی

 

 

    • ادبیات متعهّد از نظر شیعه چه تفاوتی با سایر فرق و مذاهب دارد؟

 

    • مدّاحان پیامبر به چند دسته تقسیم می­شوند؟

 

    • شعر و شاعری از منظر قرآن به چند دسته تقسیم می­شود؟

 

    • چرا پیروان شعراء در قرآن گمراهان معرفی شده­اند؟

 

    • قرآن­کریم از کدام ویژگی­های پیامبر@ به عنوان شاخصه و الگو نام برده است؟

 

  • ویژگی­های خُلقی و خَلقی پیامبر از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟

 

 

  • فرضیه­ها

 

آنچه در پاسخ پرسش­های فوق به ذهن می­آید چنین است:

 

 

    • مدایح نبوی دو دسته­اند، که بعضی مطابق با قرآن و احادیث و برخی مخالف با آن هستند یا حداقل با قرآن و احادیث در یک­راستا نیستند.

 

    • ادبیات متعهّد از نظر شیعه همان است که اسلام و قرآن، آن را تأیید می­کنند.

 

    • مدّاحان پیامبر به سه دسته تقسیم می­شوند؛ متعهّد، غیرمتعهّد و متغیّرالسیره.

 

    • به نظر می­رسد معیار قرآن محتوای اشعار و راه شعراء باشد، نه شعر محض. بنابراین شعر و شاعری نیز به دو دسته­ی مقبول و مردود تقسیم می­شود.

 

    • قرآن با این که پیروان شعراء را گمراه معرفی کرده، لیکن این خطاب باید استثنائی نیز داشته باشد.

 

    • قرآن­کریم بیش­تر، مباحث اخلاقی پیامبر@ را برای مردم الگو قرار داده است.

 

  • ویژگی­های خُلقی و خَلقی پیامبر در قرآن و روایات بسیار ذکر شده است که البتّه این مدح به شخص رسول الله@ برنمی­گردد بلکه به صفات نیک و درست اشاره دارد.

 

 

پایان نامه و مقاله

 

  • پیشینه­ی تحقیق

 

مدح در اشعار شاید به زمان ابتدایی پیدایش هنر شاعری برگردد. لیکن آنچه مورد بحث این تحقیق است (مدایح نبوی) از زمان خودِ رسول الله@ شروع شده و تا کنون ادامه دارد. از همان آغاز نبوّت به ویژه پس از هجرت، اشعار در مدح پیامبر نقش بسزایی داشت. مدایح نبوی یکی از انواع ادبیات مذهبی است، ولی هیچ­ یک از مورّخان به تاریخ شکل­گیری این نوعِ ادبی در زبان عربی اشاره نکرده­اند، زیرا این نوع شعر مانند سایر انواع شعری، ظاهر و آشکار نبوده است. مدایح مذهبی، فنّی است که در میان صوفیان و اشعار سروده شده، به وسیله­ی آنان شکل گرفته است. عدّه­ی اندکی غیر از صوفیان نیز به این امر روی آورده­اند. از میان منقبت­سرایان عرب می­توان به حسّان بن ثابت، عبدالله بن رواحه، نابغه جعدی و کعب بن زهیر که در زمان حیات حضرت مدایحی سروده­اند، اشاره نمود. مدایح نبوی بیش­تر پیرامون شکوه و عظمت پیامبر، قرار گرفتن نام پیامبر در کنار نام خدا، معراج رسول الله@، برتری پیامبر نسبت به سایر پیامبران، مقام شفاعت و… سروده شده­اند.[16]

 

نکته­ی قابل ذکر این که در زمان رسول الله@ غلوّ در اشعار بسیار کم­رنگ بود و (چون صحابه مستقیماً با کرامات آن حضرت مواجه بودند) شاعران به راحتی از طبع شعر خود استفاده کرده و تصویری واقعی -تا حدّ امکان- از پیامبر اکرم در مدایح خود ترسیم می­نمودند. پس از رحلت رسول خدا@ چند عامل باعث بروز غلوّ در مدح ایشان گشت که از آن جمله می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 

    • فقدان رسول خدا@ و عدم آگاهی شاعران پس از ایشان، از معجزات پیامبر و… .

 

    • کم­رنگ شدن ایمان و تعهّد شاعران (مانند سایر مردم) پس از رسول الله@.

 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...