1-6-2. اهمیت کاربردی.. 10

 

 

1-7-1.  تعریف‌های مفهومی و عملیاتی.. 11

 

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش…. 17

 

 

2-1.بخش اول: مبانی نظری.. 18

 

 

2-1-1.مقدمه. 18

 

 

2-1-2. تعاریف توانمندسازی کارکنان.. 18

 

 

2-1-3. ریشه‏های توانمندسازی کارکنان.. 20

 

 

2-1-4.دیدگاه‏های مختلف توانمندسازی.. 22

 

 

2-1-4-1.توانمندسازی از دیدگاه عقلایی.. 23

 

 

2-1-4-2.توانمندسازی از دیدگاه انگیزشی.. 24

 

 

2-1-4-3. توانمندسازی از دیدگاه فوق‏انگیزشی.. 25

 

 

2-1-4-4. توانمندسازی از دیدگاه روان – سیاسی.. 26

 

 

2-1-4-5. توانمندسازی از دیدگاه روان – نمادین.. 27

 

 

2-1-4-6. توانمندسازی از دیدگاه رابطه‏ای(چند بعدی). 28

 

 

2-1-4-7. توانمندسازی از دیدگاه روان‌شناختی.. 29

 

 

2-1-5. توانمندسازی روان‌شناختی.. 31

 

 

2-1-6. الگوی نظری مورد استفاده توانمندسازی روان‌شناختی در این پژوهش…. 32

 

 

2-1-7.ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی.. 34

 

 

2-1-8. شرایط سازمانی.. 38

 

 

2-1-8-1. مقدمه. 38

 

 

2-1-8-2. داشتن اهداف روشن.. 38

 

 

2-1-8-3. ساختار سازمانی.. 39

 

 

2-1-8-4. دسترسی به منابع. 40

 

 

2-1-8-5. نظام پاداش‏دهی.. 41

 

 

2-1-9.راهبردهای مدیریتی.. 43

 

 

2-1-9-1. فراهم نمودن اطلاعات… 43

 

 

2-1-9-2.تفویض اختیار. 44

 

 

2-1-9-3.استقلال و آزادی عمل کارکنان.. 45

 

 

2-1-9-4.مدیریت مشارکتی.. 46

 

 

2-1-9-5.تشکیل گروه‌های کاری.. 47

 

 

2-1-10.خودکارآمدی کارکنان.. 48

 

 

2-1-10-1.الگوسازی.. 47

 

 

2-1-10-2.حمایت‏های کلامی‌و اجتماعی.. 48

 

 

2-1-10-3.برانگیختگی هیجانی.. 51

 

 

2-1-11.اهمیت کتابداران کتابخانه‏های دانشگاهی و لزوم توانمندسازی آنان.. 52

 

 

 

2-1-12. پیشینه درداخل کشور. 54

 

 

2-1-13.پیشینه در خارج کشور. 59

 

 

2-1-14.مرور، جمع بندی و نتیجه‏گیری از  پیشینه‌های پژوهش در داخل و خارج کشور. 61

 

 

فصل سوم : روش پژوهش…. 63

 

 

فصل چهارم : یافته‌های پژوهش…. 71

 

 

4-2-1.جنسیت… 72

 

 

4-2-2.سطح تحصیلات… 73

 

 

4-2-3.دانشگاه محل فعالیت… 74

 

 

4-3-1.سوال اول.. 75

 

 

4-3-2.سوال دوم. 77

 

 

4-3-3.سوال سوم. 79

 

 

4-3-4.سوال چهارم. 81

 

 

4-3-5.سوال پنجم.. 83

 

 

4-3-6.سوال ششم.. 86

 

 

4-3-7.سوال هفتم.. 89

 

 

4-3-8.فرضیه اول پژوهش…. 92

 

 

4-3-9.فرضیه دوم پژوهش…. 92

 

 

4-3-10.فرضیه سوم پژوهش…. 93

 

 

4-3-11.فرضیه چهارم پژوهش…. 94

 

 

4-3-12. فرضیه پنجم پژوهش…. 95

 

 

4-3-13.سوال اصلی پژوهش…. 96

 

 

فصل پنجم بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها 99

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                                           صفحه

 

 

جدول (2-1). سیر تاریخی توانمندسازی در روان‏شناسی. منبع (عبداللهی، 1385) 21

 

 

جدول (2-2).سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی در علم مدیریت. منبع:(عبداللهی، 22:1385) 22

 

 

جدول (2-3). تفاوت‌های توانمندسازی از دو دیدگاه انگیزشی و فوق‏انگیزشی.. 26

 

 

جدول 2-4. مزایای تفویض اختیار(منبع: رمزدن، 1997، ص218) 45

 

 

جدول (3-1). آلفای کرونباخ مقیاس‌ها 68

 

 

جدول(4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت… 72

 

 

جدول(4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات… 73

 

 

جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب دانشگاه محل فعالیت… 74

 

 

جدول(4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 75

 

 

جدول(4-5): وضعیت احساس شایستگی کتابداران. 76

 

 

جدول(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس موثر بودن. 77

 

 

جدول (4-7):میانگین و انحراف معیار احساس موثر بودن کتابداران. 79

 

 

جدول(4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس معنی‏دار بودن. 79

 

 

جدول (4-9):میانگین و انحراف معیار احساس معنی‏دار بودن کتابداران. 81

 

 

جدول(4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس اعتماد. 81

 

 

جدول (4-11):میانگین و انحراف معیار احساس اعتماد کتابداران. 83

 

 

جدول(4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 83

 

 

جدول (4-13):میانگین و انحراف معیار شرایط سازمانی کتابداران. 84

 

 

جدول (4-14):میانگین و سایر عوامل شرایط سازمانی کتابداران. 85

 

 

جدول(4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 86

 

 

جدول (4-16):میانگین و انحراف معیار راهبردهای مدیریتی کتابداران. 87

 

 

جدول (4-17):میانگین وانحراف معیار سایر عوامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 88

 

 

جدول(4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 89

 

 

. جدول (4-19):میانگین و انحراف معیار عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 90

 

 

جدول (4-20). میانگین و انحراف معیار سایر عوامل منابع خودکارآمدی.. 91

 

 

جدول(4-21):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان شرایط سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی   92

 

 

جدول (4-22):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان راهبردهای مدیریتی و توانمندسازی روان‌شناختی   93

 

 

جدول(4-23):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان منابع خودکارآمدی و توانمندسازی روان‌شناختی   94

 

 

جدول(4-24): آماره‌های توصیفی میزان توانمندسازی روان‌شناختی بر حسب تحصیلات… 94

 

 

جدول (4-25)نتایج آزمون تحلیل واریانس پیرامون میزان توانمندسازی روان‌شناختی بر حسب تحصیلات… 95

 

 

جدول (4-26): آماره‌های توصیفی جنسیت  در مقیاس میزان توانمندسازی روان‌شناختی.. 96

 

 

جدول (4-27): نتایج آزمون t-test برای مقایسه دو گروه درمقیاس میزان توانمندسازی روان‌شناختی.. 96

 

 

جدول(4-28): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی کارکنان. 97

 

 

جدول (4-29): وضعیت توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران. 98

 

 

جدول (5-1):وضعیت توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران. 101

 

 

جدول (5-2): وضعیت عامل شرایط سازمانی کتابداران. 102

 

 

جدول (5-3). بررسی وضعیت عامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 103

 

 

جدول (5-4). وضعیت عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 104

 

 

جدول (5-5). وضعیت فرضیه‌های پژوهش توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران  105

 

 

فهرست تصاویر و نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

 

نمودار (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 76

 

 

نمودار (4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان موثر بودن. 78

 

 

نمودار (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان معناداری.. 80

 

 

نمودار (4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد. 82

 

 

نمودار(4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 84

 

 

نمودار(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 87

 

 

نمودار(4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 90

 

 

نمودار (4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی روان‌شناختی کتابداران. 98

 

 

-1. مقدمه

 

 

مدیریت سرمایه انسانی در سازمان‌ها حیاتی‏ترین نوع مدیریت به شمار می‌رود. فرسودگی سرمایه انسانی کیفیت کالاها و خدمات تولیدی را به مخاطره می‏اندازد و آموزش و پرورش منابع انسانی در عصر محوریت دانایی می‏تواند راهکاری برای همه جوامع باشد. بنابراین تردیدی نیست که شکوفایی هر جامعه‏ای در بهبود و پرورش منابع انسانی آن نهفته است و از این روست که مسئولان سازمان‏ها با یاری متخصصان رفتار و منابع انسانی توجه خاصی به پرورش کارکنان مبذول می‏دارند (احمدی، صفری کهره و نعمتی، 1:1389).

 

 

یکی از مفاهیمی‌که در راستای بالندگی منابع انسانی مطرح می‏شود، توانمندسازی کارکنان است. توانمندسازی عبارت است از اینکه افراد تصمیمات و اقدامات خود را به عهده بگیرند. این امر به معنی تشویق افراد برای مشارکت بیشتر در تصمیم‏گیری‏هایی است که بر فعالیت آنان تاثیر می‌گذارد.

 

 

اصطلاح توانمندسازی در دودهه 1980 و 1990 به سرعت به عنوان موضوع روز مطرح گردید و توسط نظریه‌پردازانی چون کانگر و کاننگو[1] (1985)، اسپریتزر[2] (1995)، توماس و ولتهوس[3]، کنت و بلانچارد[4]، جان پی کارلوس[5] و راندولف[6](2000) گسترش یافت.

 

 

توانمندسازی روان‌شناختی منابع انسانی نیز به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی شغل به معنی آزاد کردن نیروهای درونی کارکنان و همچنین فراهم کردن بسترها و به وجود آوردن فرصت‌ها برای شکوفایی استعدادها، توانایی‏ها و شایستگی‌های افراد می‏باشد. علاوه بر این باعث می‏شود تا کارکنان نسبت به شغل و سازمان خود نگرش مثبتی داشته باشند. بدین معنی که آنان باید به این باور برسند که توانایی و شایستگی لازم برای انجام وظایف را به طور موفقیت‏آمیز داشته و احساس کنند توانایی تاثیر‏گذاری و کنترل بر نتایج شغلی را دارند. احساس می‏کنند که اهداف شغلی معنی‏دار و ارزشمندی را دنبال می‏کنند و باور داشته باشند که با آنان صادقانه و منصفانه رفتار می‏شود (عبداللهی و نوه ابراهیم، 54:1385).

 

 

از طرفی کتابخانه یکی از نهادهای پویایی جامعه است که تحول جامعه در ابعاد مختلف می‏تواند به کارکرد این نهاد وابسته باشد. کتابخانه‏های دانشگاهی نیز که مسئولیت بیشتری را در ارتباط با جامعه علمی‌کشور بر عهده دارند جهت تحقق اهداف آموزشی و پژوهشی و با هدف ارائه خدمت به مراجعان (استاد، دانشجو و پژوهشگر) نیازمند نیروی انسانی توانا، علاقه مند، متخصص و با تجربه است (اشرفی ریزی، 1388).