1-3-2- مهرالسنه و مقدار آن به قیمت روز. 17

 

1-3-3- مهرالمثل.. 18

 

1-3-3-1- موارد تعلق مهرالمثل.. 19

 

1-3-4- مهرالمتعه. 19

 

1-3-4-1- مهرالمتعه و وجوه افتراق و اشتراک آن با مهرالمثل.. 20

 

4-2-مالکیت زن بر مهر. 21

 

1-4- عوامل استقرار مهر. 21

 

1-4-1- دلایل و مستندات پرداخت مهریه. 23

 

1-4-1-1- آیات.. 23

 

1-4-1-2- روایات.. 27

 

1-4-2-کارکردها و حکمتهای مهریه. 29

 

1-4-3- اهمیت مهراز نظراسلام. 34

 

1-4-4- آثار روانی مهر. 35

 

1-4-5-احکام مهریه. 37

 

1-4-6- نحوه مطالبه مهریه : 45

 

1-4-6-1- نحوه اقدام برای مطالبه مَهریه : 46

 

فصل دوم. 49

 

مقدار مهریه و امکان یا عدم امکان تعیین نصاب برای آن.. 49

 

2- نظرات پیرامون نصاب پذیری مهریه. 50

 

2-1- نظر اول:مهریه نصاب پذیر نیست.. 50

 

2-2- مقدار مهر در حقوق موضوعه. 52

 

2-2-1- مقدار مهر در حقوق ایران.. 52

 

2-2-2- مقدار مهر در حقوق کشورهای اسلامی.. 53

 

2-2-3- روایات.. 55

 

بررسی دلایل نظریه اول. 58

 

2-2-4- حکم تکلیفی مهریه زیاد. 60

 

2-2-5- حکم وضعی مهریه های زیاد. 61

 

2-2-6- آسیب های پذیرش مهریه های زیاد. 63

 

2-2-6-1- باورهای غلط ودلایل افزایش مهریه. 63

 

2-2-6-2- آثار منفی مهریه های زیاد. 65

 

2-3- نظر دوم مهریه نصاب پذیر است.. 69

 

2-3-1- نصاب پذیر بودن مهریه طبق حکم اولیه. 69

 

2-3-2- نصاب پذیر بودن مهریه طبق حکم ثانویه. 75

 

2-4- کارکردهای منفی افزایش مهریه. 78

 

2-4-1- افزایش سن ازدواج. 78

 

2-4-2- تغییر در نوع همسرگزینی.. 79

 

2-4-3- کاهش نرخ ازدواج. 79

 

2-4-4- ایجاد خصومت و دشمنی.. 80

 

2-4-5- تحمل اجباری زندگیهای تصنعی.. 80

 

2-4-6- احتمال سوداگری.. 80

 

2-4-7- تحت الشعاع قرارگرفتن ارزشهای دینی.. 81

 

2-5- بررسی صحت یا عدم صحت مهریههای سنگین موجود. 86

 

2-6- عقد نکاح عقدی است مالی.. 86

 

2-6-1- عقد نکاح عقدی است غیر مالی.. 86

 

2-7- معنای مقدورالتسلیم بودن موضوع معامله. 87

 

2-7-1- اثر غیر مقدورالتسلیم بودن موضوع معامله. 89

 

 

پیشنهادات.. 91

 

نتیجه : 94

 

منابع. 96

 

الف- کتابهای فارسی.. 96

 

ب-کتاب های عربی.. 97

 

ج- مقالات.. 98

 

د- سایت ها: 99

 

ه – نرم افزار: 99

 

چکیده

 

 تعیین مهریه برای زن در ازدواج امری تأییدی در اسلام بوده و خداوند متعال نیز به پرداخت آن تأکید فرموده است. با اینکه در اسلام بر استحباب مهریه­ی کم و کراهت زیادی آن تأکید شده است ولی در سال­های اخیر میزان آن افزایش زیادی پیدا کرده و این امر مشکلاتی را در جامعه بوجود آورده است،که بنظر می رسد تعیین نصاب برای آن می تواند راهگشا باشد.در فقه اسلامی پیرامون مهریه دو نظریه وجود دارد :نظر اول که نظر مشهور فقهای امامیه و عامه است ،آنست که مهریه نصاب پذیر نیست، بلکه این امر به تراضی طرفین بستگی دارد،که قانون مدنی نیز از نظر مشهور فقهای امامیه تبعیت نموده است. اگرچه پذیرش نظریه مذکور در زمان و مکان خاص خود قوانین و فقه پویای شیعه را به چالش نکشید، لیکن در حال حاضر جامعه چشم انتظار مداخله شارع در این مقوله می باشد. در مقابل برخی از فقهای امامیه بر این عقیده­اند که مهریه نصاب پذیر است و میزان مهریه نباید بیشتر از مهرالسنه یعنی پانصد درهم باشد. اگرچه این نظریه در بستر زمان نشان داد که دارای پایه های محکمی از نظر منطقی و تجربی بوده ودر زمینه علمی و فقهی نیز قابل دفاع می باشد، لیکن مورد پذیرش قرار نگرفته است. بنظر میرسد با توجه به ضرورت و مصلحت جامعه اسلامی،حاکم اسلامی می تواند همانند دخالت خود در قیمت گذاری کالاها در این امر نیز دخالت کرده و با تغییر در قوانین مربوطه به عنوان حکمی شرعی و حکومتی و با تعیین حداکثری برای میزان مهریه ، مهریه­ای بیش از آنچه مشخص شده را فاقد اعتبار دانسته و راه را بر اراده هایی که هیچ قید و بندی برای خود تصور نمی کنند ببندد. همچنین چون یکی از شرایط صحت مهریه مقدورالتسلیم بودن آن است و مهریه­های سنگین، به علت عدم تمکن مالی مرد مقدورالتسلیم نیست، لذا برای صحت توافق طرفین ،راهی جز محدود نمودن اراده آنان وجود نخواهد داشت.

 

کلید واژه ها:

 

نکاح، مهریه، نصاب، نصاب پذیری، مهرالسّنه

 

مقدمه: