الف: توصیف داده ها……………………………………………………………………………….. 35

ب: آمار استنباطی………………………………………………………………………………….. 47

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………… 58

خلاصه تحقیق ………………………………………………………………………………………. 59

بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………. 60

بحث و نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………… 61   

محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………… 64

پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………………………… 64

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………….. 66

فصل اول

مقدمه

فعالیتهای ورزشی علاوه براینكه، یك عمل تفریحی ونشاط­آورند، وسیله موثری در حفظ سلامت بدن و نیرومندی جسم محسوب می­گردند.

علوم پزشكی و علوم ورزشی مكمل یكدیگرند و هریك از دیگری سودی بهینه می­برند. در سالهای اخیر پزشكان اهمیت ویژه­ای برای پیش­گیری قائل شده­اند و در تلاش هستند تا با كمك آن از بروز و ابتلاء به بیماریها ممانعت به­عمل آورده و عوامل تهدید كننده سلامتی افراد را شناسایی و كنترل نمایند. دراین راستا طب ورزشی سعی در ممانعت از بروز وابتلا به بیماری­ها دارد و بر نقش و همكاری علوم پزشكی و علوم ورزشی تاکید دارد.

تحقیقات متعددی درخصوص نقش فعالیت­های بدنی بر بهبود کارآیی سیستم­های بدن و سلامت عمومی انسان ها انجام شده است. این مطالعات بیان می­دارد كه فعالیت های ورزشی باعث رشد و توسـعه سیستم­های تشكیل دهنده بدن می­گردد.

یكی ازسیستم­های مهم و حیاتی بدن، سیستم ایمنی است. سیستمی كه بدون عملكرد صحیح آن، ادامه حیات به مخاطره ­افتاده و چه بسا غیر ممكن گردد.

از آنجایی­كه جنبه­های گوناگون فعالیت­های­بدنی، اثرات متفاوتی بر روی سیستم ایمنی بدن اعمال خواهند كرد، لذا به نظر می­رسد كه شناسایی این تأثیرات می­تواند در تفسیر دقیق­تر مكانیسم­های فیزیولوژیكی و عكس­العمل­های بیولوژیكی بدن راه گشا باشد.

چنین به نظرمی­رسد كه فعالیت­های­بدنی منظم، زیربیشینه و درازمدت اثرات متفاوتی در مقایسه با فعالیت­های بدنی نامنظم، سنگین وكوتاه مدت روی سیستم ایمنی بدن دارد. این احتمال وجود دارد كه تمرین سنگین با شدت بالا وبیش از حد، موجب اختلال عملكرد سیستم ایمنی بدن شده، مقاومت بدن را در برابر انواع باكتری­ها و ویروس­ها كاهش دهد.

پژوهش حاضر به مقایسه اثر سه روش بیش­تمرینی بر سیستم ایمنی بدن می­پردازد، چون سیستم دفاعی بدن وظیفه حفظ سلامتی بدن درمقابل عوامل بیماری­زا را برعهده دارد و این تحقیق سعی در بررسی اثر سه نوع فعالیت _ بیش تمرینی _ را بر این سیستم دارد.

سلامتی و تندرستی افرادی كه به فعالیت­های­ ورزشی می­پردازند، به­خصوص ورزشكارانی كه به صورت مداوم به تمرینات شدید می­پردازند، لازم است مورد توجه قرار گیرد و كلیه عوامل كه باعث تقویت و تضعیف این سیستم می­گردند، شناسایی شوند.

بیان مسئله

فیزیولوژی ورزش یكی از شاخه­های علـوم ورزشی است، كه موضوعات تحقیقاتی گسترده­ای را شامل می شود و سعی دارد با استفاده از امكانات موجود تأثیرحركات و فعالیت­های بدنی با شدت­های مختلف بر بدن را مورد مطالعه قرار دهد.

با توجه به این­كه سلامتی با نوع وشدت فعالیت­های جسمانی رابطه دارد، می­توان با استفاده از روش­های مختلف این رابطه را مورد بررسی و اثر آن را بر روی هر یك از سیستم­های بدن مورد ارزیابی قرار داد.

فیزیولوژی ورزش و طب ورزشی در سال­های اخیر پیشرفت زیادی داشته اند، ولی هنوز مسائل زیادی ناشناخته مانده است. به عنوان مثال دانش و آگاهی از مكانیزم­ های فیزیولوژیكی در خصوص سازگاری­ های تمرین هنوز كامل نیست و برای مربیان و ورزشكاران سوالات بیشتری نسبت به آنچه كه دانشمندان می­توانند پاسخ دهند، وجود دارد.

بسیاری از ورزشكاران براین باورند كه فعالیت بدنی مقاومت آنها را در مقابله با بیماری­های متعدد بهبود می­بخشد، در مقابل عده ای از محققان، مربیان و پزشكان تیم­های ورزشی، اثر سوء فعالیت­های بدنی، بخصوص فعالیت­های فزاینده و خسته­كننده را روی سیستم ایمنی گزارش كرده و معتقد هستند كه ورزشكاران ممكن است در طول تمرین شدید یا رقابت، مستعد ابتلا به بیماری های مختلف گردند. همچنین عده­ای نیز معتقدند كه انجام تمرینات سبك و هوازی ممكن است پاسخ سیستم ایمنی را برای سلامتی به­ نحو مطلوب­تری افزایش دهد (برنر و شفارد، 1994).

بسیاری از محققان عنوان كرده­اند كه اگرچه شركت منظم در فعالیت­های بدنی منظم و سبك باعث افزایش اثر­بخشی در سیستم ایمنی می­گردد، اما انجام تمرین خیلی شدیدو رقابت­های سطح بالای ورزشی، ممكن است خود باعث سركوب سیستم ایمنی و افزایش آمادگی به عفونت­ها گردد (مكینون، 1999).

تحقیقات زیادی در زمینه میزان، حجم و شدت تمرین در ارتباط با توان فیزیولوژیكی هنگام تمرین و سازگاری­های مثبت و منفی در دوره بازیافت دوره بازگشت به حالت ­اولیه انجام گرفته است. اكثر محققان معتقدند كه چنانچه حجم كار و تمرینی كه­ ورزشكاران انجام می­دهند بیش از توان فیزیولوژیكی آنان باشد و مدت دوره بازیا­فت كافی نباشد، ممكن است به عوارضی از قبیل خستگی مزمن و بـیماری سندرم بیش ­تـمرینی دچار ­شوند، درنهایت بر كیفیت و كمیت اجرای مهارت­ها وتوانایی بدن آنها اثر منفی می­گذارد، سیستم­ایمنی نیز تحت تاثیر بیش­تمرینی قرار می­گیرد. تمرینات ورزشی به طور مستقیم و غیرمستقیم، عملكرد و توزیع
سلول­های ­سفید گردش خون را تحت تأثیر قرار می­دهند. انواع تمرین­ها با شدت­ متفاوت اثر­های زودگذر و پایداری را بر سیستم ایمنی بدن می­گذارد. با وجود نتایج متناقض، اكثر محققان معتقدند كه تمرین­های سبك موجب افزایش كوتاه­ مدت فعالیت گلبول­های سفید می­شود، درحالیكه تمرین­های شدید، فعالیت گلبولهای سفید را تضعیف می­­كند (پین، 1994).

چنـانچه حجم و شدت تمرین­ها زیاد باشد و دوره بازیافت كافی نباشد و ورزشكار دچار سندرم بیش تمرینی شود، علاوه بر تأثیر گذاردن بر بسیاری از متغیرهای فیزیولوژیكی مثل هورمون­ها، آنزیم­ها، ضربان­قلب­استراحت و فشارخون، بیش­تمرینی ممكن است كه باعث كاهش گلبول­های­ سفید ­­_ لكوسیت­ها _ شود و عملكرد آنان را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات اخیر نشان می­دهد كه تمرین با شدت متوسط برای سیستم­ایمنی مفید اسـت، ولی برنامه ­های تمرینی شدیـد بسیاری از ورزشكاران نخبه ممكن است به سیستم­ ایمنی آنها صدمه وارد آورد و بدین وسیله سبب افزایش بروز عفونت گردد (نیمن،1990. پیترز،1983. هلس،1997).

تعدادی از ورزشكاران نخبه دچار عفونت­های غیر معمولی­اند كه عموما” با نقص در سیستم ایمنی همراه است، تحقیقات نشان می دهد كه بعد از یك­ جلسه تمرین خسته ­­كننده سیستم ­ایمنی به طور موقت تحت تأثیر قرار می­گیرد و این مورد با تغییرات چشم­گیر كه چندین ساعت طول می­كشد در ورزشكاران و غیر­ورزشكاران دیده شده است. ظاهرا” اثرهای مشابهی در هر بار تمرین سخت و طولانی پیش می­آید. بنابراین این افراد به طور مكرر سیستم ­ایمنی خود را چند ساعت در ایام هفته تحت تأثیر قرار می­دهند. بدین ترتیب، كاهش در عملكرد گلبول­های سفید سبب می­شود كه سیستم ایمنی ورزشكارانی كه تمرین سخت و  ولانی می­كنند كمتر قادر به تشخیص و پاسخ به مواد عفونت­ زا، به ویژه ویروسها، در این دوره باشد كه سبب بروز عفونت می­شود و ورزشكار نمی­تواند فصل­ تمرینی خود را به پایان برساند و در اجرای او اختلال ایجاد می­گردد (لیند،1987. فیدس­گرالد،1991).