1-7-5-5 جوانمردی ……………………………………………………………………………………… 6

 

1-7-5-6 تعهد سازمانی …………………………………………………………………………………. 6

 

1-8 تعاریف عملیاتی متغیرها …………………………………………………………………………… 6

 

1-8-1 رهبری تحول­آفرین ………………………………………………………………………………. 6

 

1-8-2 رهبری تعامل­گرا ………………………………………………………………………………… 6

 

1-8-3 رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………………….. 7

 

1-8-4 اطاعت سازمانی …………………………………………………………………………………. 7

 

1-8-5 جوانمردی ………………………………………………………………………………………… 7

 

1-8-6 وفاداری سازمانی ………………………………………………………………………………… 7

 

1-8-7 ابتکارات فردی …………………………………………………………………………………… 7

 

1-8-8 نوع­دوستی ………………………………………………………………………………………… 7

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

 

2-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………. 8

 

2-2 رهبری (ی بر مفاهیم رهبری) ………………………………………………………………. 8

 

2-2-1 نظریه ­های رهبری ……………………………………………………………………………….. 9

 

2-2-1-1 نظریه­های صفات مشخصه رهبری …………………………………………………………. 9

 

2-2-1-2 نظریه­ های سبک­های رفتاری ………………………………………………………………… 9

 

2-2-1-3 نظریه­ های اقتضایی …………………………………………………………………………. 10

 

2-2-1-4 نظریه رهبری تحول­آفرین ………………………………………………………………….. 10

 

2-2-2 رهبری مبادله­ای ……………………………………………………………………………….. 13

 

2-2-3 پاداش­های مشروط ……………………………………………………………………………… 13

 

2-2-4 مدیریت بر مبنای استثناء ………………………………………………………………………. 13

 

2-2-5 مدیریت بر مبنای استثناء( فعال ) ……………………………………………………………….13

 

2-2-6 مدیریت بر مبنای استثناء( منفعل ) ……………………………………………………………. 14

 

2-2-7 رهبری عدم مداخله­گر …………………………………………………………………………. 14

 

2-3 رفتار شهروندی …………………………………………………………………………………… 14

 

2-3-1 رفتارهای در نقش و فرانقش ………………………………………………………………….. 16

 

2-3-2 تمام رفتارهای مثبت در داخل سازمان ……………………………………………………….. 17

 

2-3-3 ویژگیهای کلیدی رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………….. 17

 

2-3-4 ابعاد رفتارهای شهروندی از دید محققین مختلف……………………………………………….17

 

2-3-4-1 رفتارهای کمک­کننده ……………………………………………………………………….. 17

 

2-3-4-2 رادمردی …………………………………………………………………………………….. 18

 

2-3-4-3 وفاداری سازمانی …………………………………………………………………………… 18

 

2-3-4-4 اطاعت سازمانی …………………………………………………………………………….. 18

 

2-3-4-5 ابتکارات فردی ……………………………………………………………………………… 18

 

2-3-4-6 رفتار یا فضیلت مدنی ………………………………………………………………………. 19

 

2-3-4-7 توسعه خود ………………………………………………………………………………….. 19

 

2-3-5 شاخص­های رفتار شهروندی از دید صاحبنظران مختلف …………………………………… 19

 

2-3-6 عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………. 22

 

2-3-7 پیامدها و نتایج رفتار شهروندی سازمانی …………………………………………………….. 24

 

2-4 پیشینه‌تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع ……………………………………………………… 25

 

2-4-1 پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران ……………………………………………………………. 25

 

2-4-2 پیشینه تحقیقات انجام شده در خارج …………………………………………………………… 28

 

2-5جمع­ بندی و چارچوب نظری پژوهش …………………………………………………………….. 30

 

فصل سوم: روش­شناسی تحقیق

 

3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………….. 32

 

3-2 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………….. 32

 

3-3 جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه­گیری ………………………………………………….. 33

 

3-4 قلمرو زمانی پژوهش ……………………………………………………………………………… 33

 

3-5 قلمرو مکانی پژوهش …………………………………………………………………………….. 33

 

3-6 ابزار گردآوری داده­ها …………………………………………………………………………… 33

 

3-7 روایی و پایایی پرسش­نامه ………………………………………………………………………. 34

 

3-8 روش تجزیه و تحلیل داده ­ها ……………………………………………………………………… 34

 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ­ها

 

4-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………… 35

 

4-2 آمار توصیفی جمعیت­شناختی پاسخ­گویان ……………………………………………………….. 36

 

4-3 تجزیه و تحلیل داده ­های مربوط به فرضیه­های تحقیق …………………………………………… 41

 

4-3-1 تجزیه و تحلیل داده ­های مربوط به فرضیه اول ………………………………………………. 41

 

4-3-2 تجزیه و تحلیل داده ­های مربوط به فرضیه دوم ………………………………………………. 41

 

4-3-3   تجزیه و تحلیل داده­ های مربوط به فرضیه سوم …………………………………………….. 42

 

4-3-4 تجزیه و تحلیل داده­ های مربوط به فرضیه چهارم ……………………………………………. 42

 

4-3-5 تجزیه و تحلیل داده ­های مربوط به فرضیه پنجم ……………………………………………… 43

 

4-4 بررسی رابطه­ بین متغیرها به کمک رگرسیون …………………………………………………. 43

 

فصل پنجم: یافته ها ،بحث و نتیجه­ گیری، و پیشنهادات تحقیق

 

5-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………. 45

 

5-2 یافته­ های جمعیت­ شناختی ………………………………………………………………………….. 45

 

5-3 یافته­ های مربوط به فرضیه­های تحقیق……………………………………………………………. 46

 

5-4 بحث و نتیجه­ گیری از فرضیه ­ها ………………………………………………………………….. 46

 

5-4-1 نتیجه ­گیری از فرضیه اول …………………………………………………………………….. 46

 

5-4-2 نتیجه­ گیری از فرضیه دوم …………………………………………………………………….. 46

 

5-4-3 نتیجه ­گیری از فرضیه سوم ……………………………………………………………………. 46

 

5-4-4 نتیجه ­گیری از فرضیه چهارم ………………………………………………………………….. 46

 

5-4-5 نتیجه ­گیری از فرضیه پنجم ……………………………………………………………………. 46

 

5-5 محدودیت­های تحقیق ………………………………………………………………………………. 47

 

5-5-1 محدودیت­های سوابق مطالعاتی ……………………………………………………………….. 47

 

5-5-2 محدودیت­های زمانی و مکانی ………………………………………………………………… 47

 

5-6 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………….. 47

 

5-6-1 پیشنهادات پژوهشی ……………………………………………………………………………. 47

 

5-6-2 پیشنهادات اجرایی ……………………………………………………………………………… 47

 

منابع ……………………………………………………………………………………………………… 49

 

پیوست ها…………………………………………………………………………………………………. 51

 

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………….. 67

 

چکیده:

 

هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه رهبری تحول­آفرین با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره بیمه ایران و شرکت­ها و نمایندگی­های زیرمجموعه آن در استان اردبیل است. این تحقیق به دنبال این است که آیا بین سبک رهبری تحول­آفرین با بعد ابتکارات فردی رفتار شهروندی رابطه وجود دارد؟ یا اینکه آیا بین سبک رهبری تحول­آفرین با بعد وظیفه شناسی رفتار شهروندی رابطه وجود دارد؟و یا اینکه آیا بین سبک رهبری تحول­آفرین با بعد جوانمردی رفتار شهروندی رابطه وجود دارد؟ پژوهش حاضر بر اساس اهداف پژوهش کاربردی می­باشد ضمن اینکه این پژوهش از نقطه نظر گردآوری اطلاعات پژوهش توصیفی همبستگی می­باشد.جامعه آماری این پژوهش 244 نفر از کارکنان ادارات و شرکت­ها و نمایندگی­های بیمه ایران در استان اردبیل می­باشد که از بین این تعداد 145 نفر با استفاده از نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسش­نامه بین آنها توزیع گردید.و این پژوهش بر اساس داده­های روش نمونه­گیری به صورت نمونه­گیری تصادفی ساده است برای گردآوری داده های مورد نیاز از دوپرسشنامه سبک رهبری تحول­آفرین و پرسش­نامه رفتار شهروند سازمانی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها در این تحقیق از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده مهم ترین روش­های آماری كه در این تحقیق استفاده شده شامل آزمون­هایی چون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون و تحلیل واریانس یك طرفه می باشد. نتیجه به دست آمده نشان دهنده این بود که بین مؤلفه­های رفتار شهروندی سازمانی و رهبری تحول­آفرین ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد.

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1-1- مقدمه

 

در محیط رقابتی كسب و كار امروز، عمده نگرانی و تكاپوی سازمان ها در جهت بقا و توسعه و پیشرفت فراگیر آنها شكل میگیرد. در راستای این هدف خطیر، مدیران در پی شناسایی و بهره­گیری بهینه از منابع و سرمایه هایی هستند كه تحصیل آنها هزینه ها و زحمات فراوانی دارد. پس پیروز این میدان مدیرانی هستند كه سرمایه های مذكور را به اثربخش ترین، كاراترین و بهره­ورترین طُرق ممكن به كار گیرند. عمده منابع هرسازمانی متوجه منابع انسانی، مالی و فنی آن است كه مسلماً سرمایه انسانی تعیین كنندة سمت و سوی دیگر سرمایه هاست، زیرا نیروی انسانی است كه با توانایی های خود و با برنامه ریزی، دیگر منابع را به خدمت گرفته است. ( باتمان و ارگان[1] ،1983 )

 

برای اولین بار از اصطلاح رفتار شهروندی سازمانی استفاده كردند و آن را به عنوان اقدامات بخشی از كاركنان برای بهبود بهره وری و همبستگی و انسجام در محیط كاری می دانند كه ورای الزامات سازمانی است.از آنجایی که رشته مدیریت هر روز وارد مباحث جدیدتری می شود و حوزه های بیشتری را تسخیر می کند، و بهبود عملکرد در شکل گیری رشته مدیریت اصل خدشه ناپذیر بوده است در مکاتب اولیه مدیریت افراد یک سازمان با رفتارهایی که در شرح شغل و شرایط احراز آن وجود داشت مورد ارزیابی قرار می گرفتند ولی امروزه رفتارهایی فراتر از آن نیز مد نظر قرارگرفته است. امروزه این رفتارها جزء جدایی ناپذیر در مدیریت عملکرد محسوب شده ودر جنبه های مختلف سازمان وارد شده اند وآن را رفتارهای افزون بر نقش یا رفتار شهروندی سازمانی می­خوانند. در این فصل ابتدا به بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق پرداخته­ایم، سپس اهداف و سوالات تحقیق و تعریف نظری و عملیاتی اصطلاحات تحقیق را آورده­ایم.

 

1-2 بیان مسئله

 

قرن جدید امواج تازه ای از تغییر را با خود به همراه آورده است. محیط پیرامون سازمانها پویاتر از قبل شده و باعث گردیده تا سازمانها در پی یافتن پاسخهایی برای این پویاییها باشند. برای موفقیت و حتی بقا در چنین محیطی ضروری است سازمانها به سمت انعطاف پذیری، پویایی و تحول حرکت نموده و از سکون بپرهیزند   ( جمشیدیان و یزدان­شناس، 1387).

 

مدیریت و رهبری ساکن و بی‌تحرک نمی‌تواند مدت زیادی به طول انجامد، موج یا آن را غرق می‌کند و یا کشتی این مدیریت و رهبری، در گل فرو رفته باقی می‌ماند دیدگاه­های بسیاری از نظریه پردازان حاکی از آن است که سازمانهای امروزی نمی ‌توانند روند و سرعت تغییرات را متوقف سازند، بلکه تنها می‌توانند تردیدها، نوسانات و بی‌ثباتی­ها را به فرصت­هایی برای آموختن، تطابق و همخوانی مطلوب تبدیل کنند.

 

جهت مقابله با این محیط نامطمئن و تغییرات مستمر، نیازبه افرادی درنقش رهبر بشدت احساس می شود. بدیهی است که رهبری سنتی در هزاره سوم ادامه حیات نخواهد یافت و جهان نیازمند رهبرانی تحول­آفرین خواهد بود. ( انصاری و تیموری،1385)

 

رهبری تحول آفرین به دنبال برقراری یک رابطه بین علائق فردی و جمعی است تا به زیردستان اجازه کار کردن برای اهداف متعالی را بدهد.این نوع رهبری برخلاف تئوری­های سنتی که عمدتاً متمرکز برفرآیندهای عقلایی هستند، بر احساسات و ارزش­ها تاکید می­کند و در جستجوی اتصال میان علایق فردی و جمعی می­باشد تا از این طریق به زیردستان اجازه دهد برای اهداف متعالی تلاش کنند. رهبری تحول­ آفرین زمانی تحقق می­یابد که رهبر علایق کارکنانش را به کار افزایش دهد و آنان را از هدف­ها و ماموریت­ها آگاه سازد و پیروانشان را تشویق کند که فراتر از منابع فردی بیندیشند.

 

در محیط رقابتی كسب و كار امروز، عمده نگرانی و تكاپوی سازمانها در جهت بقا و توسعه و پیشرفت فراگیر آنها شكل می­گیرد. در راستای این هدف خطیر، مدیران در پی شناسایی و بهره­گیری بهینه از منابع و سرمایه­هایی هستند كه تحصیل آنها هزینه­ها و زحمات فراوانی دارد. پس پیروز این میدان مدیرانی هستند كه سرمایه­های مذكور را به اثربخش ترین، كاراترین و بهره­ورترین طرق ممكن به كار گیرند. عمده منابع هرسازمانی متوجه منابع انسانی، مالی و فنی آن است كه مسلماً سرمایه انسانی تعیین كننده سمت و سوی دیگر سرمایه­هاست، زیرا نیروی انسانی است كه با توانایی­های خود و با برنامه­ریزی، دیگر منابع را به خدمت گرفته است . (باتمان وارگان، 1983)