مقدمه. 20

 

2-1اعتیاد. 20

 

2-1-1تاریخچه مواد. 21

 

2-1-2طبقه بندی مواد. 22

 

2-1-3 وابستگی.. 25

 

2-1- 3-1 ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد. 26

 

2-1-4 سوء مصرف مواد. 27

 

2-1-4-1ملاك های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد: 27

 

2-1-5 قطع مصرف یا ترك مواد. 28

 

2-1-5-1 ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد: 28

 

2-1-6همه گیر شناسی.. 29

 

2-2مصرف مواد در ایران. 30

 

2-3 عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد. 30

 

2-3-1علل فردی.. 30

 

2-3-2 عوامل محیطی و اجتماعی.. 32

 

2-3-3 مشکلات هیجانی.. 34

 

2-3-4عوامل ژنتیکی و زیستی.. 36

 

2-3-5 سیستم پاداش مغزی.. 37

 

2-4 تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد. 39

 

2-5مبنای نظری وابستگی به مواد. 40

 

2-5-1نظریات روان پویشی.. 40

 

2-5-2نظریات روان تحلیلی.. 40

 

2-5-3 روانشناختی خود. 41

 

2-5-4 نظریات رفتاری – شناختی.. 42

 

2-5-4-1نظریات شناختی.. 43

 

2-5-5 نظریه های یادگیری.. 43

 

2-5-5-1 نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی.. 43

 

2-5-5-2نظریه یادگیری اجتماعی.. 44

 

2-5-6دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی.. 44

 

2 -5-6-1مدل بوم شناسی اجتماعی.. 44

 

2-5-6-2الگوی تحقیر خود. 45

 

2-5-6-3یادگیری اجتماعی چند مرحله ای.. 45

 

2-5-7نظریه تعامل خانواده. 46

 

2-5-8نظریه های یکپارچه نگر. 46

 

2-5-8-1نظریه رفتار مشکل.. 46

 

2-5-8-2نظریه گروه همسالان: 47

 

2-5-8-3 الگوی آسیب پذیری.. 47

 

2-5-8-4نظریه تفسیر انتخاب عقلایی.. 47

 

2-5-9نظریه های زیستی – روانی.. 48

 

2-5-9-1 نظریه  وابستگی جسمانی اعتیاد. 48

 

2-5-9-2 نظریه مشوق مثبت اعتیاد. 48

 

2-5-10نظریه های اجتماعی – فرهنگی.. 49

 

2-5-10-1نظریه بی هنجاری.. 49

 

2-5-10-2نظریه انزوا طلبی مرتون. 49

 

2-5-10-3نظریه برچسب زنی.. 49

 

2-5-11نظریات فیزیولوژیک…. 50

 

2-5-12نظریه ی سیستم انگیزشی.. 50

 

2-6 اهداف درمان وابستگی به مواد. 51

 

2-6-1رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد. 52

 

2-6-2 درمان اعتیاد. 52

 

2-6-2-1درمان دارویی.. 53

 

2-6-2-2درمان های غیر دارویی.. 54

 

2-7 سبک های مقابله ای.. 58

 

 

2-7-1تعریف سبک های و مهارتهای مقابله ای.. 58

 

2-7-2 مهارتهای مقابله ای : 58

 

2-7-3 انواع سبک های مقابله. 60

 

2-7-4انواع مقابله‌ی كارآمد. 61

 

2-7-4-1مقابله‌ی متمركز بر مسأله. 61

 

2-7-4-2مقابله‌ی متمركز بر هیجان. 62

 

2-7-5مقابله‌ی ناكارآمد و غیر مفید. 63

 

2-7-6عوامل موثر بر انتخاب راهبردهای مقابله‌ای.. 65

 

2-7-6-1عوامل مربوط به منبع مقابله‌. 65

 

2-7-6-2عوامل مربوط به ارزیابی‌های موقعیتی.. 66

 

2-7-7 اهمیت آموزش مهارت‌های سبک های مقابله‌ای.. 67

 

2-7-8عملکرد اصلی مهارت های مقابله ای.. 68

 

2-8 سیستم های مغزی ـ رفتاری.. 68

 

2-8-1 نظریه شخصیتی گری.. 69

 

2-8-2سیستم فعال سازی رفتاری (BAS). 70

 

2-8-3سیستم بازداری رفتاری (BIS). 71

 

2-8-4 سیستم جنگ / گریز (FFS). 73

 

2-8-5 توصیف سیستمهای مغزی – رفتاری: 74

 

2-8-5-1 بعد رفتاری: 74

 

2-8-5-2سطح شناختی.. 75

 

2-8-5-3بعد عصب شناختی.. 75

 

2-9 آسیب شناسی روانی وویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد. 76

 

2-10سبکهای هویت… 76

 

2-10-1 نظریه های هویت… 78

 

2-10-2 انواع سبک های هویت… 80

 

2-10-3 تعهد :. 82

 

2-10-4 شکل گیری هویت در نوجوانی.. 82

 

2-10-4-1 مدل های شکل گیری هویت… 84

 

2-10-5 چهار وضعیت هویت من در دید گاه مارسیا 85

 

2-10-6 تغییر هویت در نوجوانی.. 91

 

2-10-6-1 مکانیسم های تغییر هویت… 92

 

2-10-7پیشینه پژوهش… 93

 

2-10-7-1پیشینه داخلی پژوهش… 93

 

2-10-7-2پیشینه خارجی پژوهش… 97

 

2-10-8جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش… 100

 

فصل سوم: روش پژوهش… 102

 

3-1روش پژوهش… 103

 

3-2جامعه آماری.. 103

 

3-3روش نمونه‏گیری و حجم نمونه: 103

 

3-4روش گردآوری داده‏ها: 104

 

3-5 ابزارگردآوری اطلاعات: 104

 

3-5-1 مقیاس سیستمهای مغزی / رفتاری (BIS، BAS): 104

 

3-5-2 پرسشنامه ی سبك های مقابله با استرس: 105

 

3-5-3 پرسشنامه سبک های هویت:(ISI-6G) 106

 

3-6 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: 106

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل دادهها 107

 

4-1 ویژگی های جمعیت شناختی.. 108

 

4-2 یافته های توصیفی.. 109

 

4-3 یافته های استنباطی.. 112

 

فصل پنجم: تفسیرونتیجه‌گیری و جمع‌بندی.. 120

 

5-1مقدمه. 121

 

5-2 بحث و نتیجه‌گیری: 121

 

5-3نتیجه گیری کلی.. 125

 

5-4محدودیت‌های پژوهش… 126

 

5-5پیشنهادات.. 126

 

5-6پیشنهاد کاربردی پژوهش… 127

 

منابع: 128

 

منابع فارسی.. 128

 

منابع انگلیسی.. 133

 

ضمائم. 129

 

 

 

فهرست جداول

 

شکل2-1 تعامل عومل موثر در شکل گیری وابستگی به مواد. 39

 

نمودار (2-1) نمودار سیستم بازداری رفتاری ایجاد اختلال. 73

 

جدول 2-1 پایگاههای هویت مارسیا بر اساس دو معیار تعهد وکاوش (به نقل از رومانو،2004) 86

 

جدول 4-1: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنی ها براساس متغیرشغل.. 108

 

جدول 4-2: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تاهل.. 108

 

جدول 4-3: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تحصیلات.. 109

 

جدول 4-4: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر سن.. 109

 

جدول 4-5: میانگین و انحراف معیار سیستم فعال سازی/ بازداری در گروه های مورد مطالعه  109

 

جدول 4-6: میانگین و انحراف معیار سبك های مقابله ای در گروه های مورد مطالعه. 110

 

جدول 4-7: میانگین و انحراف معیار سبك های هویت در گروه های مورد مطالعه. 111

 

جدول 4-8: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبك های هویت… 112

 

جدول 4-9: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبك های هویت و تعهد. 112

 

جدول 4-10: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبك های هویت و تعهد  113

 

جدول 4-11: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سیستم فعال سازی/بازداری.. 114

 

جدول 4-12: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سیستم فعال سازی/بازداری.. 114

 

جدول 4-13: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (آنوا) بر روی سیستم فعال سازی/بازداری   115

 

جدول 4-14: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبك های مقابله ای.. 116

 

جدول 4-15: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبك های مقابله ای.. 116

 

جدول 4-16: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبك های مقابله ای.. 117

 

جدول 4-17: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبك های مقابله ای.. 118

 

جدول 4-18: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره مولفه های سبك اجتنابی.. 118

 

جدول 4-19: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی مولفه های سبك اجتنابی   119

 

جدول سوالات مقیاس های سبک هویت… 132

 

 

 

چکیده :
پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبکهای هویت وسبکهای مقابله ای وسیستم های فعال سازی /بازداری رفتاری در معتادان وافراد بهنجار انجام شد.روش مورد استفاده ،علی- مقایسه ای وابزار تحقیق، شامل پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی ،راهبردهای مقابله ای با استرس(CISS) اندلروپارکر،مقیاس BAS/BIS بود.نمونه آماری تحقیق ،شامل 75 نفراز معتادان بستر ی در مراکز  اقامتی چهار گانه ترک اعتیاد شهر اردبیل(آزادی ،تولد دوباره سبلان ،همیاران سلامت پاک،آرمان سبز)  و تعداد 75 نفرافرادبهنجار که به روش تصادفی،انتخاب شد که بوسیله ابزار های پژوهش سنجش شدندو برای حلیل اطلاعات از نرم افزار spss و برای تحلیل فرضیات از تحلیل واریانس چند متغیره مانوا استفاده شد نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین سبک های هویت، سبک های مقابله­ای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار می­باشد در نتیجه می توان چنین گفت که سبک­های ، هویت سردرگم و سبك مقابله ای هیجان مدار از جمله متغیرهای روانشناختی منفی هستند که می تواند تاثیر زیادی بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین نیازمند برنامه ریزی مناسب و جامع جهت تعدیل و اصلاح این متغیرها می باشد.

 

 

 

مقدمه :