ازدواج ایرانیان با اتباع خارجی مبتنی بر قوانین ومقرراتی است که حسب شرایط مختلف زوجین و قوانین مربوطه در خصوص موضوع در رژیم حقوقی کشور خارجی ، احکام متفاوتی را دارا است که زوجین مکلف به رعایت آن هستند.

مبحث اول –  ورود بیگانگان به کشور

بخش مهمی از امنیت هر کشوری در گرو حراست از مرزهای آن کشور است که معمولا با کنترل ورود، عبور و اقامت اتباع خارجی این مهم یعنی صیانت از مرزها و حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور حاصل می شود. قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه در ایران که در تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه سال هزار و سیصد و ده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسیده، در ماده اول آن آمده است که هر یک از اتباع خارجه برای ورود و اقامت و خروج از ایران باید اجازه مامورین مربوطه ایران را تحصیل نمایند. این قاعده شمول عام داشته و استثنایی در آن ذکر نشده است. ولی در حال حاضر با وجود اینکه جمهوری اسلامی ایران برای ورود به قلمرو کشور اخذ روادید را پیش بینی نموده است، افرادی با عناوین خاص آواره یا پناهنده تحت حمایت کنوانسیون های بین المللی از جمله مقررات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد قرار گرفته و مقررات مذکور در خصوص آنها اعمال نمی شود

گفتار اول : کنترل ورود و اقامت بیگانگان

دو وزارتخانه کشور ( اداره امور اتباع و مهاجرین خارجی) و امور خارجه (اداره تابعیت، امور پناهندگان و مهاجرین) مسئولیت کنترل و صدور مجوز عبور، ورود و اقامت اتباع بیگانه را در کشور دارند، وزارت خارجه توسط نمایندگی های خود در خارج از کشور و نیروی انتظامی به عنوان عامل وزارت کشور در داخل به نظارت بر ورود و اقامت اتباع خارجی مشغول می باشند.

وفق مفاد ماده دوم قانون راجع به ورود و اقامت اتباع خارجه، ‌مأمورین ایران در خارجه در موارد ذیل باید از دادن ویزا خودداری نمایند :

‌الف - در صورتی که صحت اسناد ارائه شده را تردید نمایند

ب - اشخاصی که مطابق قوانین ایران تبعه ایران محسوب شده و بخواهند با اوراق تابعیت غیر ایرانی بایران مسافرت کنند.

ج - اگر حضور خارجی در ایران بر ضد امنیت مملکت و یا نظم عمومی و یا به جهات دیگری منافی مصالح مملکتی باشد.

‌د - اگر خارجی در ایران سابقه محکومیت به جنحه مهم و یا جنایت داشته و یا در مملکت خارجه محکوم به جنحه و یا جنایت شده باشد.

ه - اگر خارجی قبلا از ایران اخراج شده باشد.

‌و - اگر حضور خارجی در ایران به ملاحظه حفظ الصحه عمومی و یا عملیات منافی عفت صلاح نباشد.

‌ز - اگر خارجی نتواند اثبات نماید که وسائل تحصیل معاش خود را در ایران بوسیله سرمایه یا مشاغل مفیده خود دارا می‌باشد

لیکن بنظر می رسد که تعداد بی شماری از آوارگان افغانی و تا حدی عراقی که در دو دهه اخیر وارد ایران شده اند، در چارچوب مقررات پناهندگی قرار ندارند و به صورت غیر مجاز در ایران زندگی می کنند. در بین این افراد گروه هایی را که در اردوگاه های مرزی اسکان یافته اند می توان در چارچوب مقررات کمیساریای عالی پناهندگان قرار داد. در این رابطه، دولت های عضو سازمان ملل متحد و به ویژه طرفین کنوانسیون 1951 و پروتکل الحاقی ان طبق مواد 27 و 28 متعهد شده اند که برای این افراد کارت شناسایی مخصوص ( سند مسافرتی کنوانسیون) صادر و آنان را در مقابل یکدیگر به عنوان مسافر تلقی نمایند.

توسلی نائینی، منوچهر، (1384) . تبعات ورود و اقامت غیر مجاز اتباع بیگانه در ایران، نامه حقوقی- شماره 1، صفحه 53

اَشکال حضور بیگانگان در کشور

تبعه خارجی در ایران بجز کسانیکه با روادید وارد کشور می­شوند، منحصرا واجد یکی از سه عنوان پناهنده، مهاجر و یا آواره است. براساس تصویب نامه شماره 58858 مورخ 22/12/79 هیات وزیران این سه عنوان بشرح زیر تعریف شده است:

الف ) پناهنده :

به شخصی اطلاق می گرددکه به علت ترس موجه از اینکه به دلایل مربوط به نژاد یا مذهب ، ملیت یا عضویت در بعضی گروه هایی اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرارگیرد در خارج از کشور محل سکونت عادی خود به سرمی­برد و نمی­تواند و یا به علت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد. ( قبلا پناهنده به استناد آئین نامه پناهندگان مصوب 25/9/1342 هیات وزیران به این شکل تعریف شده بود که مقصود از پناهنده فردی است که به علل سیاسی ، مذهبی ، نژادی یا عضویت گروه های خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او می باشد به کشور ایران پناهنده شود).

ب ) مهاجر :

فردی است که متقاضی اقامت در جمهوری اسلامی ایران باشد و درخواست وی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد .

ج ) آواره :

فردی است که به دلیل وقوع جنگ داخلی یا بین المللی ، بدون تشریفات قانونی کشور متبوع خود را ترک و یا وادار به ترک آن گردد اما نمی تواند برابر کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 ژنو و ملحقات آن بیم موجه از اذیت و آزار به اثبات برساند .

اتباع خارجه که بصورت غیر قانونی وارد کشور ایران شده اند و برای تثبیت جایگاه خود اقدام به ازدواج غیر قانونی با زنان ایرانی نموده اند که حاصل این ازدواج ها فرزندان بدون هویت هستند که از علل پیدایش کودکان بی هویت می توان موارد زیر را دخیل دانست:
1- بر اساس قانون مدنی کشورمان، ازدواج اتباع خارجی با زنان ایرانی باید با اطلاع دولت باشد (ماده 1060 قانون مدنی)؛ بنابراین دادگاه های ایران چنانچه یک زن ایرانی بدون اجازه دولت ایران شوهر خارجی اختیار کند، اثری را برای آن ازدواج مترتب نخواهند کرد؛ زیرا به نظر بعضی حقوقدانان، حکم بر صحت آثار چنین ازدواجی مانند صحیح دانستن اصل ازدواج است که قانون ایران آن را ممنوع و غیرجایز دانسته است (الماسی، 1388 ، ص 273 )؛

2- قانونگذار ایرانی تحمیل تابعیت شوهر خارجی بر زن ایرانی را پذیرفته است و به همین دلیل زن پس از ازدواج با شوهر خارجی تابعیت ایرانی خود را از دست می دهد و به تابعیت شوهر در می آید. در این باره ماده 987 قانون مدنی تصریح کرده است: زن ایرانی که با تبعه خارجی مزاوجت می کند، به تابعیت ایرانی خود باقی خواهد ماند، مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود، ولی در هر صورت بعد از وفات شوهر یا تفریق به صرف تقدیم درخواست به وزارت امور خارجه به انضمام ورقه تصدیق فوت شوهر یا سند تفریق تابعیت اصلیه زن با جمیع حقوق و امتیازات راجع به آن مجدداً به اوتعلق خواهد گرفت در مقابل، زن ایرانی نمی تواند .« تابعیت ایرانی خود را به شوهر خارجی و فرزندان خود بدهد؛ زیرا براساس ماده 976 قانون مدنی، سیستم خون یا تابعیت نسبی در ایران فقط از راه پدر پذیرفته است. بند 2 ماده اخیر درباره تابعیت افراد تصریح کرده است : اشخاص ذیل، تبعه ایران محسوب می شوند … 2 کسانی که پدر آنها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا در خارجه متولد شده باشند. بنابراین فرزندان زن ایرانی که به واسطه ازدواج با مرد خارجی تابعیت ایرانی خود را از دست داده اند، از داشتن شناسنامه ایرانی محروم خواهند شد و تبعه کشور متبوع پدر محسوب می شوند، پس انتقال تابعیت فقط از راه پدر یکی از عوامل شکل گیری کودکان بی هویت است؛

3- این کودکان براساس بند 5 ماده 976 قانون مدنی در صورت قانونی بودن ورود پدرشان به کشور ایران در سن هجده سالگی می توانند شناسنامه ایرانی دریافت کنند؛ بنابراین سومین عامل، تعیین سقف زما نی برای کسب تابعیت ایرانی در سن هجده سالگی است و مشکل برای سن کمتر ،پابرجاست.

- توسلی نائینی، منوچهر، (1390) . تأملی بر وضعیت کودکان حاصل از ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی ، حقوق اسلامی :: پاییز 1388 - شماره 22، صفحه 136-137

زنان خارجی در ازدواج با مردان ایرانی مشمول حکم بند 6 ماده 976 می شوند در این بند آمده است ” هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند تبعه ایران محسوب می شود” این تابعیت تحمیلی است و به اختیار زن در تعیین تابعیت خود نیست و به مجرد ازدواج، تبعه ایران محسوب شده و از کلیه حقوقی که قانون پیش بینی کرده بهره مند خواهد شد.

” اما از نظر قانون کشور متبوع زن در این خصوص دو حالت متصور است:

حالت اول اینکه قانون کشور متبوع زن هم چنان وی را علیرغم ازدواج با مرد بیگانه تبعه خود بشناسد که در این صورت زن در هنگام ازدواج دارای دو تابعیت ( تابعیت مضاعف) خواهد شد و چنین وضعیتی در تابعیت اطفالی که متعاقبا از این ازدواج حاصل می شود موثر خواهد بود، زیرا بر حسب قانون کشور متبوع زن ممکن است این تابعیت نیز علاوه بر تابعیت ایرانی به آنها داده شود و آنان نیز دارای تابعیت مضاعف شوند.

حالت دوم اینکه قانون کشور متبوع زن جهت جلوگیری از تابعیت مضاعف، وی را به نحوی از تابعیت خود خارج کند که در این صورت وضعیت های متفاوتی ممکن است بر حسب قوانین کشورهای مختلف وجود داشته باشد :

• کشور متبوع زن بر حسب قوانین خود به محض ازدواج وی با مردی بیگانه و تحمیل تابعیت آن کشور بر زن ، از وی سلب تابعیت کند که در هر حال زن بیش از یک تابعیت نداشته باشد، تابعیت اصلی خود تا قبل از ازدواج و تابعیت کشور متبوع شوهر پس از ازدواج . لازم به ذکر است که به موجب ماده 8 کنوانسیون لاهه در مورد تعارض قوانین تابعیت، برای تحصیل تابعیت شوهر، تصدیق دولت متبوع زن در خصوص از دست دادن تابعیت اصلی وی لازم است، اما نظر به اینکه دولت ایران به کنوانسیون فوق الذکر نپیوسته است چنین تصدیقی را لازم نمی داند.
• کشور متبوع زن بر حسب قوانین خود، در صورت ازدواج وی با مردی بیگانه و تحمیل تابعیت آن کشور بر زن، به وی اختیار خروج از تابعیت خود را بدهد. به عبارت دیگر تسهیلاتی قایل شود که اگر خود زن بخواهد به سادگی و با ارائه مدارک مربوط به ازدواج و تحمیل تابعیت کشور خارجی، از تابعیت کشور متبوع خود خارج شود که در این صورت، اگر زن چنین تقاضایی را از مقامات کشور متبوع اولیه خود بکند از این تابعیت خارج می شود و فقط یک تابعیت خواهد داشت اما اگر چنین تقاضایی را نکند هم چنان تابعیت اصلی خود را علیرغم تحمیل تابعیت کشور متبوع زوج خواهد داشت و در نتیجه دارای دو تابعیت خواهد شد".

زنی که در اثر ازدواج با مرد ایرانی تبعه ایران است در صورت فوت شوهر یا طلاق کماکان در تابعیت ایران خواهد ماند ، چنانچه وی تصمیم به بازگشت به تابعیت قبلی خود را داشته باشد برابر حکم ماده 986 قانون مدنی به وزارت خارجه درخواست کتبی می دهد مگر اینکه از شوهر متوفی فرزند کمتر از هجده سال سن داشته باشد که می بایستی تا 18 سالگی فرزندان خود در تابعیت ایران بماند.

گفتار دوم : ازدواج با مرد خارجی

قانونگذار ایران در خصوص ازدواج با اتباع خارجی اصل وحدت تابعیت را پذیرفته است ولی در حال حاضر بدلیل عدم آشنایی کافی زنان ایرانی خصوصا ساکنین مناطق روستایی و مرزی کشور از قوانین و مقررات مربوط به ازدواج با اتباع خارجی ، آثاری را به لحاظ حقوقی  تحمل می کنند که انتظار آن را نداشته اند. دولت ایران برای حمایت از اتباع خود ازدواج را موکول به اخذ اجازه از مراجع ذیربط نموده و اساسا برای جلوگیری از بوجود آمدن تابعیت مضاعف اصل وحدت تابعیت را پذیرفته است و با اعلام دولت خارجی مبنی بر تحمیل تابعیت به زن ایرانی، از تابعیت ایران خارج می شود.

مسئله ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی گذشته از اینکه مربوط به حوزه حقوق بین الملل خصوصی باشد ابعاد دیگری را هم در بر دارد و مشکلات ناشی از آن به لحاظ روانشناختی ، جامعه شناختی و جمعیت شناختی نیز قابل تامل است . از دیدگاه حقوق بشر نیز هم زن و هم کودک او باید مورد حمایت قرار گیرند. مسئله ازدواج زنان ایرانی با اتباع کشور افغانستان از معضلات پیچیده کنونی کشور است که متاسفانه قوانین و مقررات نتوانسته راه کار مناسبی را ارائه دهد و در بعضی موارد بنظر خطرناک هم میرسد. بند 1 ماده 976 قانون مدنی در تعریف اتباع ایرانی می گوید: ” کلیه ساکنین ایران به استثنای اشخاصی که تابعیت خارجی آن ها مسلم باشد. تابعیت خارجی کسانی مسلم است که مدارک تابعیت آنها مورد اعتراض دولت ایران نباشد.”

- بهشید ارفع نیا-ازدواج و تابعیت – (1377) – مجله حقوق زنان – اردیبهشت و خرداد- شماره 2- صفحه 55

سابقه قانونگذاری در خصوص تاثیر ازدواج زن ایرانی با مرد بیگانه در ایران در 3 مرحله انجام شده است مرحله اول مربوط است به دوران قانون نامه که با وقوع ازدواج تابعیت مرد به زن تحمیل می شد. مرحله دوم تصویب قانون تابعیت را در سال 1308 داشتیم که ماده 12 آن تابعیت زن ایرانی را موکول نحوه رفتار قانون کشور مرد خارجی در این شرایط نموده بود که اگر تابعیت مرد خارجی تحمیل می شد زن ایرانی تابعیت خود را از دست می_­داد و در غیر این صورت به تابعیت ایرانی خود باقی می ماند. مرحله سوم تصویب کتاب دوم از جلد دوم قانون مدنی در باب تابعیت در 27 بهمن 1313 بود که مفاد ماده 12 قانون تابعیت مصوب 1308 عینا در ماده 987 قانون مدنی متجلی شده است.

ماده 987 قانون مدنی در مورد ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی نسبت به ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی متفاوت عمل کرده است ، زن ایرانی در ازدواج با بیگانگان در تابعیت خود باقی می ماند مگر اینکه تابعیت شوهر به وی تحمیل شود در واقع تابعیت ایرانی زن موکول به حکم رژیم حقوقی کشور متبوع شوهر در تابعیت است. به عبارتی قانون مدنی ایران برای پرهیز از وقوع تابعیت مضاعف چنین عمل نموده است. تبصره 1 ماده فوق به دو شکل اتفاق می افتد اول اینکه زن تابعیت دولت متبوع شوهر را می پذیرد و از تابعیت ایران خارج می شود ، دیگر اینکه زن ایرانی بر تابعیت خود باقی می ماند که این حالت برای جلوگیری از بی تابعیتی پیش بینی شده است. از طرفی قانون مدنی ایران در ماده 1060 خود، ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی را حتی در مواردی که ازدواج منع شرعی نیز نداشته باشد موکول به اجازه مخصوص دولت نموده است.

در اجرای ماده1060 قانون مدنی، دولت به موجب تصویب نامه مورخ 10/7/1310 ، مرجع صالح برای صدور اجازه را حکام ایالات و ولایات معرفی نموده بود. این اختیار براساس تصویب نامه مورخ 24/8/1314 به وزارت کشور واگذار و طی آئین نامه مورخ 13/9/1319 کیفیت رسیدگی به موضوع و شرایط صدور اجازه، معین گردید. در حال حاضر صدور این اجازه که موسوم به پروانه زناشویی است، براساس آئین نامه زناشویی بانوان ایرانی با اتباع بیگانه غیر ایرانی مصوب مهر ماه سال 1345 صورت می گیرد که در تاریخ 20/4/1349 تبصره ای نیز به آن الحاق گردیده است. به موجب ماده اول این آئین نامه مرجع صالح برای صدور پروانه زناشویی، وزارت کشور است، لیکن مرجع مذکور براساس ماده چهارم آئین نامه اختیار دارد صدور پروانه زناشویی را به استانداری ها و همچنین با موافقت وزارت امور خارجه به بعضی از نمایندگان سیاسی و کنسولی در خارج واگذار نماید تا مراجع مرقوم، در حدود مقررات آئین نامه مستقیماً نسبت به صدور پروانه زناشویی در محل مبادرت نموده و مراتب را به ثبت احوال اعلام نمایند.

هدف از اخذ اجازه از دولت برای ازدواج زن ایرانی با اتباع خارجی حمایت از زن ایرانی است و دیگر اینکه دارای جنبه سیاسی است ، در صورت تحمیل تابعیت زوج خارجی، زن تابعیت ایرانی خود را از دست می دهد، لذا این رویداد حیاتی نیازمند نظارت دقیق دولت می باشد. در خصوص ضمانت اجرای این گونه ازدواج ها بین علمای حقوق اختلاف وجود دارد.

برخی معتقدند هر چند اگر متخلفین به موجب مقررات و نظامات مملکتی تحت پیگرد قرار گیرند ولی ازدواج صورت گرفته بدون مجوز صحیح است و اشکال شرعی ندارد و آثار شرعی نکاح بر آن مترتب است. از طرفی پاره ای معتقد به عدم نفوذ نکاح بدون مجوز دولت هستند و علت را اهداف سیاسی دولت و لزوم کنترل و نظارت دولت می دانند.

زن ایرانی که در اثر ازدواج با مرد خارجی تابعیت شوهر بر وی تحمیل شده یا به درخواست خود از تابعیت ایران خارج شده، پس از فوت شوهر یا طلاق همچنان به تابعیت خارجی خود باقی می ماند اما می تواند طی درخواستی کتبی به وزارت امور خارجه ایران و تقدیم گواهی فوت شوهر یا طلاق تقاضای خروج از تابعیت خارجی و بازگشت به تابعیت اول خود (ایران) را بنماید. اگر چه دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون  لاهه در مورد تعارض قوانین تابعیت ملحق نشده اما این امر مطابق با قسمت اول ماده 11 کنوانسیون مزبور می باشد که به موجب آن زن بعد از انحلال ازدواج تابعیت اولیه خود را بدست نخواهد آورد مگر با درخواست خودش، بموجب قسمت دوم ماده 11 کنوانسیون فوق الذکر هرگاه زن تابعیت اولیه خود را بدست آورد تابعیتی را که در اثر ازدواج بدست آورده بود از دست خواهد داد.

از معایب نظریه وحدت تابعیت می توان به مواردی اشاره داشت:

” اولاً: عدم انتخاب تابعیت از طرف زن در صورت ازدواج؛ تحمیل این امر ناخواسته بوده و ممکن است مورد رضایت زن نباشد و احتمال دارد زن از ازدواج با تبعه خارجی امتناع نماید یا به روابط غیررسمی با وی راضی شود.

ثانیاً: این نظریه از نظر سیاست‌های جمعیتی، در آمار اتباع کشور به ویژه کشورهایی که با رشد منفی جمعیت روبرو هستند، تأثیر منفی می‌گذارد؛ زیرا تحمیل تابعیت مرد خارجی بر زنان تبعه منجر به کاهش آمار جمعیت زنان و اطفال متولد از آن می‌شود در حالی که آمار ازدواج مردان تبعه با زنان خارجی بسیار کمتر است. زیرا مردان بیشتر از زنان مهاجرت می‌کنند؛ لذا احتمال ازدواج مردان بیگانه با زنان تبعه بیشتر از امکان ازدواج زنان بیگانه با مردان تبعه می‌باشد.

- سلجوقی ، بایسته های حقوق بین الملل خصوصی : کلیات، تابعیت، اقامتگاه، چاپ اول (تهران : نشر میزان 1380)، صفحه 98

- عابدین، میرحسین، (1378) . ابعاد حقوقی ازدواج با خارجی ، نشریه مجلس و پژوهش ، شماره 28 ، صفحه 336

- محقق داماد ، سید مصطفی (1368) . حقوق خانواده . تهران : نشر علوم اسلامی، صفحه 160 و امامی ، سید حسن (1385) . حقوق مدنی : جلد چهارم . تهران : انتشارات اسلامیه صفحه 412

- کاتوزیان ، ناصر (1392) . حقوق خانواده جلد 1 . تهران : نشر میزان شماره 76

- ارفع نیا، بهشید، (1377) . ازدواج و تابعیت . مجله کانون وکلا ، شماره 2 ، صفحه 54 تا 57

بطور کلی 9 حالت در رابطه با ازدواج دو نفر با تابعیت های مختلف با توجه به اصول حاکم بر مقوله تابعیت متصور است:

• زوجین یا دارای تابعیت مضاعف و یا دچار بی تابعیتی می شوند (دو حالت).
• یکی از زوجین دارای تابعیت مضاعف و طرف دیگر تابعیت کشور خودش را حفظ می کند (دو حالت) .
• یکی از زوجین دارای دچار بی تابعیتی شده و طرف دیگر تابعیت کشور خودش را حفظ می کند (دو حالت) .
• یکی از زوجین تابعیت کشور خود را حفظ نموده و طرف دیگر تابعیت کشور همسر را دارا می شود (دو حالت).
• هر یک از زوجین تابعیت کشور خود را حفظ نموده و تابعیت کشور همسر به او تحمیل نمی شود (یک حالت).

گذشته از مسائل تابعیتی، توفیق زوجین در ازدواج با یک تبعه بیگانه که یک امر غیر معمول و خاص است ، در رضایت آنها از همزیستی با هم است . در این خصوص پژوهشی صورت گرفته، در این پژوهش به بررسی میزان رضایت افرادی که با اتباع خارجی مزاوجت نموده اند پرداخته است .

“پس  تاکید بر همسانی و شباهت ها عاملی برای رضایت زناشویی و تداوم زندگی است. از مهم ترین دلایل کمتر بودن میزان رضایت مندی زناشویی در ازدواج های مختلط، وجود تفاوت بین زوجین از لحاظ فرهنگی، اجتماعی، نژادی و مذهبی است. همچنین، مشکلاتی است که این زوج ها از لحاظ اشتغال، سطح درآمد و تامین نیازهای اولیه زندگی، عدم پذیرش اجتماعی، عدم وجود حمایت های قانونی از این خانواده ها و از سوی دیگر، احساس ترس از متلاشی شدن خانواده به دلیل امکان مهاجرت همسر به کشور خود و عدم اجازه برای اقامت همسر به وسیله دولت می تواند باشد “ 

مبحث سوم –  ازدواج  با اتباع بیگانه از نگاه آمار

یکی از منابع اطلاعاتی مورد استفاده برای روشن شدن وضعیت حضور بیگانگان در کشور آمار های سازمان ثبت احوال کشور است. این سازمان که برابر بند ز ماده 1 قانون ثبت احوال وظیفه ثبت رویداد های حیاتی از جمله ازدواج های صورت گرفته بین اتباع ایرانی با  خارجیان را دارد، آمار ازدواج ایرانیان با اتباع خارجی را به شرح زیر اعلام نموده است:

براساس آمارهای جمع آوری شده پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور که در خصوص ازدواج مبتنی بر اعلامیه های وقایع ازدواج و طلاق واصله از محاضر ازدواج و طلاق سراسر کشور است، ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی که در داخل کشور هستند در سال 1392 ، 749 مورد به ثبت رسیده است که این آمار نسبت به آمار کل ازدواج‌های انجام شده در سال گذشته یک به هزار است یعنی به ازای هر 1000 ازدواج یک فقره آن مربوط به خارجیان است.

در توزیع استانی رویداد های ازدواج صورت گرفته با اتباع بیگانه، استان‌های مرزی بیشترین آمار این ازدواج‌ها را دارند بطوری‌که تهران با توجه به جمعیت ساکن با 164 مورد ، خوزستان با 69 مورد ، خراسان رضوی با 66 مورد ، قم بدلیل وجود مهاجرین خارجی با 61 مورد و آذربایجان غربی با 51 مورد بیشترین ازدواج‌های زنان ایرانی با اتباع خارجی را به خود اختصاص داده‌اند.

در رابطه با سن ازدواج، بیشترین ازدواج‌ را زنان ایرانی با اتباع خارجی داشته اند که 170  مورد آن در سن 30 تا 34 سالگی و 150 مورد آن نیز در سن 25 تا 29 سالگی به ثبت رسیده است.

براساس آمار پایگاه اطلاعات جمعیت کشور، بیشترین ازدواج ها مربوط به مردان خارجی است که  151 مورد آن در سن 30 تا 34 سال و 131 مورد نیز در سن 25 تا 29 سال انجام شده است.

در خصوص مشمولین بند 6 ماده 976 یعنی ازدواج مردان ایرانی با زنان خارجی، در سال گذشته 660 مورد ازدواج به ثبت رسیده است .در بین استان های کشور، پنج استان خراسان رضوی با 108 مورد، خوزستان با 87 مورد، تهران با 73 مورد ، ایلام با 42 مورد و استان گلستان با 41 مورد بیشترین ازدواج های مردان ایرانی با زنان بیگانه را به خود اختصاص داده اند.

- ایمانی نائینی،محسن و دیگران  (1391) . بررسی مقایسه ای رضایتمندی زناشویی بین زنان ایرانی ازدواج کرده با مردان ایرانی، نشریه زن و جامعه، دوره سوم، شماره دوم، صفحه 96

- دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور (1393) آمار ازدواج با اتباع بیگانه