گفتار دوم: بررسی اهم اقدامات یونسكو                                                                                   52

 

بند1- حفاظت از میراث فرهنگی                                                                                               53

 

بند2- یونسكو و نابودی آپارتاید                                                                                                            58

 

بند3- یونسكو و آموزش حقوق بشر                                                                                            60

 

بند4- بهبود وضعیت زنان                                                                                                       63

 

بند 5-یونسکو و جوانان                                                                                                          66

 

بند 6-  یونسکو، آفریقا و کشورهای کمتر توسعه یافته                                                                      68

 

نتیجه‌گیری فصل دوم                                                                                                                                                        71

 

فصل سوم: مفهوم صلح و امنیت بین‌المللی و نهادهای تضمین كننده آن                   

 

مقدمه فصل سوم                                                                                                                  73

 

مبحث اول: مفهوم صلح و امنیت بین‌المللی و ارتباط آن با مفاهیم بنیادین حقوق بشر و دموكراسی      74

 

گفتار اول: مفهوم صلح و امنیت بین‌المللی                                                                                                         75

 

بند 1- صلح منفی                                                                                                                76

 

بند 2- صلح مثبت                                                                                                                77

 

بند 3-  میثاق جامعه ملل و صلح و امنیت بین‌المللی                                                                       79        بند 4- حفظ صلح و امنیت بین­المللی در منشور سازمان ملل متحد                                                    85

 

گفتار دوم: ارتباط صلح و امنیت بین‌المللی با مفاهیم بنیادین دموكراسی و حقوق بشر                       88

 

بند 1-  ارتباط صلح و امنیت بین‌المللی با دموكراسی                                                                                           89

 

بند 2- ارتباط صلح و امنیت بین‌المللی با حقوق بشر                                                                                                               98

 

مبحث دوم: نهادهای تضمین كننده صلح و امنیت بین‌المللی                                                                         104

 

گفتار اول: سازمان ملل متحد و اركان اصلی آن                                                                                                                104

 

بند 1- شورای امنیت                                                                                                                                                 105

 

بند 2- مجمع عمومی                                                                                                                                                                111

 

 

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

  بند 3- دبیر خانه(دبیرکل)                                                                                                                                      113

 

بند 4- دیوان بین‌المللی دادگستری                                                                                                                        115

 

گفتار دوم: گزیده­ای از موسسه­های تخصصی سازمان ملل متحد                                                                  118

 

بند 1- سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (UNESCO)                                                     119

 

بند 2- سازمان بین‌المللی كار (ILO)                                                                                                             122

 

بند 3- سازمان بهداشتی جهانی (WHO)                                                                                                              127        نتیجه­گیری فصل سوم                                                                                                                                             132

 

فصل چهارم: راهکارها و چالش های یونسکو در حفاظت از صلح و امنیت بین­المللی

 

مقدمه فصل چهارم                                                                                                                                                    135

 

مبحث اول: راهكارهای یونسكو برای حفاظت از صلح و امنیت  بین المللی                                                  135

 

گفتار اول: جهانی كردن جامعه اطلاعاتی و توسعه آن                                                                                       136

 

 

گفتار دوم: گفتگو و تعامل میان تمدن­ها                                                                                                             140

 

گفتار سوم: ایجاد کمیسیون­های ملی در کشورهای عضو                                                                                 145

 

بند 1- نقش مشورتی                                                                                                             147

 

بند 2- نقش ارتباطی                                                                                                             147

 

بند 3- نقش اجرایی                                                                                                              148

 

بند 4- نقش اطلاع رسانی                                                                                                       148

 

گفتار چهارم: ارتباط با سازمان های غیردولتی                                                                         149

 

مبحث دوم: چالش های سازمان یونسكو                                                                                                            152

 

 

 

2

 

 

1-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

3

 

 

1-1-1 اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

4

 

 

1-1-2 فرضیات………………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

4

 

 

1-1-3 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

5

 

 

1-2 کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

5

 

 

1-2-1 گیاه شناسی………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

6

 

 

1-2-2 نیازهای اکولوژی………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

6

 

 

1-2-3 خواستگاه و دامنه انتشار………………………………………………………………………………………..

 

 

 

7

 

 

1-2-4 خواص دارویی…………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

7

 

 

1-2-5 موارد استفاده……………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

8

 

 

1-2-6 مواد موثره و اجزاء اسانس……………………………………………………………………………………..

 

 

 

8

 

 

1-2-7 کشت بافت………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

9

 

 

1-2-7-1 انواع کشت بافت گیاهی……………………………………………………………………………………

 

 

 

10

 

 

1-2-7-2 بررسی اثرات فاکتورهای مختلف در محیط کشت…………………………………………………

 

 

 

10

 

 

1-2-7-3 نمک‌های غیرآلی………………………………………………………………………………………………

 

 

 

 

11

 

 

1-2-7-4 ویتامین‌ها………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

11

 

 

1-2-7-5 منبع انرژی………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

11

 

 

1-2-7-6 میواینوسیتول……………………………………………………………………………………………………

 

 

 

12

 

 

1-2-7-7 عوامل فیزیکی………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

12

 

 

1-2-7-8 ریزنمونه………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

12

 

 

1-2-7-9 چگونگی انتخاب محیط کشت…………………………………………………………………………..

 

 

 

13

 

 

1-2-7-10 ریزازدیادی گیاهان از طریق کشت بافت……………………………………………………………

 

 

 

13

 

 

1-2-7-11ریشه‌زائی……………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

14

 

 

1-2-8 تعریف موتاسیون (جهش) ……………………………………………………………………………………

 

 

 

صفحه

 

 

عنوان

 

 

 

14

 

 

1-2-8-1 تاریخچه استفاده از موتاسیون…………………………………………………………………………….

 

 

 

15

 

 

1-2-8-2 سطوح ایجاد موتاسیون……………………………………………………………………………………..

 

 

 

15

 

 

1-2-8-3 انواع موتاسیون…………………………………………………………………………………………………

 

 

 

16

 

 

1-2-8-4 موتاژن (عامل جهش‌زا) ……………………………………………………………………………………

 

 

 

16

 

 

1-2-8-4-1 انواع موتاژن………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

16

 

 

1-2-8-4-2 عوامل شیمیایی جهش‌زا………………………………………………………………………………..

 

 

 

18

 

 

1-2-8-4-3 مواد گیاهی مورد تیمار………………………………………………………………………………….

 

 

 

18

 

 

1-2-8-4-4 اصلاح به روش موتاسیون……………………………………………………………………………..

 

 

 

19

 

 

1-2-8-4-5 اهمیت موتاسیون در اصلاح نباتات. ……………………………………………………………….

 

 

 

19

 

 

1-2-8-4-6 موفقیت موتاسیون………………………………………………………………………………………..

 

 

 

19

 

 

1-2-8-4-7 روش‌های جدید استفاده از موتاسیون……………………………………………………………..

 

 

 

20

 

 

1-2-8-4-8 هدف موتاسیون مصنوعی………………………………………………………………………………

 

 

 

21

 

 

1-2-9 روغن‌های اسانس…………………………………………………………………………………………………

 

 

 

22

 

 

1-2-9-1 جداسازی و شناسایی مواد تشکیل دهنده روغن اسانسی گیاه…………………………………

 

 

 

 

 

 

          فصل دوم: ی بر تحقیقات انجام شده

 

 

 

23

 

 

2-1 کشت بافت……………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

24

 

 

2-2 اثر موتاژن‌ها در ایجاد تنوع در صفات مختلف………………………………………………………………

 

 

 

26

 

 

2-3 اثر موتاسیون اتیل متیل سولفانات در ایجاد تنوع در سطوح مختلف…………………………………

 

 

 

 

 

 

          فصل سوم: مواد و روش‌ها

 

 

 

32

 

 

3-1 مواد گیاهی………………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

32

 

 

3-2 کشت بافت……………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

32

 

 

3-2-1 تهیه محلول ذخیره محیط‌های کشت……………………………………………………………………….

 

 

 

33

 

 

3-2-1-1 تهیه محلول ذخیره ماکرو…………………………………………………………………………………..

 

 

 

34

 

 

3-2-1-2 تهیه محلول ذخیره عناصر میکرو………………………………………………………………………..

 

 

 

34

 

 

3-2-1-3 تهیه محلول ذخیره آهن-سدیم…………………………………………………………………………..

 

 

 

35

 

 

3-2-1-4 تهیه محلول ذخیره ویتامین………………………………………………………………………………..

 

 

 

35

 

 

3-2-2 تهیه محیط کشت………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

صفحه

 

 

عنوان

 

 

 

36

 

 

3-2-3 ضدعفونی نمونه‌های گیاهی…………………………………………………………………………………..

 

 

 

36

 

 

3-2-3-1 ضدعفونی اندام گیاه………………………………………………………………………………………….

 

 

 

37

 

 

3-2-4 تهیه ریزنمونه……………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

37

 

 

3-2-5 بهینه سازی محیط کشت……………………………………………………………………………………….

 

 

 

37

 

 

3-2-6 بررسی نمونه‌های کشت شده…………………………………………………………………………………

 

 

 

38

 

 

3-2-7 تیمارهای مورد استفاده………………………………………………………………………………………….

 

 

 

38

 

 

3-2-7-1 روش تهیه استوک EMS …………………………………………………………………………………

 

 

 

39

 

 

3-2-7-2 روش اعمال تیمارهای EMS در گیاه کشت بافتی……………………………………………….

 

 

 

39

 

 

3-2-7-3 روش اعمال تیمارهای EMS در مزرعه……………………………………………………………..

 

 

 

39

 

 

3-2-7-4 روش شستشوی تیمارها……………………………………………………………………………………

 

 

 

40

 

 

3-3 استخراج مواد موثره گیاهی………………………………………………………………………………………..

 

 

 

40

 

 

3-3-1 روش‌های استخراج اسانس…………………………………………………………………………………….

 

 

 

40

 

 

3-4 آنالیز اجزاء اسانس……………………………………………………………………………………………………

 

 

 

41

 

 

3-5 آنالیزهای آماری……………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

 

 

 

         فصل چهارم: نتایج و بحث

 

 

 

42

 

 

4-1 بررسی نمونه‌های کشت بافتی…………………………………………………………………………………….

 

 

 

45

 

 

4-2 تاثیر EMS برروی خصوصیات مرفولوژیکی گیاه………………………………………………………..

 

 

 

46

 

 

4-2-1 اثر دوز EMS و زمان برروی طول ساقه…………………………………………………………………

 

 

 

47

 

 

4-2-2 اثر دوز EMS و زمان برروی طول ریشه………………………………………………………………..

 

 

 

47

 

 

4-2-3 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد برگ………………………………………………………………..

 

 

 

48

 

 

4-2-4 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد ریشه جانبی……………………………………………………..

 

 

 

49

 

 

4-2-5 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد جوانه………………………………………………………………

 

 

 

50

 

 

4-2-6 اثر دوز EMS و زمان برروی متوسط طول برگ………………………………………………………

 

 

 

51

 

 

4-2-7 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد ریشه……………………………………………………………….

 

 

 

51

 

 

4-3 ضریب همبستگی بین صفات و خصوصیات مورد بررسی……………………………………………..

 

 

 

52

 

 

4-4 استخراج اسانس……………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

52

 

 

4-4-1 آنالیز و شناسایی کمی و کیفی اجزای موجود در اسانس…………………………………………….

 

 

 

صفحه

 

 

عنوان

 

 

 

53

 

 

4-4-2 نتایج آزمایشگاهی…………………………………………………………………………………………………

 

 

 

53

 

 

4-4-3 نتایج مربوط به طیف کروماتوگرام گازی گیاه…………………………………………………………..

 

 

 

54

 

 

4-4-4 ترکیبات تشکیل دهنده اسانس………………………………………………………………………………..

 

 

 

 

 

 

         فصل پنجم: نتیجه‌گیری

 

 

 

55

 

 

5-1 بحث………………………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

55

 

 

5-1-1 کشت بافت گیاهی………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

56

 

 

5-1-2 اثرات موتاژن EMS ……………………………………………………………………………………………

 

 

 

60

 

 

5-2 نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………

 

 

 

61

 

 

5-3 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………….

 

 

 

62

 

 

فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

64

 

 

فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

71

 

 

پیوست‌ها………………………………………………………………………………………………………………………..

 

 

 

75

 

 

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………….

 

 

چکیده

 

نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperitaیکی از انواع گیاهان دارویی می‌باشد که به دلیل تولید اسانس‌های با ارزش در صنایع داروسازی و بهداشتی استفاده‌های فراوانی دارد. استفاده از مواد موتاسیون‌زا از قبیل EMS می‌تواند تغییرات جهش‌زای نقطه‌ای در گیاه ایجاد کند که در نهایت منجر به ظهور فنوتیپ جدید در این گیاه با ارزش شوید. لذا این پژوهش با انجام تیمارهای متعدد از غلظت‌های مختلف EMS روی سرشاخه‌های رشد یافته در محیط کشت MS بدون هورمون و با غلظت‌های 0/0% (به عنوان شاهد)، 05/0% و 01/0% و 005/0% از EMS و مدت زمان‌های مختلف (24 و48 ساعت) و همچنین در قسمت مزرعه‌ای نیز از همین غلظت‌ها و زمان‌ها استفاده شد. ارزیابی‌ در داخل لوله آزمایش و مزرعه بطور همزمان انجام گرفت. پس از انتفال و رشد و نمو نمونه‌ها در شرایط in vitro، تیمارها با ماده جهش‌زا اتیل متان سولفانات مورد بررسی قرار گرفتند. فاکتورهای مختلف مورفولوژیکی از قبیل طول ساقه و تعداد ریشه رونده جانبی در سطح 1% و تعداد برگ و تعداد جوانه در ساقه در سطح 5% پاسخ معنی‌داری را نشان دادند. نتایج این پژوهش نشان داد كه استفاده از مواد جهش‌زا در محیط کشت MS نقش بسزایی در تغییر فنوتیپی این گیاه دارویی دارد. غلظت 01/0% EMS بهترین نتیجه معنی‌دار را در سطح 1% و از کشت ریزنمونه‌های که شامل جوانه‌های جانبی و انتهایی بوده‌اند به‌دست آورده که برروی خصوصیاتی همچون طول ساقه، تعداد برگ و تعداد جوانه جانبی اثر داشت. آنالیز اسانس تیمارها نیز انجام شد که نتیجه آن بی‌اثر بودن این ماده اتیل متان سولفانات روی مواد اجراء اسانس این گیاه بوده است.

 

کلمات کلیدی: اتیل متیل سولفانات (EMS)، اجزاء اسانس، کشت درون شیشه‌ای، محیط کشت MS، نعناع فلفلی (Mentha piperita).

 

1-1 مقدمه:

 

گیاهان به عنوان یکی از اجزاء طبیعت، از دیرگاه پشتوانه غنی نیازهای بشری بوده‌اند و می‌توان با اطمینان گفت تا زمانی که انسان در این کره خاکی به سر می‌برد، به گیاهان نیاز دارد (سلیمان زاده، 1377).

 

در بحث گیاهان دارویی، محدودیت‌های کاشت و نگهداری آن‌ها متعدد می‌باشد که از آن جمله می‌توان به کوتاه بودن فصل کاشت و یا برداشت بعضی از گونه‌های گیاهی، کمبود زمین‌های مناسب جهت داشت، ناچیز بودن مواد موثره حاصل از گیاه و غیره اشاره کرد (ثقه الاسلام و موسوی، 1385).

 

یکی از راه‌های رفع این محدودیت‌ها کشت بافت گیاهی[1] است. تکنیک‌های کشت بافت گیاهی درحال حاضر به عنوان یک ابزار قوی جهت رفع مشکلات اساسی و کاربردی بیولوژی گیاهی درآمده است.

 

استفاده از گیاهان به عنوان دارو از زمان‌های خیلی دور در معالجه انسان و دام مرسوم بوده است. در حال حاضر حدود یک سوم داروهای مورد استفاده دارای منشاء گیاهی می‌باشند. کشورهای آسیایی بخصوص هند، چین و ایران سابقه بسیار طولانی در این زمینه دارند. این گیاهان مواد زیستی بخصوص و فعال با مقادیر بسیار کم تولید می‌کنند که تحت عنوان متابولیت‌های ثانویه نام‌گذاری می‌شوند. در عصر جدید، دانشمندان علوم گیاهی با استفاده از آخرین تکنیک‌های عملی کشت بافت گیاهی، توانسته‌اند از انواع گیاهان ترکیب‌های بسیار مفیدی را جهت مداوای بیماری‌های سخت و غیر قابل مداوا و موارد استفاده دیگر، بدست آورند. در طی چند دهه اخیر روش‎های متفاوتی با استفاده از بیوتکنولوژی[2] درزمینه پرورش محصولات گیاهی برتر ابداع شده است که از جمله آن‌ها می‌توان روش‌های ایجاد گونه‌های جهش یافته[3] و پلی پلوئید[4] را نام برد.

 

گیاهان دارویی فراوانی در کشور ما می‌رویند که بسیاری از آن‌ها از جمله نعناع فلفلی دارای طیف وسیعی از خواص دارویی می‌باشند. برهمین اساس بررسی و مطالعه گیاهان دارویی ایران با استفاده از ابزارهای امروزی ضروری به نظر می‌رسد. کشت سلول و بافت که به عنوان کشت درون شیشه‌ای[5] و یا کشت استریل نیز مطرح می‌شود، ابزاری مهم در مطالعات پایه و کاربردی بوده و دارای کاربردهای تجاری است (رجب‌بیگی و همکاران، 1385؛ سونانداکوماری و همکاران[6]، 2003). یکی از این کاربردها امکان ایجاد گیاهان ترانسژنیک با وارد کردن DNA تقریبا از هر منبع دیگری می‌باشد. شاید اولین قدم در زمینه کشت بافت گیاهی در سال 1756 توسط هنری لوئیس داهامل برداشته شد، زمانی که وی شاهد تشکیل کالوس[7] در حین مطالعه مواد التیام دهنده زخم‌های گیاهی بود (غضنفری[8]، 1994).

 

اساس تئوری کشت بافت گیاهی توسط گتلیت هابرلنت از آکادمی علوم آلمان در سال 1902، بعد از آزمایش‌های وی روی کشت تک سلول‌ها پیشنهاد گردید (هابرلنت[9]، 1902). توسعه روش‌های کشت بافت و زیست‌شناسی مولکولی برای تبادل DNA بین موجودات زنده غیر خویشاوند این امکان را می‌دهد که ژن‌های جدیدی از موجودات زنده خارج از سلسله گیاهی به درون گیاهان گیرنده وارد شوند. لذا مطالعه حاضر می‌تواند کمکی جهت بررسی و واکنش‌های گیاه نعناع فلفلی نسبت به تکنیک‌های مختلف کشت بافت و باززائی این گیاه از طریق کشت بافت و اثر مواد جهش‌زائی همچون اتیل متان سولفانات[10] (EMS) باشد، تا محققین دیگر بتوانند به مطالعه خواص دارویی یا تغییرات لازم در مواد موثره یا فعال (متابولیت‌های ثانویه) و یا مطالعات انتقال ژن در این گیاه بپردازند.

 

2-6- قارچ عامل بیماری………………………………………………………………………………………………… 18

 

2-6-1- ریخت شناسی ………………………………………………………………………………………………… 20

 

2-6-2- زیست شناسی ………………………………………………………………………………………………… 21

 

2-6-3- چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………….. 24

 

2-6-4- مکانیزم آلودگی و بیماری زایی……………………………………………………………………………. 25

 

2-6-5- دامنه میزبانی فارچ……………………………………………………………………………………………. 26

 

2-6-5-1- دامنه میزبانی قارچ در ایران……………………………………………………………………………… 26

 

2-7- روش های کنترل بیماری………………………………………………………………………………………… 30

 

2-7-1- کنترل زراعی……………………………………………………………………………………………………. 30

 

2-7-1-1- تغذیه متعادل و مناسب…………………………………………………………………………………… 30

 

2-7-1-2- آبیاری مناسب……………………………………………………………………………………………… 30

 

2-7-1-3- غرقاب کردن خاک قبل از کشت………………………………………………………………………. 30

 

2-7-1-4- تناوب زراعی با غیر میزبان………………………………………………………………………………. 30

 

2-7-1-5- حذف اندام های آلوده محصول بعد از برداشت…………………………………………………….. 30

 

2-7-1-6- تنظیم تاریخ کاشت و تراکم بوته ………………………………………………………………………. 31

 

2-7-1-7- استفاده از بذر سالم و عاری از عامل بیماری………………………………………………………… 31

 

2-8- کنترل شیمیایی…………………………………………………………………………………………………….. 31

 

2-9- کنترل بیولوژیک…………………………………………………………………………………………………… 32

 

2-10- مدیریت زراعی………………………………………………………………………………………………….. 34

 

2-10-1- تاثیر عملیات شخم زنی در تراکم جمعیت قارچ در خاک………………………………………….. 35

 

2 -10-2- به کار گیری ارقام مقاوم………………………………………………………………………………….. 35

 

2-11- انواع مقاومت…………………………………………………………………………………………………….. 35

 

2-11-1- مقاومت حقیقی………………………………………………………………………………………………. 36

 

2-11-2- مقاومت ظاهری……………………………………………………………………………………………… 36

 

2-11-3- مقاومت غیر میزبانی………………………………………………………………………………………… 37

 

فصل سوم :مواد و روش ها

 

3-1- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 38

 

3-2 – تعیین میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش………………………………… 38

 

3-3- تعیین شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………… 40

 

3-4- ژنوتیپ های مورد استفاده در ارزیابی نسبت به قارچ M .phaseolina…………………………… 40

 

3-5- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های سویا نسبت به قارچ M .phaseolina………………………………. 43

 

3-6- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 43

 

فصل چهارم : نتایج

 

4-1- علائم بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از ماکروفومینا……………………………………………………….. 44

 

 

4-2- میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………………. 45

 

4-3- شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………………… 45

 

4-4- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های سویا نسبت به قارچ M. phaseolina………………………………. 46

 

فصل پنجم:بحث

 

5-1- بحث………………………………………………………………………………………………………………… 54

 

5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………….. 55

 

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………. 56

 

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………..

 

چکیده

 

بیماری پوسیدگی ذغالی سویا Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid در استان مازندران یکی از بیماری های مهم سویا محسوب می­شود. عامل بیماری قارچی خاکزی و بذرزاد بوده که از طریق جوانه زدن اسکلروت ها در داخل خاک و تماس با ریشه های سویا و کاشت بذور آلوده به قارچ عامل بیماری باعث بروز بیماری می گردد. محدودیت استفاده ازسموم شیمیایی در ضد عفونی بذر بعلت استفاده از باکتری ریزوبیوم و عدم کار آیی قارچ کش های رایج به صورت محلول پاشی، باعث شده است که روش هایی نظیر استفاده از ارقام متحمل، تنظیم تاریخ ها و ردیف های کاشت به همراه سایر روش­های غیر شیمیایی در کنترل بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار شود. برای جلوگیری از مصرف بی رویه سموم شیمیایی، کاهش هزینه های تولید و معرفی رقم متحمل به بیماری در استان مازندران، این تحقیق با استفاد ازتعداد 64 رقم و لاین حاصل از آزمایشات مقایسه مقدماتی که از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی نسبت به سایر ارقام برتری نشان داده اند، انتخاب و تحت شرایط مزرعه ای در برابر بیماری پوسیدگی ذغالی مورد ارزیابی قرارگرفتند. این لاین ها در قالب طرح لاتین مربع با دو تکرار در ایستگاه تحقیقات زراعی بایعکلا در قطعه زمینی آلوده به اسکلروت­های قارچ عامل بیماری و دارای سابقه کشت سویا به اجرا درآمد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارقام و لاین ها مورد بررسی دارای واکنش­های متفاوت نسبت به قارچ عامل بیماری هستند. در لاین های شماره 12، 15، 18، 21، 32، 36، 40، 44 و 55 در هر دو تکرار پیشرفت بیماری به طرف ساقه مشاهده نگردید. بیشترین میزان پیشرفت بیماری به ترتیب در لاین­های 6، 4، 1، 5، 2، 13، 27 و 14 مشاهده شد. در این آزمایش درصد بیماری با شمارش بوته های آلوده و سالم در لاین های مورد بررسی تعیین گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل از درصد بوته­های آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی نشان داد که بین ارقام و لاین های مورد بررسی از نظر درصد بوته های آلوده اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. لاین­های 10، 13، 5، 4، 6، 28 به ترتیب با 42/34، 95/26، 92/26، 61/25، 89/23 و 19 درصد دارای بیشترین درصد بوته های آلوده و لاین های 18، 32، 55، 47، 15، 40، 8 و 31 به ترتیب با 0، 0، 5/0، 7/0، 8/0، 04/1، 43/1 و 58/1 درصد دارای کمترین درصد بوته­های آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی سویا بودند.

 

1-8-4 منیزیم: 17

 

1-8-5 کلسیم: 17

 

1-8-6 گوگرد: 17

 

1-9 بیماریهای مربوط به بنفشه آفریقایی.. 18

 

1-9-1 زردی برگ: 18

 

1-9-2 برگهای رنگ پریده با ساقه های بلند: 18

 

1-9-3 ندادن گل: 18

 

1-9-4 بیماری های ناشی از قارچ: 18

 

1-9-4-1 شل شدن برگها و پوسیدگی ریشه: 19

 

1-9-4-2کپک زدن برگها و گلها: 19

 

1-9-4-3 بیماری پوسیدگی یا کپک قارچی: 19

 

1-9-5 بیماریهای ویروسی: 20

 

1-9-6 آفات: 20

 

1-9-7 کپک پودری ((Oidium SPP: 21

 

1- 10 اهمیت بنفشه آفریقایی: 21

 

1-11اصلاح بنفشه آفریقایی.. 22

 

1-11-1روشهای اصلاحی.. 22

 

1-12کشت بافت: 22

 

1-13تاریخچه کشت بافت گیاهی: 22

 

1-14 اهمیت كشت بافت گیاهی: 30

 

1-16 تکنیک های کشت بافت گیاهی: 31

 

1-16-1 کشت کالوس: 31

 

1-16-2 کشت سلولی : 31

 

1-16-3 کشت اندام : 32

 

1-16-4 کشت مریستم و ریخت زایی یا مرفوژنز : 32

 

1-16-5 جداسازی اسپتیک پروتوپلاست های گیاهان. 32

 

1-17 کاربردهای مهم کشت بافت گیاه: 32

 

1-18 محدودیتها یا همان معایب کار. 33

 

1-19 موارد کاربردی در کشاورزی: 34

 

1-20 موارد کاربرد ی در صنعت: 34

 

1-21 اهمیت و کاربرد کشت بافت در باغبانی: 34

 

1-22 انواع کشت در شیشه: 35

 

1-22-1 سازمان یافته : 35

 

1-22-2 سازمان نیافته : 35

 

1- 23 انواع مختلفی از كشت در شیشه نیز وجود دارد. 36

 

1-23-1 كشت گیاه كامل: 36

 

1-23-2 كشت جنین: 36

 

1-23-3 كشت كالوس: 36

 

1-23-4 كشت سلول : 36

 

1-23-5 كشت پروتوپلاست : 37

 

1-24کلر: 37

 

1-25 پراکسیداز: 38

 

1-26 کاتالاز: 38

 

1-27 کلروفیل: 39

 

1-28 پرولین: 40

 

1-29 کربوهیدراتهای محلول و نا محلول: 41

 

1-30 شوری: 41

 

1-31 مکانیسم اثر شوری: 42

 

1-32 تاثیر در ساختار ریختی: 44

 

1-33 اثرات تنش شوری بر پارامترهای رشد در گیاه: 44

 

1-34 تغییر در ساختار تشریحی: 46

 

1- 35 تغییر در ساختار مریستمها: 46

 

1-36 اثرات تنش شوری بر فتوسنتز: 46

 

 

 فصل دوم/ ی بر تحقیقات انجام شده

 

2-1 روشهای ریز ازدیادی بنفشه آفریقایی.. 49

 

2-1-1 بیلکی و همکارانش: 49

 

2-1-2کوک.. 50

 

2-1-3 شریفی و همکاران. 51

 

2-1-4 سیف الله خان و همکاران. 51

 

2-1-5 سمیرحسین و همکاران. 52

 

2-1-6 ویچادا سانپوی و همکارانش… 52

 

2-1-7 عبادی وهمکارانش… 53

 

2-1-8 عبادی و همکارانش… 53

 

2-1-9 مارکس و همکارانش… 54

 

2-2 اثرات تنش شوری بر گیاهان. 54

 

2-2-1 اثر شوری بر دیواره سلولی.. 54

 

2-2-2 اثر شوری بر غشا: 55

 

2-2-3 اثر شوری بر تراکم یونها در گیاه: 55

 

2-2-4 اثر شوری بر اسمولیتها: 58

 

2-2-5 اثر شوری بر پرولین: 59

 

 مواد و روش­ها /فصل سوم

 

3-1 تهیه محلول های ذخیره و محیط کشت: 62

 

3-1-1 محلول های مادری نمک های پرمصرف با غلظت 10 برابر ( ): 62

 

3-1-2 محلول های مادری نمک های کم مصرف با غلظت 1000برابر (1000 × ) 63

 

3-1-3 محلول مادری Na_2. EDTA.2H₂O , FeSO_4. 7H₂O با غلظت 10 برابر (10 × ) 63

 

3-1-4 محلول مادری ویتامین ها و گلایسین 100 برابر (100 ×) : 64

 

3-1-5 محلول مادری هورمون ها: 64

 

3-2 تهیه یک لیتر محیط کشت پایه MS از محلول های مادری: 65

 

3-2-1 اکسین: 65

 

3-2-2سیتوکنین (BAP): 65

 

3-2-3 ویتامینها: 65

 

3-2-4 میواینوزیتول: 66

 

3-2-5 عامل ژلی: 66

 

3-3 روش تهیه گیاه پایه استریل: 66

 

3-3-1 مراحل سترون سازی.. 66

 

3-3-2 سترون سازی برگها : 66

 

3-3-3 سترون سازی محیط و وسایل کار: 67

 

3-4 تولید گیاهان سترون جهت تیمارهای مختلف: 68

 

3-5 کشت گیاه در محیط های تیماری: 68

 

3-6 آنالیز رشد: 69

 

3-7 سنجش رنگیزه های فتوسنتزی (آرنون، 1957): 69

 

3-8 سنجش کربوهیدرات (کوچرت،1978): 70

 

3-8-1 اندازه گیری قندهای محلول: 70

 

3-8-2 اندازه گیری قندهای نامحلول ( نشاسته ): 71

 

3-9 سنجش پرولین (باتیس و همکاران، 1973): 71

 

3-10 سنجش فعالیت آنزیمی.. 72

 

3-10-1 سنجش آنزیم پراکسیداز (کوری1989) 72

 

3-10-2. سنجش آنزیم کاتالاز (چانز،1955) 73

 

3-11. سنجش پروتئین ها (لاوری و همکاران، 1951) 73

 

 فصل چهارم/ نتایج تحقیق

 

4-1 اثر غلظتهای مختلف کلرید سدیم بر خصوصیات مورفولوژیکی و رویشی گل بنفشه آفریقایی.. 76

 

4-2 نتایج حاصل از اثرات مختلف کلرید سدیم پس از 40 روز تیمار در محیط کشت پایه MS. 78

 

4-2-1 تغییرات حاصل از اثرات تیمار با غلظتهای مختلف کلرید سدیم در پارامترهای رشد. 78

 

4-2-1-1 تغییرات وزن تر اندام هوایی در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی: 78

 

4-2-1-2 تغییرات وزن خشک اندام گیاهی در گیاه بنفشه آفریقایی.. 79

 

4-2-1-3 تغییرات سطح برگ در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی: 80

 

4-2-1-4 تغییرات تعداد برگ در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 81

 

4-2-1-5 نسبت سطح برگ LAR ( Area Ratio Leaf) در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 82

 

4-2-1-6 وزن مخصوص برگ SLW (Specific Leaf Weight) گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 83

 

4-3 تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 84

 

4-3-1 سنجش میزان تغییرات انواع کلروفیل. 84

 

4-3-1-1 تغییرات کلروفیل a در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 84

 

4-3-1-3 تغییرات کلروفیل کل (a+b) در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 86

 

4-4 تغییرات میزان قندهای محلول در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 87

 

4-5 تغییرات میزان قندهای نامحلول(نشاسته) در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 88

 

4-6 تغییرات میزان آنزیم پراکسیداز در گیاه 40 روزه گیاه بنفشه آفریقایی.. 89

 

4-7 تغییرات میزان آنزیم کاتالاز در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 90

 

4-8 تغییرات میزان پرولین در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 91

 

4-9 تغییرات میزان پروتئین در گیاه 40 روزه بنفشه آفریقایی.. 92

 

 فصل پنجم/ بحث و نتیجه گیری

 

5- 1 بررسی اثر شوری بر پارامترهای رشد. 94

 

5-1-1 وزن خشک و وزن تر گیاه: 94

 

5-2 اثر تنش شوری بر محتوای کلروفیل: 95

 

5-3 اثر شوری بر محتوای پرولین در بنفشه آفریقایی: 97

 

5-4 اثر شوری بر میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی در بنفشه آفریقایی.. 99

 

5-4-1 فعالیت کاتالاز: 99

 

5-4-2 پراکسیداز: 100

 

5-5 اثر شوری بر میزان پروتئین: 101

 

5-6 اثر شوری بر میزان اسمولیتها 102

 

5-6-1 قندهای محلول: 102

 

5-6-2 قندهای نا محلول: 102

 

5-7 نتیجه گیری نهایی: 104

 

5-8 پیشنهادات.. 105

 

منابع. 106

 

چکیده

 

گیاهان برای مقابله با اثرات مضر تنش شوری استراتژی­های متفاوتی را در پیش می­گیرند که می­توان به پایین نگه­داشتن پتانسیل آب درونی خود با انباشتن انواع اسمولیت­های سازگار، افزایش آنزیم­های آنتی اکسیدانی، حمایت از فعالیت فتوسنتز و حفظ هموستازی یون­ها اشاره کرد. در این پژوهش اثر غلظتهای مختلف کلرید سدیم NaCl (0، 0.5، 1، 1.5، 2 و4) میلی گرم بر لیتر بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه زینتی بنفشه آفریقایی در شرایط کشت بافت گیاهی با استفاده از محیط کشت موراشی و اسکوک MS مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی انجام گردید .آنالیز­های آماری داده­ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. میانگین­ها با استفاده ازآزمون دانکن در سطح ( 0.05≤ P) مقایسه شد. برای رسم نمودار­ها از نرم افزار EXCEL استفاده گردید. نتایج آنالیز آماری آزمایشهای پارامتر­های رشد نشان داد که با افزایش غلظت نمک کلرید سدیم، میزان وزن ترو وزن خشک گیاه افزایش یافت. و همچنین وزن مخصوص برگ ALW  وسطح برگ افزایش داشت . نسبت سطح برگی LAR  و تعداد برگها کاهش یافت. تیمار نمک باعث افزایش در یونهای سدیم، کلر، محتوای پرولین ، پراکسیداز، آنزیم کاتالاز و قندهای محلول گردید. و همچنین باعث کاهش در محتوای قندهای نامحلول، میزان پروتئین و میزان رنگیزه­های فتوسنتزی از جمله کلروفیل­های (a,b,ab) گردید.

 

-2-2-5-2 فساد مخمر…………………………………………………………………………………………………….. 18

 

-3-2-5-2فساد کپکی………………………………………………………………………………………………………. 19

 

-4-2-5-2 مایکوتوکسین ها……………………………………………………………………………………………….. 21

 

-6-2بسته بندی……………………………………………………………………………………………………………… 22

 

2-7- اهداف بسته بندی…………………………………………………………………………………………………….. 23

 

2-8- بسته بندی نان……………………………………………………………………………………………………….. 24

 

2-9- روش های بسته بندی……………………………………………………………………………………………… 25

 

2-10- بسته بندی فعال…………………………………………………………………………………………………….. 25

 

2-11- بسته بندی ضدمیکروبی…………………………………………………………………………………………… 27

 

2-12- روشهای جلوگیری از رشد میکروارگانیسمها………………………………………………………………… 28

 

2-13- ضدمیکروبهای طبیعی…………………………………………………………………………………………….. 29

 

2-14- تاریخچه استفاده از ادویه ها و اسانس ها…………………………………………………………………….. 32

 

2-15- کاربردهای رایج اسانس ها………………………………………………………………………………………. 33

 

2-16- مشخصات گیاه دارچین( تیره برگ بو )………………………………………………………………………. 33

 

2-17- ویژگی و اثرات دارویی دارچین……………………………………………………………………………….. 35

 

2-18- ترکیب اسانس گیاه دارچین……………………………………………………………………………………… 36

 

2-19- نشاسته……………………………………………………………………………………………………………….. 40

 

2-19-1- نشاسته اصلاح نشده………………………………………………………………………………………….. 41

 

2-19-2- نشاسته اصلاح شده……………………………………………………………………………………………. 42

 

-220- فوم نشاسته…………………………………………………………………………………………………………… 43

 

2-21- پودر فوم نشاسته……………………………………………………………………………………………………. 43

 

2-22- خصوصیات و کاربردهای فوم نشاسته…………………………………………………………………………. 44

 

2-23- میکروذرات فوم نشاسته……………………………………………………………………………………………. 45

 

فصل سوم : مواد و روش ها…………………………………………………………………………………………….. 46

 

3-1- مواد……………………………………………………………………………………………………………………… 46

 

3-2- تجهیزات……………………………………………………………………………………………………………….. 47

 

3-3- روش انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 48

 

3-3-1- استخراج اسانس دارچین………………………………………………………………………………………. 48

 

3-3-2- تهیه فوم های میکروسلولی نشاسته……………………………………………………………………………. 49

 

3-3-3- تصویربرداری میکرگراف های الکترونی فوم نشاسته……………………………………………………… 51

 

3-3-4- روش تهیه نان باگت…………………………………………………………………………………………….. 51

 

-5-3-3 تهیه ساشه از فوم های نشاسته………………………………………………………………………………… 52

 

3-4- آزمایشهای انجام شده……………………………………………………………………………………………….. 53

 

3-4-1- شمارش تعداد کپک و مخمر …………………………………………………………………………………. 53

 

3-4-2- آزمون حسی……………………………………………………………………………………………………….. 56

 

3-5- روش آنالیز آماری……………………………………………………………………………………………………. 57

 

فصل چهارم : نتایج و بحث………………………………………………………………………………………………. 58

 

-1-4 میکروگراف های تصویربرداری الکترونی (SEM) از نشاسته ذرت با آمیلوز بالا…………………….. 58

 

4-2- رندمان استحصال اسانس……………………………………………………………………………………………. 61

 

4-3- تعیین غلظت مناسب افزودن اسانس دارچین در نان حجیم………………………………………………… 61

 

4-4- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………….. 63

 

4-4-1- نتایج اثر غلظت اسانس دارچین بر میزان کپک و مخمر نان در طول زمان…………………………… 63

 

4-4-2- بررسی نتایج خواص ارگانولپتیک………………………………………………………………………………. 64

 

4-4-2-1- نتایج اثر زمان و غلظت اسانس دارچین برمقبولیت بوی نان………………………………………….. 64

 

4-4-2-2- نتایج اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت طعم ومزه ی نان…………………………….. 66

 

4-4-2-3- نتایج اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت بافت نان……………………………………….. 67

 

 

4-4-2-4- نتایج اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت رنگ نان………………………………………. 69

 

4-4-2-5- نتایج اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت کلی نان………………………………………… 70

 

4-5- بحث……………………………………………………………………………………………………………………. 72

 

4-5-1- بررسی اثر غلظت اسانس دارچین بر میزان کپک و مخمر نان در طول زمان………………………… 72

 

4-5-2- بررسی نتایج آزمون حسی………………………………………………………………………………………. 75

 

4-5-2-1- بررسی اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت بوی نان………………………………………. 75

 

4-5-2-2- بررسی اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت طعم و مزه نان…………………………….. 76

 

4-5-2-3- بررسی اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت بافت نان……………………………………. 76

 

4-5-2-4- بررسی اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت رنگ نان……………………………………… 76

 

4-5-2-5- بررسی اثر زمان و غلظت اسانس دارچین بر مقبولیت کلی نان…………………………………….. 76

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………….. 78

 

5-1- نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………………. 78

 

5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………. 80

 

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………… 81

 

پیوست الف…………………………………………………………………………………………………………………….. 89