2-1-2-  رویکردهای عمده در فلسفه اخلاق.. 16

 

2-1-3- دیدگاه صاحبنظران.. 21

 

2-1-4-  تاریخچه حرفه ای گری.. 37

 

2-1-5-  تاریخچه اخلاق حرفهای.. 40

 

2-1-6- عوامل پایه ای اخلاق حرفهای.. 41

 

2-1-7-  اخلاق حرفه ای از دیدگاه آموزه های اسلامی.. 42

 

2-1-8-  ملاک نهایی اخلاق حرفه ای از دیدگاه اسلام. 43

 

2-1-9- تاریخچه اخلاق حرفه‌ای مشاوران.. 45

 

2-1-10-  اصول اخلاق حرفه ای مشاوران و روانشناسان.. 46

 

پژوهش های پیشین.. 49

 

2-2-1-  پژوهش های داخلی.. 49

 

2-2-2-   پژوهش های خارجی.. 53

 

2-3- پرسش های پژوهش…. 56

 

2-3-1-  بخش کیفی.. 56

 

2-3-2-  بخش کمی.. 56

 

 فصل سوم: روش پژوهش

 

3-1- طرح پژوهش…. 58

 

3-1-1-بخش کیفی.. 58

 

3-2- روش اجرا: 60

 

3-3-  اعتبار‌سنجی پژوهش…. 60

 

3-1-2- بخش كمی.. 61

 

3-1-2-2- جامعه آماری.. 61

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش

 

4-1- یافته های بخش کیفی پژوهش…. 66

 

4-1-1- نکات کلیدی مطرح‌شده در متن مصاحبه شماره یک…. 67

 

4-1-2- نکات اساسی در متن  مصاحبه شماره دو 70

 

4-1-3- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره سه. 73

 

4-1-4- نکات کلیدی در متن مصاحبه شماره چهار 75

 

4-1-5-نکات اساسی در متن مصاحبه شماره پنج.. 78

 

4-1-6- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره شش…. 80

 

4-1-7- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره هفت… 82

 

4-1-8- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره هشت… 84

 

4-1-9- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره نه. 86

 

4-1-10- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره دهم.. 88

 

4-1-11- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره یازدهم.. 89

 

4-1-12- نکات اساسی در متن مصاحبه شماره دوازدهم.. 90

 

4-2- مولفه های اصلی و محوری.. 92

 

4-2-1- مولفه های اصلی مربوط به نکات و مواردی که مشاوران باید رعایت کنند. 93

 

4-2-2- مولفه های اصلی مربوط به نحوه دریافت مشاوره 95

 

4-2-3- مولفه مربوط به ضرورت در اختیار قرار دادن اطلاعات دانش آموز 95

 

4-2-4- مولفه های اصلی مربوط به میزان پایبندی مشاوران به اصول اخلاق حرفه ای.. 95

 

4-2-5- مولفه های اصلی مربوط به اهمیت و لزوم رعایت اخلاق حرفه ای.. 96

 

4-3- تحلیل و بررسی بخش کمی پژوهش…. 98

 

4-3-1- ویژگیهای نمونه. 98

 

4-3-2- پاسخ به سوالات پژوهش…. 99

 

 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

 

5-1- مقدمه. 104

 

5-2- پرسش پژوهش…. 106

 

5-2-1- سوالات فرعی پژوهش…. 106

 

5-3- تحلیل بخش کمی.. 133

 

5-3-1- پرسش اول پژوهش…. 133

 

5-3-2- پرسش دوم پژوهش…. 134

 

5-4- جمع بندی نهایی.. 136

 

5-5 پیشنهادها 138

 

5-5-1 پیشنهادهای کاربردی.. 138

 

5-5-2 پیشنهادهای پژوهشی.. 138

 

5-5-3- محدودیتهای پژوهش…. 139

 

 منابع و مأخذ

 

منابع فارسی.. 140

 

منابع انگلیسی ………. 149

 

مقدمه

 

تاریخ درازمدت انسانی مؤیّد این نکته است که اخلاق یکی از پدیده­هایی است که از آغاز تمدن­های رسمی در تاریخ نمودار گشته و گذشته­ای طولانی دارد. این پدیده تا زمان حال امتداد داشته و به وجود و حضور خود در جوامع بشری ادامه می­دهد. دوری از اخلاق سرآغاز جنگ، ستم و مصیبت است. بشر از دیرباز به این دانایی رسیده است که زندگی کردن بر اساس اخلاق سبب تأمین سلامت روان، بهبود روابط اجتماعی و تعالی انسان می­شود. انسان آموخته است که قوانین را در حمایت از اخلاق وضع کند تا پایبندی به اخلاق نهادینه شود. زندگی کردن بر اساس اصول اخلاقی همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی را فرامی‌گیرد که ازجمله این موارد، تعامل اخلاقی با خویش، اخلاق خانواده، اخلاق شهروندی، اخلاق مشاغل، اخلاق در فعالیت­های سیاسی و مناسبات بین­المللی نمونه­هایی از ابعاد زندگی اخلاقی را نشان می­دهد. مقصود از اخلاق حرفه­ای مجموعه قواعدی است که باید افراد داوطلبانه و بر اساس ندای وجدان و فطرت خویش در انجام کار حرفه­ای رعایت کنند؛ بدون آن‌که الزام خارجی داشته باشند یا در صورت تخلف، به مجازات­های قانونی دچار شوند ( امیری و همکاران، 1389: 139). قسمت اعظم تعالیم انبیا در طول تاریخ لزوم پایبندی و تعهد به اخلاق در همه زمینه­ها و ازجمله حرفه و شغل بوده است. امروزه بحث اخلاق حرفه­ای[1] یکی از بحث­های مهم حوزه­ی اخلاقیات است.

 

از سوی دیگر، هیچ نهاد یا حرفه­ای نیست كه قادر باشد فارغ از اخلاق كه مرزهای سلوك و رفتار بهنجار را معین می­كند، به حیات مشروع خود ادامه دهد. اخلاق هر جامعه، معیار بایدها و نبایدهای آن را تعیین می­كند و انسان اجتماعی را در مسیر زندگی آینده­ی خود به سمت كمال، فضیلت و سعادت هدایت می­كند. اخلاق، هم خاستگاه دینی دارد و هم متأثر از عرف، فرهنگ، تاریخ و سایر پدیده­های اجتماعی است. درواقع، بین این مفاهیم و پدیده­های اجتماعی و اخلاق، تعامل دایمی وجود دارد كه باعث می­شود در طول زمان، اصول، ارزش­ها و هنجارهای جامعه صیقل بخورد و الگوهای موجه و مقبول رفتار فردی و جمعی را تشكیل بدهد.

 

ج) نهاد های اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………… 11

 

د) دولت…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

 

8- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….. 12

 

9- محدوده زمانی و مکانی  پژوهش………………………………………………………………………………………. 12

 

10- سازماندهی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 12

 

فصل دوم: چارچوب نظری

 

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

 

گفتار نخست: تعریف مفاهیم اصلی…………………………………………………………………………………………. 16

 

الف) جامعه مدنی……………………………………………………………………………………………………………….. 16

 

ب) نهادهای مدنی………………………………………………………………………………………………………………. 18

 

ج)  ساختار حکومت یا قدرت سیاسی……………………………………………………………………………………. 20

 

1 – ساختارقدرت دولت در جامعه سنتی………………………………………………………………………………. 20

 

2-ساختارقدرت دولت درجامعه پیشرفته صنعتی…………………………………………………………………. 21

 

گفتار دوم:رابطه بین ساخت حکومت وجامعه مدنی……………………………………………………………… 22

 

1- حکومتهای دموکراتیک……………………………………………………………………………………………….. 22

 

2-حکومتهای اقتدارگرا………………………………………………………………………………………………….. 26

 

3- حکومت های تمامیت خواه……………………………………………………………………………………………….. 28

 

علایم تشخیص یک حکومت توتالیتر……………………………………………………………………………………… 29

 

گفتار سوم) تمایز جامعه مدنی و جامعه سیاسی…………………………………………………………………… 30

 

گفتار چهارم) ویژگی های جامعه مدنی………………………………………………………………………………….. 34

 

گفتار پنجم) کار ویژه های جامعه مدنی…………………………………………………………………………………. 36

 

گفتار ششم) الزامات و پیش شرایط سیاسی، اقتصادی برای عملکرد موفقیت‌آمیز

 

جامعه‌مدنی…………………………………………………………………………………………………………………… 39

 

الف)پیش شرایط سیاسی اجتماعی فرهنگی  جامعه مدنی ………………………………………………… 39

 

1-شرایط سیاسی……………………………………………………………………………………………………………………… 40

 

2-شرایط اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………………. 42

 

3- شرایط فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………………… 43

 

4- شرایط اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………. 44

 

الف. شرایط فکری…………………………………………………………………………………………………………………….. 44

 

ب. شرایط روانشناختی…………………………………………………………………………………………………………….. 45

 

گفتار هفتم) طرح اجمالی دو الگوی رابطه دولت و جامعه مدنی و نهادهای مدنی درچارچوب نظریه سیستمی 47

 

الف) الگوی غیرتعاملی و بی اعتمادی بین دولت و جامعه مدنی…………………………………………. 48

 

ب) الگوی تعاملی و همکاری جویانه……………………………………………………………………………………….. 49

 

ج) تحلیل نظری رابطه تعاملی و همکاری جویانه بین دولت و نهادهای مدنی در چهارچوب مدل سیستمی     50

 

فصل سوم: دولت و نهادهای مدنی در شیخ نشین‌های خلیج فارس

 

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 55

 

گفتار نخست: بررسی اجمالی نهادهای مدنی در شیخ نشین های خلیج فارس…………………. 56

 

گفتار دوم: ساختار قدرت سیاسی یاحکومتهای پاتریمونیال درشیخ نشین های خلیج فارس 57

 

الف) ویژگی های حکومتهای پاتریمونیال منطقه……………………………………………………………………. 58

 

پاتریمونیالیسم…………………………………………………………………………………………………. 58

 

ب) عدم امکان شکل گیری جامعه مدنی نیرومند واستقلال نهادهای مدنی درساخت قدرت سیاسی پاتریمونیال   60

 

1-ساختار قدرت سیاسی درعربستان……………………………………………………………………………………… 61

 

2-ساختارقدرت  سیاسی کویت………………………………………………………………………………………………. 62

 

3-ساختار نظام سیاسی بحرین……………………………………………………………………………………………….. 64

 

-احزاب وگروههای سیاسی بحرین………………………………………………………………………………………….. 65

 

4-ساختار قدرت سیاسی در قطر……………………………………………………………………………………………. 67

 

گفتارسوم) ساختار اجتماعی و فرهنگی نهادهای مدنی در شیخ نشین های خلیج فارس… 68

 

الف) ساخت اجتماعی قبیله ای _طایفه ای و عدم امکان رشد و نیرومندی نهادهای مدنی 69

 

ب) ائتلاف حکومتهای محافظه کار بانهادهای سنتی مانندروحانیون وقبایل به مثابه مانع مهم برسر راه نهادهای مدنی   71

 

گفتار چهارم) وضعیت اقتصادی کشورهای عربی و عدم امکان نیرومندی نهادهای مدنی…. 73

 

گفتار پنجم) چشم انداز نهادهای مدنی در سالهای اخیر و در آینده……………………………………. 76

 

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………….. 77

 

فصل چهارم: بررسی اجمالی جریانات سیاسی اجتماعی از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون

 

 

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 80

 

گفتار اول) بررسی اجمالی جریانات سیاسی، اجتماعی از پیروزی انقلاب تا سال 1367…… 82

 

الف) جریان‌های سیاسی و احزاب…………………………………………………………………………………………… 82

 

۱-جریان مارکسیستی و حزب توده……………………………………………………………………………………….. 83

 

2-سازمان مجاهدین خلق………………………………………………………………………………………………… 85

 

۳-جریان خط امام(ره)………………………………………………………………………………………………… 88

 

4- حزب جمهوری اسلامی……………………………………………………………………………………………… 88

 

– حضور حزب جمهوری اسلامی ایران در قدرت سیاسی…………………………………………………….. 89

 

گفتار دوم) بررسی اجمالی جریانات سیاسی از1367 تا خرداد1376………………………………….. 91

 

الف) جامعه روحانیت مبارز………………………………………………………………………………………… 91

 

-مواضع و دیدگاه‌های جامعه روحانیت مبارز………………………………………………………………. 92

 

ب) مجمع روحانیون مبارز……………………………………………………………………………………………. 94

 

دیدگاه‌ها و مواضع سیاسی، اقتصادی مجمع روحانیون مبارز……………………………………………….. 95

 

سیاست خارجی ورابطه با آمریکا……………………………………………………………………………….. 95

 

دیدگاههای اقتصادی مجمع روحانیون مبارز…………………………………………………………………… 96

 

ج) کارگزاران سازندگی ایران………………………………………………………………………………………….. 96

 

ب) مواضع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گروه کارگزاران سازندگی ایران……………………………. 96

 

ج) دیدگاه‌های اقتصادی کارگزاران……………………………………………………………………………… 97

 

د) دیدگاه‌های فرهنگی گروه کارگزاران……………………………………………………………………….. 98

 

1 – اعمال سیاست نظارت بعد ازانتشار برمحصولات فرهنگی- افزایش تولید وتنوع فرهنگی 98

 

-اعتقاد به تبادل فرهنگی  -گسترش نهادهای فرهنگی نوین………………………………………………. 98

 

ه- مهمترین مواضع ودیدگاهها………………………………………………………………………………… 99

 

گفتار سوم) بررسی اجمالی جریانات سیاسی از 1376تا 1384……………………………………….. 100

 

الف) جبهه ی مشارکت ایران اسلامی……………………………………………………………………… 100

 

ویژگی های جبهه مشارکت در یک نگاه کلی……………………………………………………….. 101

 

ب) مجمع محققین ومدرسین حوزه علمیه قم……………………………………………………… 102

 

مهمترین مواضع وویژگی های مجمع محققین ومدرسین حوزه علمیه قم……………………… 102

 

ج) دوران اصلاحات…………………………………………………………………………………………………… 102

 

_ پایگاه ومواضع سیاسی،اقتصادی، فرهنگی اصلاح طلبان:……………………………………………….. 103

 

_ دیدگاه‌ها و سیاست خارجی گروه اصلاح طلبان……………………………………………………………… 104

 

_ دیدگاه‌های اقتصادی……………………………………………………………………………………………….. 105

 

_ دیدگاه‌های فرهنگی اصلاح طلبان……………………………………………………………… 106

 

_ شرایط به قدرت رسیدن اصلاح طلبان یا جبهه دوم خرداد…………………………………………… 106

 

گفتار چهارم) بررسی اجمالی جریانات سیاسی از 1384 تا کنون…………………………………….. 107

 

الف) اصولگرایان………………………………………………………………………………………………………… 107

 

ب)پایگاه اجتماعی اصولگرایان……………………………………………………………………………………… 109

 

ج: دیدگاه ها و مواضع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اصولگرایان………………………………………. 109

 

1-دیدگاه‌ها ومواضع سیاسی…………………………………………………………………………………………………. 109

 

2 – دیدگاه ها و مواضع اقتصادی…………………………………………………………………………………………. 110

 

3 – دیدگاه‌ها و مواضع فرهنگی………………………………………………………………………………………….. 111

 

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………….. 112

 

فصل پنجم: آسیب شناسی رابطه دولت و نهادهای مدنی در ایران در دو دهه اخیر

 

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 116

 

گفتار نخست) آسیب شناسی رفتار وعملکرد دولت……………………………………………………………. 117

 

1-عدم اهتمام جدی حکومت به توسعه سیاسی سالم وعدم  نگاه تعاملی به نهادهای مدنی 118

 

2-رویکرد دولتهای مستقر نسبت به احزاب وساختارهای حقوقی……………………………………… 119

 

3- ضعف جامعه مدنی و نبود یا کمی تجربه ی مشارکت های سیاسی…………………………… 120

 

4- نقش و عملکرد  دولت و  دولتمردان……………………………………………………………………………… 122

 

5– اقتصاد دولتی  و ناکارآمدی احزاب………………………………………………………………………………… 124

 

گفتار دوم: ضعف ها و کاستی های عملکردی در نهادهای مدنی………………………………………. 125

 

1- قدرت طلبی و انحصار و فاصله گیری از اصول اخلاقی………………………………………………… 127

 

2- کم توجهی به الزامات کار حزبی…………………………………………………………………………………….. 128

 

3- نخبه گرایانه بودن احزاب،  و فقر فرهنگی و آگاهی در جامعه……………………………………. 128

 

4- رابطه باز تولیدی بین فرهنگ تابعیت و ساخت اجتماعی و حکومتی اقتدارگرا………… 129

 

5- تعارضات ایدئولوژیک حزبی و قطبی شدن فضای سیاسی – اجتماعی جامعه………….. 130

 

6 – عدم نهادمندی احزاب و انجمن ها و گسترش تندروی سیاسی………………………………… 130

 

7- عدم اهتمام جدی احزاب در ایران، شکاف بین وعده های انتخاباتی یا اهداف اعلامی 131

 

8- ناآگاهی و بدبینی عمومی نسبت به جایگاه احزاب………………………………………………………. 131

 

9- افراط و تفریط وجدایی از مطالبات واقعی مردم………………………………………………….. 132

 

10- شخص محوری وفقدان برنامه…………………………………………………………………………. 132

 

گفتار سوم: طرح پیشنهادات راهبردی برای بهبود روابط دولت و نهادهای

 

مدنی در چارچوب نظریه سیستمی و الگوی همکاری جویانه و تعاملی……………………………. 133

 

1- ضرورت تغییر کیفی و ماهوی در الگوی تعامل بین دولت و جامعه مدنی…………………. 133

 

2- تلاش دو سویه حکومت ونهادهای مدنی برای اعتماد سازی……………………………………….. 134

 

3- لزوم توجه احزاب و کنشگران مدنی به رعایت قواعدبازی دموکراتیک والزامات اجتماعی و امنیتی 135

 

4- لزوم تقویت ساز و کارهای نظارتی برای نهادمندی و مسئولیت پذیری احزاب و نهادهای مدنی      135

 

5- بسترهای اقتصادی تحزب……………………………………………………………………………………. 136

 

تاثیر رشد اقتصادی و رفاه نسبی بر تحزب پایدار……………………………………………….. 137

 

6- گسترش طبقات متوسط و بالا و نقش آن بر نهادینه شدن احزاب……………………………… 138

 

7- بسترها و راهکارهای قانونی…………………………………………………………………………………. 138

 

الف) احزاب و گروههای سیاسی در قانون اساسی ایران……………………………………………… 138

 

ب) قانون گرایی شرط اصلی تحزب…………………………………………………………………………. 139

 

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. 140

 

نتیجه گیری کلی……………………………………………………………………………………………….. 142

 

فهرست منابع

 

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………… 147

 

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………. 152

 

فصل اول

 

1-طرح مسئله

 

موضوع اصلی جامعه شناسی  سیاسی بررسی رابطه متقابل دولت و نیروهای اجتماعی و نهادهای مدنی است . در هر جامعه ای دولت در درون شبکه پیچیده ای از علائق و منافع اجتماعی واقتصادی قرار دارد؛ درحقیقت خود دولت حاصل صورتنبدی خاصی از روابط میان نیروهای اجتماعی است. جامعه و نیروهای اجتماعی بستر و زمینه ی عمل دولت و ماهیت  آن را تعیین می کنند.  وقتی از ساختار قدرت سیاسی صحبت می کنیم منظور شکل اعمال حاکمیت، محدودیت ها و فرصت های پیش روی نیروهای اجتماعی و نهادهای مدنی برای ایفای نقش مشارکتی و رقابت های سیاسی و اجتماعی است.

 

جامعه مدنی، حوزه زندگی اجتماعی سازمان یافته است که ارادی، خودجوش و مستقل از دولت است وگروههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی،اجتماعی،  احزاب،انجمن ها وگروههای مدنی را در بر میگیرد. در جامعه مدنی انجمن ها،گروهها،احزاب درچارچوب قواعد بازی دموکراتیک منافع ومطالبات گروهی خود را پیگیری می کنند.

 

دو تعبیر در خصوص رابطه دولت و جامعه مدنی وجود دارد در یک تعبیر، نهاد های مدنی در حکم کرم روده دولت  و مزاحم دولت هستند، این تعبیر به تعبیر هابزی معروف است. در این تعبیر یک نگاه خصمانه به نهادهای مدنی است و اجازه شکل گیری و مشارکت به نهادهای مدنی داده نمی شود. در تعبیر دوم، در جهت عکس، نهادهای مدنی یک رویکرد سلبی به دولت دارند و فلسفه وجودی خود را صرفا انتقادی و رابطه خصمانه به دولت می بینند.

 

اما تعبیر درست، تعبیر همکاری جویانه و همزیستی و رابطه متقابل بین دولت و نهادهای مدنی است، با این تعبیر،  ازیک سو حکومت بسترها وفرصت های لازم را برای گسترش وتوانمندی جامعه مدنی وسرمایه اجتماعی فراهم می کند ومطالبات، انتقادات و انتظارات جامعه مدنی را به فال نیک گرفته وبه آنها پاسخ می دهد؛ زیرا که نقدها وچالش ها باعث هوشیاری حکومت به ضعف های خود شده و با رفع آنها توانمند می گردد. ازسوی دیگرشایسته وبایسته است که نهادها وانجمن های مدنی واحزاب  ضمن احترام به قواعد وارزش های دموکراتیک، اخلاق مدنی،تعهد به قانون ومصالح عمومی ومسئولیت پذیری  مدنی خود، در ارتباط با دولت صرفا به رویکرد انتقادی روی نمی آورند بلکه در کنار نقدهای سازنده، بایستی همکاری جویی و نگاه تاییدی به دولت نیز داشته باشند.  تنها در این فضای تعاملی، اعتماد وهمکاری و دوسویگی صحیح بین دولت و جامعه مدنی است که حکمرانی موفق حاصل می شود.

 

می توان گفت  که انجمن های مدنی در حکم نیروی حیات بخش وخون لازم برای مردم سالاری هستند، در غیاب آنها، توانایی افراد برای تاثیر گذاری بر پویشهای  سیاسی، حکمرانی و کارآمدی در حد ناچیز خواهد بود . هرچه نهادها و انجمن‌های مدنی از حیث کمی و کیفی (اعتماد، همکاری و انسجام درون سازمانی وبرون سازمانی) درسطح بالاتری باشند و از ظرفیت منابع وجایگاه بالاتری برخورد باشند توان تاثیر گذاری آنها برحکومت وپاسخ گوسازی آن بیشتر خواهد شد.

 

استمرار مردم سالاری و تحزب سالم مستلزم همکاری جویی دولت و افزایش سعه صدر، ظرفیت های مشارکتی و انعطاف در حکومت نسبت به نهادهای مدنی و تلقی از آنها به مثابه مکمل برای حکمرانی بهتر و تصمیم سازی مطلوب است و هم چنین، مستلزم رابطه همکاری جویی نهادهای مدنی به دولت در کنار پایبندی آنها به قانون، اصول مدنی،  باورها و ارزشهای مورد قبول جامعه  و شهروند سازی است. در غیر این صورت، در نبود چنین بستری، بین دولت و نهادهای مدنی شکاف و بیگانگی  و عدم اعتماد حاصل می شود و نتیجه نهایی آن، جنگ قدرت و ستیزه جویی مستمر بین آن دو خواهد بود.

 

منطقه خلیج فارس یکی از مناطقی است که از حیث ساخت سیاسی دارای نظام های سلطنتی موروثی و الیگارشیک هستند و از حیث اجتماعی دارای ساخت قبیله ای و طایفه ای و ساخت پدر سالار در خانواده هستند، فرهنگ تابعیت منبعث از چنین ساخت اجتماعی در گستره تاریخی تاکنون به تحکیم و استمرار نظام های موروثی انجامیده است.

 

 در منطقه خلیج فارس به دلایل مهمی، نهادهای مدنی رشد بسیار بطئی داشته و از سوی دیگر با محدودیت های جدی سیاسی و فرهنگی- اجتماعی مواجه بوده اند. در این منطقه، به هیچ وجه شاهد رابطه دو سویه و تعاملی بین دولت و نهادهای مدنی نبوده ایم و جهت رابطه کاملا یک سویه و محدودیت آفرین برای نهادهای مدنی بوده است. این دلایل عبارتند از:

 

 

1. ساخت حکومت اقتدارگرای سلطنتی که نگاه کاملا سلبی به نهادهای مدنی دارد و تکثر قدرت و مشارکت را بر نمی تابد

 

1. فرهنگ تابعیت ریشه دار و تاریخی که سد مهمی در مقابل فرهنگ مشارکتی بوده است

 

1. ارتباط متقابل حمایتی بین حکومت سلطنتی و بازیگران سنتی یعنی قبایل و علمای سلفی نیز راه را بر ایجاد و گسترش نهادهای مدنی سد کرده است.

 

1. توده ها به دلیل فرهنگ غالب تابعیت و سیاست های رفاهی و توزیعی دولت تاکنون همراه خوبی برای نهادهای مدنی نبوده اند.

 

1. به دلیل شکافهای سیاسی واجتماعی بین نیروهای اجتماعی درطیف های سکولار،ملی گرا واسلامی تاکنون امکان ائتلاف وهمکاری بین نهادهای مدنی هرچندضعیف وجودنداشته است واین امرباعث ماندگاری اقتدارگرایی در این منطقه شده است.

 

1-2-3: گزینه های تحلیل غیر الاستیک… 8
1-2-3-1: تحلیل دینامیکی غیر خطی.. 9
1-2-3-2: تحلیل دینامیکی مدل ساده شده به چند درجه آزادی معادل (MDOF) 10
1-2-3-3: تحلیل دینامیکی با مدل ساده شده به یک درجه آزادی معادل (SDOF) 10
1-2-3-4: تحلیل استاتیکی غیرخطی معادل(ENSP) 11
1-2-4: تاریخچه روش های استاتیکی غیر خطی و دینامیکی افزاینده 12
1-2-4-1:تحقیقات انجام شده بر روی روش مودال.. 13
1-2-4-2: تحقیقات انجام شده بر روی روش جا بجایی- محور 18
1-2-4-3:تحقیقات انجام شده بر روی روش آنالیز دینامیکی افزاینده 23
1-2-4-4:تحقیقات انجام شده بر روی آنالیز ظرفیت… 34
1-2-4-5: روش طیف ظرفیت (Capacity Spectrum Method) 39
1-2-4-6: روش ضرایب… 40
1-2-4-7: روش N2. 40
1-2-4-8: شکل توزیع بار جانبی در ارتفاع ساختمان.. 41
1-2-5: بررسی کلی آیین نامه های مختلف… 44
1-2-5-1: آیین نامه FEMA356 [10] 44
1-2-5-2: آیین نامه Eurocode 8 [12] 45
1-2-5-3: آیین نامه ATC 40 [4] 45
1-2-5-4: آیین نامه BSL 2000 [29] 45
1-3: بیان مسأله و هدف تحقیق.. 46
1-4: روند دستیابی به هدف تحقیق.. 47
1- 5 : خلاصه فصل.. 49
فصل دوم. 51
تحلیل استاتیكی غیرخطی معادل ودینامیکی افزاینده 52
2-1: پیشگفتار 52
2-2: شرح روش تحلیل استاتیكی غیرخطی معادل.. 53
2-3: روش ترکیب مودها و مبانی تئوری مسئله[15] 57
2-3-1: مبانی تئوری مسئله. 57
2-3-2: خلاصه روش تحلیل ترکیب مودها 58
2-4:روش بارافزون بر اساس جا بجایی.. 60
2-4-1:خلاصه روش جابجایی-محور 61
2-6:  IDA و آنالیز استاتیکی غیرخطی.. 69
2-7:روش انجام آنالیز های ظرفیت… 71
2-8 : خلاصه فصل.. 76
فصل سوم. 77
مشخصات قاب های انتخاب شده برای تحلیلهای غیرخطی.. 78
3-1: پیشگفتار 78
3-2: رفتار قابهای خمشی.. 78
3-3: مفصل پلاستیک در قاب های خمشی.. 80
3-4: معرفی قابها 81
3-4-1: سیستمهای باربر. 81
3-4-2: مشخصات فیزیکی و مکانیکی مصالح.. 81
3-5: بارگذاری.. 82
3-6: معرفی قاب ها 83
4-6-1: ابعاد قاب ها و درصد آرماتور استفاده شده در آن ها 83
3-7: معرفی زمین لرزه های انتخاب شده، مقیاس کردن آنها و طیف فرکانس شتابنگاشتها 84
3-7-1: تاریخچه زمانی شتاب و شتابنگاشتها 84
3-8: نرم افزار مناسب جهت تحلیل غیر خطیِ قاب های بتن آرمه. 83
3-8-1:آشنایی با نرم افزار OpenSees : 83
3-8-2 :امكانات نرم افزار OpenSees: 84
المان تیر ستون غیر خطی (Nonlinear Beam Column) 86
المان تیر با مفصل (Beam With Hinges Element) 86
مقطع Fiber (Fiber Section) 86
3-9 : خلاصه فصل.. 87

 

فصل چهارم. 88
ارائه نتایج حاصل از آنالیز های مودال و جابجایی-محور و مقایسه با نتایج انالیز دینامیکی افزاینده 89
4-1: پیشگفتار 89
4-2: روند انجام تحلیل‌ها و بدست آوردن نتایج.. 89
4-2-1: طریقه محاسبه جابجایی هدف در روش ترکیب مودها 90
4-3: بررسی نتایج جابجایی  بام. 93
4-3-1: ضریب همبستگی نتایج.. 96
4-3-2: تعریف خطاها 98
4-4:بررسی نتایج نسبت جابجایی نسبی حداکثر. 100
4-5: بررسی نتایج برش پایه: 105
4-6 : محل تشکیل مفصل های پلاستیک… 110
4-7 : شاخص آسیب قاب… 113
4-8 : خلاصه فصل.. 119
فصل پنجم.. 121
نوآوری تحقیق،خلاصه و نتیجه گیری.. 122
5-1: پیشگفتار 122
5-2 : نوآوری تحقیق.. 122
5-3: خلاصه مطالب… 123
5-4 : نتیجه گیری.. 128
فهرست منابع و مآخذ. 131
پیشگفتار
 به منظور طراحی ساختمان ها و یا ارزیابی لرزه ای ساختمان ها و سازه های موجود در برابر بار زمین­لرزه، بطور عمده از تحلیل غیر خطی برای تخمین رفتار سازه در اثر اعمال نیروی زمین لرزه احتمالی در آینده استفاده می­شود. در تحلیل های غیرخطی، دو مساله اصلی؛ نحوه مدل کردن سازه و طریقه اعمال بار زمین لر
زه به مدل سازه، ازاهمیت زیادی برخوردار هستند. با توجه به شرایط و اهمیت سازه و نیز هدفی که از تحلیل وجود دارد، مهندسان محاسب، با این مسایل مواجه می باشند.
تحلیل های غیر خطی با توجه به ویژگی مواد سازنده اعضای سازه و نیز طریقه اعمال بار زمین لرزه به دو دسته دینامیکی و استاتیکی و از جهت درجات آزادی مدل سازه به مدل با درجات آزادی زیاد، چند درجه آزادی و یک درجه آزادی تقسیم می شوند. بسیار روشن است، چنانچه مدلی داشته باشیم که خصوصیات غیرخطی اعضای آن در نظر گرفته شده باشد و بار زمین لرزه بدون تغییر و بصورت دینامیکی اعمال شود و نیز در مدل کردن سازه بیشترین درجات آزادی ممکن در نظر گرفته شود، نتایج تحلیل بیشترین دقت را خواهند داشت و هر چه در فرضیات تحلیل، ساده سازی شود، نتایج دقت کمتری خواهند داشت. اما پاره ای مشکلات وجود دارد که طراحان را وادار می کند، کمتر از روش های دینامیکی غیرخطی برای تحلیل استفاده کنند. پیچیدگی، وقت­گیر بودن و هزینه بالای این نوع تحلیل و علاوه بر آن مشکلاتی که در توجیه و تفسیر نتایج حاصله ممکن است ظاهر شود، کاربرد این نوع تحلیل را به پروژه‌های تحقیقاتی و موارد خاص محدود می­کند.
بنابراین روش های طراحی سازه های مقاوم در برابر بار زمین لرزه در سال های اخیر در حال تغییر و بازبینی بوده اند و محققان در سالهای اخیر در تلاش بوده اند، روش جایگزینی بیابند که، مطمئن، با دقت کافی و در عین حال ساده باشد. عمده فعالیت ها در جهت روش های تحلیل استاتیکی غیر خطی بوده است و تاکنون روش های متنوعی ارایه شده اند که قادرند، پاسخ های سازه را بخوبی تخمین بزنند. از جمله این روش ها می توان به روش های تحلیل استاتیکی غیر خطی که در آیین نامه های نوین مثل FEMA ATC ، معرفی شده اند، اشاره کرد. و یا روشهایی که توسط محققانی همانند، Elnashai [1]، Aschhei [2] وغیره ارایه شده اند. البته هر کدام از این روش ها دارای نقاط قوت و ضعف هایی می­باشند. با این وجود، تحقیقات در این زمینه بطور گسترده ای در حال انجام می باشد.
از زمینه های پژوهشی مرتبط با تحلیل غیرخطی، مسایلی است که در ارتباط با تحلیل سازه های نامنظم می­باشد. تحقیقات نشان داده است که اغلب روش های تحلیل استاتیکی غیر خطی در تخمین نتایج سازه های منظم، دقت کافی نداشته اند. بنابراین بررسی روش­های جدید در ارتباط با سازه های منظم، می تواند به عنوان یکی از مسیر های پژوهشی قرار گیرد.
مطالعات گذشته نشان می دهد، روش ترکیب مودها (Modal Pushover Analysis) چوپرا[3] که از روش های اخیر تحلیل استاتیکی غیر خطی است، برای قاب های منظم نتایج بسیار خوبی ارایه می کند. بدین ترتیب، هدف از این تحقیق را بررسی این روش در پیش بینی پاسخ های قاب های خمشی نامنظم قرار دادیم.
در این متن سعی شده است، مطالب مرتبط با مسیر تحقیق به نحو مناسبی گنجانده شود. به این منظور در ادامه همین فصل، کلیاتی در ارتباط با تحلیل غیرخطی سازه ها و انواع آن بیان می شود.
 در فصل بعدی، بر تحقیقات گذشته در مورد تحلیل استاتیکی غیر خطی و تحلیل سازه های منظم خواهیم داشت. در فصل سوم، کلیات تحلیل استاتیکی غیر­خطی و انواع روش های آن مورد بررسی قرار می گیرد. برای آشنایی با مدل های مورد مطالعه و نیز خصوصیات زمین لرزه های انتخاب شده، آنها را در فصل چهارم آورده ایم.

1-3- اهداف پایان نامه……………………………………………………………………………………… 4
1-4- ساختار پایان نامه…………………………………………………………………………………….. 5
 فصل دوم: بر کارهای پیشینیان
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………. 7
2-2- محاسبات شبکه های توزیع آب………………………………………………………………………………. 8
2-2-1- محدودیت های طراحی شبکه آب…………………………………………………………………………… 8
2-2-2-روابط حاکم بر جریان های هیدرولیکی……………………………………………………………………. 8
2-3- بهینه یابی…………………………………………………………………………………………………… 10
2-3-1-مفاهیم بهینه یابی……………………………………………………………………………………… 10
2-3-2- روش‌های بهینه یابی………………………………………………………………………………………. 11
2-3-2-1- روشهای تحلیلی ………………………………………………………………………………………….. 11     
2-3-2-2- روش‌های بهینه‌سازی تکاملی …………………………………………………………………….. 12
2-3-2-2-1- الگوریتم ژنتیک……………………………………………………………………………………….. 12
2-3-2-2-2-آنیلینگ شبیه‌سازی شده…………………………………………………………………………. 14
2-3-2-2-3-جستجوی ممنوع………………………………………………………………………………………. 15
2-3-2-2-4-سیستم کلونی مورچگان…………………………………………………………………………… 16
2-3-2-بهینه‌یابی شبكه های آبرسانی……………………………………………………………….. 17
2-3-3-بهینه سازی چند متغیره طراحی شبکه‌های توزیع آب و اطمینان پذیری: …………. 21
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1- معرفی شهرک بزین………………………………………………………………………………………. 28
3-1-1- معرفی منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………. 28
3-1-2- وضعیت آبرسانی………………………………………………………………………………… 29
3-2- فلومتر الکترومغناطیسی ABB…………………………………………………………….. 31
عنوان                                                                                                 صفحه
3-3- نرم افزارهای استفاده شده در این پایان نامه…………………………………………….. 32
3-3-1- نرم افزار مدل سازی شبکه آبرسانی  WaterGEMS ……………………………………… 32
3-3-2- نرم افزار GIS…………………………………………………………………………………. 35
3-3-2-1- تعریف  GIS………………………………………………………………………….. 35
3-3-2-2- مختصری از تاریخچه………………………………………………………………. 36
3-3-2-3- ویژگی های GIS………………………………………………………………… 36
3-3-2-4- معرفی نرم افزار ArcGIS………………………………………………………….. 37
3-3-3- نرم افزار متلب……………………………………………………………………………… 38
3-3-3-1- توضیحات نرم افزار……………………………………………………………… 38
3-3-3-1- ساختار نرم افزار متلب……………………………………………………………….. 39
3-4-تست مدل (صحت سنجی و کالیبراسیون مدل)……………………………………….. 40
3-5- انتخاب روش بهینه یابی……………………………………………………………………. 41
3-5-1-بهینه‌یابی چند متغیره طراحی شبکه‌های توزیع آب و اطمینان پذیری:………………. 43
3-5-2- محاسبه تابع هدف………………………………………………………………………. 45
فصل چهارم: نتایج و بحث پیرامون آن
4-1- نتایج مطالعات در وضعیت موجود  ……………………………………………. 54
4-1-1- بررسی و تحلیل دبی ورودی به شهرک بزین در سال های 1388 تا 1391……….. 55
4-1-1-1- نمودار دبی ورودی در سال 1388……………………………………………………………… 56
4-1-1-2- نمودار دبی ورودی در سال 1389……………………………………………………………… 57
4-1-1-3- نمودار دبی ورودی در سال 1390……………………………………………………………… 57
4-1-1-4- نمودار دبی ورودی در سال 1391……………………………………
………………………… 58
4-1-2- میزان تغییرات دبی، جمعیت و سرانه مصرف………………………………………………………… 59
4-1-3- دبی ورودی شهرک بزین در فصل مختلف سال……………………………………………………… 60     
4-1-4- دبی ورودی شهرک بزین بصورت روزانه………………………………………………………………….. 63
4-1-5- فشار ورودی شهرک بزین بصورت سالانه………………………………………………………………… 66
4-2- آماده‌سازی مدل کامپیوتری …………………………………………………………………………….. 69
4-2-1- جمع‌آوری داده‌های ورودی …………………………………………………………………………………….. 69
4-2-2- کلیات……………………………………………………………………………………………………… 69
4-2-3- نیازهای آبی……………………………………………………………………………………………… 74

 

4-2-4- آرایش شبکه……………………………………………………………………………………….. 74
عنوان                                                                                              صفحه
4-2-5- اجرای برنامه…………………………………………………………………………………….. 79
4-3- کالیبراسیون……………………………………………………………………………………………….. 79
4-3-1- بررسی وضعیت موجود با استفاده از اندازه گیری پارامترها و مقایسه با نرم افزار.. 79
4-4. بهینه‌یابی شبکه………………………………………………………………………………………………. 83
4-4-1- تاثیر تغییر قطر بر اطمینان پذیری و تابع هدف…………………………………………… 84
4-4-2- جانمایی‌های مختلف شبکه و مقایسه آنها………………………………………………………. 91
4-4-2-1- معرفی سناریوهای مختلف شبکه ………………………………………………………………. 92
4-4-2-2- اطمینان پذیری هر جانمایی……………………………………………………………………….. 96
4-4-2-2- به دست آوردن تابع هدف کمینه………………………………………………………………. 98
4-4-3- مقایسه آرایش های مختلف شبکه با توجه به اطمینان پذیری و تابع هدف……….. 100
4-4-3- تغییر اطمینان پذیری معلوم و مقایسه تابع های هدف…………………………………………. 102
4-3-5- نصب شیر فشارشکن (PRV)  در ورودی شبکه و بررسی اثرات آن………………….. 104
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری …………………………………………………………………………………….. 105
5-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………… 106
فهرست منابع……………………………………………………………………. 107
مقدمه
آب سر منشاء تولید تلاش و تمدن است. خداوند در قرآن کریم هستی حیات هر چیزی را به آب وابسته دانسته است و تداوم حیات را در گرو وجود آب دانسته است. اهمیت آب شرب و آبیاری در کشاورزی مخصوصا در کشاورزی ایران بر کسی پوشیده نیست. اگر تمام مشکلات و مسائل مربوط به آب شرب و تولید کشاورزی را در در یک کفه ترازو و مشکلات و مسائل مربوط به آب را در طرف دیگر قرار دهیم مشکلات مربوط به آب سنگین تر خواهد بود. کشور ایران در بخش نیمه خشک کره زمین قرار دارد. پس خارج از ذهن نیست که آب از قدیم الایام ارزش بسیار والایی نسبت به دیگر مناطق داشته است. در گذشته با وجود مشکلات فراوان و نبود امکانات فنی برای دسترسی به آب‌های زیرزمینی، دست به حفر چاه و ایجاد قنات و غیره زدند.
بر خلاف نفت و کالاهای دیگر، آب را نمی توان در حجم زیاد از جایی به جای دیگر انتقال داد و لذا مصرف آن فقط به منابع محلی محدود است. البته شکی نیست که توسعه و اجرای طرح های آبی از نظر بالابردن استاندارد و سطح زندگی مردم الزامی است و اگر بخواهیم به مردم کمک شود باید توسعه برنامه‌های آبی صورت گیرد. اما این کار بدون تخلیه آب‌های زیر زمینی و خشک شدن رودخانه ها و یا از بین رفتن جنگلها به آسانی حاصل نخواهد شد.
1-2- ضرورت انجام تحقیق
آب یکی از بزرگترین چالش‌های قرن حاضر است که می تواند سر منشاء بسیاری از تحولات مثبت و منفی جهان قرار گیرد. 5/96 درصد از کل آب موجود در کره زمین در دریاها و اقیانوسها و 5/2 درصد از آن به عنوان آب تازه و شیرین می باشد. از آب‌های شیرین 97 درصد در یخچال‌های قطبی، 20 درصد در سفره‌های زیر زمینی و تنها 1 درصد در سطح زمین قرار دارد] 1[.
 5/2 درصد از کل آب های زمین شیرین است که حدود 6/68 درصد آن به صورت جامد در یخچالهای قطبی و قله کوه ها قرار دارد. 1/30 درصد آن در زیرزمین قرار گرفته است. 006/0 درصد از کل آبهای شیرین در رودخانه ها جاری است و 003/0 درصد آن به عنوان آبهای بیولوژیکی در اندام حیوانات و گیاهان قرار گرفته است ]1[.
آب آشامیدنی، آبی با کیفیت من
اسب بدون اثرات منفی کوتاه‌مدت یا بلند‌ مدت است. در بسیاری از نقاط جهان، دسترسی راحت و ارزان به آب آشامیدنی وجود ندارد. در این مناطق بیشتر افراد از آبی استفاده می‌کنند که یا دارای میکروب و آلودگی است یا به سبب داشتن املاح و ذرات بیش از اندازه، در طولانی مدت برای بدن خطرآفرین هستند. وجود منابع آب آشامیدنی مطمئن، از نیازهای اولیه انسان و یکی از اهداف اولیة عرصه های بین‌المللی در دهه بین‌المللی “آب برای زندگی (2005-2015)”[1] می‌باشد ]2[.
همزمان با رشد جمعیت در جهان و رشد و توسعه صنایع مختلف، آلودگی آب آشامیدنی، تبدیل به یکی از اساسی‌ترین مشکلات جهان گردیده‌است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) بیان می‌کند که وقتی منابع آب آشامیدنی، کم و میزان خدمات، نامناسب باشند، شهرها در معرض بیشترین تهدیدهای محیط زیستی قرار می‌گیرند (گزارش توسعه جهانی آب، 2003[2]( ]3[. وجود این مسئله باعث می‌شود نیاز به سیستم توزیع آب مطمئن و کافی در شهرها مورد توجه قرار گیرد. مسئله تامین آب شرب سالم، در آینده‌ای نه چندان دور یکی از اصلی ترین چالش‌های جهانیان خواهد شد.

 

 

فصل سوم: تاریخ سیاسی مذهبی حکومت آل بویه

 

3-1 تاریخ سیاسی آل بویه از ابتدا تا سقوط (321448ق)………………………… 31

 

3-1-1  خاستگاه نژادی و اجتماعی آل بویه……………………………………. 31

 

3- 1-2 ابوشجاع بویه و پسرانش………………………………………………. 33

 

3- 1-3  آغاز قدرت گیری عماد الدوله در کرج………………………………… 35

 

3-1-4  حسن بن بویه:(324-366ق)………………………………………….. 38

 

3-1- 5 دیالمه ی فارس: عضد الدوله بن فناخسرو (338-372 ق)…………….. 41

 

3-1-6 پایان حاکمیت آل بویه در فارس وعراق (403-448ق)…………………. 45

 

3-1-7 دیالمه عراق و خوزستان(334-447 ق)احمدبن بویه (324-356 ق)…… 46

 

3-1 -8 اوضاع خلافت در زمان حمله احمدبن بویه در بغداد…………………… 46

 

3-1-9 اقدامات احمدبن بویه معزالدوله دربغداد………………………………… 47

 

3-1 -10 عزالدوله بختیاربن معزالدوله(356-367ق)…………………………… 48

 

3-1 -11  جلال الدوله ابوطاهر بن بهاءالدوله (383-435 ق)………………….. 49

 

3-1 -12  قدرت و قلمرو آل بویه……………………………………………… 50

 

3-2 مذهب در دورۀ آل بویه……………………………………………………… 52

 

3-2 -1  مذ هب حاکمان آل بویه……………………………………………… 52

 

3 –2 – 2 وضعیت تشیع قبل از قدرت گیری آل بویه…………………………. 57

 

3 –2 -3 سیاست تسامح وتساهل مذهبی آل بویه……………………………… 59

 

3 – 2 -4 احیای شعائر تشیع………………………………………………….. 60

 

3 –2-5 جایگاه مشاهد ائمه وسادات پیش از دوره آل بویه……………………… 62

 

3-2-6 موقعیت شیعیان در دوره امویان؛  دوران تقیّه…………………………… 64

 

3 –2-7 موقعیت شیعیان در دوره حکومت عباسیان…………………………… 65

 

 

 

فصل چهارم:  اقدامات حاکمان شیعی آل بویه در توسعه آرامگاه های ائمه (ع) در عتبات عالیات

 

4 – 1 عتبات عالیات در دورۀحاکمان آل بویه…………………………………….. 72

 

4–2 تاریخچه سرزمین کربلا از آغاز تا دوره آل بویه………………………………. 74

 

4-2-1 وجه تسمیه وتاریخچه سرزمین کربلا…………………………………… 75

 

4-2-2 وضعیت کربلا در دوره حکومت اموی…………………………………… 76

 

4-2- 3 اولین علامت جهت هدایت زائران به مرقد مطهر………………………. 76

 

4-2- 4 وضعیت حرم امام حسین (ع) در دورۀ عباسیان……………………….. 77

 

4-2- 5 کربلا و وضعیت حرم امام حسین(ع)  در دوره علویان…………………. 79

 

4- 2- 6 کربلاو وضعیت حرم در دوره آل بویه…………………………………. 80

 

4-2-7 تاریخچه حرم ابوالفضل عباس(ع) ازابتدا تا آل بویه……………………… 82

 

4-2- 8 دوره های  تاریخی حرم مطهر امام حسین (ع)(کربلا)تا آل بویه……….. 83

 

4-3 تاریخچه نجف و حرم امام علی(ع)…………………………………………… 84

 

4 –3- 1 تاریخچه ووضعیت حرم امام علی(ع) از ابتدا تا آل بویه………………. 85

 

4 –3-2 نجف وآرامگاه امام علی (ع) در زمان حاکمان آل بویه…………………. 87

 

4 –3-4رخدادهای تاریخی نجف اشرف………………………………………… 89

 

4 – 3- 5  تاریخچه آستانه سامراء(حرم عسکرین)…………………………….. 90

 

4 –3 – 6 تاریخچه و وجه تسمیه کاظمین…………………………………….. 91

 

4 –3- 7 اقدامات حاکمان آل بویه در کاظمین………………………………… 92

 

 

 

فصل پنجم: وضعیت آرامگاههای امامزادگان در ایران دورۀ آل بویه (فارس- ری-مشهد-قم)

 

5-1 حرم امامزادگات در شیراز……………………………………………………. 96

 

5 – 1 -1 نام و نسب حضرت احمد بن موسی(ع)………………………………. 96

 

5-1-2 علل مهاجرت حضرت شاهچراغ (ع) به ایران……………………………. 97

 

5 – 1- 3عزیمت از مدینه به سوی طوس……………………………………… 98

 

5 –1- 4 ورود به سرزمین فارس و شهادت حضرت احمد بن موسی (ع)……….. 99

 

5 –1- 5 آشکارشدن مزار شریف حضرت احمدبن موسی (ع)………………….. 99

 

5 –1-6  زندگانی حضرت علی بن حمزه (ع)…………………………………. 101

 

5 –1- 7 تاریخچه بنای آرامگاه واقدامات آل بویه:……………………………. 102

 

5-2 حرم امامزادگان وائمه (ع) در ری ،قم ،مشهد……………………………….. 103

 

 

5 –2- 1 زندگانی حضرت عبدالعظیم (ع)……………………………………. 103

 

5-2-2 نخستین بناء روی قبر حضرت عبدالعظیم(ع)…………………………. 104

 

5-2-3 زندگی نامه حضرت معصومه(س)وتاریخچه حرم ایشان:……………….. 104

 

5- 2-4 زندگی نامه حضرت امام رضا(ع) ووضعیت حرم ایشان:……………….. 105

 

نتیجه گیری………………………………………………………………………. 107

 

منابع……………………………………………………………………………… 112

 

پیوست‌ها

 

چکیده به انگلیسی

 

صفحه عنوان به انگلیسی

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه

 

شیعیان وعلویان که خود را از پیروان حضرت علی (ع) می دانند وبه امامت ایشان و فرزندان آن حضرت بعد از وفات حضرت رسول(ص) معتقد هستند ، با مشاهده انحراف در دین اسلام وسنت رسول الله به مبارزه وقیام علیه حکومت اموی پرداختند.

 

اوج این قیام ونهضت درسال(61هجری)درصحرای کربلا وتوسط امام حسین(ع)به وقوع پیوست.این نهضت سرمنشآ قیام ها و نهضت های بعدی بودکه درقلمرو حکومت اسلامی علیه حکام اموی ایجاد شد.

 

چنا نچه در دوره امویان بعد از قیام امام حسین (ع) در کربلا، زید بن علی بن حسین (ع) در دوران هشام بن عبدالملک به سال (121ق) خروج کرد و مردم در کوفه با او بیعت کردند. مورخان گرفتن انتقام خون شهیدان کربلا ، امر به معروف و نهی از منکر واصلاح وضع جامعه مسلمین را از دلایل خیزش او می دانند.

 

پس از این قیام که توسط امویان سرکوب شد. قیام یحیی بن زید(125ق) وعبدالله بن معاویه بن عبدالله (127ق) در خراسان و کوفه رخ داد که این دو قیام هم به شدت سرکوب شدند ، اما زمینه را برای سقوط دولت اموی وروی کار آمدن عباسیان در سال (132ق) فراهم کرد.

 

بعداز سقوط امویان وایجاد خلافت عباسی توسط فرزندان عباس با شعارالرضامن آل محمدآنان که بامطرح کردن این شعار توانستنداز قدرت و نفوذ علویان درایران وعراق برای کسب وغصب خلافت استفاده کنند. به دلیل غصب خلافت مورد غضب و اعتراض علویان قرار گرفتند،و از همان سالهای نخست با قیام های علویان در عراق و ایران روبرو گردیدند.

 

نواحی مختلف ایران به خصوص خراسان وطبرستان به دلیل موقعیت جغرافیایی واجتماعی برای قیام های علویان کانون مناسبی بودند به طوری که درطبرستان در سال(250ق) حکومتی توسط علویان زیدی بنیان نهاده شد که طرفدار وحامی مذهب تشیع و مخالف خلافت عباسی بود وبرای حمایت ازشیعیان در عراق ودیگر نواحی اقداماتی انجام دادند.

 

با سقوط حکومت علویان طبرستان(316ق)از بطن حکومت  آنان سردارانی پا به عرصه قدرت نهادندکه در ایران و عراق حکومت های،آل زیار وآل بویه را تاسیس کردند.

 

پسران بویه ماهیگیر که در خدمت علویان بودند ازاین دسته سرداران بودند،که در قرن سوم وچهارم هجری حکومتی ایرانی و شیعی مذهب ایجاد کردند.که تا آن زمان تنها حکومتی در تاریخ اسلام بودندکه توانستند برخلافت عباسی سلطه پیدا کنند وآنان را به زیر فرمان خود در آورند.

 

ظهور و قدرت گیری حکومت ایرانی – شیعی آل بویه را می توان، به طور مستقیم از ثمرات نهضت علویان دانست . زیرا آنان در درون این حکومت مراحل رشد وترقی خود را طی کردند.

 

دوره حکومت آل بویه (321- 448ق) یکی از دوره های متمایز و برجسته در تاریخ ایران می باشد.آل بویه از لحاظ نیرو و وسعت قلمرو،قوی تریم سلسله ای بودندکه قبل از چیدایش سلاجقه،روی کار آمدند.هیچ یک از حکام آل بویه به اندازه ی عضدالدوله به وسعت قلمرو وپیروزی برشاهان ممالک اطراف دست نیافتند.

 

حکومت خاندان بویه با احیای شئون وآداب ایرانی واحیای شعائرتشیع به فرهنگ ایران ومذهب تشیع خدمات شایان وقابل توجهی کرده اند.از اثرات تسلط آل بویه تقویت وتوسعۀمذهب تشیع در ایران وفراهم شدن بستر مناسب برای گسترش ورشدفقه شیعی بود.

 

یکی از ویژگی های برجسته امیران بویه تلاش در ترویج تشیع و احیای شعائرشیعه بود.هر چند در این دوران تشیع امامی مذهب رسمی حکومت نگردید،اما شیعیان اجازه یافتند به انجام مراسم مذهبی و ابراز عقاید خویش بپردازندو علمای شیعه به نشر فرهنگ شیعی مبادرت ورزند.

 

فضای باز مذهبی که با روی کارآمدن آل بویه در سرزمین های اسلامی و به ویژه در بغداد به وجودآمد، فعالیت شیعیان راشدت بخشید.

 

شیعه به نسبت دوره های دیگر با به قدرت رسیدن آل بویه قدرت و نفوذ بیشتری یافت و زمینه برای خروج از تقیّه برای آنان فراهم شد و در این عهد شعائر شیعه رواج یافت.البته ظهوردولت های شیعی در ایران ، عراق ، شام ومصر خود نتیجه افزایش قدرت وجمعیت شیعیان در قلمرو اسلامی بود.بنابراین دولتهای شیعی که با حمایت ازمکتب تشیع به قدرت می رسیدندبرای حفظ حمایت وپشتیبانی جمعیت رو به افزایش تشیع ازخود بایستی به تقویت وگسترش شعائرآنان در جامعه سنی مذهب می پرداختند.در سایۀاین توجه قدرت  شیعیان در قرن چهارم هجری چنان شدکه آنان قادر شدند شعائر شیعه از جمله؛عزاداری امام حسین(ع) در روز عاشورا ، برگزاری جشن غدیر خم،شهادت دادن به ولایت امام علی(ع)در اذان وزیارت قبور مطهر ائمه وامامزادگان در ایران وعراق را علنی کنند.

 

حاکمان آل بویه،نه تنها به زیارت ائمه توجه خاصی داشتند بلکه برای آسایش زوار کربلا و نجف امکانات و وسایل رفاهی را فراهم می کردندو در بازسازی و تعمیر آرامگاه های امامان و امامزادگان در ایران و عراق تلاش بسیاری انجام می دادند.این اقدام ها سنت زیارت را در دوره  آل بویه گسترش ورونق بسیاربخشید.درنتیجه شهرهای شیعه نشین چون نجف، کربلاوکاظمین رونق وامنیت وتوسعه بسیار یافتند،و بر جمعیت شیعه دراین شهرها افزوده شد. واینها همه در اثرحمایت و تشویق مردم برای ساکن شدن در اطراف حرم های ائمه توسط حاکمان بویه وانجام اقدام های عمرانی آنان بود.

 

حاکمان آل بویه ارادت و محبت شدید خود به امیر المومنین علی (ع) و امام حسین (ع) و ائمه مدفون در کاظمین و ایران را از طریق ایجاد، بازسازی و توسعه و تعمیر گنبد و بارگاه آنان نشان می دادند.