• شخصیت چیست؟

 

 

2. صفات پایدار

 

2. منشا شخصیت

 

2. اثبات شخصیت

 

2. جوان و محیط اجتماعی

 

2. اسلام و صفات شخصیت

 

2. شخصیت فرزندان

 

2. بشر و خواهش عزت نفس

 

2. عزت نفس و آزادگی

 

2. مراعات شرف كودك در خانواده

 

2. آئین اسلام و عزت نفس

 

بخش سوم: خانواده و مسائل نوجوانان و جوانان              39-31

 

بخش اول: تربیت و مسائل عاطفی

 

الف: خانواده و تربیت

 

 

• وظایف والدین

 

 

2. سخنی دیگر درباره نخستین مربی كودك

 

2. معلم اول كودك

 

 

• پی‌ریزی قواعد زندگی

 

 

5. خانواده و تربیت

 

5. شریفترین خدمت

 

5. مراقبت‌ها در هفت سال سوم

 

5. تمایلات نوجوان و جوان

 

5. توجه به نیاز آنان

 

5. مهرطلبی آنان

 

5. هدایت نوجوان و جوان

 

ب: نیاز به محبت                             43-40

 

 

• جلوه‌های مهرطلبی

 

 

2. جدائی‌های طولانی

 

2. مهرورزی به هنگام بازگشت

 

2. چهره متبسم

 

2. چند نكته مهم

 

بخش چهارم: نقش پدر                       50-44

 

الف: اخلاق پدر

 

 

• همدمی با فرزندان

 

 

2. در برابر حرف حق

 

2. اما سخنی هم با شما

 

ب: بیگانگی با فرزندان

 

 

• جوش كار و تلاش

 

 

2. سر در لاك خود

 

ج: نزاع در خانه

 

 

• خانه جهنمی

 

 

2. سعادتمندی كانون

 

2. گریز از خانه

 

2. آثار بد خشونت‌ها

 

بخش پنجم: نقش مادر                       54-51

 

الف: اخلاق مادر

 

 

 

• مادر و اخلاق اسلامی

 

 

2. حوصلة مادر

 

ب: مادر و رازهای فرزندان

 

 

• مادر بهترین رازدار

 

 

2. چند نكته مهم

 

ج: جنبه‌های مذهبی مادر

 

 

• مادر و مذهب

 

 

2. نیاز به ایمان

 

2. كنترل روابط

 

2. در برابر عبادت فرزندان

 

بخش ششم:  احساس نابسامانی در خانواده            62-54

 

الف: تبعیض در خانه

 

 

• ارجحیت پسر بر دختر

 

 

2. در آموزش علم

 

2. مساله كار در خانه

 

2. مراقبتها در ابراز عواطف

 

ب: تحقیر در خانه

 

 

• جوان و مسالة تحقیر

 

 

2. انتقادپذیری از فرزندان

 

2. چند نكته مهم

 

ج: آزادی فرزندان در خانه

 

 

• جوان و آزادی

 

 

2. نوع آزادی

 

2. نكته‌ها در كنترل

 

د: احترام والدین

 

 

• سئوالی در ذهن جوان

 

 

2. نیكی به پدر و مادر

 

2. رعایت حرمت فرزندان

 

بخش هفتم: نكته‌های مهم در روابط والدین و فرزندان         65-63

 

 

• جبران خطای تربیتی

 

 

2. وظیفة والدین

 

2. توقف رشد عقلی

 

2. آسیبهای روحی

 

2. زیاده‌روی در محبت

 

2. بدترین پدران

 

بخش هشتم: دومین كلاس تربیت (مدرسه)               76-66

 

 

• مدرسه و تكوین شخصیت كودكان و نوجوانان

 

 

2. همگامی خانه و مدرسه

 

2. نقش مدرسه در انتقال ارزشها

 

2. رفتارهای مذهبی چگونه تبلور می‌یابد؟

 

2. هشیاریهای فرهنگی در پاسداری از سلامت و رشد مطلوب

 

2. مهاجمان فرهنگی كیستند؟

 

2. هدف مهاجمان فرهنگی چیست؟

 

2. رسالت اولیاء و مربیان و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی

 

منابع مورد استفاده:

 

 

 

 

 

بسمه تعالی

 

تحقیقات كاربرد مواد آموزشی:

 

مقدمه:

 

تقدیم این تحقیقات به آن معلمان و مربیان و اساتیدی كه شغل مقدس تدریس را با همه مشكلات و زحماتش و با توجه به تأثیر والای این وظیفه بزرگ اجتماعی، و با رضایت تمام پذیرفته‌اندو میدانند كه اگر امروز قدر كار بزرگ آنها كوچك شمرده شود فردا در برابر رسول و اهل بیت پاكش یعنی مربیان و معلمان والامقام بشری سرافراز و آبرومند خواهند بود.

 

و در ادامه تقدیم می‌دارم به آن جوانان و نوجوانان برومندی كه زحمات معلمان آگاه و دلسوز خود را پاس می‌دارند و وجود آنها را در راه سعادت خود عزیز می‌شمارند و محبت آنها را همیشه در دل پاكشان زنده می‌دارند تا فردا در برابر رسول خدا و اولیای گرامی او عزیز و موجب روشنی چشم استادان خویش باشند.

 

چنانكه در میان شما رسولی از خودتان فرستادیم تا آیات ما را برای شما تلاوت كند و دلها و نفسهای شما را از جهالتها و زشتیها و آلودگیها پاك نموده به اخلاق و فضایل انسانی رشد و كمال بخشد و همچنین شما را تعلیم كتاب و حكمت دهد و آنچه را كه در قدرت و امكان شما نبوده تا بفهمید به شما بیاموزد. بنابراین مرا كه خالق و منعم شما هستم همیشه بیاد داشته باشید تا من هم به لطف بیشتر و عنایتهای آینده شما را یاد كنم[1].

 

 

 

بخش اول: تربیت

 

تربیت و قلمرو آن

 

تربیت بطور خلاصه عبارت است از پرورش و رشد دادن استعدادهایی كه آفریدگار جهان در وجود انسان جهت سعادت و كمال او بودیعت گذاشته است.

 

با این تعریف اجمالی موضوعات زیر در امر تربیت مورد دقت و توجه قرار می‌گیرد:

 

 

• تربیت‌كننده با داشتن هدف معین و علاقمندی كافی و آگاهی كامل به اهمیت و ارزش تربیت این مسئولیت مقدس را می‌پذیرد.

 

• او از تجربه‌ها و اطلاعات لازم بهره‌مند می‌باشد و از اصول و مبانی تربیت عالم و آگاه و خودش نیز از فضایل اخلاقی و مزایای تربیتی برخوردار است.

 

• تربیت‌كننده نسبت به موقعیت فرد یا افراد مورد تربیت و استعدادهای جسمی و روحی آنها آشنایی كامل دارد و می‌داند كه چگونه انسانهایی را برای چه جامعه‌ای باید بسازد.

 

• مربی به وضع و شرایط محیطی كه در آن زندگی می‌كند و نیازهای اساسی آینده جامعه خود كاملاً آگاه است و فعالیت خود را متناسب با آن نیازها بكار می‌اندازد.

 

• كار و فعالیت مربی مبتنی بر طرح و برنامه حساب شده و متوجه به هدفهای صحیح و مطلوب جامعه و متكی بر روش متناسب با این هدفها انجام می‌گیرد.

 

• مسئول تربیت برای پیشبرد اهداف مقدس خویش ناگزیر است وسایل كار برای خود و افراد مورد تربیت متناسب با شرایط و امكانات زمان داشته باشد زیرا می‌داند كه هیچ كاری بدون وسیله متناسب به انجام نمی‌رسد.

 

• در جامعه‌ای كه اكثریت قریب به اتفاق آن مسلمانند مربی آگاه می‌كوشد تا برای پایداری و استواری یك جامعه مترقی و مستقل اسلامی افرادی مؤمن و صاحب رشد و متخلق به اخلاق اسلامی و خدمتگزار به جامعه خود تربیت كند.

 

پایه‌های اساسی تربیت

 

تمایلات انسانی و غرائز طبیعی بمنزلة پایه‌های اساسی است كه تربیت بر روی آنها بنا می‌شود. یا بعبارت دیگر، تربیت عبارت از تعدیل خواهشهای طبیعی و تنظیم كیفیت بهره‌برداری از نیروهای غریزی است.

 

«خوی و منش عبارت است از غرائزی كه شغل و تجربه آن را بگونه‌ای مختلف رنگ كرده و مانند كاشی‌كار ماهری پهلوی هم چیده است.»[2]

 

موقعیكه آداب و رسوم تربیت بر اثر تكرار و ممارست، رنگ عادت بخود می‌گیرد و بصورت خلق و خوی ثابت در می‌آید، آدمی بر طبق آن از سرمایه‌های طبیعی خود استفاده می‌كند و به آسانی، غرائز در مجاری عادات بجریان می‌افتند.[3]

 

«عادات به محض آنكه تشكیل یافتند با بهره‌برداری از ذخیرة فعالیتهای ذاتی آدمی، به وجود خود ادامه می‌دهند و لاینقطع این فعالیتها را به میل خودشان تحریك می‌كنند، تقویت می‌نمایند، تفكیك می‌سازند، متمركز می‌كنند و از غرائز خام و نامنظم، دنیائی مطابق میل خود بوجود می‌آورند به طوری كه می‌توان گفت آن موجود نه مخلوق عقل است و نه زائیده غریزه، بلكه مصنوع عادات می‌باشد.»[4]

 

اشاراتی كوتاه و مختصر به مراحل تربیت

 

پیامبر اسلام (ص) سنین میان تولد تا 21 سالگی را كه با اهمیت‌ترین مرحله تربیتی است به سه مرحله تقسیم نموده است، و در قالب یك حدیث می‌فرمایند: «فرزند، در هفت سال اول سید و آقا است، و در هفت سال دوم بنده، مطیع و فرمانبردار است،‌ و در هفت سال سوم وزیر، طرف شور و مسئول است.»[5]

 

مراحل تربیت را از نظر اسلام می‌توان در دو مرحلة پیش از تولد و بعد از تولد بررسی نمود، مرحلة پیش از تولد شامل پیش‌بینی‌های لازم در انتخاب همسر جهت انتقال صفات و ویژگیهای مطلوب به كودك، تدابیر لازم به هنگام انعقاد نطفه و دوران جنینی و زایمان، مرحله بعد از تولد را می‌توان به پنج مرحله عمده تقسیم نمود:

 

كودكی، نوجوانی، جوانی، بزرگسالی، پیری كه ما از ذكر توضیحات این مراحل فوق خودداری می‌كنیم.[6]

 

اهداف تربیتی

 

 

 

• هدفداری جهان عموماً و انسان خصوصاً به عنوان یك هدف تربیتی است