۱-۴٫ کاربرد نتایج پژ 

پژوهش حاضر به منظور ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه‌‌ی علمی صورت پذیرفته است. با توجه به عمر کوتاه این پایگاه و همچنین اهمیت این پایگاه استنادی در سطح ملی و کشورهای اسلامی ارزشیابی آن می‌تواند به کارآمد شدن این پایگاه کمک کرده و فهمید که این پایگاه تا چه میزان به اهداف خود دست یافته است.

 

به طور کلی، این پژوهش می‌تواند کاربردهای زیر را داشته باشد:

 

1. 1. کمک به شناسایی بهتر و عمیق‌تر از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام؛

 

1. 1. کمک به تکمیل محصولات، خدمات، و قابلیت‌های پایگاه‌های استنادی؛

 

1. 1. 1. ارائه راهکارهای برای بهبود پایگاه استنادی علوم جهان اسلام؛

   

 

1. 1. کمک به طراحان و مسئولان پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با تعیین نقاط قوت و ضعف پایگاه تا پایگاهی بهتر و ‌کارآمدتر ارائه دهند؛

 

1. 1. کمک به برنامه ریزان و سیاستگذاران وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری؛

 

1. 1. کمک به برنامه ریزان و سیاستگذاران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛

 

1. 1. کمک به اعضای هیئت علمی، اعضای هیئت ممیزه و اعضای کمیته ارتقاء در دانشگاه‌ها برای شناخت و استفاده بهتر از این پایگاه؛

 

1. کمک به توسعه پژوهش‌های کیفی در حوزه بانک‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی و استنادی؛

۱-۵٫ اهداف پژوهش

 

۱-۵-۱٫ هدف اصلی

 

هدف اصلی این پژوهش ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه‌ علمی است.

 

۱-۵-۲٫ اهداف ویژه

 

1. 1. چگونگی شناخت و استفاده جامعه‌ علمی از قسمت‌های مختلف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(گزارش استنادی نشریات، نمایه استنادی علوم، طلایه داران علم ایران، مقالات پر استناد، مقالات داغ، جبهه‌های پژوهش، رتبه بندی دانشگاه‌ها)؛

 

1. 1. شناسایی نقاط قوت و ضعف هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ازدیدگاه جامعه‌ علمی؛

 

1. 1. شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای علم ایران از دیدگاه جامعه‌ علمی؛

 

1. شناسایی راهکارهای مناسب جهت بهبود محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه‌ علمی.

۱-۶٫ سؤالات پژوهش

 

۱-۶-۱: سؤال اصلی

 

ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه علمی چگونه است؟

 

۱-۶-۲: سؤالات ویژه

 

1. 1. شناخت و استفاده جامعه‌ علمی از قسمت‌های مختلف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (گزارش استنادی نشریات، نمایه استنادی علوم، طلایه داران علم ایران، مقالات پر استناد، مقالات داغ، جبهه‌های پژوهش، رتبه بندی دانشگاه‌ها) چگونه است؟

 

1. 1. نقاط قوت و ضعف هریک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ازدیدگاه جامعه‌ علمی کدامند؟

 

1. 1. فرصت‌ها و تهدیدهای هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای علم ایران از دیدگاه جامعه‌ علمی کدامند؟

 

1. راهکارهای مناسب جهت بهبود خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه‌ علمی کدامند؟

۱-۷٫ تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش

 

ارزشیابی^[۱]:. «ارزشیابی به یک فرایند نظام‌دار برای جمع‌ آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته می‌شود ‌به این منظور که تعیین شود که آیا هدف‌های مورد نظر تحقق یافته‌اند یا در حال تحقق یافتن هستند و به چه میزان»(گی، ۱۹۹۱ به نقل از سیف، ۱۳۸۵).

 

منظور از ارزشیابی در این تحقیق جمع‌ آوری و تفسیر اطلاعات ‌در مورد پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و محصولات آن، برای بررسی کیفیت آن ها و اینکه چقدر به اهداف خود دست یافته است می‌باشد.

 

پایگاه استنادی^[۲]: پایگاه استنادی «آن دسته از پایگاه‌هایی هستند که با بهره گرفتن از رابطه‌ میان مدارک و استناد به آن ها، امکان دریافت نتایج و گزارش‌هایی را فراهم می‌سازند»(نوروزی چاکلی، ۱۳۹۰، ص ۳۰۱).

 

منظور از پایگاه استنادی در این تحقیق پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است.

 

جامعه‌ علمی^[۳]: «جامعه علمی شامل شبکه های علمی، ساختارهای مرتبط، نهادها و افرادی است که به طور ارادی و غیرارادی در قالب رفتاری چندسویه، چند سطحی و اغلب مبهم با یکدیگر در پیوندند»(داورپناه، ۱۳۸۶، ص ۴۱).

 

منظور از جامعه‌ علمی در پژوهش حاضر پژوهشگران و اعضای هیئت علمی می‌باشد.

 

فصل دوم

 

ادبیات پژوهش و پیشینه پژوهش

 

۲-۱٫ مقدمه

 

هدف از ارائه این فصل،آشنا ساختن مخاطب با ادبیات پژوهش انجام شده و ارائه پژوهش‌هایی است که در داخل و خارج نزدیک به موضوع مورد نظر انجام شده است. از آنجایی که ما در این پژوهش به دنبال ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام هستیم ‌بنابرین‏ مطالب ارائه شده در این فصل در چهار بخش پایگاه‌های اطلاعاتی، پایگاه‌های استنادی، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، و تحقیقات انجام شده ارائه شده است. در بخش اول مبانی نظری مربوط به پایگاه‌های اطلاعاتی بیان شده است.بخش دوم مربوط به مبانی نظری ‌در مورد پایگاه‌های استنادی است. بخش سوم مربوط به پایگاه استنادی علوم جهان اسلام می‌باشد که در این بخش مطالبی در راستای معرفی این پایگاه و بخش‌های مختلف آن بیان شده است. در نهایت برخی از تحقیقات انجام یافته در زمینه موضوع تحقیق(در سطح داخلی و خارجی) در بخش چهارم مورد بررسی قرار گرفته است.

 

۲-۲٫ بخش اول: پایگاه‌های اطلاعاتی

 

۲-۲-۱٫ تعریف پایگاه اطلاعاتی

 

بدون شک یکی از مهم ترین پدیده‌های چند دهه اخیر در صنعت اطلاعات و اطلاع رسانی، ظهور و محبوبیت پایگاه‌های اطلاعاتی ماشین خوان و به خصوص پایگاه‌های اطلاعاتی پیوسته بوده است که در زمینه‌ی شبکه اینترنت رشد نموده‌اند. اینترنت مجموعه‌ای از اطلاعات گوناگون در تمامی زمینه‌ها است که یکی از مهمترین عوامل در استفاده از این مجموعه، شناخت پایگاه‌های مناسب برای دستیابی به اطلاعات طبقه بندی شده و قابل استفاده‌ کاربران است(طلاچی، گوهری، بخشیان، ۱۳۹۰).

 

پایگاه اطلاعاتی^[۴] به اطلاعاتی که روی یک فایل کامپیوتری ذخیره شده است و از راه دور و نزدیک به وسیله پایانه‌ها و ارتباط‌های الکترونیکی قابل دسترسی است گفته می‌شود. پایگاه اطلاعاتی می‌تواند حتی به صورت چاپی باشد. پایگاه اطلاعاتی معمولا یک موضوع خاص یا گروهی از موضوعات وابسته را در بر می‌گیرد. معمولاًبرای دستیابی به آن مخصوصاً اگر توسط سازمان‌های تجاری و خصوصی تهیه شده باشند مبلغی پرداخت می‌شود. برای دستیابی به گروهی از پایگاه‌های اطلاعاتی معمولاً از زبان و برنامه‌ معینی استفاده می‌شود(سلطانی، راستین، ۱۳۸۱).