2-4-تعریف عدالت : 28

 

2-5- شرایط و صفات رهبری.. 29

 

2-5-1- کنترل قانونی رهبر. 30

 

2-5-2- خبرگان و رهبری در قانون اساسی.. 30

 

2-6-  اختیارات ولی فقیه. 32

 

2-7- دلایل فقها  بر ولایت فقیه و حدود و اختیارات او 34

 

2-7-1- اقامه ی نمازجمعه. 39

 

2-7-2- تولیت اخماس و زکوات و انفال. 39

 

2-7-3- اقامه ی حدود. 40

 

2-8-  فرق ولی مطلق با دیکتاتوری.. 41

 

فصل سوم:قلمرو ولایت فقیه براحکام شرعی

 

3-1- قلمرو اختیارات رهبری در احكام شرعی.. 43

 

3-2-  ولی فقیه و احكام شرعی.. 47

 

3-3- حوزه ی اختیارات ولی فقیه در احكام شرعی.. 49

 

3-4- ولایت فقاهت از منظر فقها 54

 

3-4-1- شیخ کلینی: 54

 

3-4-2-ابن جنید اسکافی.. 55

 

3-4-3- شیخ صدوق متوفای (380هـ.ق) 55

 

3-4-4-علّامه حلی متوفای 726هـ.ج. 56

 

3-4-5- شیخ مفید متوفای سال (413هـ.ق) 58

 

3-4-6- شیخ الطائفه ابوجعفر طوسی متوفای (460 هـ.ق) 60

 

3-4-7- قطب الدین راوندی متوفای سال (573هـ.ق) 61

 

3-4-8- محمد بن ادریس حلّی.. 62

 

3-4-9- محقق حلّی.. 63

 

3-4-10- شیخ مرتضی انصاری (متوفای 1281 هـ .ق) 64

 

3-4-10-1-استدلال شیخ بر مقبوله، برای اثبات ولایت فقیه. 67

 

3-4-10-2-استدلال شیخ بر روایت اسحاق بن یعقوب.. 68

 

3-4-10-3-بررسی کلام شیخ اعظم در کتاب القضاء 70

 

3-4-10-4-کلام شیخ انصاری در باب ولایت فقیه در کتاب الخمس… 72

 

3-4-10-5-کلام شیخ انصاری در باب ولایت فقیه در کتاب الزکات.. 73

 

3-4-11- آیت الله العظمی بروجردی.. 74

 

3-4-12-حضرت امام خمینی(ره) 77

 

3-4-13-شهید اوّل. 81

 

3-4-14-شهید ثانی.. 82

 

3-5-  اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی.. 83

 

3-5-1- اصل یکصد و دهم وظایف و اختیارات رهبر: 83

 

3-6- ولی فقیه و قانون اساسی.. 85

 

3-7- ولایت فقیه و ولایت مقیده 86

 

3-8- مشخصات حكومتی كه بر اساس امور حسبیه شكل می گیرد. 88

 

3-9- نقش مردم در حاكمیت ولایت مطلقه فقیه. 91

 

3-10- مردمی بودن حكومت از دیدگاه امام خمینی(ره) 94

 

3-11- حدود و اختیارات ولی فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره) 96

 

3-11-1- ادله ی ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره) 97

 

3-11-1-1- دلیل عقلی.. 97

 

3-11-1-1-1- احکام اسلامی صرفاً عبادی نیست.. 98

 

3-11-1-2- لزوم تشکیل حکومت اسلامی.. 98

 

3-11-1-3- ویژگی های حاکم اسلامی.. 99

 

3-11-1-4- لزوم تشکیل حکومت بر فقها 100

 

3-11-1-2- ادله ی نقلی.. 100

 

فصل چهارم: عدالت و ولایت فقیه

 

4-1- عدالت از منظر امام علی.. 103

 

4-2- سیاست های اجتماعی: 107

 

4-2-1- عدالت اجتماعی: 108

 

 

4-2-2- پاسداری از حقوق مردم: 109

 

4-2-3- لزوم بهره وری همسان مردم از اموال عمومی: 110

 

4-2-4- امتیاز دادن به نزدیکان هرگز: 111

 

4-2-5- حقگرایی،‌ نه شخصیت گرایی: 111

 

4-2-6- قانون گرایی: 112

 

4-2-7- ولایت مطلقه و حقوق ملت: 113

 

4-2-8- گزینش کارگزاران شایسته و توانمند: 114

 

4-3- عدالت در شریعت اسلام. 116

 

4-3-1- برخورد با متخلفین؛ 119

 

4-4- عدالت در قرآن. 121

 

4-5- ولی فقیه مجری عدالت.. 126

 

4-6- نتیجه گیری: 130

 

فهرست منابع: 134

 

 چکیده

 

نظریه‌ی ولایت فقیه از مهمترین دستاوردهاى اندیشه‌ی سیاسى مکتب تشیع است و اگر چه اصل آن از سابقه‏اى بسیار طولانى در بین فقها برخوردار بوده و کسى منکر ولایت فقیه نشده است، اما حدود اختیارات ولى فقیه در عصر غیبت همواره مورد بحث‏بوده و سؤالات و شبهاتى را برانگیخته است. با پیروزى انقلاب شکوهمند اسلامى به رهبرى امام خمینى رحمة الله و تثبیت اصل ولایت فقیه در قانون اساسى و عینیت‏یافتن آن در جامعه، بحث پیرامون اختیارات از اهمیت ویژه‏اى برخوردار شده و در محافل مختلف نیز مطرح مى‏باشد.با این توصیف مسؤلیت همه ی احكام شرعی به عهده ی ولی فقیه است تمامی مقررات با حكم و تنفیذ او مشروعیت می یابد و همین طور تمام احكام اسلامی در حوزه ی نظم اجتماعی مباشراً یا به تفویض به عهده  ی ولی فقیه است. البته ولی فقیه در هنگام اجراء و عملیاتی نمودن احكام اسلامی با مواردی برخورد می نماید كه احكام اسلام با هم تزاحم پیدا می نماید كه در این شرایط ولی فقیه برای رعایت مصلحت مردم و نظام اسلامی اهم و مهم می نماید شاید بنا به ضرورت بعضی از احكام را موقتاً تعطیل نماید كه در این حوزه هم اختیارات ولی فقیه مطلق است مثل تعطیل كردن موقت حج واجب ـ بنا براین ولی فقیه ضمن این كه سیاق تصمیم گیری ها و دستوراتش در چهار چوب احكام شرعی است در حوزه  ی اختیارات حكومتی او كمتر از اختیارات پیامبر صل الله علیه و آله و صلم  و ائمه معصومین نیست و گر نه اداره ی حكومت در حوزه های مختلف و مسائل مستحدثه با بحران مواجه می شود

 

    بنابراین، مهم ترین هدف از تشکیل حکومت در اسلام، پیاده شدن احکام و دستورات شرع مقدس است که ضامن سلامت جامعه و فرد است. از این رو باید گفت; تشکیل چنین حکومتى از حساسیت ویژه‏اى برخوردار است و هر کس نمى‏تواند متصدى آن باشد. فقها براى حاکم، شرایطى ذکر کرده‏اند که مهم ترین آن ها عبارتند از: عقل، اسلام و ایمان، عدالت، علم به موازین و احکام اسلامى، توانایى و حسن تدبیر. و کسى که شرایط یاد شده را دارا باشد از او به فقیه جامع الشرایط تعبیر مى‏شود. از مطالب مسلم نزد فقها این است که: در زمان غیبت کسى جز فقیه ولایت ندارد و اصل ولایت داشتن فقیه، مورد قبول همه  ی علما و دانشمندان شیعه است.ولی فقیه، همه ی اختیارات پیامبر اكرم(صلی اله علیه و اله و سلم)و امامان(علیهم اسلام) در اداره ی جامعه را داراست، زیرا او در غیبت امام عصر(عج)، متولی دین است و باید اسلام را در همه ی ابعاد و احكام گوناگون اجتماعی اش اجرا نماید. حاكم اسلامی، باید برای اجرای تمام احكام اسلامی، حكومتی تشكیل دهد و در اجرای دستورهای اسلام، تزاحم احكام را به وسیله ی تقدیم اهم و مهّم رفع كند