فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………………….14

 

بررسی منابع………………………………………………………………………………………………………………..14

 

2-1 تعریف تنش………………………………………………………………………………………………………….15

 

2-1-1 تنش فیزیولوژیکی……………………………………………………………………………………………..16

 

2-1-2عوامل تنش زا…………………………………………………………………………………………………….16

 

2-1-3 اثرات مهم سازگاری و نا سازگاری عوامل تنش زا…………………………………………………17

 

2-1-4 مقاومت به تنش…………………………………………………………………………………………………17

 

2-1-5 تنش خشکی……………………………………………………………………………………………………..18

 

2-2 نقش آب بر گیاه………………………………………………………………………………………………….. 20

 

2-3 مشخصات و خصوصیات مناطق خشک و نیمه خشک……………………………………………….21

 

2-4 خشکسالی……………………………………………………………………………………………………………22

 

2-5 سایکوسل…………………………………………………………………………………………………………….23

 

2-5-1 تعریف سایکوسل………………………………………………………………………………………………23

 

2-5-2 بیوسنتز……………………………………………………………………………………………………………24

 

2-6 اثر تنش خشکی بر صفات مرفولوژیک……………………………………………………………………..24

 

2-6-1 ارتفاع………………………………………………………………………………………………………………24

 

2-6-2 اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد………………………………………………………..25

 

2-6-2-1 تعداد غوزه در بوته، تعداد دانع در طبق…………………………………………………………….26

 

2-6-2-2 اثر تنش خشکی بر وزن هزار دانه…………………………………………………………………….28

 

2-7 اثر تنش خشکی بر محتوای نسبی آب برگ……………………………………………………………….31

 

2-8 اثر تنش خشکی بر غلظت رنگیزه های گیاهی ………………………………………………………….33

 

2-9 اثر تنش خشکی بر غلظت پرولین…………………………………………………………………………….35

 

2-10 اثر سایکوسل بر صفات………………………………………………………………………………………..36

 

فصل سوم……………………………………………………………………………………………………………………40

 

مواد و روش ها…………………………………………………………………………………………………………….40

 

3-1 محل انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………….50

 

3-2 مشخصات طرح…………………………………………………………………………………………………….50

 

3-3 مشخصات رقم مورد آزمایش………………………………………………………………………………….51

 

3-4 نمونه گیری زمین و آب آبیاری………………………………………………………………………………..51

 

3-5 آماده سازی زمین…………………………………………………………………………………………………..52

 

3-6 عملیات داشت………………………………………………………………………………………………………52

 

3-7 مبارزه با علف هرز…………………………………………………………………………………………………53

 

3-8 اعمال تیمار………………………………………………………………………………………………………….53

 

3-8-1 اعمال تیمارهای کودی………………………………………………………………………………………53

 

3-8-2 اعمال تیمار های تنش قطع آب……………………………………………………………………….53

 

3-9 برداشت……………………………………………………………………………………………………………54

 

3-9-1 نحوه نمونه برداری و اندازه گیری………………………………………………………………………54

 

3-10 سنجش صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک…………………………………………………………….54

 

3-10-1 ارتفاع بوته………………………………………………………………………………………………………54

 

3-10-2 تعداد غوزه……………………………………………………………………………………………………..54

 

3-10-3 تعداد دانه در غوزه………………………………………………………………………………………….54

 

3-10-4 تعداد شاخه فرعی در بوته…………………………………………………………………………………54

 

3-10-5 وزن هزار دانه………………………………………………………………………………………………..55

 

3-10-6 محتوی رطوبت نسبی……………………………………………………………………………………….55

 

3-10-7 سنجش رنگریزه ها …………………………………………………………………………………………55

 

3-10-8 تعیین روغن……………………………………………………………………………………………………56

 

3-10-9 سنجش پرولین………………………………………………………………………………………………..57

 

3-10-10 سنجش فعالیت آنزیم…………………………………………………………………………………….57

 

3-11 تجزیه داده ها ……………………………………………………………………………………………………57

 

3-11 تجزیه داده ها……………………………………………………………………………………………………..58

 

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………………59

 

نتایج و بحث………………………………………………………………………………………………………………..59

 

4-1 محتوی نسبی آب برگ…………………………………………………………………………………………..60

 

 

4-2 درصد روغن…………………………………………………………………………………………………………63

 

4-3 اسیدآمینه پرولین……………………………………………………………………………………………………66

 

4-4 آنزیم…………………………………………………………………………………………………………………..69

 

4-5 تعداد غوزه……………………………………………………………………………………………………………74

 

4-6 تعداد دانه……………………………………………………………………………………………………………..78

 

4-7 تعداد شاخه جانبی…………………………………………………………………………………………………82

 

4-8. وزن هزار دانه……………………………………………………………………………………………………….86

 

4-9 ارتفاع نهایی………………………………………………………………………………………………………….88

 

4-10رنگیزه ها……………………………………………………………………………………………………………..91

 

4-10- 1کلروفیلa ………………………………………………………………………………………………………91

 

4-10-2 کلروفیلb ………………………………………………………………………………………………………94

 

4-10-3 کلروفیل کل…………………………………………………………………………………………………….98

 

4-10-4 کارتنوئید……………………………………………………………………………………………………..100

 

4-10-5 غلظت رنگیزه های گیاهی…………………………………………………………………………….. 103

 

4-11 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………….. 105

 

4-12 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………..106

 

 

• چکیده

 

میزان و نوع اسید­های چرب غیر اشباع اهمیت بسزایی در کیفیت تغذیه‌ای روغن­های خوراکی دارند، روغن گلرنگ با بیش از 80% اسید چرب غیر اشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کمبود نزولات جوی در کشور ایران در مقایسه با میانگین جهانی از عوامل اصلی محدودکننده عملکرد گیاهان می­باشد. به منظور بررسی برخی خواص فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه گلرنگ تحت تنش­خشکی و محلول­پاشی سایکوسل در ارقام مختلف این گیاه آزمایشی با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی به صورت اسپیلت اسپیلت پلات در سه تکراردر سال 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد دامغان انجام ­شد. در این آزمایش كرت اصلی سه تیمار آبیاری (شاهد، تنش در ابتدای گلدهی، تنش در ابتدای دانه­بندی)، كرت فرعی دو رقم گلرنگ (محلی اصفهان، پدیده )، و كرت فرعی-فرعی تیمار محلول­پاشی سایکوسل (بدون محلول­پاشی، محلول­پاشی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تنش در ابتدای گلدهی در مقایسه با تنش در ابتدای دانه_بندی دارای تاثیر منفی بیشتری بر صفات مورد هندازگیری بوده است.طبق نتایج در بین تیمارهای بیشترین محتوی رطوبت نسبی، درصد روغن دانه، فعالیت آنزیم پری کارتامین دکربوکسیلاز، ارتفاع گیاه، تعداد غوزه، تعداد دانه، شاخه جانبی، وزن هزار دانه، رنگیزه­های گیاهی در تیمار شاهد (آبیاری كامل) بدست آمد، اما بیشترین مقدار پرولین مربوط به تیمار تحت تنش خشكی در ابتدای گلدهی بود و سایر صفات با افزایش شدت تنش خشكی کاهش پیدا کردند. در بین ارقام برای افزایش سایر خصوصیات رقم پدیده به عنوان مناسب­ترین رقم شناخته شد ولی درصد روغن در رقم محلی­اصفهان دارای میانگین بیشتری بود. در تیمارهای محلول­پاشی سایکوسل ، همه صفات به غیر از ارتفاع گیاه را افزایش پیدا كرد و سایکوسل به عنوان تیمار محلول­پاشی مناسبی معرفی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این آزمایش می­توان بیان كرد، هر چند با كاهش میزان آب مصرفی و به تبع آن بروز تنش خشكی از عملكرد گیاه گلرنگ كاسته می­شود، اما با مصرف برخی از تنظیم کننده­های رشد گیاهی، بخصوص محلول­پاشی سایکوسل در بالاترین سطح تنش، می­توان تا حدی از بروز اثرات سوء تنش خشكی بر عملكرد این گیاه كاست، لذا با توجه به این كه بیشتر مناطق ایران از كم_آبی رنج می_برند، استفاده از هورمون گیاهی سایكوسل پیشنهاد می­گردد، همچنین رقم پدیده نسبت به رقم محلی اصفهان مقاومت بیشتری به شرایط تنش از خود نشان داد در نتیجه رقم پدیده به عنوان بهترین رقم از جهت افزایش عملكرد گلرنگ در شرایط تنش خشكی پیشنهاد می­گردد