2-6-2- عوامل لازم برای برقرای امنیت……………………….. 29

 

2-6-3- راهکارهای نوین مدیریت امنیت در بانکداری الکترونیکی………………………. 31

 

2-6-4- خطرهای موجود در پرداختهای الکترونیکی………………………. 32

 

1-6-5- موارد امنیتی مورد نیاز در پرداخت الکترونیکی………………………. 33

 

2-6-6- عوامل مؤثر در امنیت پرداختهای الکترونیکی………………………. 33

 

2-7- اعتماد……………………… 34

 

1-7-1- اعتماد در تجارت الکترونیکی………………………. 35

 

1-7-2- ابعاد و ویژگیهای اعتماد بر خط………………………. 38

 

2-8- پیشینه تحقیق………………………. 41

 

2-8-1- مطالعات داخلی………………………. 41

 

2-8-2- مطالعات خارجی………………………. 42

 

2-9- مدل مفهومی………………………. 43

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

3-1- روش تحقیق………………………. 47

 

3-2- جامعه آماری………………………. 48

 

3-2-1- نمونه آماری و روش نمونه گیری………………………. 49

 

3-3- روش ها و ابزارهای گردآوری اطلاعات……………………….. 50

 

3-4- روایی و پایایی پرسشنامه……………………… 52

 

3-4-1- روایی………………………. 52

 

3-4-2- پایایی………………………. 54

 

3-5- روش تجزیه و تحلیل‌:……………………..54

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها

 

4-1- نتایج بررسی روایی و پایایی ابزار تحقیق………………………. 60

 

4-1-1- نتایج بررسی روایی………………………. 60

 

4-1-2- نتایج بررسی پایایی………………………. 63

 

4-2- آمارتوصیفی………………………. 63

 

4-2-1- سیمای آزمودنی ها ……………………..63

 

4-3- آمار استنباطی………………………. 66

 

4-3-2- تحلیل و تفسیر مدل معادلات ساختاری…………….. 67

 

4-3-3-   بررسی فرضیه‌های تحقیق………………………. 74

 

4-3-4- شاخصهای نیکویی برازش……………………….. 83

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

 

5-1- کلی………………………. 87

 

5-2- بحث و نتیجه گیری………………………. 88

 

5-2-1- نتایج مرتبط با سئوالات عمومی………………………. 88

 

5-2-2- نتایج مرتبط با فرضیه های تحقیق………………………. 89

 

5-2-2-1- قسمت اول مدل: نقش واسط­گری امنیت ادراک شده…………………….90

 

5-2-2-2- قسمت دوم مدل: نقش واسطه­گری اعتماد ادراک شده………………..92

 

5-2-2-3- قسمت سوم مدل: نقش واسطه­گری امنیت و اعتماد با یکدیگر…………….94

 

5-3- پیشنهادات………………………. 95

 

5-3-1- پیشنهادات کاربردی………………………. 95

 

5-4- محدودیتهای تحقیق………………………. 99

 

منابع و مأخذ……………………… 101

 

پیوستها…………………….. 107

 

چکیده:

 

با وجود سرمایه گذاری های فراوان انجام شده در زمینه ی كاربری فناوری های اطلاعاتی در عرصه­ی بانكداری، گزارش ها حاكی از آن است كه برخی از كاربران باوجود دسترسی به فناوری ها و سیستم­های پرداخت الکترونیک از آن استفاده نمی كنند. در این بین اعتماد و امنیت درک شده توسط مشتریان از سیستم­های پرداخت الکترونیکی از مهمترین مؤلفه­های اثر­گذار در استفاده از این سیستم­ها می­باشند. سیستم­های پرداخت الکترونیکی یکی از خدمات بانکداری الکترونیکی است و برای اینکه این سیستم­ها بر سیستم سنتی برتری داشته باشند باید قابل اعتماد و عاری از نقص‌های امنیتی باشد. برای جذب،‏ نگهداری و بازگرداندن کاربران سیستم پرداخت الکترونیکی،‏ بهبود بخشیدن به ادراک مشتریان از امنیت و اعتماد در طول تراکنش‌های پرداخت الکترونیکی امری حیاتی است؛ از این رو در تحقیق حاضر هدف، تعیین تأثیرگذاری ابعاد عینی شامل فرآیند­های تراکنش، حفاظت­های فنی و بیانیه­های امنیتی بر میزان استفاده از سیستم­های پرداخت الکترونیک با و اسطه­گری دو بعد ذهنی امنیت و اعتماد درک شده در میان مشتریان شعب 9 گانه بانک اقتصاد نوین شهر مشهد می­باشد. در تحقیق حاضر، 18 فرضیه مطرح شد. روش تحقیق، ماهیتی پیمایشی- کاربردی دارد. داده‌های این تحقیق با نظرسنجی از مشتریان بانک اقتصاد نوین شهر مشهد و از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شده است. روایی‌ سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ بزرگ‌تر از 7/0 برای سازه‌های مختلف پرسش‌نامه، پایایی آن را مورد تأیید قرار داد. تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از روش آماری مدل‌های معادلات

 

ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که امنیت در رابطه­ی بین ابعاد عینی و میزان استفاده از سیستم پرداخت الکترونیک واسطه­گری می­کند. همچنین اعتماد رابطه بین دو بعد حفاظت­های فنی و فرآیند­های تراکنش با میزان استفاده از سیستم پرداخت الکترونیک را میانجی­گری می­کند ولی نقش واسط این بعد بین بیانیه­ های امنیتی و میزان استفاده از سیستم پرداخت الکترونیک غیر معنادار بود.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

مقدمه:

 

ورود فناوری اطلاعات به زندگی بشر تغییرات بسیاری را در سازمانها به وجود آورده است و افزون بر تغییر ساختارهای سازمان، ماهیت و نقش بخش­های كسب و كاری را نیز تغییرداده است (عابدی، 1391). یكی از ابزارهای ضروری برای تحقق وگسترش تجارت الكترونیكی وجود بانكداری الكترونیكی است كه همگام با سیاست­های مالی وپولی جهانی عمل و فعالیت­های مربوط به تجارت الكترونیك را تسهیل كند. استفاده از سیستم­های الكترونیك در مؤسسات مالی و اعتباری جهان به سرعت رو به گسترش بوده و تعداد استفاده كنندگان ازخدمات بانكداری الكترونیك روز به روز درحال افزایش هستند. باتوجه به تأثیر گسترده و عمیق تجارت الكترونیكی در سیطره بر بازارهای جهانی، همچنین نظر به اهمیت مبادلات پولی واعتباری در هر فعالیت تجاری- اقتصادی می­طلبد كه ابزارها وبسترهای انتقال وتبادل پول نیز همگام وهمسان با توسعه تجارت الكترونیك از رشد مناسب ومطلوب برخوردارشوند. در این بین، بانكها نیز برای جذب مشتریان بیشتر و ایجاد گسترش و تنوع درخدمات خود بیکار نبوده­اند و به سرعت خود را با فناور­ی­های ارتباطات واطلاعات همگام وهمسو كرده­اند. بانك­ها در عرصه تحولات تجاری توجه جدی را بر ایجاد تحولات ساختاری درنظامهای دریافت وپرداخت پول و ایجاد تسهیلات در روند خدمات رسانی به مشتری كرده اند. در واقع می­توان ادعا كرد، یكی از دلایل اقبال عمومی به تجارت الكترونیك توجه مدیران بانك­ها به اهمیت و لزوم این پدیده بوده است كه در نتیجه به گرایش و توجه جدی آنها برای فراهم كردن ساختارهای بانكداری با شیوه الكترونیكی انجامیده است (بهمند، 1386). وجود رایانه و اینترنت مسائل امنیتی خاص خود را نیز به دنبال داشته است كه احتمال خطرهای امنیتی برای رایانه­های مرتبط با شبكه­هایی مانند اینترنت بیشتر است. گسترش جرایم ارتكابی با رایانه­ها به اندازه­ای بوده كه بیشتر كشورهای دنیا با اعمال قوانینی به مبارزه با این پدیده پرداخته و سعی در مهار آن دارند.

 

در این بین اعتماد و امنیت مشتریان به سیستم­های پرداخت الکترونیکی از مهمترین مؤلفه­های اثر­گذار در استفاده از این سیستم­ها می باشند. بنابراین این تحقیق به دنبال آن است تا نقش امنیت و اعتماد در استفاده از سیستم­های پرداخت الکترونیکی را بررسی کند.

 

1-2- بیان مسأله

 

توسعه­ جهانی اینترنت منجر به ایجاد تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی به دلیل آزادی، سرعت، گمنامی، دیجیتالی بودن و دسترسی جهانی که از خصوصیات اینترنت است به سرعت پیشرفت کرد. تجارت الکترونیکی باعث آسان شدن فعالیت­های کسب وکار در زمان واقعی از جمله تبلیغ، جستجو و تحقیق ، منبع یابی، مذاکره، حراج، سفارش و پرداخت می­شود (چنگ و همکاران،2002).

 

بسیاری از صنایع تحت تاثیر تجارت الکترونیکی قرار گرفته اند ولی در هیچ جا حضور تجارت الکترونیکی پررنگ تر از بانکداری و خدمات مالی نیست. با استفاده از تکنولوژی و سیستم­های ارتباط دوربرد، بانک­ها می توانند به مشتریان دسترسی داشته باشند و به آنها خدمات ارائه دهند (شامیلا و همکاران، 2003).

 

تجارت الکترونیکی بر پایه پرداخت الکترونیکی ساخته شده است. از آنجا که تجارت الکترونیکی یک جزء اصلی عملیات کسب و کار شده است، پرداخت الکترونیکی یک عامل حیاتی برای موفقیت کسب وکارها و خدمات مالی شده است. در مقایسه با روشهای پرداخت سنتی، روشهای پرداخت الکترونیکی مزیت­هایی دارد که شامل امنیت، قابلیت اعتماد، گمنامی، مقبولیت، محرمانگی، کارآیی و راحتی می باشد (کیم و همکاران، 2009).

 

برای اینکه یک سیستم پرداخت الکترونیکی بر سیستم سنتی برتری داشته باشد باید عاری از نقص­های امنیتی باشد. مهمترین نگرانی در پرداخت­های الکترونیکی، سطح امنیت در هر مرحله از تراکنش است زیرا کالا و پول در حالی انتقال می یابد که هیچ ارتباط مستقیمی بین دو طرف تراکنش وجود ندارد (چنگ و همکاران، 2002).

 

گروه گارتنر[1] گزارش می­دهد که 95% از مشتریان در مورد امنیت و محرمانگی نگرانی دارند. بنابراین یک عامل اساسی در موفقیت تجارت الکترونیکی، امنیت است. به طور کلی امنیت شامل مجموعه­ای از فرآیندها، مکانیزم­ها و برنامه­های کامپیوتری برای تعیین اعتبار منابع اطلاعاتی و ضمانت فرایندها است. به دلیل اینکه اکثر کاربرها با جزئیات فنی سیستم بانکداری الکترونیکی ناآشنا هستند، سطح امنیت سیستم را بر اساس تجربیات خود در استفاده از سیستم ارزیابی می­کنند. به همین دلیل برای جذب و نگهداری کاربران، افزایش ادراک مشتری از امنیت و نگهداری اعتماد آنها در طول تراکنش بسیار حیاتی است (کیم و همکاران، 2009).

 

عامل دیگری که به عنوان یک عامل کلیدی برای رشد تجارت الکترونیکی شناسایی شده است اعتماد است. اولین و مهمترین قدم برای ایجاد اعتماد، ایجاد این اطمینان است که از اطلاعات شخصی مشتریان حفاظت می شود. افراد تصمیمات مهم را در زمینه انتخاب محصول یا خدمت، بر پایه اعتماد به شرکت یا محصول می گیرند. در تراکنش های اینترنتی، اعتماد بین مشتری و سیستم کامپیوتری که تحت آن تراکنش صورت می­گیرد نیز اهمیت پیدا می کند (بلانگر، 2002).

 

یکی از مهمترین صنایع هر کشور، صنعت بانکداری است. در واقع بانکداری، زیر بنای اقتصادی هر کشور را تشکیل می‌دهد. افزایش توانائی بانک‌ها در جذب منابع نه تنها موجب افزایش سودآوری آنها شده، بلکه زیربنای اقتصادی کشور را نیز قدرتمندتر می‌سازد و صنایع دیگر را بارورتر می‌کند. بنابراین توسعۀ روش‌های بهبود تصمیم­گیری هرچه بیشتر بانک‌های کشور، از درجه اهمیت بسیار بالائی برخوردار است. عدم هم راستایی با بانكداری الكترونیكی و عدم استفاده از سیستم پرداخت الكترونیكی هزینه زمانی زیادی رابرای مشتریان به دنبال دارد و امكان استفاده ازخدمات بانكی برای آنها فقط درساعات اداری و متكی بر شعب است. بانكها نیز به علت وجود ساختار سنتی پرداخت به تعداد زیادی نیروی انسانی نیاز دارند و ارائه خدمات به مشتریان و همچنین بازار آنها از نظر مكانی محدود خواهد بود. در چنین شرایطی بانك اقتصاد نوین برای مشتری مداری و توجه به نیازها وخواسته های مشتریان خود باید به ارائه خدمات نوین مالی بپردازد و سیستم پرداخت الكترونیكی قابل اعتماد وعاری از نقص­های امنیتی می­تواند به عنوان ابزار رقابتی مؤثر درمقابل سایر مؤسسه های بانكی ومالی رقیب استفاده شود. با توجه به مسائل مطرح شده، برای جذب، نگهداری و بازگرداندن مشتریان سیستم پرداخت الكترونیكی بانك اقتصاد نوین، بهبود بخشیدن ادراك مشتریان از امنیت واعتماد درطول تراكنش­های پرداخت الكترونیكی حیاتی است.