1-6. سؤالات پژوهش.. 8

 

1-7. فرضیه‏های پژوهش.. 8

 

1-8. تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی. 8

 

1-9. روش شناسی پژوهش.. 9

 

1-10. هدف.. 9

 

1-11. ابزار گردآوری داده‌ها 10

 

1-12. جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه 10

 

فصل دوم: بررسی شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی روزگار غزالی و حافظ

 

2-1. پیش‌گفتار. 12

 

2-2. بررسی شرایط و اوضاع سیاسی اقتصادی و فرهنگی عصر احمد غزالی. 12

 

2-2-1. غزالی‌ در دستگاه سلجوقیان‌ 13

 

2-2-2. امتیازات‌ عصر غزالی. 14

 

2-2-3. دوره‌ اول‌ زندگی‌ غزالی. 15

 

2-2-4. دوره‌ دوم‌ زندگانی‌ غزالی. 15

 

2-3. بررسی شرایط و اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عصر حافظ. 17

 

2-3-1. زندگی اجتماعی. 18

 

2-3-2. زیارت و زیارتگاه‌ها 18

 

2-3-3. زهد و پرهیز، فسق و فجور. 19

 

2-3-4. تشیع. 19

 

2-3-5. روابط علمی و اجتماعی. 20

 

2-3-6. بزرگان تصوف.. 21

 

2-3-7. هنر و ادبیات.. 22

 

فصل سوم: در احوال، اندیشه‌ها و عاشقانه‌ها و عارفانه‌های احمد غزالی و حافظ

 

3-1. پیش‌گفتار. 25

 

3-2. مكاتب ادبیات تطبیقی. 27

 

3-2-1. مكتب ادبیات تطبیقی امریكایی. 27

 

3-2-2. مكتب سوم؛ ادبیّات تطبیقی ماركسیستی. 28

 

3-3. بررسی زندگی نامه و شرح مختصر سبک ادبی احمد غزالی و حافظ. 28

 

3-3-1. شیخ احمد غزالی. 28

 

3-3-2. خواجه حافظ شیرازی. 30

 

3-4. ویژگی‌های شعر حافظ. 31

 

3-5. تحلیلی از عرفان. 34

 

3-6. اندیشه‌های عرفانی احمد غزالی. 34

 

3-6-1. عرفان غزالی. 36

 

3-6-2. عشق از منظر غزالی (سوانح العشاق) 37

 

3-7. بررسی جلوه‌های عرفانی شعر حافظ. 38

 

3-7-1. عرفان حافظ. 38

 

3-8. انسان در عرفان حافظ و نقش و نگارهای طبیعی در اشارات عرفانی. 41

 

3-9. اندیشه حافظ در باره عشق. 41

 

3-10. عشق‌های شبه عرفانی در شعر حافظ. 42

 

 

3-11. سمبولیسم حافظ. 43

 

3-12. مکتب سکر حافظ. 45

 

3-13. بررسی تجلی عشق در آثار حافظ. 45

 

3-13-1. بررسی تجلی عشق در آثار احمد غزالی. 49

 

3-13-2. تصوف غزالی. 53

 

3-13-3. تأثیر احمد غزالی. 54

 

3-14. مقایسه تطبیقی اندیشه‌های غزالی با حافظ. 55

 

3-15. مقایسه عرفان و زهد در اندیشه‌های غزالی و حافظ. 57

 

3-16. برآیند موضوع. 59

 

فصل چهارم: تحلیل اندیشه‌های عاشقانه و عارفانه غزالی و حافظ

 

4-1. بررسی تطبیقی اندیشه‌های عرفانی غزالی و حافظ. 63

 

4-2. بررسی تطبیقی عشق در اندیشه‌های غزالی و حافظ. 64

 

4-3. نتیجه‌گیری. 65

 

منابع. 67

 

2-4-3- اختصاصی سازی ساختارهای مدیریت دانش………………………. 43

 

2-4-4- چارچوب ساختاردهی دانش مرتبط با سیستم های سازمانی…….. 45

 

2-4-5- بررسی مدلی جهت ارزیابی موفقیت سیستم های سازمانی…….. 47

 

2-4-6- بررسی اثر مدیریت دانش بر موفقیت سیستم های سازمانی……. 49

 

2-4-7- مدل یکپارچه بررسی موفقیت سیستم سازمانی از 3 جنبه نوآوری، انتقال دانش و ویژگی های سازمانی…54

 

2-4-8- اشتراک دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی…………………….. 60

 

2-4-9- انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی…………………….. 65

 

2-4-10- موانع دانش………………………. 71

 

– 11-4-2موانع انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی…………………….. 72

 

2-4-12- غلبه بر موانع دانش………………………. 74

 

2-4-13- بررسی مفصل موانع انتقال دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی…… 81

 

2-4-14 یکپارچگی دانش در پیاده سازی سیستم های سازمانی…………………….. 83

 

2-4-15- جمع بندی مطالعات انجام شده…………………… 88

 

2-5- خلاصه و نتیجه گیری…………………….. 89

 

3- فصل سوم روش تحقیق(ارائه و بررسی چارچوب پیشنهادی)…………………… 91

 

3-1- معرفی چارچوب پیشنهادی…………………….. 92

 

3-2- تشریح چارچوب پیشنهادی…………………….. 97

 

3-2-1- مرحله آغاز……………………. 97

 

3-2-2- مرحله انتخاب نرم افزار……………………. 99

 

3-2-3- مرحله انطباق…………………….. 100

 

3-2-4- مرحله پذیرش……………………… 102

 

3-2-5- مرحله عادی سازی…………………….. 104

 

3-2-6- مرحله به روز رسانی…………………….. 105

 

4- فصل چهارم محاسبات و یافته های تحقیق(ارزیابی چارچوب پیشنهادی)….. 107

 

4-1- مقدمه……………………. 108

 

4-2- معرفی روش دلفی…………………….. 110

 

4-3- کاربرد روش دلفی در تحقیقات سیستم های فناوری اطلاعات……………………… 111

 

4-4- روش اجرای همه پرسی دلفی…………………….. 113

 

4-4-1- دور اول……………………. 113

 

4-4-2- دورهای بعدی…………………….. 114

 

4-4-3- تعداد شرکت کننده ها…………………… 114

 

4-4-4- صلاحیت خبرگان……………………. 114

 

4-4-5- تحلیل یافته ها…………………… 115

 

4-5- ارزیابی چارچوب پیشنهادی با استفاده از روش دلفی…………………….. 116

 

4-5-1- فاز اول ارزیابی چارچوب پیشنهادی با استفاده از روش دلفی…………………….. 116

 

4-5-2- نتایج کمی به دست آمده در دور دوم فاز 1 ارزیابی…………………….. 119

 

4-5-3- نتایج کمی به دست آمده در دور سوم فاز 1 ارزیابی…………………….. 121

 

4-5-4- جمع بندی ارزیابی با استفاده از روش دلفی در فاز 1 ارزیابی………… 123

 

4-5-5- فاز دوم ارزیابی چارچوب پیشنهادی با استفاده از روش دلفی………. 125

 

4-5-6- نتایج ارزیابی چارچوب پیشنهادی با استفاده از روش دلفی در فاز 2……. 132

 

4-5-7 مقایسه نتایج آماری دور دوم و دور سوم از فاز 2 ارزیابی…………………….. 134

 

4-6- نتیجه گیری کلی ارزیابی چارچوب پیشنهادی…………………….. 135

 

5- نتیجه گیری و کارهای آتی…………………….. 136

 

5-1- نتیجه گیری…………………….. 137

 

5-2- کارهای آتی…………………….. 138

 

6- پیوست 1……………………. 140

 

7- منابع……………………. 148

 

چکیده:

 

سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانبسته های نرم افزاری جامعی هستند که به صورت راه حل های ارائه شده ای به یکپارچگی همه فرآیندها و حوزه های وظیفه ای موجود در کسب و کار کمک می کنند. مزیت اصلی و اولیه این سیستم ها ایجاد یک بستر نرم افزاری یکپارچه مشترک برای فرآیندهای یکپارچه موجود در کسب و کار مربوطه می باشد.

 

پیاده سازی بهینه و موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی نیازمند توجه ویژه به تکنولوژی و همچنین عوامل انسانی می باشد و این فرآیند به حدی با مسئله مدیریت دانش گره خورده که موفقیت کلی این نوع از پروژه ها به فعالیت گروهی از کارکنان متبحر و دانش محور وابستگی شدیدی خواهد داشت. مدیریت دانش فرآیند سیستماتیک جستجو، انتخاب، سازماندهی، پالایش و نمایش اطلاعات است، به طریقی که درک کارکنان در زمینه خاصی بهبود و اصلاح شود و سازمان بصیرت و درک بهتری از تجربیات خود کسب کند. پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان فرآیند دشوار و پیچیده ای است که در آن مدیریت تغییرات، ارتباطات و درگیری ذینفعان به اندازه مسائل فنی مهم به شمار می آید. با توجه به این موضوع می توان مدیریت دانش را به عنوان پیش شرط اصلی پیاده سازی موفق سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان در نظر گرفت. انواع مختلفی از دانش و مهارت ها در هر نقطه از چرخه حیات سیستم های سازمانی مورد نیاز بوده و این دانش در اختیار افراد مختلفی از سازمان قرار گرفته است. مدیران و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در یافته اند که با استفاده از علم مدیریت دانش می توانند به پیاده سازی های موفق تری از سیستم های سازمانی دست یابند. باید توجه داشت که در هر مرحله از چرخه حیات سیستم های سازمانی می توان با اتکاء بر عناصر چرخه مدیریت دانش و شناسایی و از میان برداشتن موانع مدیریت مؤثر دانش شانس دستیابی به موفقیت را افزایش داد. در این تحقیق به ارائه یک چارچوب مدیریت دانش در جهت دستیابی به پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های سازمانی می پردازیم.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- تعریف مسئله

 

 

مدیریت و پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان، وظیفه ای دانش محور است که نیازمند تجربه طیف وسیعی از افراد متعلق به حوزه کسب و کار، حوزه فناوری اطلاعات، مدیران پروژه در سازمان و مشاورین خارجی کسب و کار و پیاده سازی می باشد. با توجه به این موضوع، سازمان ها در تلاشند که با استفاده از مدیریت دانش بر مشکل استفاده از منابع دانش در سازمان غلبه کنند. فعالیت های مدیریت دانش شامل وظایف شناسایی، خلق، انتقال، ذخیره، استفاده (مجدد) و حذف دانش می باشد. الزامیست که سازمان ها به منظور پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های سازمانی به استفاده بهتر از دانش مربوط به این نوع از سیستم ها پرداخته و این دانش را در دسترس افراد درگیر در مدیریت سیستم های سازمانی قرار دهند. مدیریت دانش همواره یکی از مهمترین عوامل موفقیت پروژه های پیاده سازی سیستم های سازمانی محسوب می شود. مشکلات موجود بر سر راه انتقال موثر و کارای دانش در بین عوامل انسانی مختلف در پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان (مشتری، فروشنده و پیاده سازان)، انگیزه زیادی را در جهت بررسی نقش مدیریت دانش در پیاده سازی این گونه از سیستم ها فراهم ساخته است. پیاده سازی موفق سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان علاوه بر مسائل فنی و تکنیکی نیازمند حجم زیادی از کار گروهی، مشاوره، تبادل نظر، روحیه همکاری، به کارگیری استعداد ها و توانمندی های سازمانی و انتقال دانش بین افراد و گروه های کاری مختلف می باشد. بدون شک دستیابی به موفقیت در انجام چنین پروژه های پیچیده ای نیازمند تفکر استراتژیک در جهت مدیریت و یکپارچگی انواع دانش و توانمندی های سازمانی و برون سازمانی بوده و رسیدن به چنین مهمی جز در سایه داشتن چارچوب ها و قوانینی به منظور مدیریت دانش فردی و سازمانی میسر نخواهد بود.

 

در واقع مسئله ای که با آن مواجه هستیم، عبارت است از چگونگی استفاده از علم مدیریت دانش در جهت مدیریت بهتر و پیاده سازی موفقیت آمیز سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان. دستیابی به هدف مذکور نیازمند تعیین انواع دانش مورد نیاز پیاده سازی سیستم های سازمانی، شناسایی نقش افراد مختلف درگیر در پروژه پیاده سازی و همچنین یکپارچه سازی طیف وسیع دانش این افراد می باشد.

 

با بررسی ادبیات موضوع و کارهای پیشین انجام گرفته در می یابیم که اکثر تحقیقات انجام گرفته در زمینه سیستم های سازمانی پیرامون عوامل کلیدی موفقیت و یا عوامل کلیدی شکست این نوع از سیستم ها بوده و کمتر به سایر جنبه ها توجه شده است. تحقیقات اندکی به مسئله مدیریت دانش پیاده سازی سیستم های سازمانی پرداخته اند و مباحث مطرح شده پیرامون این حوزه این به هیچ وجه انسجام نداشته و هر یک از این تحقیقات به صورت پراکنده به بررسی قسمتی از مسئله مورد بحث پرداخته اند. در واقع نبود یک چارچوب جامع که کلیه ابعاد انجام پروژه های پیاده سازی سیستم های سازمانی را در بر گیرد به وضوح احساس می شود.

 

سوالات ذیل در این تحقیق مطرح هستند:

 

– مراحل پیاده سازی سیستم های سازمانی کدام ها هستند و فرآیند موثر و کارآمد پیاده سازی این نوع از سیستم ها دربرگیرنده چه فعالیت ها و عملیاتی است؟

 

– در هر مرحله از چرخه حیات سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان چه فعالیت هایی باید در جهت تحقق و اجرای فرآیند مدیریت دانش انجام گیرد؟

 

– کدام مرحله(مراحل) از چرخه مدیریت دانش در هر یک از مراحل چرخه پیاده سازی سیستمهای سازمانی مهمتر هستند؟

 

– نقش کدام یک از کنشگران فرآیند پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان در هر مرحله مهمتر است؟

 

– چه نوع دانشی در هر مرحله از فرآیند پیاده سازی سیستم سازمانی مورد نیاز بوده، این دانش در اختیار کیست و راه های اشتراک، یکپارچگی، و انتقال و استفاده از این دانش کدام ها هستند؟

 

– مهارت های مورد نیاز در هر مرحله از پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان کدامها هستند و این مهارت ها در اختیار کدام یک از کنشگران فرآیند پیاده سازی قرار دارد؟

 

– موانع مدیریت دانش در هر مرحله از پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان کدام ها هستند و راه های مقابله با آنها کدامند؟

 

2-1- اهداف تحقیق

 

اهداف تحقیق را می توان در قالب موارد زیر خلاصه کرد:

 

– آشنایی با مفهوم دانش، مدیریت دانش و فرآیندهای انجام آن

 

2-6-3- مجازی‏ سازی در سطح انتزاع سخت ‏افزار……………….. 19

 

2-6-4- مجازی‏ سازی در سطح سیستم ‏عامل…………………. 24

 

2-6-5- مجازی‏ سازی در سطح برنامه‏ کاربردی…………………. 26

 

2-6-6- مجازی ‏سازی در سطح کتابخانه……………….. 29

 

2-7- پردازش ابری………………… 30

 

2-7-1- تاریخچه……………….. 30

 

2-7-2- مزایای اقتصادی ابر………………… 31

 

2-7-3- انواع ابر پردازشی…………………. 32

 

فصل 3: تحقیقات مرتبط ………………. 33

 

3-1- مقدمه……………….. 34

 

3-2- رویكردهای متفاوت به زمان‏بندی ماشین‏های مجازی…………….. 34

 

3-2-1- مزایا و معایب رویکردهای زمان‏بندی ماشین‏های مجازی………… 36

 

فصل 4: الگوریتم DVMS ……………….

 

4-1- مقدمه……………….. 38

 

4-2- ملاحظات زمان‏بندی در یک محیط پردازش ابری………………… 38

 

4-2-1- کارایی…………………. 38

 

4-2-2- هزینه……………….. 38

 

4-2-3- همجواری…………………. 39

 

4-2-4- قابلیت اعتماد و دسترس ‏پذیری مستمر………………… 39

 

4-3- چالش‏های زمان‏بندی………………… 39

 

4-4- الگوریتم ارایه شده برای زمان‏بندی ماشین‏های مجازی……………….. 39

 

4-4-1- نگاشت مساله‏ی زمان‏بندی به مساله‏ی کوله پشتی…………………. 40

 

4-4-2- مدل سیستم………………… 40

 

4-4-3- فرمول‏ بندی مساله……………….. 40

 

4-4-4- الگوریتم DVMS…………………

 

4-4-5- قضیه……………….. 45

 

4-4-6- بررسی پیچیدگی زمانی الگوریتم:………………. 47

 

4-4-7- پیچیدگی فضایی الگوریتم:………………. 48

 

فصل 5: ارزیابی الگوریتم ارایه شده  ……………….49

 

5-1- مقدمه……………….. 50

 

5-2- شرایط و محدودیت‏های ارزیابی………………… 50

 

5-2-1- مشخصات سخت‏افزاری و نرم‏افزاری محیط ارزیابی…………………. 51

 

5-3- فرض‏ها و تعریف‏ها………………. 51

 

5-4- بررسی زمان اجرای الگوریتم……………….. 52

 

 

5-4-1- تعداد ماشین‏های فیزیکی ثابت، تعداد ماشین‏های مجازی متغیر………………… 52

 

5-4-2- تعداد ماشین‏های مجازی ثابت، تعداد ماشین‏های فیزیکی متغیر………………… 55

 

5-5- مقایسه الگوریتم DVMS با دو الگوریتم پایه……………….. 56

 

5-5-1- الگوریتم تصادفی…………………. 57

 

5-5-2- الگوریتم توازن بار……………….. 57

 

5-5-3- روش مقایسه الگوریتم DVMS با الگوریتم تصادفی و چرخشی………… 57

 

فصل 6: نتیجه ‏گیری و كارهای آینده ………………. 61

 

6-1- نتیجه ‏گیری………………… 62

 

6-2- کارهای آینده………………. 62

 

منابع  ………………. 64

 

چکیده:

 

با توجه به نیاز جامعه‌ی امروز به توان پردازشی بالاتر و قابلیت استفاده از امکانات پردازشی برای عموم متقاضیان، فناوری پردازش ابری به عنوان یک راهکار عملی در صدر مسایل مورد بحث این حوزه قرار دارد. از سوی دیگر مدیریت فنی و هزینه‏ زیرساخت‏های عمومی ارایه‏دهنده‏ی این سرویس‏ها یکی از چالش‌های مهم امروز است. اگرچه با به خدمت گرفتن فناوری مجازی‏ سازی بسیاری از چالش‏های این حوزه رفع گردیده، ولی مسایل جدیدی را پیش روی محققان قرار داده است. در این پایان‌نامه سعی کرده‏ایم با معرفی یکی از چالش‏های مجازی‏سازی به نام تداخل بار کاری و تببین اثر آن بر زمان اجرای نرم‏افزارها كه کاهش کیفیت سرویس و افزایش مصرف انرژی را نیز در پی دارد، الگوریتمی جهت زمان‏بندی ماشین‏های مجازی بر مبنای کاهش تداخل بار کاری ارایه نماییم. این الگوریتم می‏كوشد كه ماشین‏های مجازی با تداخل بار كاری بالا بر روی یك كارگزار تجمیع نشوند. این مساله را می‏توان با مساله‏ی كوله‏پشتی دودویی چندگانه مدل نمود كه متاسفانه در زمره‏ی مسایل NP-Complete است. با توجه به این كه در مقوله‏ی زمان‏بندی، زمان اجرای الگوریتم نیز اهمیت شایانی دارد، جهت حل مساله از روش تقریبی استفاده شده است. به این ترتیب كه با پذیرش خطا، مساله‏ی زمان‏بندی ماشین‏های مجازی در زمانی قابل قبول حل شده است. نتایج ارزیابی‌ الگوریتم ارایه شده و مقایسه‏ی آن با دیگر الگوریتم‏ها، نشان از کاهش زمان اجرای نرم‏افزار که باعث بهبود پارامترهای کیفی و هزینه‏ای سیستم‏های پردارش ابری خواهد شد. مثلا برای مركز داده‏ای كه قرار است 1000 ماشین مجازی را بر روی 50 ماشین فیزیكی زمان‏بندی نماید، الگوریتم ارایه شده بهبود 6% در زمان اجرا و افزایش 5/2برابری ضریب تجمیع را نسبت به الگوریتم شناخته شده‏ی چرخشی دارد.

 

2-8- معماری سازمانی چابک…………………………………………………………………………. 35

 

2-8-1- مفهوم چابکی……………………………………………………………………………………. 36

 

2-8-2- تعریف معماری سازمانی چابک………………………………………………………… 38

 

2-8-3- پیشینه معماری چابک……………………………………………………………………… 39

 

2-8-3-1- بیانیه‌ی چابک……………………………………………………………………… 41

 

2-8-4- ضرورت معماری چابک…………………………………………………………………….. 42

 

2-8-5- چارچوب معماری چابک…………………………………………………………………… 44

 

2-8-6- اهداف معماری سازمانی چابک………………………………………………………… 46

 

2-8-7- اصول حاکم بر معماری سازمانی چابک…………………………………………… 46

 

3- چارچوب توگف………………………………………………………………………………………….. 49

 

3-1- مقدمه‌ای بر توگف…………………………………………………………………………………………. 49

 

3-2- ساختار سند توگف………………………………………………………………………………………… 49

 

3-3- تعریف معماری در چارچوب توگف………………………………………………………………. 51

 

3-4- اجزای توگف……………………………………………………………………………………………. 52

 

3-5- ADM و مراحل آن……………………………………………………………………………………… 53

 

3-5-1- مرحله مقدماتی……………………………………………………………………………….. 56

 

3-5-2- مرحله‌ی A : چشم‌انداز معماری……………………………………………………… 58

 

3-5-3- مرحله‌ی B : معماری کسب‌و‌کار……………………………………………………… 61

 

3-5-4- مرحله‌ی C : معماری سیستم‌های اطلاعاتی…………………………………… 63

 

3-5-4-1- معماری داده……………………………………………………………………….. 64

 

3-5-4-2- معماری برنامه کاربردی……………………………………………………… 67

 

3-5-5- مرحله‌یD : معماری فناوری…………………………………………………………… 69

 

3-5-6- مرحله‌ی E : فرصت‌ها و راه‌حل‌ها…………………………………………………….71

 

3-5-7- مرحله‌ی F : برنامه‌ریزی گذار…………………………………………………………. 75

 

3-5-8- مرحله‌ی G : راهبری پیاده‌سازی…………………………………………………….. 78

 

3-5-9- مرحله‌ی H : مدیریت تغییرات معماری…………………………………………..80

 

3-5-10- مدیریت نیازمندی‌ها……………………………………………………………………… 82

 

3-6 – تعیین دامنه‌ی فعالیت معماری…………………………………………………………………… 84

 

3-8- تکنیک‌ها و اقلام قابل تحویل کلیدی چرخه‌ی ADM………………………………..

 

3-8-1- چارچوب معماری متناسب………………………………………………………………. 85

 

3-8-2- مدل سازمانی برای معماری سازمانی………………………………………………. 86

 

3-8-3- اصول معماری……………………………………………………………………………………. 87

 

3-8-4- قواعد کسب‌و‌کار، اهداف کسب‌و‌کار و پیشران‌های کسب وکار……….. 88

 

3-8-5- مخزن معماری…………………………………………………………………………………. 88

 

3-8-6- ابزارهای معماری………………………………………………………………………………. 89

 

3-8-7- درخواست برای کار معماری……………………………………………………………. 89

 

3-8-8- بیانیه کار معماری……………………………………………………………………………. 90

 

3-8-9- چشم‌انداز معماری……………………………………………………………………………. 91

 

3-8-10- مدیریت ذینفعان……………………………………………………………………………. 92

 

3-8-11- برنامه ارتباطات………………………………………………………………………………. 93

 

3-8-12- ارزیابی آمادگی تحول کسب‌و‌کار…………………………………………………… 94

 

3-8-13- ارزیابی توانمندی‌ها……………………………………………………………………….. 94

 

3-8-14- مدیریت ریسک……………………………………………………………………………… 96

 

3-8-15- سند تعریف معماری……………………………………………………………………… 97

 

3-8-16- توصیف نیازمندی‌های معماری……………………………………………………… 98

 

3-8-17- نقشه‌ی راه معماری……………………………………………………………………….. 99

 

3-8-18- سناریوهای کسب‌و‌کار……………………………………………………………………. 100

 

3-8-19- تحلیل شکاف…………………………………………………………………………………. 101

 

3-8-20- نقطه نظرات (Viewpoints) معماری………………………………………….. 101

 

3-8-21- نما‌های (Views) معماری…………………………………………………………….. 102

 

3-8-21-1- توسعه‌ی نما‌ها در چرخه ADM……………………………………………….

 

3-8-22- بخش‌های سازنده‌ی معماری…………………………………………………………. 103

 

3-8-23- بخش‌های سازنده‌ی راه‌حل……………………………………………………………. 103

 

 

3-8-24- برنامه‌ریزی مبتنی بر توانمندی‌ها………………………………………………….. 104

 

3-8-25- تکنیک‌های برنامه‌ریزی گذار…………………………………………………………. 105

 

3-8-26- برنامه پیاده‌سازی و گذار……………………………………………………………….. 106

 

3-8-27- معماری انتقال……………………………………………………………………………….. 107

 

3-8-28- مدل راهبری پیاده‌سازی……………………………………………………………….. 108

 

3-8-29- قراردادهای معماری………………………………………………………………………. 109

 

3-8-30- درخواست تغییر…………………………………………………………………………….. 111

 

3-8-31- ارزیابی تطابق………………………………………………………………………………… 112

 

3-8-32- ارزیابی تأثیر نیازمندی‌ها………………………………………………………………. 112

 

3-9- رهنمودهایی برای تطبیق دادن ADM برای سازمان………………………………….. 113

 

3-9-1- انجام تکرار برای ADM…………………………………………………………………..

 

3-9-2- اجرای ADM در سطوح مختلف سازمان……………………………………….. 114

 

3-10- چارچوب محتوای معماری………………………………………………………………….. 117

 

3-10-1- نمای کلی از چارچوب محتوای معماری………………………………………. 118

 

3-10-2- متا مدلِ محتوا………………………………………………………………………. 120

 

3-10-2-1- هسته و ضمائم…………………………………………………………………. 121

 

3-10-2-2- کاتالوگ‌ها، ماتریس‌ها و نمودارها…………………………………….. 121

 

3-10-3- مصنوعات معماری…………………………………………………………………………. 122

 

3-10-4- بخش‌های سازنده………………………………………………………………………….. 126

 

3-11- زنجیره‌ی سازمان………………………………………………………………………….. 128

 

3-11-1- نمای کلی از زنجیره‌ی سازمان………………………………………………………. 128

 

3-11-1-1- زنجیره‌ی سازمان و استفاده‌ی مجدد معماری…………………. 130

 

3-11-1-2- کاربرد زنجیره‌ی سازمان در چرخه ADM……………………….

 

3-11-2- بخش‌بندی معماری……………………………………………………………………. 131

 

3-11-3- مخزن معماری…………………………………………………………………………. 132

 

3-12- مدل‌های مرجع در چارچوب توگف…………………………………………………. 134

 

3-12-1- مدل مرجع فنی(TRM)……………………………………………………………

 

3-12-2- مدل مرجع یکپارچه زیرساخت اطلاعات شده(IIITRM)…………………….

 

3-13- چارچوب توانمندی معماری……………………………………………………………… 136

 

3-13-1- ایجاد یک توانمندی معماری…………………………………………………………. 137

 

3-13-2- حاکمیت معماری…………………………………………………………………………… 138

 

3-13-3- انجمن معماری………………………………………………………………………………. 138

 

3-13-4- انطباق معماری………………………………………………………………………………. 139

 

3-13-5- چارچوب مهارت‌های معماری………………………………………………………… 140

 

4 – مدیریت راهبردی سازمان و معماری سازمانی

 

4-1- مدیریت راهبردی…………………………………………………………………………….. 142

 

4-1-1- تعریف مدیریت راهبردی………………………………………………………………….. 142

 

4-1-2- تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی………………………………………….. 143

 

4-1-3- مقاصد راهبردی……………………………………………………………………………. 143

 

4-1-4- تدوین راهبرد کسب و کار………………………………………………………………… 143

 

4-1-5- پیاده سازی و کنترل راهبرد…………………………………………………………….. 144

 

4-1-6- تجدید ساختار راهبردی……………………………………………………………………. 144

 

4-2- فرآیند برنامه‌ریزی راهبردی…………………………………………………………………. 145

 

4-3- برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات………………………………………………….. 146

 

4-4- همراستایی راهبردی……………………………………………………………………….. 147

 

4-5- ارتباط بین فرآیند برنامه‌ریزی راهبردی و فرآیند معماری سازمانی……………. 149

 

5- مدلی جهت چابک سازی فرآیند معماری سازمانی

 

5-1- عوامل مؤثر در تحقق معماری چابک…………………………………………………. 153

 

5-1-1- بلوغ سازمانی……………………………………………………………………………….. 153

 

5-1-1-1- ساختار سازمانی……………………………………………………………………….. 154

 

5-1-1-2- فرآیندهای کاری          ……………………………………………………………… 156

 

5-1-1-3- منابع انسانی……………………………………………………………………………… 156

 

5-1-1-4- فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………….. 158

 

5-1-1-5- مدیریت دانش و یادگیری سازمانی…………………………………………. 159

 

5-1-2- ماهیت کسب و کار از نظر میزان تلاطم و چابکی……………………………….. 161

 

5-1-3- جایگاه معماری سازمانی در برنامه راهبردی……………………………………….. 162

 

5-2- معرفی مدل پیشنهادی……………………………………………………………………….. 164

 

6- نتایج و پیشنهادت

 

6-1- جمع‌بندی………………………………………………………………………………………….. 173

 

6-2- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………. 174

 

6-3- پیشنهادات………………………………………………………………………………….. 175

 

منابع…………………………………………………………………………………………………….. 176

 

چکیده به زبان انگلیسی………………………………………………………………………… 180

 

چکیده:

 

از زمان ظهور معماری سازمانی، چارچوب‌های متعددی برای معماری سازمانی معرفی شده است و هریک به نوعی به توصیف سازمان پرداخته‌اند. چارچوب‌های اولیه بدون توجه به نوع کسب‌وکار و ذینفعان آن و براساس دانش صریحی که از کسب‌وکار وجود داشت، بنا شده بودند و کمتر به آنچه در بستر سازمانی خاص در جریان بود و رویدادهای نوظهور و پیش‌بینی نشده، توجه داشتند. با گذر زمان، تغییرات فزاینده محیطی و ایجاد فضای رقابتی شدید برای سازمان، ادامه حیات سازمان، مستلزم یافتن راه‌حلی برای جلب رضایت ذینفعان آن می‌باشد. مفهوم چابکی با هدف مواجهه با شرایط نوظهور، متغیر و فاقد قطعیت از طریق ایجاد پویایی، انعطاف و تطبیق‌پذیری‌ مطرح شده است. هدف از این تحقیق ارائه مدلی برای چابک‌سازی فرآیند معماری سازمانی می‌باشد. در این راستا ابتدا معماری سازمانی، اهداف و اصول معماری چابک و سپس چارچوب توگف به عنوان محور تحقیق بررسی می‌شوند و سپس به فرآیند برنامه‌ریزی راهبردی و ضرورت همراستایی راهبردی در سازمان می‌پردازیم و در نهایت براساس ویژگی‌های ذکر شده برای روش‌های چابک و همزمانی فرآیند معماری سازمانی و فرآیند برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان، مدلی برای چابک‌سازی فرآیند معماری سازمانی ارائه می‌کنیم.

 

1- مقدمه

 

1-1- معماری سازمانی و کلیات موضوع

 

در دنیای امروز که کسب‌وکارها به شدت متأثر از تحولات محیطی است و تغییر به عنوان یک پارامتر ثابت، همواره وجود دارد، آنچه یک سازمان یا کسب‌وکار را قادر به ادامه حیات اثربخش و کارآمد می‌سازد، توانایی آن سازمان در پاسخ بهنگام، مناسب به این تحولات و تغییرات است. از دغدغه‌های اصلی مدیران در این اوضاع متلاطم و پیچیده، چگونگی به حداقل رساندن اثر محرک‌های بیرونی بر سازمان متبوع خود و ارتقاء سهم بازار، رضایت مشتریان و در نهایت ربودن گوی رقابت از رقبا می‌باشد. صاحبان کسب‌وکار همواره به دنبال واکنشی مناسب به این محرک‌ها بوده‌اند و از جمله می‌توان به بازنگری در کسب‌وکار و اصلاح فرآیندهای کاری و همچنین استفاده از فناوری متناسب اشاره کرد.

 

با گذار از عصر تولید انبوه به عصر مدیریت اطلاعات و دانش، كلیة فرآیندها و فعالیت‌های سازمان‌ها تحت تأثیر تغییرات بنیادی قرار گرفته است. در این زمان، اطلاعات نه تنها یكی از منابع و دارایی‌های اصلی سازمان‌ها شناخته می‌شود، بلكه ابزاری برای مدیریت مؤثر سایر منابع و دارایی‌های سازمان نیز به شمار رفته و از اهمیت و ارزش ویژه‌ای در سازمان‌ها برخوردار شده است. از این رو، فناوری اطلاعات كه شامل فناوری‌های به كارگرفته شده در تولید، پردازش، انتقال، به كارگیری و مدیریت اطلاعات است، فرصت‌های جدیدی برای بهبود بهره‌وری در اختیار سازمان‌ها گذارده است. با فرصت‌های بالقوه‌ای كه فناوری اطلاعات برای دسترسی به بازارهای جهانی به وجود می‌آورد، بنگاه‌ها به طور فز اینده‌ای برای بهره گیری از این فرصت ها، تحریك می‌شوند[1].

 

در دهه‌های گذشته، غالب سازمانها، راهبرد بازسازی و مهندسی مجدد را در پاسخ به مسائل و تغییرات محیطی انتخاب می‌کردند اما اکنون، رویکردها و راه‌حل‌های گذشته، قابلیت و توانایی خود را برای مقابله با مسائل سازمانی و محیط بیرونی از دست داده و بهتر است با رویکردها و دیدگاه‌های جدیدی جایگزین شود. بهترین و نوترین راه بقا و موفقیت سازمان‌ها در این آشفته بازار، توجه و تمرکز آن‌ها بر «چابکی سازمانی» است. چابکی سازمانی، پاسخی است آگاهانه و جامع به نیازهای در حال تغییرِ مداوم در بازارهای رقابتی و کسب موفقیت از فرصت‌هایی که سازمان به دست می‌آورد[2].

 

بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به ویژه فناوری اطلاعات جمله‌ی ابزارهایی بوده که در شکل‌های گوناگون خود مورد توجه مدیران سازمان‌ها بوده است. اما نکته‌ی حائز اهمیت، راهبری صحیح فناوری اطلاعات در جهت خلق ارزش در بخش‌های مختلف کسب‌وکار می‌باشد. بزرگترین چالش کسب‌وکارها در بهره‌برداری از خدمات فناوری اطلاعات، صرف کمترین هزینه ممکن و دریافت بهترین کیفیت می‌باشد.

 

مبحث معماری سازمانی از اواخر دهه 80 میلادی توسط زکمن با هدف ارائه یک ساختاری برای بهره‌گیری از فناوری اطلاعات در جهت دستیابی به اهداف کسب‌وکار، مطرح گردید و در ادامه برای اطمینان از ارزش آفرینی و مدیریت اثربخش فناوری اطلاعات در کسب‌وکار، چارچوب‌هایی نظیر Zackman، COBIT، FEAF، TOGAF ارائه گردید که هر کدام بر جنبه‌هایی خاص از این فناوری تأکید دارند. به عنوان مثال چنانچه به دنبال ارزیابی و كنترل توسعه فناوری اطلاعات و همخوانی و همــ‌راستایی اهـداف فنـــاوری اطلاعات با اهداف واقعی كــسب و كار باشیم، چارچوب COBIT با رویکردی فرآیندگرا و مجموعه‌ای اهداف کنترلی در حوزه ارزیابی فناوری اطلاعات تدوین شده است.

 

معماری سازمانی سابقه‌ای طولانی در مقابله با فنآوری‌های مختل کننده است. در واقع، یکی از مهارت‌های اصلی معمار، تشخیص فناوری‌های نوظهوری است که احتمالاً منافعی برای کسب‌وکار به دنبال دارند و آن فناوری‌ها را با آغوش باز می‌پذیرد. همچنین معماران سازمانی درک می‌کنند که چگونه وقایع کسب‌وکار، نظیر ادغام، اکتساب و سلب می‌توانند منجر به توسعه معماری جدید شوند. با این حال و اگرچه کمتر شناخته شده است، اهمیت استفاده از معماری سازمانی به طور کلی به عنوان ابزاری برای مقابله با خطرات زمینه کسب‌وکار است[26].

 

از جمله ویژگی‌هایی که امروزه در تدوین برنامه راهبردی برای کسب‌وکار باید مورد توجه قرار گیرد، داشتن قابلیت تطابق، انعطاف‌پذیری و واکنش مناسب سازمان در برابر تغییرات پیش بینی نشده و ناخواسته است. این همان چیزی است که از آن به عنوان چابکی از آن یاد می‌شود. در حوزه فناوری اطلاعات اصطلاح چابکی ابتدا در مورد نرم‌افزار مطرح گردیده و مجموعه‌ای از اصول نظیر سادگی، پویایی، تکامل تدریجی، تأکید بر خلاقیت، نتیجه گرایی برای آن معرفی شده است و سپس به مباحث معماری سازمانی توسعه یافت.

 

معماری سازمانی چابک متأثر از اصول تعریف شده برای توسعه نرم‌افزارهای چابک و مدیریت چابک می‌باشد. با این تفاوت که معماری سازمانی چابک دارای خصوصیات خاص خود می‌باشد و این به تفاوت مهندسی و مدیریت با معماری برمی‌گردد. در معماری علاوه بر اصول مهندسی بر هنر نیز تأکید بسیاری وجود دارد. همچنین در معماری علاوه برجنبه‌های ساختاری برجنبه‌های رفتاری هم تأکید وجود دارد[3].

 

در این تحقیق با توجه به تعاریف و اصول ارائه شده برای معماری چابک و ویژگی‌های چارچوب توگف و همچنین بهره‌گیری از فرآیند برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان، تلاش می‌کنیم مدلی برای تحقق چابکی در فرآیند معماری سازمانی ارائه کنیم.

 

2-1- طرح مسئله و اهمیت تحقیق

 

چارچوب‌های ارائه شده برای معماری سازمانی علیرغم اینکه به عنوان یک نقشه راه فناوری اطلاعات برای کسب‌وکار بسیار راهگشا می‌باشند، اما پرسش‌هایی قابل تأمل را در ذهن مدیران و صاحبان کسب‌وکار ایجاد می‌شود. سئوالاتی نظیر : چه شرایطی برای عملیاتی کردن آنها لازم است؟ آیا تمامی نیازهای کسب‌وکار را در حوزه فناوری اطلاعات پوشش می‌دهند؟ آیا به طور کامل به نیازمندی‌های ذینفعان سازمان رسیدگی می‌کنن؟ آیا نسبت به سرمایه‌ای که از کسب‌وکار مصرف می‌شود، ارزش خلق می‌کنند؟ چقدر در مقابل تغییرات ناخواسته انعطاف پذیرند؟ و شاید ده‌ها سئوال و دغدغه از این شکل.

 

در شرایط عادی و ایده آل فعالیت یک کسب‌وکار شاید معماری اطلاعات سازمانی خیلی موضوعی چالش برانگیز نباشد اما مشکل از آنجا شروع می‌شود که امروزه بسیاری از تغییر و تحولات اثرگذار بر کسب‌وکارها را شاهد هستیم که خارج از اراده آنها بوده و حتی بر کسب‌وکار تحمیل می‌شود و می‌تواند معماری سازمانی را منجر به شکست کند. این عوامل ناخواسته و خارج از پیش بینی نیازمند مدیریتی جامع در تمامی جوانب است تا موفقیت و ادامه حیات کسب‌وکار تضمین شود. در این اوضاع و احوال است که که با اصطلاحاتی نظیر میزان انعطاف پذیری، پویایی، تطبیق پذیری، ثبات و پایداری در مقوله معماری سازمان مواجه می‌شویم. ویژگی‌های ذکر شده امروزه با عنوان چابکی به آن پرداخته می‌شود. اما اینکه در عمل چگونه این چابکی قابل تحقق است نیازمند تحقق چابکی در تمامی زمینه‌های مرتبط با موضوع معماری سازمانی است.

 

درک اهمیت و ضرورت چابک‌سازی معماری سازمانی با در نظرگرفتن شرایط محیطی حاکم بر کسب‌وکارها، چندان دشوار نمی‌باشد. مسائلی چون بروز تغییرات پیش بینی نشده و ایجاد تلاطم در سازمان، روش‌های سنتی معماری سازمانی را دچار مشکلات متعددی می‌کند و سبب شکست معماری سازمانی و از دست رفتن سرمایه‌های هنگفتی در سازمان می‌شود. از سویی دیگر تغییر الگوها و مدل‌های کسب‌وکار، بر اثر تحولات سریع فناوری و بویژه فناوری اطلاعات، فضایی رقابتی بوجود آورده که غفلت از آن می‌تواند منجر به خطر افتادن حیات سازمان گردد و اینجاست که پایداری، قابلیت تطابق و انعطاف پذیری کسب‌وکار امری حیاتی خواهد بود.

 

به دلیل عدم آگاهی از فرصت هایی که معماری سازمانی می‌تواند برای سازمان فراهم آورد، در بسیاری از سازمان ها موضوع معماری سازمانی جایگاهی ندارد و یا به عنوان موضوعی فاقد اولویت بالا به آن نگاه می‌شود. از موضوعاتی که به عنوان دغدغه و نگرانی بزرگ برای صاحبان کسب‌وکار مطرح است، موضوع همراستایی کسب‌وکار و فناوری اطلاعات است. معماری سازمانی یكی از مهم‌ترین و پركاربردترین راهكارهای سازمانی برای همراستایی راهبردی فناوری اطلاعات با كسب و كار سازمان و ابزار قدرتمندی برای ساماندهی به سیستم‌های اطلاعاتی پیچیده می‌باشد[4]. بدیهی است که به هراندازه که معماری سازمانی چابک تر باشد بتواند در شرایط پیچیده و ناپایدار پاسخگوی نیازهای ذینفعان کسب‌وکار باشد، بدون شک اهداف کسب‌وکار بهتر محقق خواهد شد و این به معنای تحقق همراستایی می‌باشد.

 

در عصر چابكی دیگر نمی توان همه چیز را ازقبل پیش بینی و برنامه‌ریزی كرد، لذا استفاده از روش‌های كلاسیك معماری سازمانی نتیجه بخش نخواهد بود. با توجه به گسترش تغییرات و تلاطم دیگر نمی‌توان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را به شكل ایستا تعریف نموده و سپس برای حركت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برنامه‌ریزی نمود. روش‌های كلاسیك معماری سازمانی به دلیل داشتن برخی از ویژگی ها در محیط‌های پرتلاطم دچار مشكلاتی هستند. برخی از این ویژگی ها عبارتند از [5]:

 

 

• سخت بودن تولید محصولات و فرآورده‌های معماری سازمانی

 

• تولید حجم عظیمی از مستندات

 

• وجود افراد تطبیق ناپذیر در تیم معماری سازمانی و سایر تیم ها

 

1-4 بهدست آوردن موقعیت جغرافیایی محل نصب علایم ترافیکی، ارزیابی محل نصب آن… 15

 

1-5 ساختار این پایان نامه………………… 16

 

2-پیشینه تحقیق…………………. 17

 

2-1 مقدمه………………… 17

 

2-2 پیشینه تحقیقاتی سیستمهای آشکارسازی علایم ترافیکی…………………. 17

 

2-2-1 آشکارسازی بر اساس رنگ………………….. 18

 

2-2-2 آشکارسازی بر اساس شکل…………………. 19

 

2-2-3آشکارسازی بر اساس شکل ورنگ………………….. 22

 

2-2-4 آشکارسازی بر اساس یادگیری ماشین…………………. 24

 

2-2 پیشینه تحقیقاتی سیستمهای شناخت علایم ترافیکی…………………. 24

 

2-3-1شناخت علایم ترافیکی بوسیله شبکه های عصبی…………………. 25

 

2-3-2 شناخت علایم ترافیکی بوسیله تطبیق الگو………………… 26

 

2-3-3 شناخت علامت توسط دیگر طبقه بندی کننده ها……………….. 27

 

2-3-4 OCR and Pictograms Recognition…………………

 

3-آشکارسازی علایم ترافیکی…………………. 30

 

3-1 مقدمه………………… 30

 

3-2 دلایل دشواری مقایسه بین تکنیکهای آشکارسازی علایم………………… 30

 

3-3 مشکلاتی که سر راه آشکارسازی و شناسایی علایم ترافیکی قرار دارد….. 31

 

3-3-1میزان نور متغیر است و قابل کنترل نیست…………………. 31

 

3-3-2حضور اشیا دیگر………………… 32

 

3-3-3تفاوت ظاهری علایم………………… 33

 

3-3-4تغییر فیزیکی علامت………………….34

 

3-3-5 تغییر رنگ علامت…………………. 35

 

3-3-6 حرکت بلوری…………………. 35

 

3-4 رویکردهای آشکارسازی علایم ترافیکی…………………. 36

 

3-4-1 آشکارسازی علایم ترافیکی بر اساس رنگ………………….. 36

 

3-4-1-1 بررسی اجمالی فضاهای رنگی…………………. 37

 

3-4-1-2-1 قطعه بندی آستانه رنگی…………………. 41

 

3-4-1-2-2 پیوستن پویای پیکسل…………………. 42

 

3-4-1-2-3 تبدیل به HSI/HSV………………….

 

3-4-1-2-4 رشد دادن منطقه………………… 42

 

3-4-1-2-5 شاخص گذاری رنگ………………….. 43

 

3-4-2 آشکارسازی بر اساس شکل…………………. 43

 

3-4-2-1 Hierarchal Spatial Feature Matching…………………

 

3-4-2-2 Hough Transform………………….

 

3-4-2-3 Similarity Detection…………………

 

3-4-2-4 Distance Transform Matching…………………

 

3-4-3 آشکارسازی علامت با استفاده از شکل ورنگ………………….. 46

 

3-4-4 آشکارسازی بر اساس یادگیری ماشین…………………. 47

 

4-شناسایی علایم ترافیکی…………………. 49

 

4-1 مقدمه………………… 49

 

4-2 شناسایی اشکال توسط ماشین…………………. 49

 

4-2-1 مشکلاتی که در این راه وجود دارند………………… 50

 

4-2-1-1 چرخش،بازتاب(آینه)،ترجمه،تغییر مقیاس………………….. 51

 

4-3 الگوریتمهای شناخت علایم ترافیکی………………… 52

 

4-3-1شبکه های عصبی…………………. 53

 

4-3-1-1 شبکه های پس انتشار………………… 54

 

4-3-1-2 پرسپترون چند لایه………………… 54

 

4-3-2 تطبیق الگو………………… 55

 

4-3-3 کلاس بندی با PSO………………….

 

4-3-4 کلاس بندی با SVM…………………..

 

4-3-5 شناخت علایم ترافیکی توسط OCR and pictogram………………….

 

5-طراحی و پیاده سازی سیستم وارزیابی آن………………… 62

 

 

5-1 مقدمه………………… 62

 

5-2آشکارسازی علامت بوسیله ،تجزیه وتحلیل لکه………………… 62

 

5-2-1 تعریف لکه………………… 62

 

5-2-2شناسایی مناطق مورد علاقه:……………….. 65

 

5-2-3فیلترهای میانه دوبعدی…………………. 66

 

5-2-4 استخراج لبه های اشیا………………..68

 

5-2-5 حذف لکه های زاید………………… 70

 

5-2-5-1تجزیه وتحلیل هیستوگرام رنگها ………………..72

 

5-2-5-2 تجزیه وتحلیل ابعاد علامت:………………..74

 

5-2-6بلوک دیاگرام آشکارسازی علایم ترافیکی……………….. 77

 

5-2-7 نتایج بدست آمده برای بخش آشکارسازی علایم ترافیکی…….. 77

 

5-3 شناسایی علایم ترافیکی……………….. 79

 

5-3-1شیوه ای بازگشتی برای تقسیم بندی شکل براساس بردار ویژه…… 79

 

5-3-1-1 محاسبه ماتریس کواریانس……………….. 79

 

5-3-1-2 استخراج دو مقدار ویژه………………… 80

 

5-3-1-3 ناحیه بندی شکل بر اساس بردارهای ویژه………………… 81

 

5-3-1-4 محاسبه مقادیر ویژه وبردارهای ویژه؛ زیر ناحیه ها……. 82

 

5-3-1-5 محاسبهbounding-box………………..

 

5-3-2 استخراج پارامترهای مستقل از مقیاس،انحراف،دوران……….. 83

 

5-3-2-1پارامتر (eigen-ratio)………………..

 

5-3-2-2 پارامتر (compactness)………………..

 

5-3-2-3 پارامتر (normal-angle)………………..

 

5-3-2-4 پارامتر(center)………………..

 

5-3-3 آزمایش مستقل بودن پارامترها(دوران،انتقال،مقیاس)…. 87

 

5-3-4 تقسیم بندی علایم ترافیکی بر اساس شکل ظاهری ورنگ آنها …….91

 

5-3-5 شناسایی شکل کلی علایم ترافیکی،توسط شبکه های عصبی…….. 96

 

5-3-6 آموزش شبکه های عصبی…………………. 97

 

5-3-6-1 آموزش شبکه عصبی برای شناسایی شکل کلی علامت……. 98

 

5-3-6-2 آزمایش صحت کلاس بندی در شبکه عصبی…………………. 99

 

5-3-7 شناسایی پیام علامت…………………. 102

 

5-3-8 بلوک دیاگرام سیستم شناسایی علایم ترافیکی بوسیله شبکه عصبی…….. 104

 

5-3-9 نتایج شناسایی علایم ترافیکی…………………. 105

 

5-4 تعیین محل نصب علامت و ارزیابی آن………………… 106

 

5-4-1 سیستم موقعیت یاب جهانی چگونه کار میکند………………… 107

 

5-4-2 محاسبه محل نصب علامت…………………. 109

 

5-4-3 ارزیابی علامت ترافیکی…………………. 111

 

5-4-4 رسم نقاط بر روی نقشه………………… 112

 

5-4-4-1 سیستم اطلاعات جغرافیای(GIS)………………..

 

5-4-4-2 تجزیه وتحلیل World file…………………

 

5-4-5-2 رسم یک نقطه جغرافیایی…………………. 120

 

5-4-5 نتیجه اجرای کلی الگوریتم وارزیابی نقاط بدست آمده…… 123

 

6-نتایج وپیشنهادات…………………. 128

 

7-منابع………………… 129

 

8-چکیده انگلیسی…………………. 137

 

چکیده:

 

در این پایان نامه، قصد داریم روش های آشکار نمودن علایم ترافیکی در تصاویر گرفته شده از آنها و شناسایی این علایم را مورد بررسی قرار دهیم. سپس با استفاده از بهبود روشهای موجود سیستمی را ارایه دهیم که با استفاده از یک دوربین فیلمبرداری سوار شده روی یک وسیله متحرک و یک دستگاه گیرنده GPS Data Logger محل نصب علایم ترافیکی استاندارد را شناسایی و با توجه به آن، ارزیابی کند که آیا علامت در جای مناسبی نصب شده است یا خیر؟ این سیستم می تواند کمک شایانی به مهندسین بزرگراه، برای حفظ ونگهداری از جاده ها نماید. برای اینکار، بایستی که سیستم پیشنهادی ابتدا علایم ترافیکی را تشخیص دهد. در این پروژه، با استفاده از تجزیه وتحلیل لکه واعمال آستانه مناسب، اشیا را در تصویر شناسایی نموده؛ سپس با استفاده از تجزیه وتحلیل هیستوگرام رنگ وتجزیه وتحلیل ابعاد، لکه های اضافه حذف می شوند و با دقت 83.71% علایم ترافیکی بدرستی آشکار شدند. در مرحله بعد باید علایم شناسایی شوند، برای اینکار، علایم ترافیکی را با توجه به رنگ وشکل آنها گروه بندی کرده وبا استفاده از MLEV، بردارهای ویژگی هر علامت را استخراج کرده و با استفاده از بردارهای استخراج شده،یک شبکه عصبی، آموزش می بیند. ابتدا شکل کلی علامت و سپس پیام علامت با استفاده از شبکه عصبی طبقه بندی می شود؛در این مرحله، علایم با دقت 84.74% شناسایی شدند. در مرحله بعد با استفاده از تطابق زمانی، محل نصب هر علامت ترافیکی بدست می آید، وفاصله آن با محل وقوع عارضه(مثل پیچ بعدی) محاسبه می گردد و با توجه به نوع علامت شناسایی شده، ارزیابی می شود. نتایج بدست آمده نشان می دهد که سیستم پیشنهادی می تواند در بهبود وضعیت علایم جاده ای بسیار موثر باشد.

 

1- مقدمه

 

ابتدا در این فصل به معرفی علایم ترافیکی وسیستمی که علایم ترافیکی را شناسایی کند، می پردازیم وسپس کارهایی که برای شناسایی صحیح علامت لازم است ،مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ درنهایت هم ساختار این پایان نامه را توضیح می­دهیم.

 

1-1- دلایل احساس نیاز به سیستم شناسایی علایم ترافیکی

 

تمایل انسان­ها به آسایش هرچه بیش­تر و حمل و نقل آسان، سبب ایجاد وسایل نقلیه زمینی گردیده است. با رشد جمعیت، هر روزه به تعداد وسایل نقلیه‌ای كه در خیابان‌ها وجاده‌ها تردد می‌كنند افزوده می‌شود. با توجه به این تعداد بی‌شمار وسایل نقلیه، نیاز به كنترل آنها به منظور جلوگیری از تصادفات تا حد ممكن و در نتیجه كاهش تلفات جانی و مالی فراوان كاملاً احساس می‌شود. بخش عمده‌ای از وظیفه كنترل و هدایت وسایل نقلیه در خیابان‌ها و جاده‌ها توسط علائم راهنمایی و رانندگی صورت می­گیرد. بنابراین مشاهده علائم و عمل كردن به پیام آن ها بوسیله رانندگان ضروری و مهم می‌باشد. با توجه به اهمیت این مسأله اگر بتوان سیستم خودكاری برای تشخیص علائم واعلام پیام آن­ها به رانندگان طراحی نمود، كمك زیادی به آرامش رانندگان خواهد کرد و عبور و روان خواهد شد و بدین ترتیب كلیه رانندگان بویژه رانندگان مبتدی می‌توانندتمركز بیش­تری بر روی كنترل وسیله نقلیه داشته باشند.