2-1-5 خواب انبیای الهی. 16

 

2-1-6 دیدگاه پیش از تاریخ درباره خواب.. 17

 

2-1-7 خواب در قرآن کریم. 18

 

2-1-8.تعبیر و تفسیر خواب.. 18

 

2-2 رویا 19

 

2-2-1 نظریه‏پردازی در مورد رویاها 20

 

2-2-2 ویژگی‌های گزارش‌های رویا 20

 

2-2-3 منشأ رویا 21

 

2-2-4 رویا در مذاهب.. 22

 

2-2-4-1 سنت یهودی.. 22

 

2-2-4-2 سنت مسیحی.. 23

 

2-2-4-3 سنت اسلامی.. 23

 

2-2-4-3-1 در قرآن. 23

 

2-3 خواب ورویا از دیدگاه پزشکی. 24

 

2-4 پیش‏گویی و پیش‏بینی. 24

 

2-4-1پیش‏گویی‏های قرآن. 27

 

2-4-2 جایگاه پیش‏گویی در آیین مسیحیت.. 27

 

2-4-3 ابزار پیش‏گویی. 28

 

2-4-3-1 جام جهان‏بین.. 28

 

2-4-4 اخترشناس و جایگاه او. 30

 

2-4-5 فال. 31

 

2-5 سروش.. 31

 

2-5-1 صدای غیبی. 32

 

2-5-2 پیغام سروش.. 32

 

2-5-3 سخن موجودات اهورایی. 33

 

2-5-4 سخن سیمرغ. 33

 

2-6.جایگاه رویا در ادبیات فارسی 34

 

2-6-1 انواع رویا در شاهنامه 35

 

2-6-2 رویا منشا الهام و اشراف.. 36

 

2-6-3 نمادها و کردارهای نمادین رویا 36

 

2-6-4 دیدگاه فروید و یونگ درباره رویا 36

 

2-6-5 تفاوت فال با رویا 38

 

2-7 معرفی شخصیت‏ها 38

 

2-7-1 شغاد 38

 

2-7-2 رستم. 38

 

2-7-3 ضحاک… 41

 

2-7-4 سام 41

 

2-7-5 اسفندیار 42

 

2-7-6 افراسیاب.. 44

 

2-7-7 سیاوش.. 44

 

2-7-8 کی­خسرو. 45

 

2-7-9 کتایون. 45

 

2-7-10 گشتاسب.. 46

 

2-7-11 کیدهندی.. 47

 

2-7-12 گودرز ‏ 47

 

2-7-13 بهرام چوبینه 48

 

           2-7-14 سروش………48

 

           2-7-15 نوشیروان………..48

 

فصل سوم: شرح احوال و آثار فردوسی

 

3-1 زندگینامه 51

 

3-1-1 تولد و كودكی. 51

 

3-1-2 طبقه اجتماعی فردوسی. 52

 

3-1-3 دین فردوسی. 53

 

 

3-1-4 فرزندان فردوسی. 53

 

3-1-5 فردوسی و سلطان محمود 54

 

3-1-6 فردوسی و دقیقی. 55

 

3-2 آثار فردوسی. 56

 

3-2-1 شاهنامه و منظومه یوسف و زلیخا 56

 

3-2-1-1 موضوع شاهنامه. 57

 

3-2-1-2 آغاز و انجام شاهنامه. 57

 

3-2-1-3 اهمیت و مقام شاهنامه. 57

 

3-2-1-4 منابع شاهنامه. 59

 

3-2-1-5 ترجمه و تحقیقات… 59

 

3-2-1-6 اصالت مطالب شاهنامه. 60

 

3-2-1-7 شاهنامه و جامعه‏شناسی خودكامگی.. 61

 

3-2-1-8 داستان‏سرایی فردوسی در شاهنامه. 61

 

3-2-1-9 شاهنامه و حماسه‏های عرفانی.. 63

 

3-2-1-10 خصایص فنی شاهنامه. 63

 

فصل چهارم: تاثیر خواب ، رویا و پیشگویی بر سرنوشت و روند زندگی شخصیت های شاهنامه

 

4 تاثیر خواب ، رویا و پیشگویی بر سرنوشت و روند زندگی شخصیت های شاهنامه 66

 

4-1 خواب ضحاك.. 66

 

4-1-1 تحلیل خواب ضحاک.. 71

 

4-1-2 تاثیر خواب ضحاک در سرنوشت و روند زندگی او. 71

 

4-2 خواب سام 72

 

4-2-1 تحلیل خواب سام 75

 

4-2-2 تاثیر خواب سام در سرنوشت و روند زندگی او. 76

 

4-3 خواب دیدن افراسیاب و ترسیدن. 76

 

4-3-1 پرسیدن افراسیاب موبدان از خواب.. 78

 

4-3-2تحلیل خواب افراسیاب.. 80

 

4-3-3 تاثیر خواب افراسیاب در سرنوشت و روند زندگی او. 80

 

4-4 خواب دیدن سیاوش.. 80

 

4-4-1 تحلیل خواب سیاوش.. 81

 

4-4-2 تاثیر خواب سیاوش در سرنوشت و روند زندگی او. 83

 

4-4-3 اندرز کردن سیاوش فرنگیس را 83

 

4-4-4 سخن گفتن رستم با لشکر خویش… 85

 

4-5 اندر زادن کی‏خسرو. 86

 

4-5-1 تحلیل خواب پیران اندر زادن کی‏خسرو. 87

 

4-5-2 تاثیر خواب پیران در سرنوشت و روند زندگی او. 88

 

4-6 دیدن طوس سیاوش را به خواب.. 89

 

4-6-1 تحلیل خواب طوس.. 90

 

4-6-2 تأثیر خواب طوس در سرنوشت و روند زندگی او. 91

 

4-7 گرفتار شدن افراسیاب بار دوم و کشته شدن او و گرسیوز 91

 

4-8 داستان کتایون دختر قیصر. 91

 

4-8-1 تحلیل خواب کتایون. 93

 

4-8-2 تاثیر خواب طوس در سرنوشت و روند زندگی او. 93

 

4-8-3 کشتن گشتاسب گرگ را 93

 

4-9 به خواب دیدن فردوسی دقیقی را 94

 

4-10-1تحلیل خواب فردوسی. 94

 

4-10-2 تاثیر خواب فردوسی در سرنوشت و روند زندگی او. 96

 

4-11 خواب دیدن کید هندی پادشاه قنوج و گزارش کردن مهران آن را 96

 

4-11-1 تحلیل خواب کیدهندی. 100

 

4-11-2تاثیر خواب کیدهندی در سرنوشت و روند زندگی او. 101

 

4-16 در خواب دیدن بابك ساسان را و دختر دادن به او. 102

 

4-16-1 تحلیل خواب ساسان. 103

 

4-16-2 تأثیر خواب ساسان در سرنوشت و روند زندگی بابک.. 103

 

4-17 خواب دیدن نوشیروان و گزارش كردن بوزرجمهر آن را 103

 

4-17-1 خواب دیدن نوشیروان و گزارش بوزرجمهر به پیدایش محمد (ص) 106

 

4-17-2 تحلیل خواب نوشیروان. 108

 

4-17-3 تأثیر خواب نوشیروان در سرنوشت و روند زندگی. 110

 

4-18 خواب دیدن بهرام چوبینه به شب و بامداد رزم كردن و كشته شدن ساوه شاه 110

 

4-18-1 تحلیل خواب بهرام چوبینه 111

 

4-18-2 تأثیر خواب بهرام چوبینه در سرنوشت و روند زندگی او. 112

 

4-19 به خواب دیدن گودرز سروش را و آگاهی یافتن از كی‏خسرو. 112

 

4-19-1 تحلیل خواب گودرز 114

 

4-19-2 تاثیر خواب گودرز در سرنوشت و روند زندگی او. 114

 

4-20 در خواب دیدن كی‏خسرو سروش را 114

 

4-20-1 تحلیل خواب كی‏خسرو. 115

 

4-20-2 تأثیر خواب كی‏خسرو در سرنوشت و روند زندگی او. 116

 

4-21-3 پاسخ دادن كی‏خسرو زال را 116

 

4-21-4 دادن كی‏خسرو پادشاهی به لهراسپ.. 117

 

4-21-5 رفتن كی‏خسرو به كوه و ناپدید شدن دربرف.. 118

 

   4-22-پیش­گویی­ها….118

 

4-22-1 آزمودن فریدون پسران خود را……..118

 

4-22-2 بازگشتن زال به زابلستان….119.

 

4-22-3 پادشاهی دادن سام زال را……120

 

4-22-4 رای زدن سام با موبدان در کار زال…..121

 

4-22-5 بر تخت نشستن نوذر…122

 

4-22-6 گریختن گلباد و نستیهن از برگیو..123

 

فصل پنجم: نتایج تحقیق

 

5 نتیجه گیری. 127

 

5-1 پیشنهادات………..128

 

منابع و مآخذ. 131

 

چکیده

 

خواب از جمله احوال اسرارآمیزی است که بیان کیفیت و اسرار نهان آن، دیریاب، بل دست­نیافتنی است. تعبیر و تحلیل رویاها از جمله پیچیده‏ترین و رازآلودترین مسائل و موضوعات بشری است.

 

گزارش رویاها در حکایت‏های شاهنامه، در ایجاد شوق و امید برای نیل به آرزوها و تهدید و ترس از انجام عملی و در شکل­گیری قصه‏ها نقش مهم و بسزایی دارد. پهلوانان و شاهان در موقعیت‏های مختلف، برخی از وقایعی را که در آینده به وقوع خواهد پیوست، در خواب می‏بینند. این وقایع ممکن است دربردارنده پیام­های شادی و جشن و پیروزی، یا خبر از رویدادی ناگوار باشد. بسیاری از شخصیت‏های برجسته شاهنامه دست‏کم یکبار در خواب، رویداد پیش از وقوع را دیده‏اند. به همین دلیل نیاز بررسی چنین پدیده‏ای در شاهنامه احساس می‏شود. در این پایان‏نامه، کوشش شده است کم و کیف این قضایا در میان شاهان و پهلوانان شاهنامه، تحلیل و بررسی شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر خواب ، رویا و پیشگویی بر سرنوشت و روند زندگی شخصیت­های شاهنامه است.نتایج حاکی از آن است که خواب ، رویا و پیش­بینی اخترشناسان و موبدان بر روند زندگی افراد و شاهان آن زمان تاثیر داشته است و شاهان با پیش بینی پیش­گویان مسیر زندگی خود را تغییر می­دادند.

 

کلمات کلیدی: خواب، رویا، سرنوشت، پیش‏گویی، پیش بینی، شاهنامه، فردوسی.

 

1.کلیات تحقیق

 

1-1 مقدمه

 

«شاهنامه به دلیل ژرف بودن پژوهش های گردآمده در آن ، هم برای خوانندگان علاقه مند به شناخت فردوسی و شاهنامه ، منبعی ارزشمند است و یکی از ارزشمندترین آثار ملی ایران است که خواننده را با شخصیت‏های بسیاری روبرو می‏کند که هر کدام به نوعی بیان کننده حالات و کنش و واکنش انسان جامعه امروزی است که در برابر وقایع و حوادث روزمره از خود نشان می‏دهد. از این‏رو شاهنامه بستر مناسبی برای پژوهش‏هایی است که درصددند به نقد روانشناسی شخصیت‏ها بپردازند» (حمیدیان، سعید، 1387 :30).

 

«در همه فرهنگ‏ها (اعم از شرقی و غربی، قدیم و جدید، دینی و سکولار) و نیز در همه ادیان و مذاهب (اعم از آریایی و سامی و خاور دور)، طبیعت خواب و خواب دیدن و دنیای پر رمز و راز رویا، پیوسته توجه بسیاری از انسان‏ها را – از خواص و عوام – به خود جلب کرده و بخش بزرگی از فرهنگ، اساطیر، اعتقادات دینی و ادبیات هر سرزمین را به خود اختصاص داده است» (حمیدیان، سعید، 1387 :30).

 

«از روزگاران کهن تا امروز، اندیشه‏های گوناگون و باورهای متفاوت درباره خواب و رویا، روان بوده است. در فلسفه غرب برابر نظریه‏های فیلسوفان یونان، «نفس ناطقه» در بعضی احوال و ازمان به مرتبه روحانی خود و اصل و متصل می‏شود. به قول سقراط، رویا صدای وجدان انسان است؛ باید آن را درست دانست و از آن اطاعت کرد» (اریک،132:1378). «در فلسفه شرق نیز، رویا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق می‏شود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست می‏یابد. این احوال اگر در عالم بیداری و هشیاری روی دهد، به آن «مکاشفه» می‏گویند و اگر در عالم خواب طبیعی پیش آید، در صورتی که شفاف باشد، «رویای صادقه» است و در صورتی که ضعیف و مبهم باشد، پیام آن باید تفسیر و تجزیه و تحلیل (تعبیر) روشن شود» (ابن خلدون، 132:1369).

 

این پایان­نامه پنج فصل دارد؛ در فصل اول ما به بیان مساله، پرسش تحقیق، فرضیه‏ها، ضرورت این تحقیق، اهداف‏، پیشینه و غیره می‏پردازیم و روشن می‏کنیم که اساساً چرا این موضوع برای این رساله انتخاب شد. فصل دوم شامل مبانی نظری این تحقیق است؛ در این فصل ما به موضوع که در واقع خواب و رویا است‏، می‏پردازیم. هم‏چنین به خواب و خواب‏گزاری، اخترشناسی، پیش‏گویی و فال‏گیری از منظر روانشناختی و جامعه شناسی نیز نگاهی می‏افکنیم و از این طریق مبانی نظری خود را فراهم کرده‏ایم.

 

فصل سوم شامل معرفی فردوسی و اثر گرانقدرش‏، شاهنامه است. و در ادامه این فصل به شرح احوال و اثر فردوسی اختصاص داده‏ایم.

 

فصل چهارم را با تحلیل و توضیح خواب‏ها، اخترشماری‏ها، پیش‏گویی‏ها و سایر موارد از این دست که به موضوع پایان‏نامه‏ی ما مربوط می‏شده پرداختیم. در این بخش با دسته‏بندی خواب‏ها در یک زیر مجموعه، پیش‏گویی‏ها در زیرمجموعه‏ی دیگر و همین‏طور سایرشقوق به بررسی بسامدی این موارد پرداختیم. فصل پنجم شامل نتایج تحقیق است که علاوه بر بیان کلامی، به صورت نمودار نیز ارائه شده است و نشان می‏دهد که این عناصر آینده‏نگری و آینده‏بینی چنان در تار و پود آن مردم نشسته بود که تعیین‏کننده‏ی سرنوشتشان بوده ، از بسامد بالایی هم برخوردار است.

 

1-2 بیان مسأله

 

«خواب و رویا یكی از رازناك‏ترین و پیچیده‏ترین پدیده‏های عالم هستی است كه هنوز سخن فرجامین درباره‏ی آن گفته نشده است. از سوی دیگر، این پدیده با همه رازناكی و پیچیدگی‏اش، كاربردی ژرف در فرهنگ ایرانی یافته است، به گونه‏‏ای كه در سراسر زندگی این قوم می‏توان نمودی از خواب و رویا را مشاهده كرد. از آنجا كه شاهنامه آیینه‏ی تمام نمای فرهنگ ایرانی در درازنای تاریخ این ملت است، در این رساله، بازتاب پدیده خواب و رویا بر روند زندگی و سرنوشت شخصیت‏های شاهنامه مورد بررسی قرار گرفته است. خواب و رویا یكی از داده‏های الهی است كه همواره در پرده‏ای از رمز و راز نهفته شده و ذهن آدمی را به خود مشغول ساخته است. این پدیده دریایی است بس شگرف و ناپیدا كرانه؛ جهانی است شگفت‏انگیز و هزار تو كه هر شب همگان فرصت آن را می‏یابند كه به گوشه و كنار این دنیای غریب سرك كشیده، ندیده‏ها و ناشنیده‏ها را ببینند و بشنوند .‏خواب آن حالت آرامش و سكونی است كه پس از یك دوره كوشش و تلاش به سراغ آدمی می‏آید و فرد، بریده از هیاهوی زندگی سر بر بالین می‏گذارد‏. در این زمان، روزنه‏ای به جهان دیگر گشوده می‏شود و روان آدمی سبك‏بال به سوی عالم بالا می‏پوید» (امین،25:1384).

 

«خواب و رویا در اساطیرایرانی اهمیت فراوان داشته است و آن‏ها دیدن خواب را در سرنوشت خود مؤثر می‏دانستند. شاهان در دربار خود خواب‏گزارانی داشتند که بعد از دیدن خواب به آن‏ها مراجعه  می‏کردند تا برایشان تعبیرخواب کنند. گزارشی را که خواب‏گزار می‏داد ممکن بود شاه را تا مدت‏ها به فکر فرو ببرد و همچنین پایه بسیاری از جنگ‏ها، ازدواج‏ها و تولد و مرگ را مشخص کند. نه تنها در ایران باستان پدیده خواب تأثیر داشته بلکه در جوامع مختلف هم مؤثر بوده و فکر دانشمندان بسیاری را به خود مشغول کرده که چرا انسان پس از پایان کار روزانه و هنگام به خواب رفتن رویا می‏بیند. البته رویا زمانی پدید می‏آید که خواب خیلی عمیق نباشد زیرا وقتی خواب خیلی عمیق باشد انسان از فرط خستگی خواب نمی‏بیند. سقراط ادعا می‏کند که رویا ماهیت و مبدأ الهی دارد به‏طوری‏که به وسیله رویا می‏توان آینده را پیش‏بینی کرد» (حمیدیان‏،سعید، 1379: 28)

 

 فصل اول : کلیات تحقیق
1-1: بیان مسئله 4
1-2: پرسش اصلی تحقیق 5
1-3: اهداف تحقیق 5
1-4: فرضیه 5
1-5: سوابق تحقیق 5
1-5-1: پیشینه مطالعات در جهان 5
1-5-2: پیشینه مطالعات در ایران 6
1-6: هدف کاربردی 7
1-7: جنبه نوآوری 7
1-8: روش کار 8
1-8-1: نوع تحقیق 8
1-8-2: روش گردآوری 8
1-8-3: ابزار گردآوری 8
1-8-4: تجزیه و تحلیل اطلاعات 8
 فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
2-1: فرآیند بارش 10
2-2: تحریک مصنوعی برای ایجاد بارش 11
2-2-1: استفاده از یخ خشک 11
2-2-2: استفاده از بلورهای یدور نقره 11
2-3: ارزیابی بارور کردن ابرها 12
2-4: انواع مختلف بارش 12
2-4-1: باران 12
2-4-2: برف 13
2-4-3: برفابه 13
2-4-4: تگرگ 13
2-4-5: یخ پوشه شفاف 14
2-4-6: یخ پوشه مات 14
2-5: اندازه گیری بارش 14
2-5-1: باران سنج 14
2-6: اندازه گیری ارتفاع برف 15
 فصل سوم : مواد و روش ها ( ویژگیهای محدوده مورد مطالعه)
3-1: موقعیت جغرافیایی و طبیعی شهر بندر انزلی 17
3-1-1: توپوگرافی 19
3-1-2: منابع آب 20
3-1-3: زمین شناسی 22
3-1-4: خاک 24
3-1-5: پوشش گیاهی و جانوری 26
3-2: اقلیم 28
3-2-1: درجه حرارت 28
3-2-2: بارش 30
3-2-3: بارش برف 36
3-2-4: رطوبت نسبی 36
3-2-5: تبخیر 36
3-2-6: فشار هوا و باد 37
3-3: حوزه آبریز تالاب انزلی 39
 فصل چهارم : یافته های تحقیق
4-1: داده ها 41
4-2: بررسی تعدادروزهای بارش 43
4-3: حداکثر بارش 24 ساعته 52
 فصل پنجم : نتیجه گیری
5-1: پرسش اصلی تحقیق 76

 

5-2: فرضیه 1 : بارش 24 ساعته حوضه تالاب انزلی دارای روند صعودی است. 77
5-3: فرضیه 2 : به نظر می رسد بارش 24 ساعته تالاب انزلی در دهه اخیر بیشتر شده است. 78

 

چکیده
یكی از مهمترین عوامل اساسی تشخیص نواحی طبیعی كره زمین اقلیم است ،‌در بین عناصر اقلیمی بارش از اهمیت بسیار زیادی بر خوردار است . با بررسی نواحی بارشی می توان ، پتانسیل های منابع آبی كشور را مورد شناسایی قرار داد و نیز به شناخت ویژگیهای طبیعی هر منطقه (خصوصاً آب وهوا) پرداخت و نیز پهنه بندی اقلیمی(یعنی شناسایی پهنه که دارای آب وهوای یکسانی باشند) جهت دستیابی به توسعه همه جانبه ، در ابعاد مختلف زمانی ـ مکانی ضروری می باشد .

2-1-5-شاخصهای شناسایی بافت فرسوده و آسیب پذیر. 16

 

2-1-5-1-ضریب نفوذپذیری.. 16

 

2-2- سوابق. 17

 

2-2-1- پیشینه ها بهینه سازی بافت فرسوده در جهان. 17

 

2-2-1-1 کنگره آتن: 18

 

2-2-1-2 کنگره ونیز: 18

 

2-2-1-3- بیانیه مکزیکو سیتی : 19

 

2-2-2- نیم نگاهی به وضعیت بافت های تاریخی  یا موسوم به فرسوده در. 19

 

2-2-2-1- کشورهای اروپایی: 19

 

2-2-2-1-1- پرتغال، شهر لیسبون: 19

 

2-2-2-1-3-اسپانیا، شهرتولِدو (Toledo): 21

 

2-2-2-1-4-هلند، شهر دِلفت (Delft): 22

 

2-2-2-1-5-فرانسه، شهر استراسبورگ(Strasbourg): 23

 

2-3- سوابق و پیشینه ها بهینه سازی بافت فرسوده در ایران. 23

 

2-4- سوابق و پیشینه ها بهینه سازی بافت فرسوده در رودسر. 27

 

2-4-1- ضرورت حفظ بافت های قدیم شهری.. 27

 

2-4-2- رویكرد سیستمی به هسته های قدیم شهر و بخش های جدید 28

 

2-5- نظریه ها 29

 

2-5-1- نظریه ساماندهی زمین. 29

 

2-5-2- نظریه اصالت بخشی. 29

 

2-5-3- نظریه محرومیت زدایی و راهبرد برنامه ریزی اجتماعی. 30

 

2-5-4- نظریه توسعه پایدار. 31

 

2-5- 5- نظریه انسان گرا 31

 

2-6- مکاتب.. 31

 

2-6- 1- مکتب فرهنگ گرایی. 31

 

2-6- 2- مکتب کارکرد گرایی. 32

 

2-6- 3- مکتب ساختار گرایی. 32

 

2-7- دیدگاه ها 33

 

2-7- 1- دیدگاه نوساز. 33

 

2-7- 2- دیدگاه کالبدی.. 33

 

2-7- 3- دیدگاه اجتماعی. 34

 

2-7-4- دیدگاه اقتصادی.. 35

 

2-8- اصول. 36

 

2-8-1- اصول شهر سازی انسان گرا 36

 

2-9- الگو ها 37

 

2-9-1- الگوی جایگزینی. 37

 

2-9-2- الگوی پالایش شهری.. 38

 

فصل سوم: 39

 

روش اجرای تحقیق/ مواد و روشها 39

 

3-1-روش تحقیق و مراحل آن. 40

 

3-1-1- روش تحقیق. 40

 

3-1-2-روش گرد آوری اطلاعات.. 40

 

3-1-3-ابزار گرد آوری اطلاعات.. 40

 

3-1-4- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات و داده ها 40

 

3-1-5- جامعه آماری و نمونه تحقیق : 40

 

3-1-6- متغییرهای تحقیق. 41

 

3-2- ویژگی های جغرافیایی محدوده مورد مطالعه. 41

 

3-2-1- ز مین شناسی. 46

 

3-2-2- گسل ها و لرزه خیزی.. 47

 

3-2-2- توپوگرافی و شیب.. 48

 

3-2-3- نواحی پست ساحلی: 48

 

3-2-4- اقلیم 49

 

3-2-4-1- جریان های هوائی(باد غالب ): 49

 

 

3-2-4-2-دما 51

 

3-2-4-3- رطوبت نسبی. 52

 

3-2-4-4- بارش.. 53

 

3-2-5- هیدرولوژی و منابع آب.. 54

 

3-2-6-خاک شناسی. 55

 

3-3- ویژگی جغرافیای انسانی رودسر. 56

 

3-3-1- ویژگی جغرافیایی تاریخی رودسر. 59

 

3-3-2- بررسی روند تحولات جمعیتی شهر رودسر. 60

 

33–3- بررسی ساختار سنی و جنسی جمعیت شهر رودسر. 64

 

3-3-4- مهاجرت.. 64

 

3-3-5-بررسی وضعیت سواد 65

 

3-3-6- ویژگی های اقتصادی رودسر. 66

 

3-3-7- عوامل موثر در پیدایش و شکل گیری شهر رودسر. 69

 

3-3-8- تقسیمات کالبدی شهر رودسر. 69

 

3-3-9- وضعیت کاربری زمین در شهر رودسر. 69

 

3-3-10- خصوصیات فیزیکی و نحوه استفاده از اراضی در نواحی. 71

 

3-3-10-1- ناحیه 1. 71

 

3-3-10-2- ناحیه 2. 73

 

3-3-10-3- ناحیه 3. 76

 

3-3-10-4- ناحیه 4. 78

 

3-3-11- موقعیت معابر سواره و پیاده 81

 

فصل چهارم: 84

 

تجزیه و تحلیل داده ها و یافتههای تحقیق. 84

 

4-1- یافته های اسنادی.. 85

 

4-1-1- بررسی محوطه های تاریخی. 85

 

4-1-2- بررسی وضعیت مسکن در بافت قدیم 87

 

4-1-3- وضعیت موجودتراکم هادرسطح شهرونواحی ( خالص و ناخالص) 87

 

4-1-4- تراکم ساختمان های مسکونی. 88

 

4-1-5- ارزش نگاهداری ساختمان های مسکونی. 88

 

4-1-6-مصالح ساختمانی. 91

 

4-1-7- تعداد طبقات واحد های مسکونی. 94

 

4-2- یافته های میدانی. 96

 

4-2-1-وضعیت جمعیتی بافت قدیم 96

 

4-2-1-1- بررسی سن سرپرستان خانوار در بافت فرسوده 96

 

4-2-1-2- میزان سواد سرپرست های خانوار در بافت فرسوده 97

 

4-2-1-3- میزان در آمد خانوار در بافت فرسوده 99

 

4-2-2- ارزش زمین در شهر رودسر. 100

 

4-2-2-1- ارزش زمین خالی. 100

 

4-2-2-2-ارزش خانه های کلنگی. 103

 

4-2-2-3-ارزش خانه های نوساز. 104

 

4-2-2-4-ارزش ملک تجاری.. 105

 

4-2-3- بررسی نارضایتی دربناهای قدیمی. 106

 

4-2-4- عوامل نابسامانی عملکرد بافت قدیم 112

 

4-2-4- 1- بررسی نابسامانی ناشی از فعالیت های تجاری.. 112

 

4-2-4- 3- بررسی نابسامانی ناشی از سیستم مدیریت شهری.. 116

 

4-2-5- وضعیت معابر در محدوده مورد مطالعه. 118

 

4-2-6- نحوه حمل و نقل ساکنین. 119

 

SWOT 4-3- تجزیه و تحلیل وضع موجود شهر بر اساس مدل. 120

 

4-3-1- بررسی محیط داخلی. 121

 

4 -3-2- بررسی محیط خارجی. 121

 

4-3-3-تدوین راهبرد 121

 

4-3-4- تحلیل برنامه ریزی توسعه فضایی ناحیه رودسر به روش swot 122

 

4-3-5- وزن دهی. 123

 

فصل پنجم : 128

 

جمع بندی.. 128

 

5-1- جمع بندی.. 129

 

5-2- پاسخ به سوال تحقیق. 135

 

5-3- فرضیه تحقیق. 137

 

5-4- نتیجه گیری.. 139

 

5-5 -راهکارهاو پیشنهادات.. 140

 

پیوست ها 145

 

منابع فارسی. 159

 

منابع لاتین. 162

 

چکیده :

 

فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به روست. آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نمی باشد بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت و ساز شهرها ،شدت و ضعف دارد. بدیهی است که استانداردهای ساخت و ساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های   مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها می باشند.

 

بخش عمده ای از شهر رودسر به دلیل قدمت تاریخی و سابقه طولانی سکونتی فرسوده هستند و در هنگام حوادث طبیعی کمک رسانی را با مشکل روبه رو می کند.

 

بافت قدیم شهر رودسر كه خاستگاه اولیه شهر رودسر است .در زمانی مناسب ترین مكان سكونت در شهر بوده ، امروزه به دلیل مضلات و مشكلات مختلف اجتماعی ، فرهنگی ،اقتصادی و كالبدی، جاذبه خود را از دست داده و محل استقرار گروههای مختلف جامعه یا پایگاه ومنزلت اجتماعی متفاوت گردیده است.

 

این پایان نامه با موضوع هدف کلی ،تحلیل راه کارهای ساماندهی بافت فرسوده بخش مركزی شهر رودسر در نظر دارد در درجه اول مسائل و مشکلات بافت را تحلیل سپس راهکارهایی را برای ساماندهی ارائه نماید. .

 

در تدوین این پایان نامه از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است در بررسی وضع موجود از روش توصیفی کمک گرفته شده است.

 

روش گرد آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای , اسنادی ,میدانی,می باشد.

 

جمعیت شهر رودسرمعادل 37579 نفر می باشدو جمعیت موجود درناحیه2 رودسر که بخش مرکزی در آن واقع شده است 14768 نفر بر آورد شده است. با توجه به جدول استاندارد مورگان جامعه نمونه تعداد 306پرسشنامه در ناحیه 2 پر شده و نتایج آن مورد بررسی قرار گرفت.

 

   برای سنجش یافته های تحقیق از مدل swot استفاده شده که نشان می دهد ارزش و قیمت زمین در فرسودگی بافت موجود محدوده مطالعه، تاثیر دارد و ساماندهی خیابان اصلی بخش مرکزی شهر (تعریض و…)موجب سهولت نقش توریستی در آن می شود.و فرضیه های مورد بررسی در پایان نامه اثبات و تأیید می شوند .

 

     واژگان کلیدی : بافت شهر، فرسوده ، بهسازی، فرسودگی و نوسازی ،بخش مرکزی،شهر رودسر

 

مقدمه

 

اغلب شهرهای سنتی و یا محله‌های با قدمت بالا،‌ بدون طراحی و در طول زمان تكوین یافته‌اند . بافت‌های ارگانیك بر حسب ضرورت،‌ رشد و توسعه داشته و هر محله شهری بر اساس شرایط مختلف از جمله شرایط جغرافیایی، اقلیمی، وجود هسته اولیه مذهبی، نظامی، اداری، اقتصادی، وجود محورهای ارتباطی (معابر، گذرگاه‌ها و رودخانه‌ها)، مناسبت‌های اجتماعی و … پا به عرضه وجود گذاشته‌اند و سالیان‌ متمادی به حیات خود ادامه داده‌اند. شهرها معمولاً زندگی و هویت خود را از همین هسته‌های اولیه گرفته و عمدتاً به دور یا امتداد آن گسترش یافته‌اند. این هسته‌های اولیه كه عمدتاً جایگاه‌ ویژه‌ای را در حیات شهرها داشته‌اند، عموماً بعد از دوران صنعتی شدن به خصوص در قرن حاضر به دلیل رشد شهرها دچار فرسودگی و بی مهری شده‌اند و اعتبار پیشین خود را از دست داده‌اند به گونه‌ای كه به تدریج شاهد تخریب و نابودی این قبیل فضاها و پهنه‌های سكونتی هستیم.

 

ظهور پدیده بافت‌های مسأله‌دار و فرسوده شهری كه این روزها به وفور كاربرد یافته است، ناشی از همین استهلاك تدریجی بافت‌ها و سكونت‌‌گاه‌های قدیمی است كه عمدتا‌ً دارای تعریف‌ها و شرایط یكسان نیز نمی‌باشند و ممكن است از شهری به شهر دیگر و در دوره‌های مختلف نیز تفاوت‌هایی داشته باشد كه لزوم شناخت كلی گونه‌های آن برای شناخت جایگاه بافت فرسوده مورد نظر این طرح، امری ضروری است. پیش از پرداختن به انواع بافت‌های فرسوده شهری لازم است این نكته شرح داده شود كه فرسودگی در بافت‌های مسأله دار و قدیمی نه تنها از لحاظ كالبدی بلكه از لحاظ اجتماعی تبعات بسیاری با خود به همراه دارد. در گذشته به دلیل اینكه بافت‌های قدیمی در نقاط با امكانات بالقوه بالای سكونتی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استقرار داشته‌اند؛ لذا اقشار جامعه با درآمد بالا، متوسط و كم در آن سكونت داشته و به مرور زمان و با گذشت سالیان و فرسودگی كالبد بافت، اقشار با درآمد بالاتر به سایر نقاط جدید شهر مهاجرت كرده و اكثراً با درآمد كم در منطقه باقی مانده و درصدی از مهاجرین نیز در این گونه از بافت‌ها مستقر شده‌اند. لذا تمركز اقشار تقریباً كم درآمد و تازه واردین مهاجر و مهاجرت افرادی كه از ابتدا در این مكان ساكن بوده و طی گذشت زمان، پایگاه اقتصادی مناسب‌تری یافته‌اند،‌باعث به هم خوردن بافت جمعیتی و ایجاد آسیب‌های اجتماعی برای ساكنین این بافت‌ها گردیده است و عمدتاً نیز به صورت معضلی برای شهرها درآمده‌اند

 

فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به روست. آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نمی باشد بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت و ساز شهرها ،شدت و ضعف دارد. بدیهی است که استانداردهای ساخت و ساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های   مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها می باشند. (ابوطالبی ،1389،ص3)

 

بیش از چند دهه است که محله های قدیمی شهر ی در ایران نیز به فراموشی سپرده شده اند. بسیاری از بافت های سنتی که زمانی مایه افتخار شهرها بودند بیش از پنجاه سال است که در حال فرسایش رها شده اند. تقریبا تمامی جمعیت این مناطق جابجا شده و میراث تاریخی ، فرهنگی و اجتماعی ویژه محله های مختلف یا منقرض شده و یا در حال انقراض اند . تنها اندکی از بناها که به سختی به روی پا ایستاده اند به یادگار مانده اند و یاد آور معماری وشهرسازی گذشته اند . هر چند که حرکت هایی پراکنده در سال های اخیر در بهسازی و مرمت بناها ی ارزنده به چشم میخورد اما, حساسیت ها هرچه کمتر شده و هم در میان مسئولان و هم در میان مردم حدود زیادی مصونیت ذهنی ایجاد شده است . طرح های جامع ،طرح های تفضیلی و ضوابط منطقه ای در اهداف پیش بینی شده شکست خورده اند .در مناطق مرکزی و محله های قدیمی شهرها ، نه تنها گذار از سنت به تجدد تحقق نیافته ، بلکه با مقاومت سرسختانه این مناطق در مقابل مظاهر تجدد ، عملا هیچ گونه بهسازی و مرمتی صورت نگرفته است . در نتیجه پیامد های طراحی و ضوابط ساخت و ساز به صورت مانعی بزرگ ، به فرسایش روز افزون بافت های سنتی انجامیده است.(ربیع،1382،ص102)

 

رشد جمعیت شهرها، افزایش ناگهانی آهنگ شهرنشینی , توسعه بی رویه شهرها و کاهش زمین برای سکونت و خدمات از یکسو و وجود بافت های فرسوده و ناکارآمد در شهرها که ساکنان به سبب عدم توانایی مالی قادر به نوسازی و بهسازی آن نیستند . از سوی دیگر موجب شد تا برنامه ریزان به فکر ارائه راه حل و برنامه هایی مناسب برای بهسازی این بافت باشند. این امر علاوه بر استفاده مطلوب از فضا ،جلوگیری بیش از حد ساخت و سازهای شهری در زمین بکر و یا کشاورزی اطراف شهر را نیز در پی خواهد داشت .(زندوی ،1386،ص3)

 

شهر رودسر مركز شهرستان رودسر است كه بر سر جاده آسفالته كناره قرار دارد و در 74 كیلومتری شهر رشت و 336 كیلومتری تهران واقع شده است. این شهر از سمت غرب به شلمان و لنگرودمحدود شده است.   از شمال به دریاچه خزر از طرف غرب به كلاچای و از سمت جنوب به جاده كمربندی و اراضی كشاورزی محدود می شود و تقریبا به شكل خطی است .

 

از نظر قدمت بافت شهر را به سه دوره می توان تقسیم كرد.

 

بخشی از شهر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شكل گرفته است و بخشی از شهر نیز مربوط به اوایل حكومت پهلوی است كه این بافت دست نخورده باقی مانده پاره ای از شهر نیز قدیمی تر بوده به دوره قاجاریه مربوط می شود شهر تقریبا برخوردار از بافت یك طبقه است اما در ساخت و سازهای جدید ساختمانها به 3 الی چند طبقه در آن دیده می شود.

 

بافت قدیم و هسته اولیه شهر در حول محور جاده ارتباطی كناره دریای خزر كه ارتباط استان های گیلان و مازندران را برقرار می سازد شكل گرفته است بعد از انقلاب هم با ساخت پارك شهید انصاری شهر به سمت شمال و به طرف دریا كشیده شده است و تا حدی خطی بودن شهر را تعدیل نموده است.       “طرح تفضیلی شهر رودسر 1385 ص 75”

 

در شهر رودسر که بخش اصلی شهر تا دوران قبل از رضا شاه بخش رانکوه بوده و با اصلاحات رضا خانی گورستان شهر تبدیل به خیابان شده است و میدان اصلی امروزه شهر رودسر در واقع گورستان بود که خیابان بندی شد اکنون بدنه اصلی قبل از اصلاحات تبدیل به یک بافت فرسوده با خیابان بندی بسیار نامنظم شده که تردد عابرین و وسائل نقلیه در آن سخت است و اهالی خود محل از زندگی در آن احساس لذت نمی کنند و چهره زشت و نا زیبایی به بخش   مرکزی شهر داده است.

 

فصل دوم :مرور منابع

 

2-1- انتخاب ریزنمونه و ترکیب محیط کشت.. 21

 

2-2- دما و نور. 26

 

2-3- جنین زایی سوماتیکی.. 27

 

فصل سوم :مواد و روش‌ها

 

3-1- تهیه مواد گیاهی.. 32

 

3-2- ریزازدیادی.. 32

 

3-2-1- گند زدایی ریزوم‌ها 32

 

3-2-2- محیط کشت تکثیر. 33

 

3-2-3- تهیه و کشت ریزنمونه. 34

 

3-2-4- طرح آزمایشی و تجزیه و تحلیل آماری.. 34

 

3-3- جنین زایی سوماتیک… 36

 

3-3-1- تهیه محیط القاء کالوس… 36

 

3-3-2- ضدعفونی نمونه‌ها 36

 

3-3-3- تهیه و کشت ریزنمونه گره و میانگره 37

 

3-3-4- محیط پرآوری کالوس… 37

 

3-3-5- محیط کشت باززایی.. 38

 

3-3-6- طرح آزمایش و تجزیه و تحلیل آماری.. 38

 

فصل چهارم :نتایج و بحث

 

4-1- نتایج حاصل از آزمایشات صورت گرفته بر روی ریزازدیادی آلسترومریا رقم Fuego. 40

 

4-1-1- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی تعداد جوانه. 45

 

4-1-2- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی تعداد شاخه. 47

 

4-1-3- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی طول شاخه. 49

 

4-1-4- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی تعداد ریشه. 51

 

4-1-5- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی طول ریشه. 54

 

4-1-6- نتایج حاصل از اثرات سطوح مختلف BAP و NAA بر روی تعداد ریزوم. 56

 

4-2- نتایج حاصل از آزمایشات جنین زایی سوماتیک صورت گرفته در محیط کشت MS. 59

 

4-2-1- مرحله القاء کالوس… 60

 

4-2-1-1- اثر نوع ریزنمونه بر کالوس زایی.. 61

 

4-2-1-2- اثر BAP بر کالوس زایی.. 62

 

3-2-1-3- اثر NAA بر کالوس زایی.. 63

 

4-2-1-4- اثر متقابل نوع ریزنمونه و نوع BAP بر کالوس زایی.. 64

 

4-2-1-5- اثر متقابل نوع ریزنمونه و نوع NAA بر کالوس زایی.. 64

 

4-2-1-6- اثر متقابل نوع BAP و نوع NAA بر کالوس زایی.. 65

 

4-2-1-7- مقایسه تیمارهای اعمال شده با تیمار شاهد. 66

 

4-2-2- پرآوری کالوس… 66

 

4-2-4- بحث و نتیجه گیری.. 67

 

منابع. 69

 

چکیده

 

 گل آلسترومریا با نام علمی(Alstroemeria psittacina)از خانواده ((Alstroemeriaceaeیکی از مهم ترین گلهای شاخه بریده در دنیا بوده که اخیراً برای تولید گلهای گلدانی و باغچه ای نیز استفاده می شود. این تحقیق به منظور بررسی و معرفی محیطی مناسب جهت ریزازدیادی و تولید کالوس های جنینی و جنین زایی سوماتیکی آلسترومریا انجام شد.

 

در بخش ریزازدیادی، جوانه های جانبی و انتهایی ریزوم به طول  mm 6-4 از رقم فیگو پس از گندزایی بر روی محیط کشت MS حاوی 30 گرم در لیتر ساکارز، 7 گرم در لیتر آگار و غلظت های مختلف BAP و NAA کشت شدند و به فواصل هر 3 هفته واکشت شدند. جوانه های کشت شده از هفته سوم شروع به رشد نمودند. بیشترین تعداد شاخساره از محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر BAP و 2/0 میلی گرم در لیتر NAA حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش غلظت BAP به دلیل کاهش اثر غالبیت انتهایی، طول شاخساره ها کاهش یافته است. همچنین مقدار کم NAA جهت رشد شاخساره و ریزوم های اولیه ضروری بوده است. از آنجایی که در تکثیر آلسترومریا، تعداد ریزوم تکثیر یافته از تعداد شاخساره مهم تر می باشد، درنتیجه محیط کشت حاوی صفر میلی گرم در لیتر BAP و 1 میلی گرم در لیتر NAA با میانگین تعداد 3 ریزوم و 5 ریشه در هر ریزنمونه بهترین تیمار برای ریزازدیادی آلسترومریا رقم فیگو بوده است.

 

آزمایشات جنین زایی سوماتیک نیز در محیط کشت MS انجام شد. در این محیط کشت به منظور به دست آوردن کالوس های جنین زا، ریزنمونه های رویشی (گره و میانگره) و هورمون اکسین NAA در دو سطح (غلظت 1 و 2 میلی گرم در لیتر) همراه با تنظیم کننده رشد سایتوکنین BAP در دو سطح (غلظت 0 و 5/0 میلی گرم در لیتر) مورد استفاده قرار گرفت. بهترین ریزنمونه جهت بدست آوردن کالوس های جنین زا، گره ها بودند. ریزنمونه های میانگره اگرچه مستعد تولید کالوس های جنینی بودند اما در مقایسه با گره ها دارای درصد کالوس زایی پائین تری بودند. بهترین تیمار هورمونی برای بدست آوردن کالوس های جنین زا، 2 میلی گرم در لیتر NAA بوده است. کالوس های به دست آمده، 3 ماه پس از کشت جهت پرآوری به محیط کشت MS تغییر داده شده حاوی 5 میلی گرم در لیتر پیکلرام منتقل شدند. جنین زایی سوماتیک و باززایی گیاه از این جنین ها، پس از انتقال کالوس های جنینی توده ای به محیط کشت باززایی حاوی غلظت های مختلف BAP صورت گرفت. بیشترین گیاهچه از محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر BAP حاصل شد.

 

کلمات کلیدی:آلسترومریا، ریزازدیادی، جنین زایی سوماتیک، نفتالین استیک اسید، بنزیل آمینو پورین.

 

 فصل اول

 

مقدمه و کلیات

 

1-1- مقدمه

 

 

فناوری کشت بافت و سلول در دومین انقلاب سبز، که بر اساس تغییر ژن و دستکاری ژنتیکی برای بهبود کیفیت و کمیت محصولات پایه گذاری شد، نقش کلیدی دارد. کشت بافت و سلول گیاهی به روشی گفته می‌شود که اجزای مختلف گیاه شامل سلول، پروتوپلاست، جنین، بافت، اندام و غیره در شرایط آزمایشگاهی و به طور کامل سترون روی یک محیط غذایی قرار می‌گیرند و در شرایط محیطی مناسب نگهداری می‌شوند. این روش در سطح کم وسعت در مقایسه با کشت های مزرعه‌ای و با استفاده از محیط غذایی مشخص و عاری از هر گونه آلودگی صورت می‌گیرد .

 

   روش‌های اصلی برای ایجاد کالوس‌دهی و باززایی، شامل روش‌هایی است که هم کاربرد تجاری مستقیم دارند و به همان اندازه نیز امکان پژوهش‌های پایه‌های ژنتیکی و بیو شیمیایی در سلول را فراهم می‌آورند. این روش‌ها شامل انواع کشت بافت و سلول‌های گیاهی، مانند بساک، تخمک (تخمدان)، بذر، ساقه، برگ، کالوس، جداسازی پروتوپلاست و امتزاج آنها، انتخاب سلول، کشت مریستم و جوانه، و همچنین تغییر ژنتیکی سلول‌ها و گیاهان است (سید طباطبایی و امیدی، 1388).

 

امروزه از تکنیک‌های کشت بافت در سراسر جهان به منظور تولید بسیاری از گیاهان با اهداف گوناگون استفاده می‌شود. این تکنیک‌ها دامنه وسیعی از روش‌های مختلف را بسته به محیط‌های کشت مورد استفاده، ریزنمونه مورد نظر، چگونگی انتقال از فازهای مختلف فرآیند و … را در بر می‌گیرند.

 

یکی از مهم‌ترین روش‌های کشت بافت، ریزازدیادی است که به منظور تکثیر انبوه گیاهان در زمانی کوتاه به کار می‌رود. در این روش از قسمت‌های مختلف گیاه ریزنمونه تهیه شده و با استفاده از ترکیبات غذایی و هورمونی مناسب مستقیماً به فاز باززایی هدایت می‌شوند. در واقع این تکنیک می‌تواند جایگزینی برای روش‌های سنتی تکثیر غیر جنسی در بسیاری از گیاهان باشد.

 

یک روش بسیار پرکاربرد ریزازدیادی کشت مریستم و نوک ساقه است. مریستم شامل سلول‌های به سرعت در حال تقسیم است، از این رو از این تکنیک برای تولید تجاری گیاهان و همین طور تولید گیاهان عاری از ویروس به طور وسیعی استفاده می‌شود. گیاهان به دست آمده از این طریق، پایداری ژنتیکی زیادی نشان می‌دهند، از این رو برای انجام تحقیقات بیوتکنولوژیکی بسیار مناسب هستند.

 

1-2- تاریخچه آلسترومریا

 

آلسترومریا (Alstromeria sp.)که در ایران با نام سوسن پرویی نیز خوانده می شود، گیاهی دگرگشن بوده که خاستگاه آن آمریکای جنوبی است. این جنس دارای گونه‌های فراوانی در خانواده آلسترومریاسه است که امروزه تعدادی از آنها به عنوان گیاهان زینتی برای تولید گل‌های شاخه بریده، گیاهان باغی، باغچه‌ای و یا گلدانی پرورش داده می‌شوند) باند و الدرسون، 1993).

 

درحال حاضر آلسترومریا به علت داشتن گل‌های زیبا و بادوام در بازارهای جهانی گل و گیاه به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین گل‌های زینتی شاخه بریده به شمار می‌رود (خالقی و همکاران، 2008).

 

آلسترومریا به طور معمول با استفاده از ریزوم تکثیر می‌شود، اما آلودگی‌های ویروسی، سرعت کم تکثیر و محدودیت‌های فصلی، سبب محدود شدن استفاده از این روش شده است (وان و همکاران، 1996).

 

شکل 1-1- نمونه‌هایی از گل آلسترومریا

 

شکل 1-2- گل آلسترومریا رقم Fuego

 

درحال حاضر برای فایق آمدن بر مشکلات روش‌های معمول تکثیر این گیاه زینتی و تولید گیاهان عاری از ویروس، استفاده از روش‌های کشت درون شیشه‌ای در این گیاه اهمیت زیادی پیدا کرده است. برای تکثیر این‌ویتروی آلسترومریا معمولاً از ریزنمونه‌های جوانه انتهایی شاخه (پدراز سانتوز و همکاران،2005)، جوانه جانبی (لین و همکاران، 1997) و ریزوم (لین و همکاران، 1987) استفاده می‌گردد. با این وجود سرعت باززایی جوانه انتهایی ریزوم (نوک ریزوم) از سایر ریزنمونه‌ها بیشتر گزارش شده است (لین و همکاران، 1987).

 

1-3- مشخصات گیاه‌شناسی آلسترومریا

 

آلسترمریا (Alstromeria) از گیاهان زیر رده تک لپه‌ایها متعلق به خانواده آلسترومریاسه می‌باشد. آلسترومریا گیاهی است علفی، چند ساله، ریزوم دار با گلهایی به رنگ‌های مختلف که حدود 60 گونه دارد که منشا همگی از جنوب آمریکا می‌باشد (بیکر، 1888؛ آفوت، 1952؛ رابینسون، 1963). آلسترومریا دارای انواع مختلفی می‌باشند که می‌توانند در شرایط گوناگونی همچون سواحل شنی (A.peregrina L.)، بیابانها (A.Violacea phil)، جلگه‌های آبرفتی (A.heamantha Ruiz)، دشتهای نیمه جنگلی (A.aurantiaca D.Don ) و مناطق سرد کوهستانی (A. Nivalis phil. In Lin) رشد و نمو کنند (هنس و ویلکینز، 1979 ). این گیاه دارای ریزوم‌های سفیدی می‌باشد که از آن شاخه‌های هوایی منشا می‌گیرند. شاخه‌ها بسته به دمای خاک، طول روز و شدت نور می‌توانند بصورت رویشی یا زایشی باشند (وانک نوردیروف، 1975؛ هیلی و همکاران، 1982).

 

2-5- سیر تحول سرمایه اجتماعی.. 27

 

2-6- مدل های سرمایه اجتماعی.. 30

 

2-6-1- مدل سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال. 30

 

2-6-2- مدل سرمایه اجتماعی و ایجاد ارزش تسای و گوشال (1998) 31

 

2-6-3- مدل سرمایه اجتماعی هدسون (2005) 32

 

2-7- ویژگی های کلیدی سرمایه اجتماعی.. 33

 

2-8-عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی.. 38

 

2-8-1-اعتماد اجتماعی 38

 

2-8-2 –انسجام اجتماعی 40

 

2-8-3 -مشارکت اجتماعی.. 43

 

2-9-اهمیت و مزایای سرمایه اجتماعی.. 47

 

2-10- ابعاد سرمایه اجتماعی براساس مدل ناهاپیت و گوشال. 48

 

2-10-1- بعد ساختاری.. 49

 

2-10-1-1- روابط شبکه ای.. 49

 

2-10-1-2-پیکربندی روابط شبکه ای.. 49

 

2-10-1-3- سازمان مناسب… 50

 

2-10-2- بعد شناختی.. 50

 

2-10-2-1-زبان و کدهای مشترك.. 50

 

2-10-2-2- حکایات مشترك.. 51

 

2-10-3- بعد رابطه ای.. 51

 

2-10-3-1-اعتماد. 51

 

2-10-3-2- هنجارها 51

 

2-10-3-3-الزامات و انتظارات… 52

 

2-10-3-4- هویت… 52

 

2-11- اهمیت سرمایه اجتماعی در بحث های شرکت ها و عملکرد بازار. 53

 

بخش دوم: عملکرد بازار. 54

 

2-2- مفهوم بازار. 55

 

2-3-سیر تحول عملكرد بازار. 56

 

2-4- رابطه بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار. 57

 

2-5- مدیریت ارتباط با مشتری.. 57

 

2-6-مدیریت دانایی ارتباط با مشتری.. 58

 

2-7-دستیابی به سهم بازار. 60

 

2-8-اهمیت کیفیت خدمات… 62

 

2-9-ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات در مدل سروکوال. 64

 

2-10- بدست آوردن و حفظ مشتری.. 66

 

2-11- شاخصهای سنجش عملکرد بازار. 67

 

2-12-ایجاد ارزش برای مشتری.. 68

 

2-13- تفاوت بین ارزش ادراکی و رضایت مشتری.. 68

 

2-14-رضایت مشتری، رمز بقا در بازار رقابتی.. 71

 

2-15-شناسائی توقعات مشتری.. 73

 

2-16-  طراحی کالا یا خدمت بر اساس توقعات و نیاز مشتری.. 73

 

2-17- ارائه خدمت بر اساس طراحی.. 74

 

2-18-مدیریت انتظارات مشتری.. 75

 

2-19- رضایت سنجی مشتری.. 75

 

2-20-معیارهای عملكرد شركت… 79

 

2-21- معیارهای مالی سنتی.. 80

 

2-21-1- بازده سرمایه گذاری.. 80

 

2-21-2- سود باقیمانده 80

 

2-21-3- بازده فروش… 80

 

2-21-4- سود هر سهم. 81

 

2-21-5- قیمت به سود هر سهم. 81

 

2-22- معیارهای مالی نوین.. 81

 

2-22-1- ارزش افزوده اقتصادی (EVA) 81

 

 

بخش سوم : یشینه تحقیقات انجام شده 83

 

2-3- پیشینه تحقیقات انجام شده 84

 

2-3-1-تحقیات داخلی.. 84

 

2-3-2-تحقیقات خارجی.. 85

 

فصل سوم: روش تحقیق.. 88

 

3-1)مقدمه. 89

 

3-2) روش تحقیق.. 90

 

3-3) مراحل اجرای پژوهش… 90

 

3-4) جامعه، نمونه و روش نمونه گیری.. 92

 

3-5) روش جمع آوری داده ها 94

 

3-6) ابزار جمع آوری داده ها 94

 

3-6-1) اجزای پرسشنامه. 96

 

3-6-2) روایی و پایائی پرسشنامه. 97

 

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها 98

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات… 99

 

4-1) مقدمه: 100

 

4-2) توصیف متغیر های جمعیت شناختی: 101

 

4-3) توصیف متغیر های تحقیق.. 103

 

4-4) آزمون فرضیات تحقیق: 108

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 112

 

5-1)مقدمه. 113

 

5-2) خلاصه تحقیق.. 114

 

5-3) نتایج آمار توصیفی.. 115

 

5-4 نتایج آمار استنباطی.. 118

 

5-5) محدودیت های تحقیق.. 120

 

5-6) پیشنهادات با توجه به فرضیه های تحقیق.. 121

 

5-7) پیشنهاد برای تحقیقات آتی.. 122

 

منابع و ماخذ. 124

 

چکیده:

 

این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت های تولیدی استان اردبیل تدوین گردیده است. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی و از نظر هدف تحقیق از نوع کاربردی است. روش جمع آوری داده ها میدانی و ابزار جمع آوری آن، پرسشنامه است. جامعه آماری این تحقیق را شرکت های تولیدی استان اردبیل به تعداد 1074 شرکت تشکیل داده اند و حجم نمونه نیز 94 شرکت برآورد شده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS19 با استفاده از آزمون همبستگی، به دو روش توصیفی و استنباطی انجام گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که فرضیه اول یعنی وجود ارتباط بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت های تولیدی ، تایید شده است. در رابطه با فرضیه دوم نتایج حاکی از تایید این فرضیه است یعنی بین بین بعد شناختی سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکتهای تولیدی رابطه وجود دارد. بررسی فرضیه سوم نشان می دهد که این فرضیه رد می شود یعنی بین بعد ساختاری سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکتهای تولیدی رابطه وجود ندارد. در رابطه با فرضیه چهارم نتایج حاکی از آن است که بین بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکتهای تولیدی ارتباط وجود دارد.

 

 

 

کلمات کلیدی: سرمایه اجتماعی، عملکرد بازار، بعد ساختاری، بعد شناختی، بعد ارتیاطی

 

1-1) مقدمه

 

در دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در زمیه ها و اشکال گوناگونش به عنوان یکی از کانونی ترین مفاهیم، ظهور و بروز یافته است، هر چند شور و شوق زیادی در بین صاحب نظران و پژوهشگران، مشابه چارچوب مفهومی و ابزار تحلیلی ایجاد کرد. لیکن نگرش ها، دیدگاه ها و انتظارات گوناگونی را نیز دامن زده است.