1-9- سوالات و فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………….13

 

1-10- مراحل تحقیق…………………………………………………………………………………………………14

 

1-11- فصول پایان نامه……………………………………………………………………………………………..15

 

 

 

فصل دوم : بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری تحقیق………………………………17

 

       2-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….18

 

2-2- پالایش گروهی (Collaborative Filtering)…………………………………………….19

 

2-2-1- پالایش گروهی مبتنی بر حافظه(Memory Based)……………………………..20

 

2-2-1-1- روش پالایش گروهی مبتنی بر آیتم ………………………………………………………22

 

2-2-1-2- امتیازدهی به صورت پیش فرض……………………………………………………………..24

 

2-2-1-3- تشدید حالت(Case Amplification)……………………………………………….24

 

2-2-2- پالایش گروهی مبتنی بر مدل(Model Based)……………………………………..25

 

2-3- پالایش محتوایی (Content Based Filtering) ………………………………………26

 

2-4- تکنیکهای ترکیبی……………………………………………………………………………………………..27

 

2-5- سیستمهای توصیه­گر مبتنی بر رابطه اعتماد میان کاربران……………………………..28

 

2-5-1- چگونگی کارکرد سیستم توصیه­گر مبتنی بر اعتماد……………………………………30

 

2-5-2- مزایا و معایب………………………………………………………………………………………………..31

 

2-5-3- انتشار اعتماد و تجمیع اعتماد………………………………………………………………………33

 

2-6- چالش ها و محدودیتهای موجود………………………………………………………………………33

 

2-6-1- نقصان و کاستی اطلاعات……………………………………………………………………………..34

 

2-6-2- مشکل کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………..34

 

2-6-3- کلاهبرداری و تقلب………………………………………………………………………………………35

 

2-6-4- پیچیدگیهای محاسباتی و زمانی…………………………………………………………………..36

 

2-7- معیارهای ارزیابی سیستمهای توصیه­گر……………………………………………………………37

 

2-7-1- خطای جذر میانگین مربعات (RMSE)…………………………………………………….37

 

2-7-2- معیار درصد پوشش………………………………………………………………………………………38

 

2-7-3- معیار دقت…………………………………………………………………………………………………….39

 

2-7-4- معیار F-Measure…………………………………………………………………………………….39

 

 

 

فصل سوم : بر مطالعات و تحقیقات پیشین…………………………………………..41

 

       3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..42

 

3-2- مرور کارهای گذشته………………………………………………………………………………………….42

 

3-2-1- مدل MoleTrust………………………………………………………………………………………45

 

3-2-2- مدل TidalTrust………………………………………………………………………………………47

 

3-2-3- مدل دانه سیب……………………………………………………………………………………………..48

 

3-2-4- مدل ارائه شده توسط  Anderson……………………………………………………………48

 

3-2-5- مدل ارائه شده توسط  O’Donovan………………………………………………………..49

 

3-2-6- مدل TrustWalker………………………………………………………………………………….50

 

3-2-6-1- ساختار مدل TrustWalker…………………………………………………………………51

 

3-2-6-2- تشابه آیتم ها……………………………………………………………………………………………51

 

3-2-6-3- خصوصیات ویژه مدل TrustWalker…………………………………………………..52

 

3-2-6-3-1- فراگیری و عمومیت مدل…………………………………………………………………….52

 

3-2-6-3-2- اطمینان به نتایج حاصل………………………………………………………………………53

 

3-2-6-3-3- تفسیرپذیری و قابل توضیح بودن نتایج………………………………………………54

 

3-2-6-4- نمایش ماتریسی مدل TrustWalker………………………………………………….54

 

3-2-6-5- نتیجه گیری در خصوص مدل TrustWalker…………………………………….55

 

 

 

فصل چهارم : تشریح مدل ترکیبی پیشنهادی و چگونگی توسعه و بهبود مدل پایه.56

 

       4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..57

 

4-2- تشریح مدل کلی TrustWalker…………………………………………………………………..57

 

4-2-1- علائم نشانه گذاری و متغیرهای مدل…………………………………………………………..57

 

4-2-2- روند یک پیمایش تصادفی در شبکه…………………………………………………………….58

 

4-2-3- انتخاب تصادفی یک کاربر …………………………………………………………………………..59

 

 

4-2-4- انتخاب یک آیتم مشابه…………………………………………………………………………………59

 

4-2-5- تشابه آیتم ها…………………………………………………………………………………………………60

 

4-2-6- محاسبه احتمال ماندن در یک گره شبکه اعتماد ( )………………………..61

 

4-2-7- چگونگی انجام پیش­بینی امتیاز……………………………………………………………………62

 

4-2-8- چگونگی محاسبه احتمال ………………………………………….63

 

4-2-9- چگونگی محاسبه عملی ……………………………………………………………………….64

 

4-2-10- شرط اتمام کلی مدل………………………………………………………………………………….64

 

4-3- بهبود و توسعه مدل TrustWalker………………………………………………………………65

 

4-3-1- استفاده از فرمول jaccard جهت محاسبه تشابه آیتمها…………………………….66

 

4-3-2- حذف میانگین از فرمول پیرسون………………………………………………………………….67

 

4-3-3- استفاده از تکنیک مبتنی بر آیتم خالص………………………………………………………67

 

4-3-4- تعدیل و تفسیر نظرات کاربران……………………………………………………………………..68

 

4-3-5- محاسبه دقیق مقدار اعتماد یا امتیاز رابطه میان دو کاربر…………………………..71

 

4-3-6- محاسبه ترکیبی امتیاز رابطه میان کاربران………………………………………………….73

 

 

 

فصل پنجم :  تشریح روند انجام آزمایشات و نتایج حاصل………………………………76

 

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..77

 

5-2- معرفی مجموعه داده epinions……………………………………………………………………..77

 

5-2-1- ویژگیهای مجموعه داده epinions……………………………………………………………79

 

5-2-2- آماده سازی و نحوه پالایش داده­ها……………………………………………………………….81

 

5-2-3- ایجاد مجموعه داده نمونه……………………………………………………………………………..83

 

5-3- مجموعه داده movielens……………………………………………………………………………..84

 

5-3-1- ویژگیهای مجموعه داده movielens………………………………………………………..84

 

5-4- نیازمندیهای نرم افزاری…………………………………………………………………………………….85

 

5-5- نیازمندیهای سخت افزاری………………………………………………………………………………..85

 

5-6- متدولوژی نرم افزاری…………………………………………………………………………………………86

 

5-7- پارامترهای پیش فرض انجام آزمایشات…………………………………………………………….86

 

5-8- نتایج اجرای آزمایشات با مجموعه داده epinions و movielens……………..87

 

5-8-1- بررسی تاثیر عمق پیمایش بر روی نتایج حاصل در خصوص کاربران تازه وارد……………………………………………………………………………………………………………………………….87

 

5-8-2- بررسی تاثیر تاریخ اعلام نظرات توسط کاربران……………………………………………88

 

5-8-3- بررسی تاثیر تغییر فرمول محاسبه تشابه آیتمها………………………………………….89

 

5-8-4- بررسی تاثیر بکارگیری مکانیزم تفسیر و تعدیل نظرات کاربران………………….90

 

5-8-5- بررسی تاثیر بکارگیری انواع روشهای ترکیبی برای انتخاب کاربران و پیمایش شبکه…………………………………………………………………………………………………………………………….93

 

5-8-5-1- نحوه محاسبه امتیاز رابطه موجود میان کاربران……………………………………..93

 

5-8-5-2- بررسی تاثیر بکارگیری روشهای ترکیبی در عملکرد سیستم برای تمامی کاربران………………………………………………………………………………………………………………………….94

 

5-8-5-3- بررسی تاثیر بکارگیری روشهای ترکیبی در عملکرد سیستم برای کاربران تازه وارد ………………………………………………………………………………………………………………………99

 

5-8-6- بررسی تاثیر بکارگیری توام مکانیزم تفسیر امتیازات کاربران به همراه استفاده از روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه اعتماد……………………………………101

 

5-9- انجام آزمایشات با مجموعه داده movielens……………………………………………..107

 

5-9-1- نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی مورد استفاده در مدل توسعه یافته…………………………………………………………………………………………………………………………..107

 

 

 

فصل ششم : نتیجه گیری نهایی و کارهای آینده…………………………………………….110

 

6-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………111

 

6-2- عملکرد مدل توسعه یافته……………………………………………………………………………….112

 

6-2-1- عملکرد مدل توسعه یافته در خصوص تمامی کاربران………………………………112

 

6-2-2- عملکرد مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد…………………………..114

 

6-3- نتیجه گیری نهایی …………………………………………………………………………………………115

 

6-3-1- تحلیل نهایی نتایج حاصل از انجام آزمایشات بر روی مجموعه داده epinions………………………………………………………………………………………………………………..116

 

6-3-2- تحلیل نهایی نتایج حاصل از انجام آزمایشات بر روی مجموعه داده movielens…………………………………………………………………………………………………………….118

 

6-4- پیشنهادات کارهای آینده……………………………………………………………………………….118

 

 

 

اختصارات…………………………………………………………………………………………………..120

 

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………..121

 

فهرست جداول

 

 

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

 

 

 

جدول 3-1 : دسته­بندی مدلهای اعتماد……………………­……………………………………………………………..44

 

جدول 4-1 : ماتریس پراکندگی نحوه امتیازدهی دو کاربر  و ……………………………………­70

 

جدول 4-2 : تفسیر نظرات کاربر ……………………………………………………………………………………..70

 

جدول 5-1 : ساختار جدول reviews………………………………………………………………………­……………81

 

جدول 5-2 : ساختار جدول WOT………………………………………………………………………………­…………82

 

جدول 5-3 : ساختار جدول  cold_start_users…………………..­……………………………………………82

 

جدول 5-4 : ساختار جدول ratings­………………………………………………………………………………………83

 

جدول 5-5 : مقادیر پیش فرض پارامترها و متغیرهای مورد استفاده در مدل پیشنهادی­………86

 

جدول 5-6 : نتایج بررسی تاثیر عمق پیمایش در خصوص کاربران تازه وارد­………………………….88

 

جدول 5-7 : نتایج حاصل از بررسی تاثیر تاریخ اعلام نظرات کاربران­……………………………………..89

 

جدول 5-8 : نتایج حاصل از تغییر فرمول محاسبه تشابه آیتمها­…………………………………………….90

 

جدول 5-9 : نتایج حاصل از بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران­…………………….91

 

جدول 5-10 : نتایج حاصل از بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران در خصوص کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………………………91

 

جدول 5-11 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه­……………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

 

جدول 5-12 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………99

 

جدول 5-13 : نتایج حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه­…………………………102

 

جدول 5-14 : نتایج حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد­…………………………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

جدول 5-15 : نتایج حاصل از اجرای روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه……107

 

جدول 5-16 : نتایج حاصل از اجرا و بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران بر روی روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه…………………………………………………………………108

 

جدول 6-1 : نتایج حاصل از مقایسه معیارهای ارزیابی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………113

 

جدول 6-2 : نتایج حاصل از مقایسه معیارهای ارزیابی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه در خصوص کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………..114

 

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودارها

 

 

 

عنوان………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

 

 

 

شکل 2-1 : چگونگی کارکرد روش پالایش گروهی (Collaborative Filtering)……………20

 

شکل 2-2 : نمایش یک شبکه اعتماد به همراه امتیازات بیان شده توسط کاربران در خصوص آیتمهای مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………31

 

شکل 3-1 : معماری مدل MoleTrust ارائه شده توسط Massa……………………………………….46

 

شکل 5-1 : بنر صفحه اصلی سایت epinions………………………………………………………………………78

 

نمودار 5-1 : مقایسه نتایج خطای RMSE و درصد پوشش مدل پایه و مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد و تمامی کاربران با بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران   ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………92

 

نمودار 5-2 : مقایسه نتایج معیارF-measure مدل پایه و مدل توسعه یافته در خصوص کاربران تازه وارد و تمامی کاربران با بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران…………93

 

نمودار 5-3 : مقایسه نتایج معیاردرصد پوششحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………97

 

نمودار 5-4 : مقایسه نتایج  خطای RMSEحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………98

 

نمودار 5-5 : مقایسه نتایج معیار F-measureحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه……………………………………………………………………………………………….98

 

نمودار 5-6 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………..100

 

نمودار 5-7 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………….100

 

نمودار 5-8 : مقایسه نتایج معیار F-measureحاصل از اجرای روشهای ترکیبی در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………..101

 

نمودار 5-9 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..103

 

نمودار 5-10 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………103

 

نمودار 5-11 : مقایسه نتایج معیار F-measure حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

نمودار 5-12 : مقایسه نتایج معیار درصد پوشش حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………105

 

نمودار 5-13 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد……………………………………………………………………………………………………………..106

 

نمودار 5-14 : مقایسه نتایج معیار F-measure حاصل از اجرای توام مکانیزم تعدیل و تفسیر نظر کاربران و استفاده از روشهای ترکیبی پیمایش شبکه در مقابل روش مورد استفاده در مدل پایه برای کاربران تازه وارد………………………………………………………………………………………………………106

 

نمودار 5-15 : مقایسه نتایج خطای RMSE حاصل از اجرا و بکارگیری مکانیزم تعدیل و تفسیر نظرات کاربران بر روی روشهای ترکیبی انتخاب کاربران و پیمایش شبکه………………..109

 

نمودار 6-1 : مقایسه عملکرد کلی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه از نظر تمام معیارهای ارزیابی……………………………………………………………………………………………………………………………………..113

 

نمودار 6-2 : مقایسه عملکرد کلی مدل توسعه یافته در مقابل مدل پایه برای کاربران تازه وارد از نظر تمام معیارهای ارزیابی………………………………………………………………………………………………….115