فصل چهارم

جداول……………………………………………………………………………………………………………. 62

فصل پنجم

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………… 74

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………….. 78

محددیت ها……………………………………………………………………………………………………… 81

منابع………………………………………………………………………………………………………………. 83

« پرسشنامه سنجش احساس فشار روانی اوسولا ماركهام‌»

چكیده تحقیق:

در این تحقیق به بررسی رابطة بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر پرداخته‌ایم. نمونة تحقیق 372 نفر ( 191 نفر دختر و 181 پسر ) از دانش‌آموزان مذكور را شامل می‌شود، كه در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل بوده‌اند. روش این تحقیق توصیفی و از نوع میدانی بوده و ابزار جمع‌آوری اطلاعات،‌برای متغیر فشار روانی، پرسشنامة اورسولا ماركهام است كه احساس فشار روانی را می‌سنجد. برای گردآوری اطلاعات متغیر پیشرفت تحصیلی، ضمن مراجعه به كارنامه‌های تحصیلی دانش‌آموزان درسال تحصیلی87-86 ،  معدل آنان ثبت شده است. داده‌های به دست آمده با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل گردیده و فرضیه‌های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حكایت از آن می‌كند كه میزان فشار روانی دختران بیشتر از میزان فشار روانی پسران است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از میزان پیشرفت تحصیلی پسران است. ولی رابطه‌ای بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی دختران دیده نشده، همچنین بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی پسران رابطة معناداری مشاهده نشده است. اثر متقابل جنس و پایه ‌های تحصیلی بر روی فشار روانی دانش‌آموزان نیز معنی‌دار نیست.

فصل اول :

ـ مقدمه

ـ بیان مسئله

ـ اهمیت و ضرورت تحقیق

ـ اهداف تحقیق

ـ سوالات تحقیق

ـ فرضیه ها

ـ تعاریف عملیاتی متغیرها

مقدمه:

« رهایی كامل از تنیدگی مرگ است. »

                                                                          « هانس سلیه»

تمدن و تقدس هر جامعه‌ای مدیون آموزش و پرورش آن جامعه است. بدون داشتن یك نظام آموزشی و تربیتی صحیح، انتظار هیچگونه پیشرفت و تمدنی را نمی‌توان از جامعه داشت. با بررسی و تحقیق در اوضاع و احوال ملتها و شناخت عوامل پیدایش حیات و مرگ تمدنها در می‌یابیم كه آن قوم و ملتی در مبارزه با جهل و نادانی به پیروزی رسیده و در پی‌ریزی و پیشبرد تمدن بشری نقش موثری داشته است كه بیشترین تلاش و كوشش را صرف بهبود نظام تعلیم و تربیت آحاد جامعه خویش كرده است. هر كشوری كه قصد دارد به پیشرفت و تكامل و ترقی در زمینه‌های فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و …. دست یابد، باید از یكسری اصول و قوانین علمی و عملی بهره جوید. در این راستا بدون بهره‌گیری شایسته معلمان عزیز از روشهای صحیح تدریس و آشنایی با اصول مشاورة كودك و نوجوان، پیشرفتی در تحصیل دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت جامعه حاصل نخواهد شد، چرا كه همانگونه كه اطلاع داریم اگر همه دانش آموزان را نگوئیم ولی اكثر دانش‌آموزان در طول تحصیل، مشكلات بخصوصی را دارند كه در نهایت استرس و فشارهای روانی را به دنبال دارد.

این روزها موضوع فشار روانی ناشی از كار و زندگی در میان عامة مردم، متخصصان آموزشی، مددكاران اجتماعی،‌متخصصان بهداشت و سایر كسانی كه مسؤلیت بهزیستی مردم را به عهده دارند، بسیار رایج بوده و در رأس امور قرار دارد. افراد جامعه كنونی بیش از پیش نسبت به استرس و پیامدهای آن هوشیار شده‌اند. بزرگسالان و نوجوانان و حتی كودكان از آلودگی محیط زیست، امكان وقوع یك جنگ هسته‌ای، به پایان رسیدن منابع طبیعی و خطرآزمایشهای هسته‌ای، وجود افزودنیهای غذایی و مواد سرطان‌زا سخنی می‌گویند و تمامی این مسائل بخشی از زندگی روزمره را تشكیل می دهند. والدین و فرزندان می‌دانندكه هستة خانوادگی دگرگون شده زندگی عصر ما چنان است كه در اغلب خانواده‌ها پدر و مادر هر دو باید كار كنند تا بتوانند هزینه‌های روزافزون را تامین نمایند. طلاق افزایش یافته، ازدواج مجدد هم امری ناممكن نیست. افزون بر این رسانه‌های گروهی افراد را به مشاهده صحنه‌های جنگ، خشونت، تخریب و شقاوت و بی‌رحمی، مرگ و كشتار عادت داده‌اند. هشیاری فزاینده نسبت به رویدادهای ضربه آمیز زندگی لزوم توجه را به واكنشهای افراد‌و‌شیوه‌ای‌كه در رویارویی با عناصر‌تنیدگی‌را اتخاذ‌می‌كنند، ضروری‌كرده‌است.

استرس می‌تواند پیامدهایی داشته باشد. یكی از عوارض آنی و شایع استرس، اضطراب است. و عمومیت آن در سطح بین المللی به حدی است كه این قرن را قرن اضطراب نامیده‌اند و می‌گویند این قرن، قرن دلهره و نگرانی است، انسانها در هر سطح و شرایطی كه باشند، به نحوی اسیر دلهره و اضطرابند و این امر ریشه و منشا بسیاری از بیماریهای روانی می‌تواند باشد

با وجود تمام مسائل مربوط به استرس و نتایج خطرناك آن، می‌توان گفت كه مهمتر از وجود عوامل استرس‌زا در زندگی، روشهای مقابله با آن عوامل است و تحقیقاتی كه در ارتباط با نحوه جلوگیری و رفع استرس برروی آنچه كه روانشناسان، رفتار سازگاری یا مقاوم بودن می‌نامند، انجام گرفته است، نشان می‌دهد كه بعضی از گروههای جامعه، سالم زندگی می‌كنند و طول عمرشان زیاد است و به این نتیجه رسیدند كه پیشرفت و موفقیت در زندگی از عوامل اساسی زندگی سالم و طولانی بوده است. (شاملو، سعید ، بهداشت روانی ، انتشارات  رشد ، تهران ، 1378)

بی‌شك پیشرفت در تعلیم وتربیت هم می‌تواند در وضعیت زندگی جوامع گوناگون نتیجه مثبت داشته باشد. بنابراین توجه به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان و اینكه چه عواملی می تواند در این مهم دخالت داشته باشد، می‌تواند در حل برخی از مشكلات انسانها مفید واقع شود. وقتی وجود استرس، پیامدهای منفی دارد و پیشرفت و كسب موفقیت نتایج مثبتی به دنبال دارد، ناگهان چگونگی رابطه استرس و پیشرفت تحصیلی در ذهن تداعی می شود. و به همین علت تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهرستان ابهر است.

بیان مسأله:

همه معلمین در طول زندگی حرفه‌ای خود همواره با دانش آموزانی مواجه شده‌اند كه علیرغم شروع خوب و مناسب فعالیتهای تحصیلی و كسب مدارج ممتاز و عالی در پایه‌های تحصیلی با افت عملكرد تحصیلی مواجه شده‌اند. و برای كمك به این دسته از دانش‌آموزان، دنبال علت و راهكار می‌گردند. والدین آنها نیز برای جلوگیری از افت هرچه بیشتر آنها طالب راهكارهای عملی هستند. حتی گاهی خود دانش‌آموزان نیز با مراجعه به مشاورین از وضعیت تحصیلی خود رضایت نداشته و ابراز ترس و نگرانی می‌كنند و افت تحصیلی و شكست تحصیلی، مسائل فردی و شخصی زیادی برای یادگیرنده ایجاد می‌كند، مسائلی از قبیل مشكلات عاطفی، روانی مانند استرس. در تحقیق موجود، محقق سعی دارد بداند كه آیا رابطه‌ای بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر وجود دارد؟ و اگر رابطه‌ای وجود دارد، این رابطه تا چه حد و چگونه است؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

به طور قطع سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌اموزان برای متوّلیان تعلیم و تربیت و سیاستگذاران سلامت و بهزیستی ، قابل توجه و اهمیت است. همچنین والدین نیز، سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را خواهان می‌باشند. سالانه هزینه‌های هنگفتی صرف آموزش و پرورش فرزندان این آب و خاك می‌گردد و اگر مسئولین در جهت رشد و توسعة تعلیم و تربیت سرمایه‌های این مملكت ناتوان باشند، آیندة كشوربه مخاطره خواهد افتاد. بنابراین ضرورت دارد كه با توجه به عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، در محقق ساختن اهداف آموزش و پرورش كوشا باشیم. لذا توجه به زندگی پراسترس جامعه كنونی و اینكه آیا رابطه‌ای بین فشارهای روانی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد یا نه، می‌تواند كمكی در رسیدن به این هدف باشد.