فراگیر چند حسی.. 18

 

فراگیر تعاملی.. 18

 

فراگیر ساختار روشن.. 18

 

فراگیر انتخابی.. 19

 

2-1-5- سبکهای همگرا، واگرا، جذب کننده، و انطباق یابنده 19

 

تجربه‌ی عینی.. 19

 

مشاهده‌ی تأملی.. 20

 

مفهوم‌سازی انتزاعی.. 20

 

آزمایشگری فعال. 20

 

2-2- یادگیری خودتنظیمی.. 25

 

2-2-1-  مولفه های خودتنظیمی.. 26

 

2-2-2- ویژگی های یادگیرنده خود تنظیم. 27

 

2-2-3- ریشه های خود تنظیمی و شکل گیری آن. 29

 

2-2-4-  نظریه های خودتنظیمی.. 30

 

2-2-4-الف- نظریه های کنشگر. 31

 

2-2-4-ب- پدیدار شناسان و خودتنظیمی.. 31

 

2-2-4-ج- دیدگاههای پردازش اطلاعات درباره ی یادگیری خودتنظیم. 32

 

2-2-4-د- نظریه اراده گرایان. 33

 

2-2-4-و- تقسیم بندی مبتنی بر نظریه ویگوتسکی.. 33

 

2-2-4-هـ نظریه شناختی- اجتماعی.. 34

 

2-3- پیشینه نظری دست برتری.. 37

 

2-4-پیشینه پژوهش…. 40

 

2-4-1 تحقیقات انجام شده در داخل كشور. 40

 

فصل سوم: روش اجرای  پژوهش…. 49

 

مقدمه. 51

 

3-1- روش پژوهش…. 51

 

3-2- جامعه آماری.. 51

 

3-3- حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 52

 

3-4- ابزارهای پژوهش… 52

 

3-6- شیوه ی اجرا و گردآوری داده ها: 57

 

3-7- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: 57

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 58

 

مقدمه. 59

 

4-1- اطلاعات توصیفی متغیرهای جمعیت‌ شناختی.. 59

 

4-2- شاخص‌های آمار توصیفی و استنباطی.. 63

 

4-3- فرضیه‌‌های پژوهش… 65

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 73

 

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 75

 

5-2- محدودیت های پژوهش… 77

 

5-3- پیشنهادها 77

 

منابع و مآخذ. 79

 

پیوست ها 85

 

چکیده انگلیسی.. 91

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول2-1: تعیین کننده های خودگردانی (خودتنظیمی) در یادگیری (زیمرمن، 1990 به نقل از طلایی، 79) 36

 

جدول (1-4 ) توزیع فروانی طبقه‌ای و نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیر جنسیت در نمونه مورد پژوهش…. 60

 

جدول (2-4 ) توزیع فروانی طبقه‌ای و نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیر سن در نمونه مورد پژوهش…. 61

 

جدول (3-4 ) توزیع فروانی طبقه‌ای، نمودار میله‌ای و دایره‌ایِ متغیر سطح تحصیلات در نمونه مورد پژوهش…. 62

 

جدول (4-4 ) شاخصه های آمار توصیفی و برآوردِ فاصله‌ای متغیرخود تنظیمی.. 64

 

جدول (5-4 ) شاخصه‌های آمار توصیفی و نمودار پراکنش رابطه بین دو متغیر. 65

 

جدول (6-4 ) شاخصه‌های آمار استنباطی برای محاسبه خی دوبین دو متغیر. 66

 

جدول (7-4 ) شاخصه‌های آمار توصیفی و نمودار میله ای خود تنظیمی در بین راست دستها و چپ دستها 67

 

 

جدول (8-4 ) شاخصه‌های آمار استنباطی مورد استفاده برای محاسبه‌ی آزمون t مستقل.. 68

 

جدول (9-4 ) شاخصه‌های آمار توصیفی و نمودار میله ای خود تنظیمی با توجه به سبک شناختی.. 68

 

جدول (10-4 ) شاخصه‌های آمار استنباطی مورد استفاده برای محاسبه‌ی تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه. 69

 

جدول (11-4 ) شاخصه‌های آمار توصیفی و نمودار میله ای دست برتری با توجه به سبک شناختی.. 70

 

جدول (12-4 ) شاخصه‌های آمار استنباطی مورد استفاده برای محاسبه‌ی تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه. 70

 

جدول(13 -4) بررسی مقایسه میانگین متغیر دست برتری در دانشجویان با سبک‌های شناختی مختلف به صورت جفتی از طریق آزمون تعقیبی شفه  71

 

 

 

فهرست اشکال و نمودارها

 

شكل 2-1 الگوی یادگیری تجربی (اقتباس از كلب و فرای،1975)به نقل از سیف… 22

 

شكل2- 2: سبک های یادگیری کلب… 24

 

شكل2-2: تعیین كننده های خودتنظیمی در یادگیری.. 35

 

نمودار3-1- شیوه و دستورالعمل محاسبه سبك یادگیری . 55

 

 

 

چكیده

 

پژوهش حاضر با هدف « بررسی رابطه بین سبكهای شناختی و یادگیری خودتنظیمی با دست برتری در دانشجویان» انجام شده است.جامعه آماری عبارت بود از كلیه دانشجویانی كه در سال تحصیلی 93-92 در دانشگاه خوارزمی مشغول تحصیل بودند. نمونه شامل 90 نفر از دانشجویانی بودند كه از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای از طبقه زنان و طبقه مردان انتخاب شدند.برای سنجش سبك های شناختی از پرسشنامه سبك شناختی كلب (1975)،و برای اندازه گیری یادگیری خودتنظیمی از مقیاس بوفارد و همكاران (1995) و برای سنجش دست برتری از مقیاس چاپمن و چاپمن(1987) استفاده شد.

 

برای بررسی رابطه ی بین سبك شناختی و دست برتری، ازآزمون خی دو استفاده شد، و نتایج نشان داد بین دو متغیر تفاوت معنادار وجود دارد، و ضریب توافقی محاسبه شده نشان داد كه همبستگی بین دست برتری و سبك شناختی برابر 37% بود و این رابطه معنی داراست.و همچنین برای بررسی رابطه بین انواع سبك شناختی و دست برتری از آزمون تحلیل واریانس یك راهه استفاده شدو نتایج نشان كه دانشجویانی كه راست دست بودند از بین سبك های شناختی كلب به نوع سبك شناختی همگرا و دانشجویان چپ دست به سبك شناختی واگرا گرایش دارند.برای بررسی رابطه یادگیری خودتنظیمی با دست برتری از آزمون t  مستقل استفاده شد. ونتایج نشان داد كه یادگیری بین خودتنظیمی و دست برتری تفاوت معنی دار وجود ندارد. همچنین برای بررسی رابطه بین سبك های شناختی و خودتنظیمی از آزمون تحلیل واریانس یك راهه استفاده شد و یافته ها نشان داد كه بین این دو متغیر نیز رابطه معنی دار وجود ندارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت كه افراد با داشتن سبك های شناختی یكسان از میزان یادگیری خودتنظیمی متفاوتی برخوردارند، وتنها داشتـن نوع خاصی از سبك شناختی در میزان یادگیری خودتنظیمی نقشی ندارد.

 

مقدمه

 

یکی ازپدیده های طبیعی قابل مشاهده در تمام ساختارهای جوامع انسانی وجود تفاوت هاست. در واقع، زیبائی جهان هستی در وجود این تفاوت هاست. یک نظام آموزشی سالم، انسانی، پویا و کارآمد این تفاوت ها را به شکل طبیعی از توانایی ها و قابلیت ها دریافت و ادراک می کند. یکی از مهمترین مسائلی که معلمان در کلاس خود با آن مواجهند، وجود تفاوت های فردی در میان دانشجویان از نظر هوشی، استعداد، انگیزش، پیشرفت تحصیلی، سبک یادگیری و نظایراین هاست. درک این تفاوت ها می تواند به پویایی کار معلمان کمک کند.

 

تفاوت های فردی در یادگیری از دیر باز مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفته است. این عقیده که تفاوت های افراد در یادگیری صرفاً ناشی از تفاوت های آنها در هوش و توانایی هاست تا مدت ها در دنیای تعلیم و تربیت پذیرفته شده بود، اما بعدها تغییر یافت. پژوهشگران نشان داده اند که دانشجویان سبک های شناختی متفاوتی دارند؛ یعنی اطلاعات را از راه های مختـــلف تجزیه و تحلــیل می کنند و یاد می گیرند. امروزه مشخص شده است که تفاوت های افراد در یادگیری فقط تا حدی به هوش و توانایی های آنها بستگی دارد. بنابراین، عوامل دیگری نظیر ویژگی های شخصیتی، دشواری تکلیف و تفاوت سبک ها نیز در این امر دخیل اند.

 

موضوع این پژوهش، مطالعه رابطه سبک های شناختی[1] و یادگیری خود تنظیمی[2] با دست برتری[3] است. در واقع بر اهمیت تفاوت های فردی تاکید دارد که چگونه این ویژگی ها با هم در ارتباط هستند. این متغیرها رابطه مستقیمی نیز با آموزش آموزشگاهی امروزه دارند.

 

سبک های شناختی و یادگیری خودتنظیمی را می توان از مهمترین سازه های راون شناسی تربیتی محسوب کرد. همواره متخصصان و مربیان به دنبال شناسایی عوامل موثر بر این سازه ها می باشند تا با درک این عوامل و تفاوت ها بازدهی یادگیری دانشجویان را در محیط های آموزشی به حداکثر ممکن برسانند، و از فضا و امكانات موجود نهایت بهره وری را داشته باشند.در این رهگذر باید تلاش کرد تا به گونه ای دقیق متغیرهای پیش بینی کننده سبک های شناختی شناسایی شوند تا بتوان شرایط آموزشی را بهسازی نمود و تاثیر آن را بر عملکرد تحصیلی مشاهده کرد. پس در این تحقیق سوال این است که دست چپ بودن یا راست دست بودن یا به عبارت دقیق علمی راست برتری یا چپ برتری به چه اندازه سبک های شناختی و یادگیری خودتنظیمی افراد را می تواند پیش بینی کند. آیا این ویژگی های شخصیتی یا جسمانی با سبک های شناختی در ارتباط هستند و می توانند باورها و رجحان های آنها را توجیه کنند، آیا راست برتری یا چپ برتری با خودتنظیمی ارتباط دارد؟

 

بحث در مورد سبک های شناختی از اواخر دهه سال 1970 رونق پیدا کرده است و یکی از دلایلی که مطرح شد این است که سبک های شناختی یک کاربرد عملی به ویژه در آموزش و پرورش دارد و بسیاری از مربیان بر این باورند که سبـــک های شنـــاختی بر فرآیند یادگیری تاثیر می گذارند. اگر چه این سبک ها به طرق مختــلف تعریف می شوند ولی عمدتاً بر این نکته تاکید می ورزند که سبک های شناختـی شامل باورها،اعتقادات، رجحـــان ها و رفتارهایی است که افراد به کارمی برند تا در یک موقعیت معین به یادگیری خود کمک کنند. افراد متناسب با تفاوت های فردی خود در یادگیری از سبک های متفاوتی استفاده می کنند. انسان ها در موقعیت یکسان متفاوت یاد می گیرند که شاید مهم ترین دلیل آن سبک های متفاوت یادگیری آنان باشد، این سبک ها تعیین می کنند که در برخورد با یک موقعیت فرد چه مدت به چه چیز و به چه چیز میــزانی توجه کند. در واقـــع سبک های شناختی را می توان عامل بسیاری از تفاوت های فردی در کلاس درس دانست.

 

پژوهش های مختلـــفی در مورد اینکه دانشجویان و از چـه سبــک هایی به فراگیری مطالب می پردازند صورت گرفته است. یکی از پژوهشگرانی که در مورد سبک های شناختی نظریه مهمی ارائه داده است، کلب است (1996) است. نظریه ای که توسط کلب در مورد یادگیری ارائه شد توجه زیادی را به خود جلب کرده است. کلب در نظریه خود چهار وضعیت تجربه ،تجربه عینی (CE )، مشـــاهده تاملی (RO )، خلق مفاهیـم انتـزاعی (AC)، و تجــــربه فعال (AE) را مشــــخص می کند. ابعاد تجربه عینی/خلق مفاهیم انتزاعی و تجربه فعال/مشاهده تاملی دو قطب مخالف در مفاهیم روشهای یادگیری هستند. هر کدام از این وضعیت ها نوع ادراک اطلاعات توسط فرد را نشان می دهد و کلب چهار نوع از یادگیرندگان را بر طبق موقعیت شان نسبت به این دو بعد شناسایی کرد (فوجی[4]،1996) . کلب افراد را بر اساس این یادگیری تجربه ای به چهار گروه افراد همگرا ، واگرا ، انطباق یابنده و جذب کننده تقسیم می کند.