1-1- آنزیمها 2

 

1-2- منابع بیوکاتالیزوری.. 2

 

1-2-1- کاربردهای صنعتی بیوکاتالیزورها 4

 

1-3- نشاسته. 5

 

1-4- آمیلازها 6

 

1-4-1- منابع آلفا آمیلازها 7

 

1-4-1-1- آمیلازهای باکتریایی.. 7

 

1-4-1-2- آمیلازهای قارچی.. 7

 

1-4-2- طبقه بندی آمیلازها 8

 

آنزیمهای هیدرولیز کننده نشاسته به چهار گروه عمومی تقسیم میشوند: 8

 

الف) اندو آمیلازها 8

 

ب) اگزو آمیلازها 8

 

ج) آنزیمهای شاخه شکن.. 8

 

د) تراسفرازها 8

 

1-4-2-1- اندو آمیلازها 8

 

1-4-2-2- اگزو آمیلازها 9

 

1-4-2-3- آنزیمهای شاخه شکن.. 9

 

1-4-3- ساختار آمیلازها 11

 

1-4-4- مکانیسم عمل آلفا-آمیلاز. 13

 

1-4-5- کاربردهای آلفا-آمیلازها 14

 

1-4-5-1- تولید اتانل زیستی.. 15

 

1-4-5-2- صنایع شوینده. 16

 

1-4-5-3- صنایع نساجی.. 16

 

1-4-5-4- کاغذ سازی.. 17

 

1-4-5-5- صنایع غذایی.. 17

 

1-5-4-6- تولید نان و شیرینی پزی.. 17

 

1-4-5-7- تولید شربت گلوکز و فروکتوز. 18

 

فصل دوم. 20

 

بر پژوهش های پیشین.. 21

 

فصل سوم. 25

 

3- ابزار، مواد و روش­های تحقیق.. 26

 

3-1- ابزار. 27

 

3-2- مواد. 28

 

3-2-1- بافرها 28

 

3-2-2- مواد شیمیایی.. 28

 

3-2-3- محیطهای کشت مورد نیاز. 28

 

3-1-4-کشت باکتری مولد آلفا آمیلاز و تشخیص کیفی تولید آنزیم خارج سلولی.. 30

 

3-2- بررسی سینتیک رشد و فعالیت آلفا آمیلازی باکتری در محیط کشت پایه. 30

 

3-3- روشهای استفاده شده در مراحل سنجش و تخلیص آلفا آمیلاز. 31

 

3-3-1- تخلیص آنزیم آلفا آمیلاز. 31

 

3-3-2- تخلیص بر روی ستون DEAE-Cellulose. 31

 

3-3-3- سنجش فعالیت آنزیمی.. 32

 

3-3-3-1-روش سنجش فعالیت آنزیم.. 33

 

3-3-3-2-واحد آنزیمی.. 33

 

3-3-4- سنجش پروتئین.. 34

 

3-3-4-1- سنجش کمی پروتئین به روش برادفورد. 34

 

3-4- روشهای بررسی خصوصیات بیوشیمیایی آلفا آمیلاز با خلوص نسبی.. 35

 

) 35

 

3-4-2- اثر دما بر فعالیت آلفا آمیلاز با خلوص نسبی.. 37

 

3-4-3- اثر pH بر فعالیت آلفا آمیلاز. 37

 

3-4-4- بررسی پایداری حرارتی آنزیم دارای خلوص نسبی.. 37

 

3-4-5- اثر pH بر پایداری آنزیم دارای خلوص نسبی.. 37

 

3-4-6- روش بررسی اثر یونهای فلزی و EDTA بر فعالیت آنزیمی.. 38

 

 

4- نتایج.. 40

 

سویه 1390BR.. 40

 

4-2- سینتیک رشد و تولید آنزیم آلفا آمیلاز. 41

 

1390BR.. 42

 

4-4- خصوصیات بیوشیمیایی آلفا آمیلاز. 43

 

4-4-1- اثر pH و دما بر فعالیت آلفا امیلاز. 43

 

4-4-2- اثر دما بر پایداری آلفا آمیلاز سویه 1390 BR.. 44

 

4-4-3- اثر pH بر پایداری آنزیم آلفا آمیلاز. 45

 

) 46

 

4-7- اثر یونهای فلزی بر فعالیت آنزیم.. 47

 

5- بحث و نتیجه گیری.. 50

 

پیشنهادات.. 54

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                    صفحه

 

جدول 1- 1. کاربردهای مختلف آنزیم­ها. 4

 

جدول 1-3) ترکیبات بافر Mix. 28

 

جدول 3-2) نام و اجزاء محیط کشت­های مورد استفاده. 29

 

جدول 3-2) اجزاء محیط کشت جامد. 29

 

جدول 3-3. موادلازم در تهیه محلول برادفورد. 35

 

جدول 4-1) اثر یون­های فلزی بر فعالیت آنزیم. 48

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

شکل 1-1) منابع تجاری آنزیم­ها. 3

 

شکل 1-2) گرانول نشاسته در گیاهان مختلف (الف: نشاسته سیب زمینی شیرین، ب: نشاسته سیب زمینی، ج: نشاسته گندم، د: نشاسته ذرت و هـ: نشاسته برنج) 5

 

شکل 1-3) ساختار آمیلوز (الف) و آمیلوپکتین(ب). 6

 

شکل 1-4) انواع آمیلازها و عملکرد و محصول آنها. 10

 

     12

 

شکل 1-6) یون­های کلسیم در ساختار آلفا آمیلاز. 13

 

شکل 4-1) کلنی باکتری 1390BR در محیط نشاسته- آگار. هاله تشکیل شده اطراف کلنی­ها نشان دهنده فعالیت آلفا آمیلازی می­باشد. 40

 

 

 

فهرست نمودار­ها

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

نمودار 3-1) منحنی استاندارد غلظت­های مختلف D-مالتوز در طول موج nm 540.. 34

 

نمودار 4-1) رشد باکتری 1390BR.. 41

 

نمودار 4-2) تولید آنزیم برحسب زمان پس از القا نشاسته 1/0%. 41

 

نمودار 4-3) کروماتوگرام ستون DEAE Cellulose. 42

 

نمودار 4-4( اثر pH بر فعالیت آلفا آمیلاز در دمای ˚C 70. فعالیت نسبی به عنوان درصدی از حداکثر فعالیت دیده شده در0/6 ~pH می­باشد که 100% در نظر گرفته شده است. 43

 

8

 

8

 

10

 

فصل 2: مرور ادبیات و پیشینه تحقیق 11

 

12

 

12

 

12

 

22

 

23

 

23

 

24

 

24

 

فصل 3: حل تک هدفه مسئله ی مورد مطالعه با استفاده از الگوریتم های ابتکاری 25

 

26

 

27

 

28

 

31

 

31

 

34

 

38

 

40

 

40

 

43

 

46

 

49

 

49

 

50

 

50

 

50

 

51

 

52

 

54

 

54

 

54

 

56

 

56

 

64

 

64

 

64

 

65

 

65

 

74

 

فصل 4: حل تک هدفه مسئلهی مورد مطالعه با استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری 75

 

76

 

76

 

78

 

79

 

80

 

84

 

84

 

85

 

86

 

87

 

 

88

 

88

 

90

 

91

 

91

 

91

 

91

 

92

 

93

 

94

 

95

 

فصل 5: حل مسئله پیش بینی ماکزیمم زمان اتمام کارها 96

 

97

 

97

 

99

 

102

 

102

 

105

 

105

 

105

 

108

 

109

 

111

 

113

 

فصل 6: حل مساله مورد مطالعه با رویکرد چند هدفه 114

 

115

 

116

 

116

 

119

 

119

 

120

 

120

 

121

 

122

 

123

 

124

 

126

 

130

 

130

 

130

 

131

 

131

 

136

 

فصل 7: جمع‌بندی و پیشنهاد برای تحقیقات آتی 137

 

138

 

138

 

138

 

139

 

مراجع 140

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

3

 

6

 

9

 

30

 

34

 

79

 

79

 

79

 

81

 

82

 

83

 

84

 

85

 

89

 

98

 

99

 

100

 

117

 

127

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

26

 

27

 

29

 

29

 

29

 

30

 

32

 

32

 

33

 

34

 

35

 

36

 

37

 

37

 

39

 

39

 

40

 

42

 

42

 

43

 

43

 

44

 

44

 

45

 

45

 

45

 

46

 

47

 

48

 

48

 

52

 

53

 

55

 

56

 

58

 

59

 

60

 

61

 

62

 

63

 

65

 

66

 

67

 

68

 

69

 

70

 

71

 

72

 

73

 

90

 

92

 

93

 

94

 

95

 

104

 

105

 

106

 

107

 

108

 

109

 

110

 

110

 

111

 

112

 

112

 

123

 

124

 

125

 

132

 

133

 

134

 

135

 

136

 

 

• مقدمه

 

توالی عملیات[1] و زمان بندی[2]  نوعی فرایند تصمیم گیری است که دارای نقشی اساسی در ارتقای بهره وری درصنایع تولیدی و خدماتی است. .به طور کلی زمان بندی، به فعالیت تخصیص تعدادی منابع محدود، در طول زمان، جهت انجام مجموعه ای محدود از فعالیت ها با هدف بهینه سازی یک یا چند معیار عملکرد گفته می شود. از جهتی دیگر می توان گفت زمان بندی نوعی تابع تصمیم گیری بوده و فرآیندی است که در آن، برنامه زمانی تعیین می شود و در نهایت یک یا چند هدف و معیار عملکرد را بهینه سازی می کند. در اکثر سیستم های ساخت و تولید یا محیط های فرآیند اطلاعات،  زمان بندی به عنوان یک پروسه مهم تصمیم گیری عمل می کند.]1 [توالی عملیات عبارتست از تعیین ترتیب پردازش عملیات و زمان بندی عبارتست از تعیین زمان آغاز و پایان عملیات برای منابع در دسترس. در دنیای رقابتی کنونی، برای شرکت ها، داشتن بهترین توالی انجام عملیات  و زمان بندی مناسب فعالیت ها یک نیاز اساسی به منظور بقا می باشد. از نظر دمپستر و همکاران ]2 [زمان بندی عبارت است از: “هنر تخصیص منابع به فعالیت ها جهت اطمینان از انجام کامل فعالیت ها در مدت زمانی معقول” در عمل، زمان بندی با استفاده از الگوریتم های زمان بندی یا قوانین مبتنی بر دانش صورت می گیرد. امروزه به کارگیری الگوریتم های ابتکاری و فراابتکاری برای حل مسائل زمان بندی و به دست آوردن جواب های بهینه (یا نزدیک بهینه) بسیار متداول است.مسائل زمان بندی معمولا دارای محدودیت و فرض های عمومی هستند. فرض های عمومی مسئله زمان بندی در ]3 [آمده است. برای مسائل زمان بندی دسته بندی های مختلفی ارائه شده است. محبوب ترین و پرکاربرد ترین نحوه نمایش مسائل زمان بندی توسط گراهام و همکاران  ]4 [ارائه شده است. بنا بر مدل طبقه بندی گراهام مسائل زمانبندی قطعی با سه تایی مرتب α│β│γ یا  α/β/γ نمایش می دهند. گریوز ]5 [یک دسته بندی برای مسائل زمان بندی ارائه کرده است. شکل (1-1) این دسته بندی مسائل را با توجه به ابعاد زیر طبقه بندی می نماید:

 

 

• تامین نیازمندی ها[3]

 

1-4- هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….. 5

 

1-5- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….. 5

 

1-6- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………… 6

 

1-7- سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 6

 

1-8- فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 6

 

1-9- معرفی و نقد منابع………………………………………………………………………………………………………………. 7

 

 

 

فصل دوم: حوادث تاریخی بویراحمد در دوره قاجار و بازتاب آندر اشعار محلی

 

2-1-موقعیت  جغرافیایی  و طبیعی كهگیلویه و بویراحمد………………………………………………………. 13

 

2-2- تقسیمات سیاسی……………………………………………………………………………………………………………….. 14

 

2-3- پیشینه تاریخی بویراحمد…………………………………………………………………………………………………… 15

 

2-4- هادی خان بویراحمدی……………………………………………………………………………………………………….. 16

 

2-5- شاهین خان بویراحمدی …………………………………………………………………………………………………… 18

 

2-6- عبدالخلیل و سرانجام او……………………………………………………………………………………………………… 18

 

2-7- محمد طاهر خان و وقایع عهد او……………………………………………………………………………………….. 19

 

………………………………………………………………………………………………………………….. عنوان                                                                                              صفحه

 

 

 

2-8- خداكرم خان بویراحمدی و حوادث زمان او……………………………………………………………………… 20

 

2-9- کریم خان بویراحمدی و اشعار مربوط به حیات سیاسی– اجتماعی او…………………………. 26

 

 

 

فصل سوم: حوادث تاریخی بویراحمد در عصر رضا شاه و بازتاب آن در اشعار محلی

 

3-1-  مختصری ازحوادث تاریخی بویراحمد در عهد رضاشاه…………………………………………………… 31

 

3-2- میر مذکور و میرغارتی و اشعار مربوط به آنها………………………………………………………………….. 33

 

3-3- جنگ داخلی « دره سرد »………………………………………………………………………………………………… 35

 

3-4- هجوم اردوی دولتی به بویراحمد وجنگ تنگ تامرادی…………………………………………………… 39

 

3-5- اشعار مربوط به نبرد تنگ تامرادی و کی لهراس(=لهراسب)…………………………………………… 42

 

3-6- اشعاری از شاعران گمنام در باب کی لهراس…………………………………………………………………… 48

 

3-7- یاغی گری و درگیری های میرغلام شاه قاسمی و اشعار آن………………………………………….. 50

 

3-8- یاغی گری دو برادر……………………………………………………………………………………………………………… 55

 

3-9- بازتاب اقدامات و عملکرد حکومت رضا شاه در اشعار محلی…………………………………………… 60

 

 

 

فصل چهارم : حوادث تاریخی بویراحمد در عصر محمد رضا شاه و بازتاب آن در اشعار محلی(1341-1320)

 

4-1- مختصری ازحوادث تاریخی  بویراحمد در دوره محمدرضاشاه………………………………………… 67

 

4-2- نبرد سمیرم و اشعار مربوط به آن…………………………………………………………………………………….. 74

 

 

4-3- جنگ داخلی بویراحمدی ها و اشعار مربوطه…………………………………………………………………… 77

 

4-4- قتل کی علی خان………………………………………………………………………………………………………………. 82

 

4-5- قتل خسروخان بویراحمدی……………………………………………………………………………………………….. 83

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

 

 

فصل پنجم:  قیام عشایر جنوب(1343-1341)

 

5-1- اجمالی از قیام عشایر جنوب……………………………………………………………………………………………… 88

 

5-2- جنگ گُجستان (1342 )………………………………………………………………………………………………….. 93

 

5-4- اشعار لری شیخ علی مراد،  در باب حوادث 43-1341………………………………………………… 104

 

5-5- اشعار شیخ علی مراد درباره دیگر جنگجویان نبرد گجستان…………………………………………… 110

 

5-6- اشعاری از شاعران گمنام در توصیف جنگجویان نبرد گجستان……………………………………… 113

 

5-7- اشعار شیخ علی مراد در وصف عبدالله خان ضرغام پور………………………………………………….. 114

 

5-8- اشعار شیخ علی مراد درباره ناصر خان طاهری………………………………………………………………… 120

 

فصل اول: مقدمه و بیان مساله

 

 

• مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

 

• بیان مسئله و اهمیت پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………11

 

1-3 اهداف و فرضیات:

 

1-3-1هدف اصلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………..18

 

1-3-2 اهداف فرعی……………………………………………………………………………………………………………………………………18

 

1-3-3 هدف کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………….18

 

1-3-4 فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………19

 

فصل دوم: بررسی متون

 

2-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

 

2-2 مبانی نظری پژوهش:

 

تاریخچه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….20

 

مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………………………………………………………21

 

اهداف مدیریت دانش …………………………………………………………………………………………………………………………………25

 

تعاریف مدیریت دانش ………………………………………………………………………………………………………………………………..25

 

انواع دانش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..27

 

تفاوت بین داده، اطلاعات و دانش ……………………………………………………………………………………………………………….29

 

روابط میان داده، اطلاعات و دانش……………………………………………………………………………………………………………….31

 

تفاوت مدیریت اطلاعات با مدیریت دانش ……………………………………………………………………………………………………33

 

مدل پایه های ساختمان مدیریت دانش (پروست) …………………………………………………………………………………………34

 

مهارت های اولیه برای استقرار مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………43

 

عوامل موثر بر موفقیت و شکست مدیریت دانش در سازما ن ها……………………………………………………………………..44

 

منافع و مزایا………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

 

پیامد های عدم پیاده سازی مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………50

 

خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………51

 

تعاریف خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………………………………………54

 

تفاوت خلاقیت و نوآوری …………………………………………………………………………………………………………………………….55

 

موانع و راهکارهای بروز خلاقیت ………………………………………………………………………………………………………………….56

 

ویژگی های  افراد خلاق ……………………………………………………………………………………………………………………………..60

 

آثار و نتایج خلاقیت …………………………………………………………………………………………………………………………………….61

 

رابطه بین مدیریت دانش با خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………..62

 

 

 

2-3 بر مطالعات انجام یافته:

 

2-3-1مطالعات انجام شده در ایران……………………………………………………………………………………………………………66

 

2-3-2مطالعات انجام شده در جهان ………………………………………………………………………………………………………….69

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

3-2 نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………..72

 

3-3 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………….72

 

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………73

 

3-5 ضریب پاسخ دهی…………………………………………………………………………………………………………………………….73

 

3-6 روش و ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………………74

 

3- 7 روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………..75

 

3-8 محدودیت­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………….75

 

3-9 ملاحظات اخلاقی…………………………………………………………………………………………………………………………….75

 

3-10 تعاریف نظری و عملی واژه ها…………………………………………………………………………………………………………76

 

فصل چهارم : یافته ها

 

4-1  مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..79

 

4-2  نتایج مربوط به مشخصات دموگرافیک  ………………………………………………………………………………………….79

 

4-3 نتایج مربوط به اهداف و فرضیات……………………………………………………………………………………………………..84

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

5-1مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….98

 

 

5-2 بحث…………………………………………………………………………………………………………………………………………….98

 

5-3 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-4 پیشنهادات اجرایی…………………………………………………………………………………………………………………………103

 

5-5 پیشنهادات برای پژوهش های آتی ………………………………………………………………………………………………..106

 

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107

 

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………116

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                              صفحه

 

جدول 2-1: تفاوت بین مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………33

 

جدول 4-1: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک بیمارستان………………………………………………………………………………….79

 

جدول 4-2: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک دانشگاه ……………………………………………………………………………………80

 

جدول 4-3: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک گروه های سنی ………………………………………………………………………..80

 

جدول 4-4: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک جنسیت ……………………………………………………………………………………80

 

جدول 4-5: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک سنوات………………………………………………………………………………………81

 

جدول 4-6: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک میزان تحصیلات ………………………………………………………………………81

 

جدول 4-7: توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه به تفکیک رده شغلی …………………………………………………………………………………81

 

جدول 4-8: توزیع فراوانی پاسخ افراد مورد مطالعه به سوالات مدیریت دانش ………………………………………………………………….82

 

جدول 4-9: توزیع فراوانی پاسخ افراد مورد مطالعه به سوالات خلاقیت …………………………………………………………………………..83

 

جدول 4-10: رابطه بین ابعاد مدیریت دانش با خلاقیت………………………………………………………………………………………………….85

 

جدول 4-11: میانگین نمره خلاقیت به تفکیک دانشگاه…………………………………………………………………………………………………87

 

جدول 4-12: میانگین نمره مدیریت دانش به تفکیک دانشگاه………………………………………………………………………………………..88

 

جدول 4-13: میانگین نمره ابعاد مدیریت دانش به تفکیک دانشگاه…………………………………………………………………………………89

 

جدول 4-14: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک جنسیت افراد مورد مطالعه………………………………………………91

 

جدول 4-15: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک سنوات افراد مورد مطالعه………………………………………………..92

 

جدول 4-16: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک تحصیلات افراد مورد مطالعه…………………………………………..94

 

جدول 4-17: میانگین نمره مدیریت دانش و خلاقیت به تفکیک رده شغلی افراد مورد مطالعه……………………………………………96

 

جدول 4-18: میانگین و انحراف معیار خلاقیت، مدیریت دانش و ابعاد آن………………………………………………………………………..97

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها و نمودارها

 

عنوان                                                                                                             شماره صفحه

 

 

 

شکل 2-1: روابط میان داده و اطلاعات و دانش……………………………………………………………………………………………………31

 

شکل 2-2: اثر اطلاعات و دانش بر تصمیم گیری…………………………………………………………………………………………………32

 

شکل 2-3: مدل پایه های مدیریت دانش پروست…………………………………………………………………………………………………34

 

نمودار 4-1: رابطه بین خلاقیت و مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………84

 

نمودار 4-2: رابطه بین خلاقیت و شناسایی دانش…………………………………………………………………………………………………..85

 

نمودار 4-3: رابطه بین خلاقیت و کسب دانش……………………………………………………………………………………………………….86

 

3-5 روش نمونه­گیری و تعیین حجم نمونه                                                                                  42

 

3-6 محیط پژوهش                                                                                                             43

 

3-7 ابزار  و روش گردآوری داده ها                                                                                         43

 

3-8 تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار                                                                                        44

 

3-9 روش گردآوری داده­ها                                                                                                    45

 

3-10 روش تجزیه و تحلیل داده­ها                                                                                           46

 

3-11 ملاحظات اخلاقی                                                                                                        46

 

فصل چهارم: نتایج تحقیق

 

4-1یافته­های پژوهش                                                                                                           48

 

4-2 جداول                                                                                                                      49

 

فصل پنجم: بحث و بررسی یافته­ها

 

5-1 بحث و بررسی یافته ها                                                                                                  76

 

5-2 نتیجه­گیری نهایی                                                                                                         84

 

5-3 کاربرد یافته­ها                                                                                                             85

 

5-4 پیشنهادات                                                                                                                 87

 

فهرست منابع و مآخذ                                                                                                          89

 

 فهرست پیوست­ها

 

فرم رضایت نامه

 

پرسشنامه                                                 

 

                                                 فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                صفحه                          

 

جدول شماره 4- 1 : میانگین و انحراف معیار سن ( سال ) واحدهای مورد پژوهش                                49

 

جدول شماره 4-2 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب سال تحصیلی                               49

 

جدول شماره 4-3 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب وضعیت تاهل                               50

 

جدول شماره 4- 4 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب محل زندگی                                 50

 

جدول شماره 4- 5 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب میزان تحصیلات پدر                       51

 

جدول شماره 4- 6: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب میزان  تحصیلات مادر                      51

 

جدول شماره 4- 7 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب شغل پدر                                     52

 

جدول شماره 4- 8 : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب شغل مادر                                    52

 

جدول شماره 4-  : توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب سطح درآمد خانواده                        53

 

جدول شماره 4- 10: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب تعداد افراد خانواده                        53

 

جدول شمار 4 -11: آزمون کولموکروف اسمیرنف (بررسی نرمالیته) توزیع داده ها                                 54

 

جدول شماره 4-  12: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مقابله رویارویانه واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله در دوگروه آزمون و کنترل                                                                                   55

 

جدول شماره 4-  13:  مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مقابله رویارویانه قبل و بعد از مداخله در دو گروه  آزمون و کنترل                                                                                                        56

 

جدول شماره 4-  14: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش دوری جویی واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

 

در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                     57

 

جدول شماره 4-15: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش دوری جویی قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون

 

و کنترل                                                                                                                            58

 

جدول شماره 4-  16: مقایسه میانگین و انحراف معیار روش خویشتن داری واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از

 

مداخله در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                            59

 

جدول شماره 4-  17: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش خویشتن داری قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و

 

کنترل                                                                                                                               60

 

جدول شماره 4- 18:مقایسه میانگین و انحراف معیار روش جستجوی حمایت اجتماعی  واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از

 

مداخله در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                           61

 

جدول شماره 4-  19: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش جستجوی حمایت اجتماعی قبل و بعد از مداخله در دو

 

گروه آزمون و کنترل                                                                                                            62

 

جدول شماره 4- 20 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش گریز-اجتناب واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله در

 

دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                        63

 

جدول شماره 4- 21: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش گریز-اجتناب قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و

 

کنترل                                                                                                                               64

 

جدول شماره 4- 22 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش حل مدبرانه مسئله واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

 

در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                    65

 

جدول شماره 4-  23: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش حل مدبرانه مسئله قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                          66

 

جدول شماره 4- 24 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش ارزیابی مجدد مثبت واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

 

در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                   67

 

جدول شماره 4-  25: مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش ارزیابی مجدد مثبت در واحدهای مورد پژوهش قبل و

 

بعد ازمداخله در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                  68

 

جدول شماره 4- 26 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مسئولیت پذیری قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون و کنترل

 

69

 

جدول شماره 4-  27:مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مسئولیت پذیری قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و کنترل                                                                                                             70

 

جدول شماره 4- 28 : مقایسه میانگین و انحراف معیار روش مسئله مدار  واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

 

در گروه آزمون و کنترل                                                                                                       71

 

جدول شماره 4- 29 : مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش مسئله مدار  قبل و بعد از مداخله در دو گروه

 

آزمون وکنترل                                                                                                                  72

 

جدول شماره 4- 30 :  مقایسه میانگین و انحراف معیار روش هیجان مدار واحدهای مورد پژوهش قبل و بعد از مداخله

 

در گروه آزمون و کنترل                                                                                                       73

 

جدول شماره 4- 31 : مقایسه تغییرات میانگین و انحراف معیار روش هیجان مدار قبل و بعد از مداخله در دو گروه    آزمون و کنترل                                                                                                        74

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

بیان مسئله

 

استرس حالتی پویا و هیجان انگیز است كه فرد در یک موقعیت با  محدودیت یا تقاضای غیر عادی مواجه می‌شود و

 

واكنش‌های احساسی‏، فیزیكی و شناختی از خود نشان می‌دهد. به طور كلی دونوع استرس، مخرب یا بدخیم و استرس مفید یا خوش خیم وجود دارد(1). استرس مخرب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏، استرس نامطبوع، زیان آور و بیماری زا است ولی استرس مفید استرسی مطبوع و خوشایند است که احساساتی مثبت به شخص دست می‌دهد(1). تاثیرات استرس با شدت و مدت محرک ها مرتبط است؛ برای مثال استرس خفیف موجب تحریک فرآیندهای فکری فرد شده و او را در مقابل محیط هوشیار نموده و موجب ایجاد انگیزه و رسیدن به موفقیت و کامیابی میشود(2). اما استرسهای شدید و طولانی با تاثیرات منفی چون تضعیف سیستم ایمنی و کاهش قدرت دفاعی بدن در مقابل بیماریها، همراه هستند، از نظر مباحث تئوریك در استرس، تمركز عمد‏‏ه بر روی استرس بدخیم است(3).

 

در این زمینه کنت پلیتر بیان میدارد که 50-70 درصد تمام بیماریها با استرس در ارتباط هستند. استرس های روانی از طریق تاثیری که بر روی دستگاه اعصاب مرکزی و دستگاه آندوکرین و سیستم ایمنی بدن میگذارند موجب کاهش سلامت جسمانی و روانی فرد میشوند(4). از جمله بیماری‌ها و نشانه های روانی ناشی ‌از استرس می‌توان به افسردگی و اضطراب اشاره كرد، پژوهش ها نشان می‌دهد كه بین وجود استرس و اضطراب و افسردگی رابطه مستقیم وجود دارد (5).

 

امروزه دانشجویان به دلیل نقش مهمی که در اداره آینده کشور به عهده دارند یکی از قشرهای مهم جامعه به حساب می آیند اهمیت این موضوع زمانی مشخص میشود که بر طبق آمار در ایران با عنایت به آمار سال 1385 تعداد دانشجویان کل کشور 2553726 نفر اعلام شده است(6). و با توجه به این مسائل اهمیت سلامت دانشجویان بیش از پیش مشخص میشود و سلامت روانی یکی از ابعاد مهم سلامت دانشجویان، به عنوان آینده سازان کشور میباشد این گروه به دلیل شرایط خاص سنی و موقعیت خاص اجتماعی در معرض استرسهای فراوان میباشند مطالعات نشان داده که میزان شیوع اختلالات و بیماریهای روانی در بین دانشجویان در حال افزایش است(5). در پژوهش های مقطعی و محدود به عمل آمده در ایران در سطح دانشگاه های مختلف شیوع اختلالات روانی و رفتاری دانشجویان بین 7 تا31  درصد بوده است)5(. استرسهای گوناگون با تاثیر منفی که بر منابع مقابله فردی و اجتماعی اشخاص میگذارند باعث کاهش مقاومت فرد میگردند و در درازمدت اثرات ناخوشایندی بر بهداشت جسمی و روانی دانشجو میگذارد. همچنین استرس میتواند بر بروز بیماریهای جسمی و روانی، اختلال در عملکرد و قدرت سازگاری و در نهایت پایین آمدن کیفیت زندگی دانشجویان گردد(5). در سالهای اخیر توجه به منابع استرس و راههای مقابله با آن در گروههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و این بررسیها نشان داده است که به کار گرفتن راههای مقابله ای نقش مهمی در کاهش استرس دارد. در این میان دانشجویان به عنوان قشری از جامعه که پیوسته در معرض استرسها وفشارهای محیطی و روانی از جمله مشکلات آموزشی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارند مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته اند؛ روشن است که پیامدهای استرس در عملکرد تحصیلی، رضایت شخصی، از همه مهمتر سلامت روانی آنها تاثیر نامطلوب خواهد داشت (7). در این میان بهداشت روانی دانشجویان علوم پزشكی به لحاظ مرتبط بودن شغل آنها با تن و روان انسانها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دانشجویان علوم پزشكی ضمن داشتن مشكلات سایر دانشجویان، مشكلات خاص خود را نیز دارند كه از آن جمله می توان به فشار های روحی- روانی محیط (بیمارستان، اورژانس و …)، برخورد با مسایل و مشكلات بیماران و عدم برخورداری از آینده شغلی روشن اشاره كرد. به همین دلیل به نظر می رسد دانشجویان علوم پزشكی بیش از سایر دانشجویان در خطر از دست دادن سلامت روانی هستند(8). به ویژه اینکه مشکلات روانشناختی دانشجویان پزشکی نسبت به غیر پزشکی بیشتر دیده شده است (8).

 

در این زمینه نتایج پژوهش فرمانبر در 1382 در دانشجویان علوم پزشکی گیلان نیز نشان داد که اکثریت دانشجویان سال اول (60/44%) وضعیت خطر زا و اکثریت دانشجویان سال آخر(30/52%) وضعیت خوب در زمینه کنترل استرس داشتند هر چند از نظر آماری این تفاوت معنی داری نبود(9).

 

اجتناب از استرس‌های بدخیم و مضر غیر ممكن است اما برای جلوگیری یا حداقل كاهش این استرس‌ها، می‌توان اقداماتی را به عمل آورد(10). در سالهای اخیر توجه به منابع استرس و راههای مقابله با آن در گروههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و این بررسیها نشان داده است که به کار گرفتن راههای مقابله ای نقش مهمی در کاهش استرس دارد. بهترین روش جهت مقابله با استرس برداشتن عامل مواجه استرس(محرک) میباشد ولی اكثراَ این امر امكان پذیر نبوده، لذا باید به گونه‌ای با استرس سازگاری كرد و تحمل آن را برخود هموار ساخت و از شدت آن كاست به عبارت ساده تر سازگاری با استرس یعنی پذیرفتن آن و به نحو مؤثر در برابر آن واکنش نشان دادن (11).

 

با توجه به این نوع دیدگاه فالكمن و لازاروس پیشنهاد كرده‌اند كه استراتژی مقابله با استرس دو نوع می‌باشند مقابله مسئله مدار؛ تلاش برای كنترل رابطه بین فرد و عامل استرس زا و مقابله هیجان مدار؛ تلاش برای تطابق وتنظیم احساسات و هیجان ناشی از عوامل استرس زا و نتایج آنها، استفاده میکند(10).

 

طبق  مدل فولکمن لازاروس (1984) فرد با بکار بستن سبک مقابله کارآمد مساله مدار از مهارتهای شناختی برای حل مساله استفاده میکند. بر این اساس روش های مقابله با مشکل مستقیما بررسی میشوند و معمولا با یافتن راه حلهای مناسب برای حل مشکل، رضایت روان شناختی حاصل میشود. از سوی دیگر راهبردهای هیجان مدار، شامل کوششها یی جهت تنظیم پیامدهای هیجانی واقعه استرس زا است و تعادل عاطفی و هیجانی را از طریق کنترل هیجانات حاصله از موقعیت استرس زا، حفظ میکند(10).

 

با توجه به مشکلاتی که توسط استرس به وجود می آید، ارائه راهکارهایی برای کاهش این عوامل و نیز تغییر نگرش و برخورد افراد با عوامل استرس زا ضروری به نظر میرسد. بسیاری از محققان اظهار میکنند که برنامه های ورزشی سبب کاهش  فشار روانی میشود(8). ازجمله عوامل موثر در تعدیل استرس و شیوه های مقابله با آن میتوان به فعالیت بدنی منظم و ورزش اشاره کرد. امروزه فعالیت جسمانی منظم به گونه ای فزاینده، به عنوان وسیله ای برای حفظ و افزایش بهداشت روانی به خوبی پذیرفته شده است بطور کلی نتیجه حاصل از پژوهشها دلالت بر این دارند که رفتار  ورزشی باعث بهبود بهداشت روانی شامل بهبود خلق وخو میشود(12).

 

از جمله مطالعاتی که به بررسی تاثیر نوع و شدت تمرین بر کنترل فشارهای روانی پرداخته اند میتوان به مطالعه ای که استپتو و همکاران(1993) در آمریکا بر روی 33 نفر با اضطراب شدید، انجام دادند اشاره کرد. برای این افراد 10 هفته برنامه ورزشی با شدت متوسط در نظر گرفته شد برنامه تمرینی منجر به بهبود وضع زندگی و افزایش توانایی در مقابله با استرس در آنان شد(13).

 

علیرغم فواید زیاد رفتار ورزشی از جمله کنترل استرس و بهبود بهداشت روانی، برآورد جهانی از کم تحرکی در میان بالغین 17 % است، همچنین کسانی که فعالیت جسمانی ناکافی دارند (کمتر از 5/2 ساعت در هفته) میزان تخمینی شیوع آن بین 31-51 درصد متغیر است و متوسط جهانی فعالیت جسمانی ناکافی 41% است(7). در کل تخمین زده میشود که عدم فعالیت فیزیکی باعث 9/1 میلیون DALYs  از دست رفته در جهان میشود(7). در کشور ما وضعیت فعالیت جسمانی و مشکلات ناشی از عدم فعالیت فیزیکی به طور دقیق مشخص نیست. درسال2000 تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس پروژه قلب سالم نشان میدهد که 8/34 % مرگها و 5/27 سال از زندگی از دست رفته به علت بیماری عروق کرونر بوده است.شیوع عدم فعالیت جسمانی 88 % گزارش شده است(14).داده های سه مطالعه ملی در بین ایرانیان نشان میدهد که بیشتر از 80 % مردم ایران کم تحرک هستند(15). نکته بسیار مهم این است که بیشترین کاهش فعالیت بدنی در سالهای گذر از مراحل مختلف زندگی گزارش شده است مثل ورود از مراحل تحصیلی راهنمایی به متوسطه و از آموزش متوسطه به اموزش عالی و از دانشگاه به محیط کار. در دوران دانشجویی وضعیت ویژه ای برای کاهش فعالیت بدنی وجود دارد بطوریکه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها گزارش میکند کمتر از 20 % دانشجویان به سطح فعالیت بدنی متوسط(30 دقیقه فعالیت جسمانی متوسط حداقل  5 بار در هفته و ترجیحا تمام روز هفته)رسیده اند(7). در یک مطالعه مقطعی بر روی 19298 دانشجوی دانشگاههای 23 کشور جهان، شیوع کم تحرکی از 23% در ایالات متحده و اروپای غربی تا 44%در کشورهای در حال توسعه متفاوت بود(16). بر اساس یافته های کارشناسان در ایران، تنها 10% از دانشجویان، فعالیت ورزشی داشته اند که این رقم در مقایسه با کشوری مانند استرالیا با 52% مشارکت، آمار کمی بنظر میرسد(7).

 

از طرف دیگر بررسی 64 تحقیق از سال 1988 تا2000 نشان داده که از فعالیتهای ورزشی به عنوان یک استراتژی برای مقابله با استرس استفاده شده است ولی در مورد چگونگی انجام ورزش، نوع، مدت و شدت و تاثیر آن بر نوع استراتژی مقابله با استرس اتفاق نظر نیست به همین دلیل به تحقیقات بیشتری نیاز است (17).

 

در تحقیقی که بهرامی در سال 1388 انجام داد به این نتیجه رسید که فشار روانی دانشجویان ورزشکار در پاسخهای جسمی، رفتاری، شناختی و هیجانی کمتر از دانشجویان غیر ورزشکار بود و نهایتا به این نتیجه رسید که ورزش میتواند به عنوان یک روش قابل اطمینان در مقابله با فشار روانی بکار گرفته شود(18) .

 

همچنین مؤسسه سلامت روانی پییشنهاد می‌كند كه ورزش می‌تواند به عنوان یك عامل درمانی با ارزش در كاهش اضطراب، افسردگی و استرس، واكنش به فشارهای روانی عمل كند. داشتن یك رژیم غذایی، فعالیت بدنی منظم و ورزش مناسب می‌تواند نحوة مقابله با عوامل استرس زا را بهبود بخشد انواع تمرینات انعطاف پذیری، قدرتی و استقامتی در یك برنامة آمادگی متعادل میتوان باعث ایجاد مقابلة مؤثر در برابر استرس شود(12).

 

در تحقیقی که جنین و آلن برک انجام دادند، بیانگر آن است که تمرینات هوازی منظم (سه بار در هفته) و در حدود20 تا 30 دقیقه بهترین تاثیر مثبت در مبارزه با اختلالات روانی را داشته است(19) .

 

خدادادی(1385) در تحقیقی تحت عنوان ارتباط بین فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی با شیوه های مقابله با استرس که در دانشجویان پسر تربیت بدنی گیلان انجام داد که از ابزار شیوه های مقابله با استرس لازاروس استفاده کرده بود دریافت رابطه معناداری بین شیوه های مقابله با استرس و فعالیت بدنی وجود نداشت با این حال دو شیوه ارزیابی مجدد مثبت و حل مدبرانه مسئله بیش از سایر شیوه ها با فعالیت بدنی در ارتباط بودند(12).

 

در همین راستا تحقیقی که ایواساکی (2005) در کانادا بر روی افراد پلیس و کارمندان اورژانس انجام دادند، تاثیر معنی داری از فعالیت بدنی بر شیوه های مقابله با استرس دیده  نشد، و مقدار فعالیت بدنی و میزان لذت از فعالیت بدنی هیچگونه رابطه معنی داری با شیوه  مقابله با استرس در بر نداشت(20). ترنبرت و همکاران(1999) در تحقیقی که در دانش آموزان دبیرستانی در نیوزلند انجام دادند، اظهار داشتند که ممکن است شرکت در فعالیتهای بدنی اوقات فراغت همیشه تاثیر بخصوصی بر شیوه های مقابله با استرس نداشته باشد و فعالیتهای دیگر به جزء فعالیت بدنی موثر باشند. آنان اشاره داشتند که فعالیتهای بدنی و ورزش خود ممکن است به علت دارا بودن فاکتورهایی از قبیل حصول مهارت جدید، رقابت و پاسخهای تطابقی توسط شخص، خود به افزایش استرس کمک کند(21).