2-4-4 برنامه افزایش تدریجی طول وپیچیدگی گفتار…………………………………..20
2-5 بررسی متون……………………………………………………………………………………………..22
2-5-1 متون داخلی………………………………………………………………………………………….22
2-5-2 متون خارجی………………………………………………………………………………………..23
فصل سوم- روش شناسی پژوهش
3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………27
3-2 نوع مطالعه…………………………………………………………………………………………………….27
3-3 جامعه آماری و نمونه آماری…………………………………………………………………………27
3-3-1 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………..27
3-3-2 نمونه آماری…………………………………………………………………………………………….27
3-4 معیارهای ورود به مطالعه…………………………………………………………………………….28
3-5 معیارهای خروج از مطالعه……………………………………………………………………………28
3-6 روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………28
3-7 حجم نمونه و شیوه محاسبه آن…………………………………………………………………..28
3-8 مكان و زمان انجام تحقیق…………………………………………………………………………..29
3-9 متغیرها و نحوه سنجش آنها…………………………………………………………………………29
3-10 روش جمع آوری داده ها……………………………………………………………………………31
3-11 روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………….31
3-12 روش اجرا…………………………………………………………………………………………………..32
3-13 بازخورد……………………………………………………………………………………………………….44
3-14 ملاحظات اخلاقی………………………………………………………………………………………..45
فصل چهارم- توصیف و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………..46
4-2 بررسی وضعیت توزیع طبیعی متغیرهای مورد مطالعه………………………………46
4-3 بررسی متغیرها در سطح تك گویی…………………………………………………………..48
4-3-1 بررسی متغیر درصد هجاهای لكنت شده ……………………………………………48
4-3-1-1 بررسی آزمون برابری لون( آزمون بین گروهی پیش از درمان)………48
4-3-1-2 بررسی آزمون تی درون گروهی در گروه آزمون………………………………49
4-3-1-3 بررسی آزمون تی درون گروهی در گروه كنترل……………………………..49
4-3-1-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)………..51
4-3-2 بررسی متغیر درصد دیرش لكنت شده…………………………………………………53
4-3-2-1 بررسی آزمون برابری لون( آزمون بین گروهی پیش از درمان)………53
4-3-2-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون…………………………….55
4-3-2-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل…………………………….56
4-3-2-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……….57
4-3-3 بررسی متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه……………………………………….58
4-3-3-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)……….58
4-3-3-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون…………………………….59
4-3-3-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل…………………………….60
4-3-3-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……….61
4-3-3-5 بررسی آزمون آنالیز واریانس…………………………………………………………..62
4-4 بررسی متغیرها در سطح گفتار………………………………………………………………..63
4-4-1 بررسی متغیر درصد هجاهای لكنت شده ………………………………………….63
4-4-1-1 بررسی آزمون برابری لون( آزمون بین گروهی پیش ازدرمان)……..63
4-4-1-2 بررسی آزمون تی دورن گروهی در گروه آزمون……………………………65
4-4-1-3 بررسی آزمون تی دورن گروهی در گروه كنترل……………………………65
4-4-1-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……..67
4-4-2 بررسی متغیر درصد دیرش لكنت شده……………………………………………..68
4-4-2-1 بررسی آزمون برابری لون( آزمون بین گروهی پیش از درمان)….68
4-4-2-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون………………………..70
4-4-2-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………….71
4-4-2-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)………72
4-4-3 بررسی متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه……………………………………73
4-4-3-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)…..73
4-4-3-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون………………………….75
4-4-3-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل…………………………..76
4-4-3-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……..77
4-4-3-4 بررسی آزمون آنالیز واریانس………………………………………………………….78
4-5 بررسی متغیرها در سطح خواندن…………………………………………………………..79
4-5-1 بررسی متغیر درصد هجاهای لكنت شده ………………………………………….79
4-5-1-1 بررسی آزمون برابری لون( آزمون بین گروهی پیش ازدرمان)……..79
4-5-1-2 بررسی آزمون تی دورن گروهی در گروه آزمون…………………………..81
4-5-1-3 بررسی آزمون تی دورن گروهی در گروه كنترل………………………….82
4-5-1-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……83
4-5-2 بررسی متغیر درصد دیرش لكنت شده…………………………………………….84
4-5-2-1 بررسی آزمون برابری لون(آزمون بین گروهی پیش از درمان)……..84
4-5-2-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون…………………………..85
4-5-2-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………….86
4-5-2-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)…….87
4-5-3 بررسی متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه…………………………………..89
4-5-3-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)…..89
4-5-3-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون………………………….90
4-5-3-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………..91
4-5-3-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)…….92
4-5-3-5 بررسی آزمون آنالیز واریانس………………………………………………………..94
4-5-4 بررسی متغیر SSI-3 ………………………………………………………………………95
4-5-4-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)……95
4-5-4-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون………………………….96
4-5-4-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………….97
4-5-3-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)………98
4-3-4 بررسی متغیر SSI-3 در سطح گفتار ………………………………………………100
4-3-4-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)……101
4-3-4-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون………………………….101
4-3-4-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………….102
4-3-3-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……..103
4-4-4 بررسی متغیر SSI-3 در سطح خواندن …………………………………………..105
4-4-4-1 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پیش از درمان)…..105
4-4-4-2 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه آزمون…………………………106
4-4-4-3 بررسی آزمون تی درون گروهی، در گروه كنترل………………………..107
4-4-4-4 بررسی آزمون برابری لون (آزمون بین گروهی پس از درمان)……108
4-6 بررسی آزمون آنالیز واریانس………………………………………………………………..110
فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری
5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………111
5-2 بحث و بررسی یافته ها……………………………………………………………………………111
5-2-1 بررسی و تحلیل پاسخ سوالات پژوهش……………………………………………..111
5-2-1-1 پاسخ به سوال اول پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU بر روی درصد
هجاهای لکنت شده در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی
و گفتار محاوره ای مشهود است؟………………………………………………………………………………..111
5-2-1-2 پاسخ به سوال دوم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU بر روی میانگین
دیرش لکنت در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی
و گفتار محاوره ای مشهود است؟…………………………………………………………………………………..111
5-2-1-3 پاسخ به سوال سوم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU بر روی رفتار
-های فیزیكی همراه در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک
گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟…………………………………………………………………………112
5-2-1-4 پاسخ به سوال چهارم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU بر روی
SSI-3 در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار
محاوره ای مشهود است؟……………………………………………………………………………………………………112
5-2-1-5پاسخ به سوال پنجم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU درمقایسه با
روش های سنتی بر روی درصد هجاهای لکنت شده در كودكان دبستانی 11-6 ساله
مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟………….112
5-2-1-6 پاسخ به سوال ششم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU درمقایسه
با روش های سنتی بر روی میانگین دیرش لكنت در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا
به لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟…………………………………113
5-2-1-7 پاسخ به سوال هفتم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU در مقایسه با روش
های سنتی بر روی میزان رفتارهای فیزیكی همراه در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به
لکنت در تک گویی و گفتار محاوره ای و خواندن مشهود است؟……………………………………113
5-2-1-8 پاسخ به سوال هشتم پژوهش: آیا اثربخشی روش درمانی GILCU در مقایسه با روش
های سنتی بر روی بر روی میزان SSI-3 در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت
در تک گویی و گفتار محاوره ای و خواندن مشهود است؟………………………………………………114
5-2-2 بحث و بررسی نتایج حاصل از برنامه درمانی در كودكان گروه آزمایش……………115
5-2-2-1 بررسی میزان درصد هجای لكنت شده در سه موقعیت تك گویی، گفتار و خواندن،
قبل و بعد از مداخله………………………………………………………………………………………………………….115
5-2-2-2 بررسی میانگین دیرش لكنت در سه موقعیت تك گویی، گفتار و خواندن، قبل
و بعد از مداخله…………………………………………………………………………………………………………………..115
5-2-2-3 بررسی میزان رفتارهای فیزیكی همراه در سه موقعیت تك گویی، گفتار و خواندن،
قبل و بعد از مداخله …………………………………………………………………………………………………………..116
5-2-2-4 بررسی میزان SSI-3 در سه موقعیت تك گویی، گفتار و خواندن، قبل و بعد از
مداخله …………………………………………………………………………………………………………………………………117
5-2-3 بحث و بررسی نتایج حاصل از روش های درمانی سنتی در كودكان در گروه
كنترل ………………………………………………………………………………………………………………………………….117
5-2-3-1 بررسی میزان درصد هجای لكنت شده در سه موقعیت تك گویی، گفتار و خواندن،
قبل و بعد از مداخله……………………………………………………………………………………………………………..117
5-2-3-2 بررسی میانگین دیرش لكنت در سه موقعیت مونولوگ، گفتار و خواندن، قبل و
بعد از مداخله…………………………………………………………………………………………………………………………117
5-2-3-3 بررسی میزان رفتارهای فیزیكی همراه در سه موقعیت مونولوگ، گفتار و خواندن،
قبل و بعد از مداخله ……………………………………………………………………………………………………………..117
5-2-3-4 بررسی میزان SSI-3 در سه موقعیت مونولوگ، گفتار و خواندن، قبل و بعد از
مداخله ……………………………………………………………………………………………………………………………………117
5-3 نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………..117
5-4 محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………….118
5-5 پیشنهادات پژوهش…………………………………………………………………………………………………………118
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………..119
منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………..120
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 3-1……………………………………………………………………………………………………………………………….29
جدول 3-2: گام های درمان GILCU…………………………………………………………………………………58
جدول 4-1 آزمون كولموگروف- اسمیرنوف……………………………………………………………………………72
جدول 4-2 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده پیش از آزمون…………….74
جدول 4-3 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………..75
جدول 4-4 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح تك
-گویی در گروه آزمایش…………………………………………………………………………………………………………..75
جدول4-5 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………76
جدول 4-6 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح تك
گویی در گروه كنترل………………………………………………………………………………………………………………76
جدول4-7 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………77
جدول 4-8 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده در سطح تك گویی پس
از درمان در گروه آزمایش……………………………………………………………………………………………………….78
جدول4-9 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………79
جدول 4-10 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت پیش از درمان…………………..80
جدول4-11 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………80
جدول 4-12 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح تك گویی
در گروه آزمایش ……………………………………………………………………………………………………………………..81
جدول4-13 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………….81
جدول 4-14 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح تك گویی در
گروه كنترل كنترل ………………………………………………………………………………………………………………….82
جدول4-15 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………..82
جدول4-16آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت پس از درمان………………………….83
جدول 4-17 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه پیش از درمان……84
جدول4-18 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….85
جدول 4-19 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح تك
گویی در گروه آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………85
جدول4-20 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….86
جدول 4-21 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح تك
گویی در گروه كنترل ………………………………………………………………………………………………………………..87
جدول4-22 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………87
جدول 4-23 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح تك گویی
پس از درمان ……………………………………………………………………………………………………………………………87
جدول 4-24 آنالیز واریانس برای متغیرها در سطح تك گویی……………………………………………….88
جدول 4-25 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده پیش از درمان در
سطح گفتار………………………………………………………………………………………………………………………………… 89
جدول4-26 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….90
جدول 4-27 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح گفتار در
گروه آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………90
جدول4-28 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..91
جدول 4-29 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح گفتار
در گروه كنترل ……………………………………………………………………………………………………………………………92
جدول4-30 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..92
جدول 4-31 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده پس از درمان در سطح
گفتار……………………………………………………………………………………………………………………………………………..93
جدول4-32 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….94
جدول 4-33 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح گفتار درگروه آزمایش
پیش از درمان …………………………………………………………………………………………………………………………….95
جدول4-34 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….95
جدول 4-35 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح گفتار در
گروه آزمایش ……………………………………………………………………………………………………………………………..96
جدول4-36 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………….97
جدول 4-37 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح گفتار در
گروه كنترل ……………………………………………………………………………………………………………………………….97
جدول4-38 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………97
جدول 4-39 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح گفتار پس از درمان…98
جدول 4-40 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح گفتار پیش
از درمان ………………………………………………………………………………………………………………………………………..99
جدول4-41 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………100
جدول 4-42 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح گفتار
درگروه آزمایش …………………………………………………………………………………………………………………………..100
جدول4-43 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..101
جدول 4-44 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح گفتار
درگروه كنترل …………………………………………………………………………………………………………………………….101
جدول4-45 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………..102
جدول 4-46 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح گفتارپس از
پیش از درمان ……………………………………………………………………………………………………………………………….102
جدول 4-47 آنالیز واریانس برای متغیرها در سطح گفتار……………………………………………………………103
جدول 4-48 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده در سطح خواندن……………..104
جدول4-49 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..105
جدول 4-50 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح خواندن در
گروه آزمایش …………………………………………………………………………………………………………………………………105
جدول4-51 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..106
جدول 4-52 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد هجاهای لكنت شده در سطح خواندن در
گروه كنترل …………………………………………………………………………………………………………………………………….106
جدول4-53 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………106
جدول 4-54 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد هجای لكنت شده در سطح خواندن پس از
درمان………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107
جدول 4-55 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح خواندن پیش از
درمان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 108
جدول4-56 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..109
جدول 4-57 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح خواندن در
گروه آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………..110
جدول4-58 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..110
جدول 4-59 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح خواندن در
گروه كنترل …………………………………………………………………………………………………………………………………..111
جدول4-60 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………..111
جدول 4-61 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد دیرش لكنت در سطح خواندن پس از درمان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………112
جدول4-62 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل……………………………………………………………………….113
جدول 4-63 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح خواندن پیش ازدرمان……………………………………………………………………………………………………………………………………………..113
جدول4-64 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………….114
جدول 4-65 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح خواندن در
گروه آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………….115
جدول4-66 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………115
جدول 4-67 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح خواندن
در گروه كنترل ………………………………………………………………………………………………………………………………..116
جدول4-68 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………117
جدول 4-69 آزمون تی مستقل برای متغیر درصد رفتارهای فیزیكی همراه در سطح خواندن پس ازدرمان……………………………………………………………………………………………………………………………………………..118
جدول 4-70 آنالیز واریانس برای متغیرها در سطح خواندن………………………………………………………….119
جدول 4-71 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح تك گویی پیش از درمان……………………………………………………………………………………………………………………………………………….120
جدول4-72 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………121
جدول 4-73 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح تك گویی در گروه آزمایش پیش از درمان ……………………………………………………………………………………………………………………121
جدول4-74 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل………………………………………………………………………….121
جدول 4-75 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح تك گویی در گروه كنترل پیش از درمان ………………………………………………………………………………………………………………………………….122
جدول4-76 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………122
جدول 4-77 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح تك گویی پس از درمان……………………………………………………………………………………………………………………………………………….123
جدول4-78 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………124
جدول 4-79 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح گفتار پیش ازدرمان ………….125
جدول4-80 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………125
جدول 4-81 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح گفتار در گروه آزمایش پیش از درمان …………………………………………………………………………………………………………………………………126
جدول4-82 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………126
جدول 4-83 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح گفتار در گروه كنترل پیش از درمان …………………………………………………………………………………………………………………………………..127
جدول4-84 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………127
جدول 4-85 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح گفتار پس از درمان…………….128
جدول4-86 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………129
جدول 4-87 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح خواندن پیش از درمان در گروه آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………………………………..129
جدول4-88 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………130
جدول 4-89 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح خواندن در گروه آزمایش پیش از درمان ………………………………………………………………………………………………………………………………….131
جدول4-90 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………..131
جدول 4-91 آزمون تی درون گروهی برای متغیر درصد SSI-3 در سطح خواندن در گروه كنترل پیش از درمان ………………………………………………………………………………………………………………………………….132
جدول 4-92 آزمون تی مستقل برای متغیر SSI-3 همراه در سطح خواندن پس از درمان…………133
جدول4-93 آمار توصیفی برای آزمون تی مستقل…………………………………………………………………………134
جدول 4-94 آنالیز واریانس برای متغیرSSI-3 در سطوح مختلف……………………………………………….134
فصل اول
كلیات تحقیق
1-1 مقدمه
گفتار و زبان كارآمد ترین راه ارتباطی میان انسان هاست. این شیوه ارتباطی در صورت دارا بودن ویژگی های خاص می تواند نقش خود را به طورمؤثر ایفا كند. هریك از این ویژگی ها ممكن است جداگانه یا با هم به دلایل مختلف دچار آسیب هایی به درجات گوناگون شوند و مسیر ارتباطی انسان را مختل نمایند. یكی از شایعترین این اختلالات، لكنت است(1). هرگونه اختلال درتداوم، سرعت، سهولت در تولید، برنامه ریزی، ریتم گفتاری و یا تركیبی از این عوامل باعث ایجاد پدیده ای به نام ناروانی یا لكنت خواهد شد. به عبارتی دیگر هرگونه از هم گسیختگی و آشفتگی جریان طبیعی گفتار، منجر به لكنت می گردد(2). ون- رایپر(1982)[1] بر این باور است، لكنت زمانی پدید می آید كه در جریان طبیعی گفتار، وقفه ای ناگهانی و غیر طبیعی به واسطه تكرار، كشیده گویی، به میان اندازی و قفل شدن دهان در هر كدام از سطوح صدا، هجا، كلمه و حتی عبارات، ایجاد شده و بعضاً با “رفتارهای وابسته [2]”همراه است(3). لكنت یك اختلال رایج در دوران كودكی است. این اختلال اكثر گفتاردرمانگرانی را كه در حیطه كودكان فعالیت می كنند، نگران نموده و به چالش می اندازد. آمارها نشان می دهد كه از هر صد كودكی كه به مدرسه می روند، یك كودك لكنت می نماید(4). یكی از مواردی كه ذهن محققین را به خود مشغول ساخته، ارتباط عوامل زبانی با بروز لكنت می باشدكه در سطوح آواشناختی و واج شناختی، نحو و معنا شناختی است. به عبارتی فرض بر این است كه ویژگی های واژه ها و طول گفته ها در هنگام بیان می تواند احتمال بروز لكنت را افزایش دهد(5). متغیر بودن میزان ناروانی گفتار به دنبال تغییرات بر روی ویژگی های واژه ها، نقش و اثر مهمی در درمان لكنت دارد(6). از آنجا كه لكنت یك اختلال عصبی-رشدی[3]است، بنابراین هرچه كودكان در سن پایین تر درمان شوند، بهتر به درمان پاسخ می دهند. برای گروه كودكان دبستانی نیز حیاتی است
تامؤثر ترین درمان را قبل از آنكه لكنت آنها پایدار شود، دریافت دارند(7). كودكانی كه همزمان با بزرگ شدن، همچنان به لكنتشان ادامه می دهند مجبورند در مقابل آسیب هایی از جمله برهم خوردگی غیر ارادی گفتار و مسایلی همراه از قبیل پریشانی، شكست، شرمندگی، نگرانی و اجتناب اجتماعی مقابله نمایند. یكی از نگرانی های بزرگ در تحقیق اخیر این است كه هزاران كودك در خطر این مسایل می باشند. بسیاری از كودكانی كه لكنت می نمایند در طول زمان از نظر روانی و اجتماعی ضعیف خواهند شد. برای همین دلایل، ضروری است كه درمان های مؤثری را برای كودكان دبستانی ترتیب داد تا اثر هر آسیب احتمالی را كاهش داد(1). رویكرد های رفتاری سالهاست كه به طور فزاینده متداول شده و مورد پذیرش قرار گرفته اند و این امر می تواند به این دلیل باشد كه فنون مورد استفاده عمدتاً بطور مستقیم از اصول شناخته شده رفتار انسان ریشه گرفته اند و توسط شواهد آزمایشگاهی و آزمایش های میدانی به طور دقیق تر حمایت شده اند(8). یكی از روش های درمانی مستقیم كه برای درمان لكنت كودكان در سنین دبستان به كار می رود، رویكرد افزایش تدریجی طول و پیچیدگی گفتارGILCU)) است. این رویكرد شامل 54 گام است كه بسیار دقیق كنترل شده و منسجم در طول سه مرحله ایجاد[4]، انتقال[5]و تثبیت[6]صورت می گیرد. ریان[7]، گفتار را یك فعالیت عامل[8]می داند و بنابراین از دیدگاه وی گفتار ناروان به صورت شرطی سازی عامل به بهترین وجه درمان می شود. به عبارت دیگر این روش بر پایه شرطی سازی عامل صورت می گیرد(9). در این پژوهش اثربخشی برنامه GILCU بر كاهش ناروانی گفتار كودكان دبستانی دارای لكنت11- 6 سال مورد بررسی قرار گرفته است.
1-2 بیان مسئله
شیوه های درمان لكنت در دوران مدرسه تابع دو دیدگاه لكنت روان (اصلاح لكنت)[9]و گفتار روان(روانی گفتار)[10]می باشد. هدف درمانی دیدگاه لكنت روان پرداختن به نگرش فرد نسبت به لكنت و مشكلات عاطفی افراد لكنتی به عنوان یك مشكل زیربنایی است اما در دیدگاه گفتار روان هدف درمانی دستیابی به گفتار روان می باشد. به عبارت دیگر، در دیدگاه گفتار روان اعتقاد بر این است كه لكنت تشكیل شده است از یك سری علائم ناروانی در گفتار نظیر تكرار، گیر، كشش، میان پرانی است و این علائم باعث شده رفتارهای دیگری نظیر ترس، تقلا، اضطراب و … ایجاد گردد كه با رفع علائم لكنت تمام این علائم نیز رفع می شود و نیازی به كار روی رفتارهای ایجاد شده به دنبال لكنت نمی باشد. تعدادی از روش های درمانی گفتار روان عبارتند از گفتار زمان بندی شده، كشیده گویی، شرطی كردن عامل(10). روش درمانی GILCU كه قرار است در این پژوهش مورد بررسی قرار گیرد نوعی از روش شرطی سازی عامل[11] است. این نوع درمان، بسیار دقیق كنترل شده و منسجم می باشدكه در سه مرحله ایجاد، انتقال و تثبیت در 54 گام طی می شود. در اینجا لازم است مسیر ظهور این روش درمانی به شكل مختصر بیان شود. شاین[12](1980) برای اولین بار لکنت را به صورت عدم هماهنگی عضله گفتاری و سیستم های کد گذاری زبانی توصیف نمود، به صورتیکه عصب دهی عضله گفتاری نسبت به ایده زبانی که کودک می خواهد بیان کند بسیار کند است. طبق یافته ها ی او درمان از پاسخ های آسان شروع شده و به تدریج به سمت پاسخ های پیچیده تر می رود که این امر به کودک در پیش سازماندهی[13] استراتژی های طراحی- حرکتی[14] کمک می کند. در همین سال استاکر[15](1980) دریافت نمود که ناروانی گفتار در کودکان به همراه افزایش تقاضاهای ارتباطی افزایش می یابد. وی به دنبال این یافته، روش درمانی و تشخیصی را توسعه داد. بعد از آن رایلی[16](1983) ثابت نمود کودکانی که لکنت می نمایند به دنبال طولانی شدن و پیچیده شدن جملات، لکنتشان افزایش می یابد. کاستلو[17](1983) روش درمانی شرطی را بر پایه افزایش طول بیان[18] توسعه داد. ریان (1984) یک برنامه شزطی به نام GILCU را بر اساس افزایش تدریجی طول و پیچیدگی بیانات توسعه داد که طی آن ریان گزارش نمود که این روش برای کودکان دبستانی با درصد موفقیت زیادی همراه است. به دنبال آن پركینز(1992)[19] گزارش نمود افرادی كه لكنت می نمایند احتمالاً به دنبال استفاده از بیانات ساده و كوتاه روان ترند. پس از آن استارك ودرگیونز(1997)[20] نیز گزارش نمودند كه روانی گفتار با كنترل طول و پیچیدگی گفته ها و افزایش تدریجی آنها در طول درمان ایجاد می شود(11). بر اساس بررسی و مطالعات انجام گرفته مطالعه ای مبنی بر تاًثیر روش درمانیGILCU در افزایش میزان روانی گفتار در گروه كودكان دبستانی دارای لكنت در جامعه ایرانی انجام نشده است. بنابراین محقق اثربخشی روش درمانی GILCU برروی این گروه از كودكان را مورد بررسی و تحلیل قرارداده است. لازم به ذكر است كه با توجه به زمان بر بودن این روش در دامنه زمانی 22 ماه در طول 3 مرحله ایجاد، انتقال و تثبیت، پژوهشگر صرفاً به اجرای مرحله ایجاد اكتفا نموده است.
1- 3 اهمیت و ضرورت
اختلالات روانی گفتار، موضوعات بحث برانگیزی است كه با وجود سالهای متمادی پژوهش هنوز از دیدگاه بسیاری از آسیب شناسان گفتار و زبان از پیچیده ترین اختلالات می باشد و آن را به عنوان اختلالی چند بعدی مطرح می نمایند. این اختلال منحصر به یك فرهنگ، زبان و یاگویش خاصی نیست و به طور كل طبق آمار و ارقام مختلف، یك درصد از جمعیت جهان لكنت می كنند. میزان بروز این اختلال در كودكی چند برابر شیوع آن در بزرگسالی است. برخی مطالعات در سال 2002 میزان شیوع لكنت در فاصله سنی 18-5 سال را %9/0 درصد محاسبه نمودند(12). لكنت از عوامل متعددی تاثیر می پذیرد به طوریكه كیفیت آن در كودكان و بزرگسالان تفاوت های زیادی پیدا می كنند و به تدریج كه كودك بزرگ تر می شود احتمال تداوم آن نیز بیشتر می شود. زمانی كه لكنت به صورت مزمن در آید تاًثیر منفی بر رشد عاطفی – اجتماعی، تحصیلی كودك می گذارد. برخی كودكان هنگام لكنت شدید دچار اضطراب شده و ممكن است در برقراری ارتباط با دیگران مشكل پیدا كنند(13). این عوامل ضرورت انجام مداخله مؤثر در كودكان دبستانی همراه با لكنت را برجسته تر و مهم تر می نماید. بنابراین ضرورت انجام این پژوهش به شرح زیر می باشد:
1 . در دسترس نبودن پژوهش های علمی لازم در حیطه درمان كودكان دبستانی همراه با لكنت
- 2. عدم وجود برنامه منسجم برای درمان كودكان همراه با لكنت در سنین دبستان در ایران
- 3. تثبیت لكنت در كودكان دبستانی در صورت نداشتن برنامه درمانی مؤثر
با توجه به موارد بالا محقق در نظر دارد تا تاًثیر برنامه GILCU را بر روی این كودكان مورد بررسی وتحلیل قرار دهد.
1-4 اهداف پژوهش
1-4-1 هدف كلی
هدف از این مطالعه ، بررسی تأثیر روش درمانی GILCU بر كاهش ناروانی گفتار كودكان دبستانی 11-6 سال مبتلا به لکنت می باشد.
1-4-2 اهداف اختصاصی
پژوهشگر بر آن است که اهداف زیر را در مورد تأثیر GILCU بر روی کودکان دبستانی 11-6 سال مبتلا به لکنت به تحقق در آورد:
- تعیین درصد هجاهای لکنت شده در خواندن، تک گویی، گفتار محاوره ای
- تعیین میانگین دیرش لكنت در خواندن، تک گویی، گفتار محاوره ای
- تعیین میزان رفتارهای فیزیكی همراه در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای
همچنین محقق بر آن است که تأثیر روش درمانی GILCU را با روش های درمانی سنتی بر متغیر های زیر مقایسه نماید:
- تعیین درصد هجاهای لکنت شده در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای
- تعیین میانگین دیرش لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای
- تعیین میزان رفتار های فیزیکی همراه در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای
1-4-3 اهداف كاربردی
- امكان استفاده از دستاوردهای حاصل از روش GILCU به منظور تهیه برنامه درمانی منسجم
- امكان كوتاه شدن دوره درمانی و صرفه جویی در هزینه درمان
- امكان بررسی ارتباط میان روانی گفتار و افزایش طول و پیچیدگی گفته
1-5 سوال ها
- آیا اثربخشی روش درمانی GILCU درمقایسه با روش های سنتی بر روی درصد هجاهای لکنت شده در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟
- 2. آیا اثربخشی روش درمانی GILCU درمقایسه با روش های سنتی بر روی میانگین دیرش لكنت در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن، تک گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟
- آیا اثربخشی روش درمانی GILCU درمقایسه با روش های سنتی بر روی میزان رفتارهای فیزیكی همراه در كودكان دبستانی 11-6 ساله مبتلا به لکنت در خواندن ، تک گویی و گفتار محاوره ای مشهود است؟
[1]. Van Raiper
[2] .Associated Behaviours
[3]. Neuro-developmental
1.. Establishment
[5]. Transfer
[6]. Maintenance