فصل دوم: مرروی بر یافته های نظری و پژوهشی در قلمرو مساله مورد بررسی

 

 

2-1-خانواده و تعاملات آن…………………………………………………………………………………………………………………..11

 

 

2-2-موقعیت های ایجاد كننده آسیب نوجوانان…………………………………………………………………………………14

 

 

2-2-1-دوره وجوانی…………………………………………………………………………………………………………………………..16

 

 

2-3-كمرویی………………………………………………………………………………………………………………………………………18

 

 

2-3-1-تعریف كمرویی……………………………………………………………………………………………………………………….18

 

 

2-3-2-شیوع كمرویی…………………………………………………………………………………………………………………………25

 

 

2-3-3-پیامدهای‌كمرویی……………………………………………………………………………………………………………………26

 

 

2-3-4-پیوستار كمرویی……………………………………………………………………………………………………………………..28

 

 

2-3-5-علل كمرویی……………………………………………………………………………………………………………………………30

 

 

2-3-6-نظریه های كمرویی……………………………………………………………………………………………………………….34

 

 

2-3-6-1-نظریه روان تحلیل گری…………………………………………………………………………………………………….34

 

 

2-3-6-2-نظریه اریكسون………………………………………………………………………………………………………………….34

 

 

2-3-6-3-نظریه اسنادی زیمباردو…………………………………………………………………………………………………….34

 

 

2-3-6-4-نظریه شناختی آرنولد باس……………………………………………………………………………………………….35

 

 

2-3-7-كمرویی و ویژگی های روانشناختی…………………………………………………………………………………….35

 

 

2-3-8-ارتباط خانواده با ویژگی های روانشناختی…………………………………………………………………………..37

 

 

فصل سوم:روش تحقیق

 

 

3-1-طرح پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………..47

 

 

3-2-جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

 

3-3-گروه نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………47

 

 

3-4-روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….47

 

 

3-5-ابزارهای پژوهش…………………………………………………………………………. …………………………………………….47

 

 

3-5-1-پرسش نامه اطلاعات دموگرافیك…………………………………………………………………………………………..48

 

 

3-5-2- پرسشنامه سنجش خانواده مک مستر…. …………………………………………………………………………….48

 

 

3-5-3–پرسش نامه کمرویی…………………………………………………………………………………………………………….49

 

 

3-5-4-پرسش نامه اضطراب بک……………………………………………………………………………………………………….50

 

 

3-5-5-پرسشنامه افسردگی بك…………………………………………………………………………………………………………50

 

 

3-6-روش‌اجرای آزمون ها…………………………………………………………………………………………………………………..52

 

 

3-7-شیوه‌تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………………………………………………52

 

 

فصل چهارم:یافته های پژوهش

 

 

4-1-یافته‌های توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………..55

 

 

4-2-یافته‌های استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………..62

 

 

3-4-یافته­های انبی………………………………………………………………………………………………………………………………65

 

 

 

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

 

 

5-1-بحث‌درچهارچوب‌قرضیه‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………68

 

 

5-2-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………. 70

 

 

5-3-محدودیتها…………………………………………………………………………………………………………………………………..71

 

 

5-5-پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………………71

 

 

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………72

 

 

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………73

 

 

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82

 

 

مقدمه:

 

 

خانواده به عنوان نهادی که زمینه و بستر آموزش و رشد روانی- اجتماعی فرزندان را فراهم می سازد؛ نقش بسزایی در وضعیت روانی فرزندان دارد و از اعضایی تشکیل شده که به گونه ای پویا و مرتبط، به یکدیگر وابسته اند و به همین دلیل نیز رفتارشان به صورت کاملا مجزا از کل نظام خانواده قابل بررسی نیست( لطفی کاشانی و وزیری، 1383).

 

 

از طرفی والدین به عنوان قویترین عامل اثرگذار بر الگوهای تعاملی خانواده به شمار می آیند. آنها با ایجاد روابط عاطفی سالم و سازنده، ابراز محبت و پذیرش تعاملات صحیح و شیوه های برخورد مناسب می توانند بهترین و مؤثرترین شیوه اجتماعی شدن و مبنای یک تربیت صحیح را فراهم آورند (طهماسیان، 1375).

 

 

عملكرد خانواده به عنوان واحد اجتماعی، نقش انكارناپذیری در برقراری نحوه تعاملات و واكنش های اجتماعی داشته و عملكرد سالم و سازنده ضامن سلامت اجتماعی است. در چنین محیطی كودك به سلامت روان و شخصیت با ثبات دست یافته و كمتر دچار آسیب پذیری می شود. در واقع فرد تحت تاثیر روابط سالم حاكم بر خانه ارتباط پذیری با جامعه را یاد می گیرد.

 

 

برعكس هرچه خانواده دارای عملكرد بد و آشفته باشد به همان نسبت سلامت آن جامعه بیشتر تهدید می شود و كودك در آن محیط دچار تزلزل شخصیت و سوءتحریفات می شود. زیرا اختلال در عملكرد خانواده نشانه اختلال در منظومه خانواده است كه كودك را به سمت آسیب پذیری سوق می دهد (متچیندا[1]، 1999).  این كودكان كه آسیب پذیرند و در معرض عوامل خطرزای گوناگونی قرار دارند و در جامعه دچار مشكلات فراوانی می گردند.

 

 

رویكردهای مختلف خانواده روی اثر پویایی خانواده ها، الگوهای تعاملی و عملكرد سازگاری فردی اعضای خانواده تاكید دارند (بیورز[2]، هامیسون[3]،1990؛ نقل از سالیوان،كنتسون،2000). همچنین محققین بیان داشته اند كه عملكرد ضعیف خانواده، بیان كننده گسترش آسیب های روانی در كودكان و نوجوانان اند (كومبرینگ[4] و گراهام[5]، 1994؛ جاكوپ[6]، 1998، پاپرو[7]،2000؛ نقل از سالیوان و كنتسون،2000).

 

 

باید توجه داشت كه رابطه نوجوان با محیط یك رابطه یك طرفه نیست كه تنها از محیط تاثیر بپذیرد، بلكه او نیز بر حسب شرایط بر محیط خود تاثیر می گذارد. امروزه با طیف وسیعی از اختلالات و ناهنجاری های رفتاری در دوره رشد از جمله اضطراب،افسردگی و كمرویی[8] مواجه هستیم كه از معیارهای تعریف شده رفتار بهنجار خارج بوده و قابلیت فرد برای برقراری سازگاری با محیط را به پایین ترین سطح تنزل می دهد.

 

 

برخی از این رفتارها مخصوص شرایط دوره های رشدی فرد بوده كه پس از گذر از آن دوره، وضعیت فرد دگرگون شده و الگو های رفتاری در قالب هنجارهای تعریف شده، شكل می گیرد. ولیكن در موارد قابل ملاحظه ای نه تنها رفتارهای نابهنجار تداوم پیدا كرده، بلكه با ورود به شرایط جدید از پیچیدگی و شدت بیشتری هم برخوردار می گردد.

 

 

خانواده علیرغم تغییرات گسترده ای كه پیدا كرده است، همچنان به عنوان عامل درجه اول تاثیر گذار در شكل دهی رفتار نوجوانان نقش ایفا می كند. شرایط نامناسب و پرتنش محیط خانواده، عامل تهدیدكننده بهداشت و سلامت روانی فرزندان است.  هیچكدام از نهادهای اجتماعی به اندازه خانواده در این امر موثر نمی باشند.

 

 

 

2-1-6 خدمات اجتماعی…………………………………………………16

 

 

2-1-7 نابرابری……………………………………………………………..16

 

 

2-1-8 ارزش زمین…………………………………………………………17

 

 

2-1-9 کاربری زمین…………………………………………………18

 

 

2-1-10 توسعه پایدار…………………………………………………….18

 

 

2-1-11 شهر پایدار………………………………………………………….20

 

 

2-1-12 توسعه پایدار و عدالت اجتماعی………………………………21

 

 

2-1-13 فقر و عدالت اجتماعی………………………………………..23

 

 

2-1-14 مسکن و عدالت اجتماعی……………………………………27

 

 

2-1-15 حاشیه نشینی و عدالت اجتماعی…………………………..29

 

 

2-1-16 پایداری و عدالت اجتماعی………………………………………..30

 

 

2-1-17 عدالت اجتماعی و زمین شهری…………………………….32

 

 

2-1-17-1 زمین شهری و برخورداری گروه های مختلف از آن………….32

 

 

2-1-17-2 قیمت زمین و ارزش افزوده(رانت)……………………………..32

 

 

2-1-18 اقتصاد سیاسی و عدالت اجتماعی……………………………….35

 

 

2-1-19 طرح های جامع و عدالت اجتماعی……………………………….37

 

 

2-2 دیدگاه ها، نظریه ها و مکتب ها………………………………………39

 

 

2-2-1 عدالت اجتماعی در مکاتب مختلف…………………………………….39

 

 

2-2-1-1 سوسیالیسم و عدالت اجتماعی…………………………………..40

 

 

2-2-1-2 لیبرالیسم و عدالت اجتماعی………………………………………44

 

 

2-2-1-2-1 بررسی نظریات تئوری پردازان لیبرالیسم کلاسیک……………..47

 

 

2-2-1-2-2 بررسی نظریات اندیشمندان لیبرالیسم نو……………………49

 

 

2-2-1-3 نظریات مربوط به اندیشمندان میانه……………………………….50

 

 

2-2-2 عدالت اجتماعی در اسلام…………………………………………..54

 

 

2-2-2-1 عدالت اجتماعی در قرآن کریم……………………………………54

 

 

2-2-2-2 عدالت اجتماعی در اندیشه متفکران اسلامی……………….57

 

 

2-2-3 دیدگاه بوم شناسی یا دیدگاه مسأله گرایان…………………………60

 

 

2-2-4 نظریه عدالت اجتماعی در جغرافیای شهری…………………………..60

 

 

2-2-5 نگرش های موجود به جغرافیای شهری در دهه های اخیر………….62

 

 

2-2-6 دیدگاه دسترسی به امکانات شهری و عدالت اجتماعی……………….64

 

 

2-2-7 نظریه توسعه پایدار شهری………………………………………………..69

 

 

2-3 پیشینه عدالت اجتماعی…………………………………………………….70

 

 

2-3-1 در جهان…………………………………………………………………..70

 

 

2-3-2در ایران……………………………………………………………………..72

 

 

2-4 جمع بندی فصل دوم……………………………………………………….74

 

 

 

فصل سوم : معرفی محدوده مورد مطالعه و روش شناسی

 

 

مقدمه………………………………………………………………………………76

 

 

3-1 کلیات شهرستان یزد…………………………………………………….76

 

 

3-2 ویژگی های شهر یزد……………………………………………………..77

 

 

3-2-1 موقعیت جغرافیایی شهر یزد…………………………………………77

 

 

3-2-2 وضعیت توپوگرافی، زمین شناسی و ژئومورفولوژی………………78

 

 

3-2-3 منابع آب………………………………………………………………81

 

 

3-2-3-1 آب های زیرزمینی………………………………………………….81

 

 

3-2-3-2 آب های سطحی و مسیل ها………………………………………..81

 

 

3-2-4 ویژگی های جمعیتی…………………………………………………….82

 

 

3-2-4-1 تعداد جمعیت و روند تغییرات آن………………………………………82

 

 

3-2-4-2 تعداد و بعد خانوار……………………………………………………83

 

 

3-2-4-3 ترکیب و ساختار سنی و جنسی جمعیت……………………….84

 

 

3-2-4-3-1 ترکیب و ساختار سنی…………………………………………….84

 

 

3-2-4-3-2 نسبت جنسی……………………………………………………..87

 

 

3-2-4-4 تراکم جمعیت در سطح شهر یزد…………………………………..87

 

 

3-2-4-5 خصوصیات اجتماعی شهر و محلات مختلف آن…………………..89

 

 

3-2-4-6 پیش بینی و آینده نگری جمعیت شهر یزد تا افق 14700…………….90

 

 

3-2-5 ویژگی های اقتصادی………………………………………………90

 

 

3-2-5-1 جمعیت در سن کار…………………………………………………..90

 

 

3-2-5-2 جمعیت فعال و غیر فعال………………………………………………91

 

 

3-5-3 نرخ بیکاری و اشتغال……………………………………………….91

 

 

3-2-6 تحلیل فضایی از سیر تحولات فیزیکی شهر یزد…………………….93

 

 

3-2-6-1 وجه تسمیه………………………………………………………..93

 

 

3-2-6-2 بافت تاریخی شهر یزد………………………………………………..94

 

 

3-2-6-3 توسعه شهر یزد در دوره های تاریخی……………………………..96

 

 

3-2-6-3-1پیش از اسلام……………………………………………………….96

 

 

3-2-6-3-2 سده های نخستین اسلامی…………………………………….97

 

 

3-2-6-3-3 زمان آل کالویه…………………………………………………….98

 

 

3-2-6-3-4 دوران اتابکان…………………………………………………99

 

 

3-2-6-3-5 دوران آل مظفر……………………………………………………..100

 

 

3-2-6-3-6 دوران تیموریان…………………………………………….101

 

 

3-2-6-3-7 عصر صفویه…………………………………………………..103

 

 

3-2-6-3-8 دوره زندیه و قاجار……………………………………………104

 

 

3-2-6-3-9 دوره پهلوی……………………………………………….105

 

 

3-2-6-4 سازمان فضایی شهر یزد از دوره فئودالی تا حال حاضر………108

 

 

3-2-6-5 سازمان فضایی شهر طی چند دهه اخیر………………………111

 

 

3-3 روش شناسی………………………………………………………….114

 

 

3-3-1 مدل تحلیل عاملی………………………………………………….114

 

 

3-3-1-1 تحلیل عاملی………………………………………………………..114

 

 

3-3-1-2 شاخص ها……………………………………………………….115

 

 

3-3-1-3 عامل سازی شاخص ها……………………………………..120

 

 

3-3-1-4 نامگذاری عامل ها……………………………………………..122

 

 

3-3-2 مدل تاکسوندمی عددی………………………………………………126

 

 

3-3-3 مدل ضریب ویژگی………………………………………………………130

 

 

3-3-4 مدل تاپسیس……………………………………………………….131

 

 

3-3-5 ضریب آنتروپی…………………………………………………………132

 

 

3-3-6 مدل استاندارد سازی داده های مختلف الجنس………………………133

 

 

3-4 جمع بندی فصل سوم………………………………………………………133

 

 

فصل چهارم : بحث و تجزیه و تحلیل

 

 

مقدمه………………………………………………………………………………136

 

 

4-1 منطقه بندی……………………………………………………………………136

 

 

4-1-1 اهداف منطقه بندی……………………………………………………..137

 

 

4-1-2 امتیازات منطقه بندی……………………………………………………..137

 

 

4-1-3 منطقه بندی و عدالت اجتماعی……………………………………138

 

 

4-2 منطقه بندی شهر یزد……………………………………………………139

 

 

4-3 بررسی امکانات و خدمات شهری مورد مطالعه…………………………….142

 

 

4-3-1 خدمات تاریخی و مذهبی…………………………………………………..143

 

 

4-3-2 خدمات تولیدی- صنعتی………………………………………………..144

 

 

4-3-3 خدمات نیروی انتظامی…………………………………………………144

 

 

4-3-4 فضای سبز……………………………………………………………144

 

 

4-3-5 خدمات بهداشتی- درمانی……………………………………………145

 

 

4-3-6 فضاهای ورزشی- تفریحی………………………………………….146

 

 

4-3-7 تأسیسات و تجهیزات شهری……………………………………….146

 

 

4-4 برخورداری مناطق شهر یزد از امکانات و خدمات شهری………………146

 

 

4-4-1 دسترسی به خدمات تاریخی و مذهبی……………………………..146

 

 

4-4-2 دسترسی به خدمات تولیدی- صنعتی……………………………….147

 

 

4-4-3 دسترسی به خدمات نیروی انتظامی………………………………..147

 

 

4-4-4 دسترسی به فضای سبز…………………………………………………147

 

 

4-4-5 دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی…………………………..147

 

 

4-4-6 دسترسی به فضاهای ورزشی- تفریحی…………………………….148

 

 

4-4-7 دسترسی به تأسیسات و تجهیزات شهری………………………..148

 

 

4-5 رتبه بندی مناطق شهر یزد در مدل تحلیل عاملی……………………….149

 

 

4-5-1 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل نهادی- فرهنگی………………..149

 

 

4-5-2 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل کالبدی- اجتماعی………………….151

 

 

4-5-3 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل زیست- اجتماعی……………..152

 

 

4-5-4 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل کالبدی- اقتصادی……………….153

 

 

4-5-5 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل درمانی………………………….154

 

 

4-5-6 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل نهادی- اجتماعی…………………155

 

 

4-5-7 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل نهادی- کالبدی……………………..156

 

 

4-5-8 رتبه بندی مناطق شهر یزد در عامل اشتغال…………………………157

 

 

4-5-9 رتبه بندی مناطق شهر یزد در شاخص های تلفیقی…………………..158

 

 

4-6 رتبه بندی شهر یزد با استفاده از مدل سطح بندی سکونتگاه ها……………160

 

 

4-6-1 جمع واحدهای خدماتی…………………………………………………..160

 

 

4-6-2 مدل استاندارد سازی داده های مختلف الجنس………………………..161

 

 

4-6-3 مدل تاکسونومی عددی…………………………………………………….162

 

 

4-6-4 مدل ضریب ویژگی……………………………………………………………..162

 

 

4-6-5 مدل تاپسیس…………………………………………………………….163

 

 

4-7 قیمت اراضی……………………………………………………………………167

 

 

4-7-1 قیمت اراضی در شهر یزد……………………………………………………169

 

 

4-7-2 رابطه بین قیمت زمین با امکانات و خدمات شهری و جمع ارزشهای عددی……171

 

 

4-8 پراکنش جمعیت در شهر یزد…………………………………………………….173

 

 

فصل پنجم : آزمون فرضیات، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

 

 

مقدمه……………………………………………………………………………..175

 

 

5-1 آزمون فرضیات………………………………………………………………175

 

 

5-1-1 آزمون فرضیه اول…………………………………………………………175

 

 

5-1-2 آزمون فرضیه دوم…………………………………………………………..177

 

 

5-1-3 آزمون فرضیه سوم…………………………………………………….178

 

 

5-2 جمع بندی و نتیجه گیری………………………………………………179

 

 

5-3 راهبردهای عدالت اجتماعی در شهر یزد………………………………..181

 

 

5-4 سیاست های عدالت اجتماعی…………………………………………….185

 

 

5-5 پیشنهادات…………………………………………………………………………187

 

 

منابع و مآخذ………………………………………………………………….189

 

 

چکیده:

 

 

عدالت اجتماعی به معنای احترام به حقوق دیگران و رعایت مصالح عمومی می باشد. در واقع عدالت اجتماعی نتیجه تکامل اجتماعی است. تحقق عدالت اجتماعی در گرو توزیع مناسب کاربری ها و خدمات عمومی شهری است. هدف این تحقیق بررسی تحقق عدالت اجتماعی در مناطق سه گانه شهر یزد با استفاده از شاخص های امکانات و خدمات شهری و رابطه آن با پراکنش جمعیت و قیمت اراضی از طریق روش های تحلیل عاملی، جمع خدمات، استاندارد سازی ، ضریب ویژگی، تاکسونومی عددی ، آنتروپی شانون و تاپسیس می باشد.

 

 

طبق یافته های تحقیق بین مناطق سه گانه شهر یزد نابرابری های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد. وجود نابرابری ناشی از عدم برخورداری عادلانه مناطق از امکانات و خدمات شهری باعث عدم تحقق عدالت اجتماعی در شهر یزد شده است. این امر منجر به تمرکز جمعیت در برخی از نقاط شهر می شود و بازتاب فضایی توزیع ناعادلانه خدمات شهری، تفاوت در قیمت اراضی مناطق سه گانه شهر یزد می باشد. شرایط تحقق عدالت اجتماعی را می توان به توزیع متوازن کاربری اراضی شهری، ایجاد بانک زمین ، تجدید نظر در نحوه تهیه طرح های جامع و توجه ویژه به نواحی بحرانی و آسیب پذیر اشاره نمود.

 

 

پیشگفتار:

 

 

یکی از مهمترین پیامدهای رشد شتابان شهر نشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهه های اخیر از هم پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهری بوده است که زمینه ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات می باشد. میزان و چگونگی توزیع خدمات شهری نقش مؤثری در جابه جایی فضایی جمعیت و تغییرات جمعیتی در مناطق شهری دارد. همچنین الگوی توزیع مراکز خدمات شهری باعث ارزش متفاوت زمین شهری شده و به جدایی گزینی گروه های انسانی می افزاید. بنابراین نقش برنامه ریزان شهری در ایجاد و تقویت جدایی گزینی های اجتماعی و اقتصادی امری بدیهی است.

 

 

تحقیق حاضر به بررسی توزیع خدمات عمومی شهر یزد و بازتاب فضایی آن از دیدگاه عدالت اجتماعی می پردازد. تحقیق حاضر سعی دارد با شناسایی چگونگی توزیع فضایی خدمات و امکانات شهر یزد، ارتباط آن را با تحقیق عدالت اجتماعی بررسی نماید و در نهایت بازتاب فضایی آن را با پراکنش جمعیت و قیمت اراضی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد.

 

 

این تحقیق از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول کلیات تحقیق آمده است. فصل دوم شامل مبانی نظری تحقیق می باشد که در آن تعریف مفاهیم و نظریه های مربوط به عدالت اجتماعی آمده است. در فصل سوم به معرفی محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است. در این فصل ویژگی های شهر یزد از لحاظ جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی و تحلیل فضایی سیر تحولات فیزیکی شهر یزد آمده است. فصل چهارم شامل بحث و تجزیه و تحلیل می باشد که شامل تعریف منطقه بندی و بررسی امکانات و خدمات عمومی شهر یزد و در نهایت با استفاده از مدل هایی چون تحلیل عاملی ، تاکسونومی عددی، ضریب ویژگی و تاپسیس به رتبه بندی مناطق شهر یزد پرداخته شده است. همچنین قیمت اراضی و رابطه آن با امکانات و خدمات عمومی شهری و چگونگی توزیع پراکنش جمعیت در شهر یزد مورد بررسی قرار گرفت. در فصل پنجم به آزمون فرضیات ، نتیجه گیری و در نهایت به ارائه پیشنهادات پرداخته شد.

 

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

 

مقدمه:

 

 

وجود نابرابری و عدم تعادل فضایی در ساکنان نواحی مختلف یک شهر، پدیده ای جدید در هیچ یک از شهرهای جهان نیست. در کشورهای در حال توسعه به جهت فاحش بودن تفاوت های اجتماعی، اقتصادی و نابرابری و عدم تعادل در خدمات شهری، تفاوت فضایی شهرها تشدید شده است(عبدی دانشپور،1378: 37). ساختار فضایی یک شهر از اجزا و عناصری تشکیل شده که با یکدیگر کنش متقابل دارد و ناپایداری هر کدام از اجزا بر کل ساختار تأثیر خواهد گذاشت( ساوج و وارد،1380: 90). در حقیقت سازمان فضایی متعادل در شهرها، نوعی از پایداری شهری است و این پایداری زمانی ایجاد می شود که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. مهم ترین عاملی که بر توزیع فضایی جمعیت در مناطق شهری مؤثر است، توزیع خدمات در شهرها می باشد. سکونت اقشار کم درآمد در مکان هایی که جاذب سایر گروه های اجتماعی نیست ، به تمرکز فقر می انجامد و این فرایند به جدایی گزینی طبقه کم درآمد از سایر گروه های اجتماعی منجر می شود(شاه حسینی،1384: 158). الگوی توزیع مراکز خدمات شهری از عوامل مؤثری است که سبب ارزش متفاوت زمین شهری شده و به جدایی گزینی گروه های انسانی دامن می زند.

 

 

امروزه بحث عدالت اجتماعی مورد توجه مطالعات شهری در تمامی رشته های مرتبط قرار دارد. تحقق عدالت اجتماعی در شهرها در نهایت به رضایت شهروندان از شیوه زندگی خود منجر شده است. همچنین به اقتدار ملی و ثبات سیاسی کمک فراوانی می کند. از نظر جغرافیایی عدالت اجتماعی شهر مترادف با توزیع فضایی عادلانه امکانات و منابع بین مناطق مختلف شهری و دستیابی برابر شهروندان به آن ها می باشد زیرا عدم توزیع عادلانه آن ها به بحران های اجتماعی و مشکلات پیچیده فضایی خواهد انجامید (شریفی،1385: 6). در حقیقت وجود نابرابری در کیفیت زندگی ، گروه های محروم را متوجه گروه های مرجع نموده و مشکلات دیگری را ایجاد می کند(جاجرومی و کلته،1385: 7). بنابراین مهمترین وظیفه برنامه ریزان و مدیران شهری در این زمینه تلاش برای دسترسی به فرصت برابر برای گروه های مختلف شهری به خدمات شهری و از بین بردن نابرابری در تأمین فرصت های آموزشی، بهداشتی، خدماتی و غیره می باشد. برای رسیدن به این هدف باید اصل برابری و دستیابی برابر به فرصت های زیست شهری رعایت شود.

 

 

امروزه شهر یزد با عدم تعادل های فضایی- اجتماعی مواجه است. توسعه فیزیکی شهر یزد با شکل گیری شهرک های حاشیه ای و ادغام روستاهای پیرامون به شدت گسترش یافت.رشد پرشتاب شهر یزد در سال های اخیر سازمان فضایی همگون و متعادل شهر را در هم شکسته است. توسعه فیزیکی و کالبدی ناموزون شهر، سبب جدایی گزینی اکولوژیک گردیده است. به عبارتی برخی از مناطق و محلات به خدمات دسترسی خوبی دارند در حالی که برخی از مناطق و محلات شهر با وجود جمعیت بالایی که دارند به خدمات دسترسی ندارند. در همین راستا، تحقیق حاضر می کوشد نابرابری های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بین مناطق سه گانه شهر یزد را شناسایی کند. ارتباط پراکنش جمعیت و توزیع خدمات و  همچنین ارتباط خدمات عمومی شهری و قیمت اراضی را مشخص نماید.

 

 

1-1- بیان مسأله

 

 

اولین گام درهر پژوهشی انتخاب وشناخت دقیق مسأله است. مسائل معمولاً از احساس نیاز به دانش بشر و یا احساس مسئولیت سرچشمه می گیرند. رشد شهر نشینی و شهرگرایی در جهان رو به افزایش است و این روند تا مرحله تثبیت خود، به مرزحداکثر ادامه می یابد. در این بین زندگی شهری توسعه می یابد و رفتار شهر نشینان با این توسعه هماهنگ می شود.

 

 

عدالت اجتماعی در شهر به معنای تداوم حفظ منافع[1] گروه های اجتماعی متفاوت بر اساس توزیع بهینه[2] منابع شهری، درآمدها[3] و هزینه ها[4]می باشد (gray, 2002: 27). بنابراین امروزه مباحث عدالت اجتماعی به عنوان بستری برای مطالعات محیطی به شمار می رود. مسئله مهم در توزیع عادلانه امکانات به عنوان راهبرد عدالت اجتماعی، چگونگی توزیع خدمات و امکانات بین محلات شهری است (هاروی،1379: 97). وقتی ما راجع به عدالت اجتماعی صحبت می کنیم، در مورد چگونگی توزیع چیزهای خوب و بد بین اعضای جامعه انسانی بحث می کنیم (miller,1999:1).پایین بودن درآمد، زمانیکه با فقر درآمد ناشی از دسترسی کمتر به کالا و خدمات ارائه شده از سوی بخش دولتی ترکیب شود به عقب ماندگی نواحی می انجامد (حسین زاده،1380: 42).مفهوم و کارکرد عدالت اجتماعی مفهومی است که از اواخر دهه 1960 وارد ادبیات جغرافیایی می شود و جغرافیای رادیکال و لیبرال را بیش از سایر مکتب ها تحت تأثیر قرار می دهد. هاروی به کارگیری عدالت اجتماعی را در تحلیل های جغرافیایی ، انقلاب در تفکرات جغرافیایی می داند (شکویی،141:1373). تحقق عدالت اجتماعی به معنی فراگیر آن مستلزم کارایی اقتصادی نیز می باشد (Bastanifar&renani,2008:258 ).

 

 

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 13

 

 

2-2- مبانی نظری تحقیق……………………………………………………………………………………….. 13

 

 

2-2-1- مهارت های روانی……………………………………………………………………………………. 13

 

 

2-2-2- انگیزش………………………………………………………………………………………………….. 16

 

 

2-2-2-1- انگیزش در ورزش……………………………………………………………………………….. 17

 

 

2-2-2-2- انگیزش درونی و انگیزش بیرونی…………………………………………………………….. 18

 

 

2-2-3- اعتماد به نفس…………………………………………………………………………………………. 19

 

 

2-2-3-1- اعتماد به نفس و تکامل آن……………………………………………………………………… 20

 

 

2-2-3-2- اعتماد به نفس در ورزش……………………………………………………………………….. 20

 

 

2-2-3-3- ابعاد اعتماد به نفس………………………………………………………………………………. 21

 

 

2-2-3-4- تأثیر اعتماد به نفس بر عملکرد ورزشی……………………………………………………… 22

 

 

2-2-4- تمرکز……………………………………………………………………………………………………. 22

 

 

2-2-5- کنترل حالت های روانی…………………………………………………………………………….. 24

 

 

2-2-5-1- محدوده بهینه و مطلوب انرژی روانی………………………………………………………… 24

 

 

2-2-6- تصویر سازی ذهنی…………………………………………………………………………………… 25

 

 

2-2-6-1- انواع تصویر سازی ذهنی………………………………………………………………………… 27

 

 

2-2-6-2- بیان نظریه ای………………………………………………………………………………………. 28

 

 

2-2-7- هدفمندی……………………………………………………………………………………………….. 28

 

 

2-2-7-1- انواع هدف ها……………………………………………………………………………………… 29

 

 

2-2-7-2- اصول تعیین اهداف……………………………………………………………………………….. 30

 

 

2-2-7-3- مشکلات رایج در تعیین هدف…………………………………………………………………. 31

 

 

2-3- پیشینه تحقیق در داخل و خارج……………………………………………………………………….. 31

 

 

2-3-1- تحقیقات انجام شده در داخل………………………………………………………………………. 31

 

 

2-3-2- تحقیقات انجام شده در خارج……………………………………………………………………… 36

 

 

2-4- جمع‌بندی ادبیات پیشینه…………………………………………………………………………………. 41

 

 

فصل سوم: روش شناسی

 

 

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 49

 

 

3-2- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 49

 

 

3-3- ابزار گردآوری…………………………………………………………………………………………….. 49

 

 

3-4- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………….. 50

 

 

3-5- روش آماری……………………………………………………………………………………………….. 50

 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته

 

 

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 52

 

 

4-2- تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………………………………. 57

 

 

4-3- تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش (اطلاعات استنباطی)………………………………………. 63

 

 

 

فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………… 63

 

 

فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………………… 64

 

 

فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………….. 65

 

 

فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………….. 66

 

 

فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………………. 67

 

 

فرضیه ششم…………………………………………………………………………………………………………. 68

 

 

فصل  پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

 

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 70

 

 

5-2- خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………… 70

 

 

5-3- نتایج…………………………………………………………………………………………………………. 70

 

 

5-4- بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. 71

 

 

5-5- پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………….. 78

 

 

5-5-1- پیشنهادهای آموزشی…………………………………………………………………………………. 78

 

 

5-5-2- پیشنهادهایی برای تحقیقات بعدی………………………………………………………………… 78

 

 

منابع…………………………………………………………………………………………………………………… 80

 

 

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………. 80

 

 

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………….. 84

 

 

چكیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….. 86

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

 

جدول 4-1- توزیع فراوانی گروه……………………………………………………………………………… 52

 

 

جدول 4-2- نتایج آزمون كولموگروف – اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع نمرات……. 62

 

 

جدول 4-3- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت انگیزش ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه     63

 

 

جدول 4-4- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون  مهارت تمرکز ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه      64

 

 

جدول 4-5- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت اعتماد بنفس ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 65

 

 

جدول 4-6- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت تنظیم سطح انرژی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه…………………………………………………………………………………………………………………… 66

 

 

جدول 4-7- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت تصویر سازی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 67

 

 

جدول 4-8- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت هدف گزینی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 68

 

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

 

نمودار 4-1- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس سابقه فعالیت ورزشی………………… 53

 

 

نمودار 4-2- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت انگیزش………………………… 53

 

 

نمودار 4-3- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت اعتماد به نفس………………… 54

 

 

نمودار 4-4- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت تمرکز…………………………… 54

 

 

نمودار 4-5- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت تنظیم سطح انرژی…………… 55

 

 

نمودار 4-6- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت تصویرسازی ذهنی…………… 55

 

 

نمودار 4-7- فراوانی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه بر اساس مهارت هدف مندی……………………. 56

 

 

نمودار 4-8- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت انگیزش ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه     63

 

 

نمودار 4-9- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون  مهارت تمرکز ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه      64

 

 

نمودار 4-10- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت اعتماد بنفس ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 65

 

 

نمودار 4-11- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت تنظیم سطح انرژی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه…………………………………………………………………………………………………………………… 66

 

 

نمودار 4-12- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت تصویر سازی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 67

 

 

نمودار 4-13- نتایج آمار توصیفی و ضریب همبستگی رگرسیون مهارت هدف گزینی ورزشکاران مرد تیرانداز نخبه و غیر نخبه………………………………………………………………………………………………………………………… 68

 

 

فهرست شكلها

 

 

عنوان                                                                                                     صفحه

 

 

شکل 2-1- ارتباط بین اعتماد به نفس و عملکرد مهارتی………………………………………………… 19

 

 

 

1-6-2. اهمیت کاربردی.. 10

 

 

1-7-1.  تعریف‌های مفهومی و عملیاتی.. 11

 

 

مبانی نظری و پیشینه پژوهش…. 17

 

 

2-1.بخش اول: مبانی نظری.. 18

 

 

2-1-1.مقدمه. 18

 

 

2-1-2. تعاریف توانمندسازی کارکنان.. 18

 

 

2-1-3. ریشه‏های توانمندسازی کارکنان.. 20

 

 

2-1-4.دیدگاه‏های مختلف توانمندسازی.. 22

 

 

2-1-4-1.توانمندسازی از دیدگاه عقلایی.. 23

 

 

2-1-4-2.توانمندسازی از دیدگاه انگیزشی.. 24

 

 

2-1-4-3. توانمندسازی از دیدگاه فوق‏انگیزشی.. 25

 

 

2-1-4-4. توانمندسازی از دیدگاه روان – سیاسی.. 26

 

 

2-1-4-5. توانمندسازی از دیدگاه روان – نمادین.. 27

 

 

2-1-4-6. توانمندسازی از دیدگاه رابطه‏ای(چند بعدی). 28

 

 

2-1-4-7. توانمندسازی از دیدگاه روان‌شناختی.. 29

 

 

2-1-5. توانمندسازی روان‌شناختی.. 31

 

 

2-1-6. الگوی نظری مورد استفاده توانمندسازی روان‌شناختی در این پژوهش…. 32

 

 

2-1-7.ابعاد توانمندسازی روان‌شناختی.. 34

 

 

2-1-8. شرایط سازمانی.. 38

 

 

2-1-8-1. مقدمه. 38

 

 

2-1-8-2. داشتن اهداف روشن.. 38

 

 

2-1-8-3. ساختار سازمانی.. 39

 

 

2-1-8-4. دسترسی به منابع. 40

 

 

2-1-8-5. نظام پاداش‏دهی.. 41

 

 

2-1-9.راهبردهای مدیریتی.. 43

 

 

2-1-9-1. فراهم نمودن اطلاعات… 43

 

 

2-1-9-2.تفویض اختیار. 44

 

 

2-1-9-3.استقلال و آزادی عمل کارکنان.. 45

 

 

2-1-9-4.مدیریت مشارکتی.. 46

 

 

2-1-9-5.تشکیل گروه‌های کاری.. 47

 

 

2-1-10.خودکارآمدی کارکنان.. 48

 

 

2-1-10-1.الگوسازی.. 47

 

 

2-1-10-2.حمایت‏های کلامی‌و اجتماعی.. 48

 

 

2-1-10-3.برانگیختگی هیجانی.. 51

 

 

2-1-11.اهمیت کتابداران کتابخانه‏های دانشگاهی و لزوم توانمندسازی آنان.. 52

 

 

 

2-1-12. پیشینه درداخل کشور. 54

 

 

2-1-13.پیشینه در خارج کشور. 59

 

 

2-1-14.مرور، جمع بندی و نتیجه‏گیری از  پیشینه‌های پژوهش در داخل و خارج کشور. 61

 

 

فصل سوم : روش پژوهش…. 63

 

 

فصل چهارم : یافته‌های پژوهش…. 71

 

 

4-2-1.جنسیت… 72

 

 

4-2-2.سطح تحصیلات… 73

 

 

4-2-3.دانشگاه محل فعالیت… 74

 

 

4-3-1.سوال اول.. 75

 

 

4-3-2.سوال دوم. 77

 

 

4-3-3.سوال سوم. 79

 

 

4-3-4.سوال چهارم. 81

 

 

4-3-5.سوال پنجم.. 83

 

 

4-3-6.سوال ششم.. 86

 

 

4-3-7.سوال هفتم.. 89

 

 

4-3-8.فرضیه اول پژوهش…. 92

 

 

4-3-9.فرضیه دوم پژوهش…. 92

 

 

4-3-10.فرضیه سوم پژوهش…. 93

 

 

4-3-11.فرضیه چهارم پژوهش…. 94

 

 

4-3-12. فرضیه پنجم پژوهش…. 95

 

 

4-3-13.سوال اصلی پژوهش…. 96

 

 

فصل پنجم بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها 99

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                                           صفحه

 

 

جدول (2-1). سیر تاریخی توانمندسازی در روان‏شناسی. منبع (عبداللهی، 1385) 21

 

 

جدول (2-2).سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی در علم مدیریت. منبع:(عبداللهی، 22:1385) 22

 

 

جدول (2-3). تفاوت‌های توانمندسازی از دو دیدگاه انگیزشی و فوق‏انگیزشی.. 26

 

 

جدول 2-4. مزایای تفویض اختیار(منبع: رمزدن، 1997، ص218) 45

 

 

جدول (3-1). آلفای کرونباخ مقیاس‌ها 68

 

 

جدول(4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت… 72

 

 

جدول(4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات… 73

 

 

جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب دانشگاه محل فعالیت… 74

 

 

جدول(4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 75

 

 

جدول(4-5): وضعیت احساس شایستگی کتابداران. 76

 

 

جدول(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس موثر بودن. 77

 

 

جدول (4-7):میانگین و انحراف معیار احساس موثر بودن کتابداران. 79

 

 

جدول(4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس معنی‏دار بودن. 79

 

 

جدول (4-9):میانگین و انحراف معیار احساس معنی‏دار بودن کتابداران. 81

 

 

جدول(4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس اعتماد. 81

 

 

جدول (4-11):میانگین و انحراف معیار احساس اعتماد کتابداران. 83

 

 

جدول(4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 83

 

 

جدول (4-13):میانگین و انحراف معیار شرایط سازمانی کتابداران. 84

 

 

جدول (4-14):میانگین و سایر عوامل شرایط سازمانی کتابداران. 85

 

 

جدول(4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 86

 

 

جدول (4-16):میانگین و انحراف معیار راهبردهای مدیریتی کتابداران. 87

 

 

جدول (4-17):میانگین وانحراف معیار سایر عوامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 88

 

 

جدول(4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 89

 

 

. جدول (4-19):میانگین و انحراف معیار عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 90

 

 

جدول (4-20). میانگین و انحراف معیار سایر عوامل منابع خودکارآمدی.. 91

 

 

جدول(4-21):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان شرایط سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی   92

 

 

جدول (4-22):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان راهبردهای مدیریتی و توانمندسازی روان‌شناختی   93

 

 

جدول(4-23):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان منابع خودکارآمدی و توانمندسازی روان‌شناختی   94

 

 

جدول(4-24): آماره‌های توصیفی میزان توانمندسازی روان‌شناختی بر حسب تحصیلات… 94

 

 

جدول (4-25)نتایج آزمون تحلیل واریانس پیرامون میزان توانمندسازی روان‌شناختی بر حسب تحصیلات… 95

 

 

جدول (4-26): آماره‌های توصیفی جنسیت  در مقیاس میزان توانمندسازی روان‌شناختی.. 96

 

 

جدول (4-27): نتایج آزمون t-test برای مقایسه دو گروه درمقیاس میزان توانمندسازی روان‌شناختی.. 96

 

 

جدول(4-28): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی کارکنان. 97

 

 

جدول (4-29): وضعیت توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران. 98

 

 

جدول (5-1):وضعیت توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران. 101

 

 

جدول (5-2): وضعیت عامل شرایط سازمانی کتابداران. 102

 

 

جدول (5-3). بررسی وضعیت عامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 103

 

 

جدول (5-4). وضعیت عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 104

 

 

جدول (5-5). وضعیت فرضیه‌های پژوهش توانمندسازی روان‌شناختی کتابداران  105

 

 

فهرست تصاویر و نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                صفحه

 

 

نمودار (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 76

 

 

نمودار (4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان موثر بودن. 78

 

 

نمودار (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان معناداری.. 80

 

 

نمودار (4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد. 82

 

 

نمودار(4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 84

 

 

نمودار(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 87

 

 

نمودار(4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 90

 

 

نمودار (4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی روان‌شناختی کتابداران. 98

 

 

-1. مقدمه

 

 

مدیریت سرمایه انسانی در سازمان‌ها حیاتی‏ترین نوع مدیریت به شمار می‌رود. فرسودگی سرمایه انسانی کیفیت کالاها و خدمات تولیدی را به مخاطره می‏اندازد و آموزش و پرورش منابع انسانی در عصر محوریت دانایی می‏تواند راهکاری برای همه جوامع باشد. بنابراین تردیدی نیست که شکوفایی هر جامعه‏ای در بهبود و پرورش منابع انسانی آن نهفته است و از این روست که مسئولان سازمان‏ها با یاری متخصصان رفتار و منابع انسانی توجه خاصی به پرورش کارکنان مبذول می‏دارند (احمدی، صفری کهره و نعمتی، 1:1389).

 

 

یکی از مفاهیمی‌که در راستای بالندگی منابع انسانی مطرح می‏شود، توانمندسازی کارکنان است. توانمندسازی عبارت است از اینکه افراد تصمیمات و اقدامات خود را به عهده بگیرند. این امر به معنی تشویق افراد برای مشارکت بیشتر در تصمیم‏گیری‏هایی است که بر فعالیت آنان تاثیر می‌گذارد.

 

 

اصطلاح توانمندسازی در دودهه 1980 و 1990 به سرعت به عنوان موضوع روز مطرح گردید و توسط نظریه‌پردازانی چون کانگر و کاننگو[1] (1985)، اسپریتزر[2] (1995)، توماس و ولتهوس[3]، کنت و بلانچارد[4]، جان پی کارلوس[5] و راندولف[6](2000) گسترش یافت.

 

 

توانمندسازی روان‌شناختی منابع انسانی نیز به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی شغل به معنی آزاد کردن نیروهای درونی کارکنان و همچنین فراهم کردن بسترها و به وجود آوردن فرصت‌ها برای شکوفایی استعدادها، توانایی‏ها و شایستگی‌های افراد می‏باشد. علاوه بر این باعث می‏شود تا کارکنان نسبت به شغل و سازمان خود نگرش مثبتی داشته باشند. بدین معنی که آنان باید به این باور برسند که توانایی و شایستگی لازم برای انجام وظایف را به طور موفقیت‏آمیز داشته و احساس کنند توانایی تاثیر‏گذاری و کنترل بر نتایج شغلی را دارند. احساس می‏کنند که اهداف شغلی معنی‏دار و ارزشمندی را دنبال می‏کنند و باور داشته باشند که با آنان صادقانه و منصفانه رفتار می‏شود (عبداللهی و نوه ابراهیم، 54:1385).

 

 

از طرفی کتابخانه یکی از نهادهای پویایی جامعه است که تحول جامعه در ابعاد مختلف می‏تواند به کارکرد این نهاد وابسته باشد. کتابخانه‏های دانشگاهی نیز که مسئولیت بیشتری را در ارتباط با جامعه علمی‌کشور بر عهده دارند جهت تحقق اهداف آموزشی و پژوهشی و با هدف ارائه خدمت به مراجعان (استاد، دانشجو و پژوهشگر) نیازمند نیروی انسانی توانا، علاقه مند، متخصص و با تجربه است (اشرفی ریزی، 1388).

 

 

 

 

 

 

  چكیده فارسی…………………………………………………………………………………………………………یک

 

 

فصل اول

 

 

پیش‌زمینه پژوهش

 

 

        

 

 

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….. 1

 

 

1-2- حسگرها­ی شیمیایی……………………………………………………………………………………………… 2

 

 

1-2-1- حسگرهای گرمایی……………………………………………………………………………………….. 3

 

 

1-2-2- حسگرهای جرمی………………………………………………………………………………………… 4

 

 

1-2-3- حسگرهای الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………. 4

 

 

1-3- الکترودهای کربنی……………………………………………………………………………………………….. 6

 

 

1-4- الکترودهای کربن ­سرامیک…………………………………………………………………………………….. 6

 

 

1-4-1- فرآیند سل-ژل…………………………………………………………………………………………….. 7

 

 

1-5- الکترودهای اصلاح شده­ی شیمیایی………………………………………………………………………….. 8

 

 

1-5-1- روش­های بر پایه تشکیل پیوند کووالانسی………………………………………………………….. 9

 

 

1-5-2- روش­های بر پایه جذب سطحی برگشت­ناپذیر………………………………………………….. 10

 

 

1-5-3- پوشش الکترود­ها با فیلم­های پلیمری………………………………………………………………. 11

 

 

1-5-4- تجمع­های سازمان یافته……………………………………………………………………………….. 11

 

 

1-5-5- اصلاح الکترود­ها با نانو­مواد………………………………………………………………………….. 12

 

 

1-6- نانولوله­های کربنی……………………………………………………………………………………………… 12

 

 

1-6-1- روش­های تولید نانو­لوله­های کربنی…………………………………………………………………. 16

 

 

1-6-2- ویژگی­ها و خصوصیات نانولوله­های کربنی………………………………………………………. 17

 

 

1-6-3- کاربرد نانولوله­های­ کربنی در شیمی تجزیه……………………………………………………….. 20

 

 

1-7- مایعات یونی……………………………………………………………………………………………………. 20

 

 

1-7-1- ساختار مایعات یونی…………………………………………………………………………………… 21

 

 

1-7-2- خواص فیزیکی و شیمیایی مایعات یونی………………………………………………………….. 22

 

 

1-7-3- سطوح اصلاح شده با مایعات یونی………………………………………………………………… 23

 

 

1-7-4- کاربرد مایعات یونی در الکتروشیمی……………………………………………………………….. 28

 

 

 

 

 

1-8- الکترودهای اصلاح شده با هیبرید نانو­لوله­های کربنی و مایعات یونی……………………………… 29

 

 

1-9- معرفی ترکیب مورد مطالعه………………………………………………………………………………….. 30

 

 

1-9-1- مورفین……………………………………………………………………………………………………. 30

 

 

1-9-2- اهمیت اندازه­گیری مورفین……………………………………………………………………………. 33

 

 

1-9-3- فنیل­افرین و اهمیت اندازه­گیری آن…………………………………………………………………. 33

 

 

1-10- اهداف پژوهشی کار حاضر……………………………………………………………………………….. 34

 

 

 

 

 

 

فصل دوم

 

 

مواد و روشها

 

 

 

 

 

2-1- مواد شیمیایی……………………………………………………………………………………………………. 36

 

 

2-2- وسایل و تجهیزات…………………………………………………………………………………………….. 36

 

 

2-3- الکترودها………………………………………………………………………………………………………… 37

 

 

2-4- روش تهیه الکترودهای کار………………………………………………………………………………….. 37

 

 

2-4-1- چگونگی تهیه CCE برهنه……………………………………………………………………………. 37

 

 

2-4-2- تولید الکترودهای کربن سرامیک اصلاح شده با MWCNT و IL…………………………… 38

 

 

2-5- الكترولیت‌ها…………………………………………………………………………………………………….. 38

 

 

 

 

 

فصل سوم

 

 

نتایج و بحث

 

 

 

 

 

3-1- بررسی خواص الکتروشیمیایی الکترود کربن سرامیک (CCE)……………………………………… 40

 

 

3-1-1- بررسی مورفولوژی سطحی الکترود کربن سرامیک……………………………………………… 41

 

 

3-1-2- بررسی خواص الکترود­های کربن سرامیک اصلاح شده……………………………………….. 42

 

 

3-1-2- الف- الکترود کربن سرامیک اصلاح شده با نانولوله­های کربنی چند دیواره……………….. 42

 

 

3-1-2- ب- الکترود کربن سرامیک اصلاح شده با نانولوله­های کربنی چند دیواره و مایع یونی .. 43

 

 

3-1-3- بررسی تاثیر الكترولیت حامل و pH بر روی رفتار الكتروشیمیایی الکترود        /MWCNT/CCE/IL       44

 

 

 

 

 

3-1-4- بررسی خواص الکتروشیمیایی الکترود کربن سرامیک اصلاح شده با نانوتیوب­ کربنی چند                   دیواره و مایع یونی (IL/MWCNT/CCE)……………………………………………………………………………………. 45

 

 

3-1-5- مطالعه رفتار الکتروشیمیاییCCE/IL/MWCNT توسط [K ₃Fe(CN)₆]……………………. 46

 

 

3-1-6- بررسی پایداری IL/MWCNTs/CCE در قبال چرخه پتانسیل و زمان……………………… 48

 

 

3-2- کاربرد الکترود اصلاح شده با IL/MWCNT……………………………………………………………. 49

 

 

3-2-1- الکتروکاتالیز مورفین…………………………………………………………………………………… 49

 

 

3-2-1-1- تاثیر pH  بر رفتار الکتروشیمیایی مورفین………………………………………………… 50

 

 

3-2-1-2- تاثیر سرعت روبش پتانسیل………………………………………………………………….. 53

 

 

3-2-1-3 – اندازه­گیری مورفین…………………………………………………………………………….. 54

 

 

3-2-1-3- الف- ولتامتری چرخه­ای………………………………………………………………….. 55

 

 

3-2-1-3- ب- پالس ولتامتری تفاضلی………………………………………………………………. 56

 

 

3-3- ­­ اندازه گیری همزمان مورفین و فنیل­افرین……………………………………………………………….. 57

 

 

3-3-1- الکترواکسیداسیون فنیل افرین در سطح MWCNT/CCE/IL………………………………… 58

 

 

3-3-1-1- تاثیر pH بر رفتار الکتروشیمیایی فنیل­افرین…………………………………………………… 59

 

 

3-3-1-2- تاثیر سرعت روبش پتانسیل……………………………………………………………………… 60

 

 

3-3-1-3- اندازه­گیری فنیل­افرین……………………………………………………………………………… 61