1-6-2 متغیر وابسته:

 

در این تحقیق متغیر وابسته پذیرش بانکداری اینترنتی می­باشد.

 

1-7 سؤالات تحقیق:

 

1-7-1 سؤال اصلی:

 

1-عناصر مؤثر بر پذیرش و استفاده مشتریان از بانکداری اینترنتی چیست؟

 

1-7-2 سوالات فرعی:

 

1- آیا استفاده آسان بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

2- آیا هزینه استفاده از اینترنت بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

3- آیا تبلیغات بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

4 – آیا امنیت اطلاعات خصوصی بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

5- آیا وجود زیرساخت های مناسب بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

6- آیا آگاهی از بانکداری اینترنتی بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

7- آیا صرفه جویی در زمان بر پذیرش بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری دارد؟

 

1-8 فرضیه­های تحقیق:

 

1- استفاده آسان تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

2- هزینه­ استفاده از اینترنت تاثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

3- تبلیغات تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

4- امنیت اطلاعات خصوصی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

5- وجود زیرساخت های مناسب تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

6- آگاهی از بانکداری اینترنتی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

7- صرفه جویی در زمان اینترنتی تأثیر معناداری بر پذیرش بانکداری اینترنتی دارد.

 

1- 9 نوع روش تحقیق:

 

 

این تحقیق از نظر روش، توصیفی کاربردی بوده و به صورت پیمایشی میدانی در بانک تجارت انجام می­شود.

 

1-10روش گردآوری اطلاعات:

 

1-10-1مطالعات کتابخانه­ای:

 

شامل کتب، مقالات ،مجلات، گزارشات تحقیقی، مدارک و اسناد موجود و استفاده از اینترنت می­باشد.

 

1-10-2 پرسشنامه:

 

که بر اساس مطالعات انجام شده و با کمک اساتید و کارشناسان بانکی تهیه خواهد شد.

 

[1]Tan & Teo

 

[2]Wang

 

[3]Bruno

 

[4]Polasik

 

6-1- کلی بر ادبیات موضوع

 

در برسی ادبیات موضوعی، آخرین تلاش‌های انجام شده در زمینه طراحی سیستم‌هایی با قابلیت کاربری و امن را بررسی می‌کنیم. که به طور خلاصه، برخی از این تلاش ها را در اینجا نام می بریم:

 

در زمینه HCI، اغلب مقالات به اصول کلیدی گولد و لویز[3] (1985) در تولید سیستم‌های کامپیوتری مفید و با استفاده آسان اشاره دارند. بورلی و سوزان ویدنبک وکراچرا[4]، سینتیا ال. کریتوریا[5] نیز در تحقیقات خود ارتباط میان موقعیت اعتماد و HCI را بررسی کرده اند.

 

در زمینه HCI_Sec نیز، در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی انجام شده، اما کارهای اصلی در این زمینه به قابلیت استفاده رویکرد‌های رمز عبور (آدامز و آنجلا سس، 1999) و کنترل‌های امنیتی (ویتن[7] و تایگر[8]، 1999) می‌پردازند.

 

استاندار های مختلف ISO مانند ISO/IEC 9126 و ISO 9241 و ISO 13407 در ویرایش های مختلف خود، جنبه های مختلف قابلیت کاربری را مد نظر گرفته اند علی الخصوص با ارائه چهارچوب RESPECT در ISO 13407،که در فصل ادبیات موضوعی، به تفضیل به آنها خواهیم پرداخت.

 

در زمینه اعتماد، (رتر[9]، 1967)، (مرگان[10]و‌هانت[11]، 1994)، (میر و دیگران، 1995)، (راسیو[12]و دیگران، 1998) تحقیقات وسیعی انجام داده اند و تعاریف مختلف خود از اعتماد را بیان کرده اند.

 

رویکردها و مدل های طراحی مختلفی تا به حال ارائه شده اند که از آن جمله می توان به مدل مفهومی کلاسیک دونالد نورمن در کتاب خود با نام «طراحی چیزها در هر روز» اشاره کرد.

 

(الکساندر، 2003) نیز تحقیقاتی در زمینه روش ها رو رویکردهای مختلف مهندسی نیازمندیها ارائه داده که این رویکردها به تفضیل در فصل ادبیات موضوعی، توضیح داده شده است.

 

هالی و دیگران (2008)، در مورد فریم های مشکل، (لمسوئیرد[13]، 2009)، در مورد رویکرد های هدف محور، (لمسوئیرد[14]، 2009)، رویکردهای سناریو محور، که از رویکردهای مهندسی نرم افزار هستند، مباحث ارزنده ای را مطرح کرده اند.

 

مواردی که در بالا مطرح شدند، بسیار کلی بودند که در فصل بررسی ادبیات موضوعی، به بررسی جنبه های مختلف مرتبط با موضوع طراحی سیستم های با قابلیت کاربری و اعتماد بالا و تحقیقات و پژوهش های انجام شده در این حوزه به تفضیل خواهیم پرداخت.

 

7-1- روش و متدولوژی تحقیق

 

در این تحقیق، ابتدا به بررسی مفاهیم و کلیات قابلیت کاربری و قابلیت اعتماد پرداخته خواهد شد. قابلیت اعتماد از دو جنبه قابل بررسی است. یکی از جنبه روانشناسی و دیگری از جنبه امنیت اطلاعات. که هر دو جنبه قابلیت اعتماد را در مشتریان ایجاد می‌کنند.

 

در تحقیق پیش رو، به قابلیت اعتماد از جنبه امنیت اطلاعات پرداخته خواهد شد. پس از بررسی کلیات و مفاهیم، مختصری بر ادبیات موضوع، مدل‌ها و تحقیقات انجام شده در هر دو حوزه به تفکیک و تحقیقات مشترک دو حوزه، داریم. سپس بررسی روش‌های مختلف طراحی و ارائه مدل در زمینه تحقیق

 

انجام می پذیرد تا روشی مناسب برای ارائه مدل انتخاب شود وبرای به تصویر کشیدن مدل نیز از زبان استاندارد [15]UML استفاده خواهد شد.

 

پس از ارائه مدل، با تهیه پرسشنامه‌ای، نظرسنجی در مورد مدل ارائه شده از جامعه آماری خبرگان انجام می‌شود و عناصر و روابط مدل اعتبارسنجی شده و نتایج حاصله مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

8-1- کاربردهای تحقیق

 

در اکثر مواقع، قابلیت کاربری و رهنمودهای آن در طراحی سیستم‌های نرم افزاری نادیده گرفته شده‌است. برنامه نویسان و طراحان سیستم‌ها به ویژگی‌های عملیاتی سیستم بیشتر از ویژگی‌های کیفی آن مانند قابلیت کاربری و قابلیت اعتماد توجه می‌کنند و در فازها و مراحل مختلف چرخه عمر سیستم نرم افزاری، توجه به ویژگی‌های قابلیت کاربری و امنیتی سیستم، هر بار به فاز دیگر موکول می‌شود تا در نهایت به مرحله آخر و تهیه نسخه نهایی می رسد. بررسی ویژگی‌های قابلیت کاربری و اعتماد در این مرحله بسیار دیر و پرهزینه است. به همین دلیل اغلب حتی پس از تشخیص آن برای حل اینگونه مشکلات ترتیب اثری داده نمی‌شود و سیستم‌ها با کیفیت پایین به مشتری عرضه می‌شوند، که عدم رضایت مشتری را به دنبال خواهد داشت.

 

اغلب طراحان بیان می‌کنند که عدم آگاهی کامل از نیازهای مشتری باعث این مشکل می‌شود. در صورتیکه اگر مدلی جامع شامل عناصر لازم و درگیر برای طراحی در اختیار آنها قرار گیرد، از همان

 

ابتدای چرخه عمر نرم افزار می توانند جنبه‌های مختلف طراحی را بنابر شرایط مقتضی در نظر بگیرند تا سیستمی با کیفیت بالا تولید شود.

 

9-1- کاربران نتیجه تحقیق

 

همه دست اندرکاران طراحی و تولید سیستم‌های نرم افزاری و استفاده کنندگان از این سیستم‌ها می‌توانند از مدلی که در این تحقیق ارائه می‌شود استفاده کنند.

 

تحلیلگران نرم افزار، طراحان و برنامه نویسان می‌توانند برای بررسی و تحلیل نیازمندی های سیستم آتی و روابط مختلف میان عناصر مؤثر از آن استفاده کنند تا مکانیزم‌های طراحی و امنیتی مناسبی را در طراحی در نظر بگیرند.

 

 

آزمونگران از این مدل برای ارزیابی سیستم طراحی شده ‌استفاده می‌کنند تا همه نیازمندی ها و روابط لازم بررسی شده باشد.

 

مدیران شرکت‌ها و سازمان ها نیز می‌توانند از مدل به عنوان مرجعی برای بستن قراردادها استفاده کنند تا در صورت لزوم بندهای ضروری به قرارداد افزوده شود و در نهایت از مدل به عنوان چک لیستی برای بررسی پیاده شدن موارد لازم استفاده کنند.

 

10-1-جمع بندی

 

در این فصل به ضرورت و اهمیت ارائه مدل طراحی سیستم‌های قابل کاربرد و قابل اعتماد پرداخته شد و اهداف ارائه مدل بررسی شد. متدولوژی و روش کار تحقیق شرح داده شد. در فصل بعد مفاهیم و تعاریف مرتبط با طراحی این گونه سیستم‌ها، با توجه به تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده در حوزه‌های مختلف به شکل مبسوطی بررسی خواهد شد.

 

Human Computer Interaction

 

[2] User Center Design

 

[3] Gould And Lewis

 

2-2-1-4- اندازه‌گیری موقعیت جهانی آمادگی الکترونیکی توسط شرکت بین‌المللیMcConnell ………

 

2-2-1-5- پروژه جهانی انتشار اینترنت Mosaic  …………………….. 

 

2-2-1-6- ارزیابی بین‌المللی WITSA از تجارت الکترونیک …………………….. 29

 

2-2-1-7- تبدیل‌های فضای مجازی و فرا صنعتی Crenshaw & Robinson  …………………….

 

2-2-1-8- CIDCM    …………………….. 

 

2-2-1-9- WB   …………………….. 

 

2-2-2- آمادگی الكترونیكی در سطح سازمانها…………………….. 39

 

2-2-2-1- مدل بلوغ كسب و كار الكترونیك EMM …………………….. 

 

2-2-2-2- مدل آمادگی الكترونیك مشاهده شده…………………….. 41

 

2-2-2-3- مدل KPMG   ……………………..

 

2-2-2-4- مدل P3I3  ……………………..

 

2-2-3- معیار های ارزیابی آمادگی الكترونیك سازمان ها در ایران………….. 50

 

2-3- بخش سوم : معرفی سازمان خدماتی…………………….. 52

 

2-4- نتیجه گیری ……………………..   53

 

2-4-1- مقایسة مفهومی و ساختاری مدل‌ها موجود در سطح ملی ………… 54

 

2-4-2- مقایسة مفهومی و ساختاری مدل‌ها موجود در سطح سازمای………. 62

 

2-5- خلاء مطالعاتی…………………….. 64

 

فصل سوم …………………….. 66

 

3-1- مقدمه …………………….. 67

 

3-2- مرحله اول – روش تئوری‌سازی داده ‌بنیاد …………………….. 69

 

3-2-1- علت انتخاب روش …………………….. 69

 

3-2-2- رویش نظریه :…………………….. 69

 

3-2-3- نمونه گیری در پژوهشهای کیفی …………………….. 70

 

3-2-4- روشهای نمونه گیری برای جمع آوری داده های کیفی(نمونه گیری غیر احتمالی)…….. 70

 

3-2-4-1- نمونه برداری تئوریک …………………….. 71

 

3-2-4-2- نمونه برداری گلوله برفی: …………………….. 71

 

3-2-5- انتخاب اسناد و مدارک …………………….. 71

 

3-2-6- فرآیند تحلیل داده ها…………………….. 73

 

3-2-6-1- مقایسه مداوم و یادادشت برداری…………………….. 73

 

3-2-6-2- کد گذاری باز …………………….. 74

 

3-2-6-3- کد گذاری محوری …………………….. 74

 

3-3- مرحله دوم : تعیین وزن معیار های با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ……… 75

 

3-3-1- مقدمه …………………….. 75

 

3-3-2- تحلیل سلسله مراتبی ……………………..   76

 

3-3-3- الگوریتم AHP   …………………….. 

 

3-4- مرحله سوم : چگونگی سنجش آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح ……. 79

 

3-4-1- جامعه آماری …………………….. 79

 

3-4-2- حجم نمونه و روش اندازه گیری  ……………………..   79

 

3-4-3- گرد آوری داده ها: …………………….. 80

 

3-4-3-1- مهمترین تکنیکهای جمع آوری اطلاعات…………………….. 80

 

3-4-3-2- بررسی روایی و پایایی پرسشنامه …………………….. 82

 

3-4-3-3- بررسی نرمال بودن متغیرها(آزمون شاپیرو)……………………..   85

 

3-4-4- انتخاب روش آماری…………………….. 86

 

فصل چهارم …………………….. 87

 

4-1- مقدمه …………………….. 88

 

4-2- یافته های مرحله ی اول پژوهش …………………….. 88

 

4-2-1- انتخاب مستندات   …………………….. 89

 

4-2-2- تحلیل داده ها…………………….. 90

 

4-2-3- فن یادداشت برداری…………………….. 92

 

4-2-4- کد گذاری باز …………………….. 93

 

4-2-5- گسترش مفاهیم  …………………….. 99

 

4-2-6- کد گذاری محوری   …………………….. 103

 

4-2-7- تحلیل داده ها – طبقه ها …………………….. 108

 

 

4-2-7-1- طبقه کلان اول: آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت ……  109

 

4-2-7-2- طبقه کلان دوم : آمادگی الکترونیکی جامعه هدف…………………….. 112

 

4-3- یافته های مرحله دوم پژوهش…………………….. 115

 

4-3-1- تحلیل پرسشنامه ها…………………….. 115

 

4-3-1-1- رتبه بندی معیارها …………………….. 116

 

4-3-1-2- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس « آمادگی الکترونیکی جامعه هدف »……….. 116

 

4-3-1-3- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « بعد آمادگی سازمان ارئه دهنده خدمت »……..117

 

4-3-1-4- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات » …….. 119

 

4-3-1-5- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « شبکه ارائه خدمت » …………………….. 120

 

4-3-1-6- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات » ……….. 121

 

4-3-1-7- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی »  …………. 122

 

4-3-1-8- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی» ……… 123

 

4-3-1-9- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف » …… 124

 

4-3-1-10- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف » …… 125

 

4-3-1-11- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی » ……. 126

 

4-4- یافته های مرحله سوم پژوهش  …………………….. 127

 

4-4-1- تحلیل توصیفی(جمعیت شناختی) …………………….. 128

 

4-4-1-1- بررسی سطح تحصیلات خبرگان ……………………..   128

 

4-4-2- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت …………. 129

 

4-4-3- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی جامعه هدف…………………….. 132

 

فصل پنجم  …………………….. 137

 

5-1- مقدمه …………………….. 138

 

5-2- یافته های تحقیق در پاسخ به سوالات تحقیق  …………………….. 138

 

5-3- پیشنهادات برای سازمان (نوآوری)…………………….. 140

 

5-4- پیشنهادات برای تحقیقات آینده …………………….. 140

 

مراجع …………………….. 141

 

پیوست‌ها …………………….. 147

 

پیوست (الف)……………………..   148

 

پیوست (ب)  …………………….. 154

 

چکیده:

 

برای اندازه‌گیری وضعیت دسترسی و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات یا همان آمادگی الكترونیكی كشورها، تاكنون طیف وسیعی از ابزارهای ارزیابی توسعه یافته‌اند. این ابزارها از تعاریف و روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری آمادگی الكترونیكی استفاده كرده اند و از نظر نتایج حاصله بطور قابل ملاحظه‌ای با یكدیگر متفاوت می‌باشند. بیشر مدل های ارائه شده در سطح ملی بوده و به اندازه کافی متغیرهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی، در سطح سازمانی را مورد بررسی قرار نداده اند. آن تحقیقاتی هم که در سطح سازمانی انجام شده بیشتر، آمادگی شرکت ها و سازمان ها را برای تجارت الکترونیک مورد ارزیابی قرار داده اند و بیشتر کلی بوده. اما تاكنون مدلی بومی برای ارزیابی آمادگی الكترونیكی در سطح سازمان خدماتی طراحی نشده است.

 

در این تحقیق با استفاده از روش رویش نظریه ها، با استفاده از نمونه برداری تئوریک و با بکارگیری نرم افزار Atlas ti، شاخص ها و مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان خدماتی (مورد مطالعاتی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) مناسب و متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فناوری كشور طراحی شده است. سپس با استفاده از نظرسنجی 10 نفر از خبرگان و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن معیار های مدل مشخص شده است. در نهایت آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح بر اساس مدل بدست آمده و اوزان حاصله مورد ارزیابی قرار گرفته است.

 

نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد كه سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح در بعد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت در حوزه های «استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات» و «زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات » بیشتر از حد متوسط بوده و در حوزه های «شبکه ارائه خدمت » و « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی » کمتر از حد متوسط بوده. در بعد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف در حوزه های «پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف » و « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی » بیشتر از حد متوسط بوده و در حوزه «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی » نزدیک حد متوسط می باشد.

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1- مقدمه

 

در این فصل شمای كلی تحقیق و طرح تحقیق جهت آشنایی كلی خواننده با مسألة اصلی تحقیق، موضوع تحقیق، ضرورت‌ها و اهداف تحقیق، و روش برخورد محقق با این مسأله‌ در روش تحقیق، شیوة جمع‌آوری اطلاعات و قلمروی تحقیق به‌طور كلی بیان می‌شود.

 

2-1- تعریف مسأله

 

فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) ماهیت روابط جهانی و منشاء مزیت های رقابتی و نیز فرصت های توسعه اقتصادی و اجتماعی را به طور بنیادینی تغییر داده است. از سوی دیگر با افزایش شكاف دیجیتالی (‌فاصله ای است میان افراد و جوامعی كه از فناوری اطلاعات و ارتباطات مانند اینترنت بطور اثر بخش استفاده می كنند و آنهایی كه این توانایی را ندارند) رهبران دولت ها، شركتهای تجاری و سازمان های اجتماعی سعی دارند قدرت فناوری اطلاعات و ارتباطات را در جهت توسعه خویش مهار كنند. برای استفاده اثربخش از فاوا، نهادی باید از جهت زیر ساخت ها، میزان دسترسی به فاوا در سطح گسترده افراد و جنبه های قانونی و حقوقی بر استفاده از فاوا دارای آمادگی الكترونیكی باشد. بنابراین اگر قرار است خلاء شكاف دیجیتالی پر شود، همه این موضوعات باید در یك استراتژی منسجم و دست یافتنی كه جهت رفع نیازهای محلی آن نهاد خاص توسعه داده شده است، مورد توجه قرارگیرند.

 

رهبران كشورها، شركت‌ها و سازمان‌های درحال توسعه می‌توانند از ابزار ارزیابی آمادگی الكترونیكی جهت اندازه‌گیری و برنامه‌ریزی برای انسجام و یكپارچه‌سازی كمك گیرند. این امر به آنها كمك می‌كند تا بر تلاش‌ها و نیازهایی تمركز كنند و حوزه‌هایی را مورد شناسایی قرار دهند كه نیازمند پشتیبانی خارجی و سرمایه‌گذاری و كمك می‌باشند.

 

اما ارزیابی به تنهایی كافی نیست و تصمیم‌گیرندگان با دو چالش كلیدی در زمینة استفادة اثربخش از این ابزار روبرو می‌باشند. اولاً، آنها نیاز دارند كه درك كنند فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (فاوا) چگونه می‌تواند به كشور، كسب و كار و یا سازمانشان در دستیابی به مزایای اقتصادی، اجتماعی و یا عملیاتی و در نتیجه تعیین اهداف واقعی كمك كند. ثانیاً، آنها بایستی گام‌های محكمی ‌به سمت استفادة مؤثر و قابل‌توجه از فاوا بردارند كه به آنها كمك خواهد كرد كه به اهداف توسعه دست یابند.

 

2-7- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………………… 44

 

 

 

فصل سوم : روش­شناسی تحقیق

 

3-1- روش تحقیق و جامعه آماری

 

3-2- شرکت­کنندگان در پژوهش و روش نمونه گیری……………………………………………………….. 46

 

3-3- ابزار پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………. 47

 

3-3- 1- پرسشنامه اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای……………………………………………………….. 48

 

3-3- 1- 1- روایی پرسشنامه اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای………………………………… 49

 

3-3- 1- 2- پایایی پرسشنامه اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای………………………………… 52

 

3-3- 2- پرسشنامه نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………… 52

 

3-3- 2- 1- روایی پرسشنامه نگرش اینترنتی…………………………………………………………. 53

 

3-3- 2- 2- پایایی پرسشنامه نگرش اینترنتی…………………………………………………………. 55

 

3-4- روش اجرا………………………………………………………………………………………………………………………. 55

 

3-5- شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………………….. 5

 

فصل چهارم : یافته­های پژوهش

 

4-1- یافته­های توصیفی پژوهش…………………………………………………………………………………………… 58

 

4-2- یافته­های استنتاجی تحقیق…………………………………………………………………………………………. 59

 

4-2- 1- رابطه بین ابعاد نگرش اینترنتی با اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای………………. 60

 

4-2- 2- پیش­بینی بعد راحتی و اعتماد به­نفس در هنگام استفاده

 

ازکتابخانه بر مبنای ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………. 62

 

4-2- 3- پیش­بینی بعد اضطراب عمومی کتابخانه­ای و فرایند جست­وجوی

 

اطلاعات بر مبنای ابعاد نگرش اینترنتی…………………………………………………………………………. 63

 

4-2- 4- پیش­بینی بعد موانع در ارتباط با کارکنان بر مبنای

 

ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………………………………… 64

 

4-2- 5- پیش­بینی بعد درک اهمیت استفاده از کتابخانه

 

بر مبنای ابعاد نگرش اینترنتی ………………………………………………………………………………………… 65

 

4-2- 6- پیش­بینی بعد راحتی با فن آوری موجود در کتابخانه

 

بر مبنای ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………………… 66

 

4-2- 7- پیش­بینی بعد راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی

 

بر مبنای ابعاد نگرش اینترنتی ………………………………………………………………………………………… 67

 

4-3- یافته­های جانبی پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 68

 

 

 

فصل پنجم : بحث و نتیجه­گیری

 

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 70

 

5-2- رابطه ابعاد نگرش اینترنتی و اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای……………………………………. 71

 

5-3- پیش­بینی بعد راحتی و اعتماد به­نفس در هنگام استفاده از

 

کتابخانه بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………… 74

 

5-4- پیش­بینی بعد اضطراب عمومی کتابخانه­ای و فرایند جست وجوی

 

اطلاعات بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………… 75

 

5-5- پیش­بینی بعد موانع در ارتباط با کارکنان کتابخانه بر اساس

 

ابعاد نگرش اینترنتی……………………………………………………………………………………………………………….. 77

 

5-6- پیش­بینی بعد درک اهمیت استفاده از کتابخانه بر اساس

 

ابعاد نگرش اینترنتی…………………………………………………………………………………………………………………. 78

 

5-7- پیش­بینی بعد راحتی با فن­آوری موجود در کتابخانه بر اساس

 

ابعاد نگرش اینترنتی……………………………………………………………………………………………………………….. 79

 

5-8- پیش­بینی بعد راحتی با کتابخانه به عنوان یک مکان فیزیکی

 

بر اساس ابعاد نگرش اینترنتی……………………………………………………………………………………………….. 80

 

5-9- یافته­های جانبی پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 82

 

5-10- کاربرد نظری و عملی تحقیق……………………………………………………………………………………… 83

 

5-11- پیشنهادهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 84

 

5-12- پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………………….. 85

 

5-13- نتیجه­گیری …………………………………………………………………………………………………………………. 86

 

 

 

 

فهرست منابع

 

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………. 87

 

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………… 91

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

جدول شماره 3-1 جنسیت، تعداد و درصد آزمودنی­ها……………………………………………………………… 47

 

جدول شماره 3-2 نتایج حاصل از تحلیل گویه­­های مقیاس اضطراب چندبعدی…………………….. 50

 

جدول شماره 3-3 ضرایب آلفای کرونباخ برای ابعاد پرسشنامه اضطراب چندبعدی……………….. 52

 

جدول شماره 3-4 نتایج حاصل از تحلیل گویه­های مقیاس نگرش اینترنتی…………………………… 54

 

جدول شماره 3-5 ضرایب آلفای کرونباخ برای ابعاد پرسشنامه نگرش اینترنتی………………………………………………………… 55

 

جدول شماره 4-1میانگین و انحراف معیار نمرات آزمودنی­ها در ابعاد متغیر نگرش………………. 59

 

جدول شماره 4-2 میانگین و انحراف معیار نمرات آزمودنی­ها در ابعاد
متغیر اضطراب چندبعدی کتابخانه­ای ………………………………… 59

 

جدول شماره 4-3 ماتریس همبستگی ابعاد نگرش اینترنتی و اضطراب چندبعدی……………….. 61

 

جدول شماره 4-4 رگرسیون بعد راحتی و اعتماد به­نفس درهنگام استفاده از
کتابخانه بر روی ابعاد نگرش اینترنتی…………………………………………….. 62

 

جدول شماره 4-5 رگرسیون بعد اضطراب عمومی کتابخانه و فرایند جستجوی
اطلاعات بر روی ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………………… 63

 

جدول شماره 4-6 رگرسیون بعد موانع در ارتباط با کارکنان کتابخانه بر روی
ابعاد نگرش اینترنتی…………………………………………………………………………………………………………………….. 64

 

جدول شماره 4-7 رگرسیون بعد درک اهمیت استفاده از کتابخانه بر روی ابعاد نگرش
اینترنتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65
جدول شماره 4-8 رگرسیون بعد راحتی با فن­آوری موجود در کتابخانه
بر روی ابعاد نگرش اینترنتی………………………………………………………………………………………………………… 66

 

2-2- پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 26

 

2-2-1- پژوهش­ها پیرامون تولید علم ایران در سطح پژوهشگران………………………… 26

 

2-2-2- پژوهش­های پیرامون بهره­وری علمی………………………………………………………….. 29

 

2-2-2-1- با استفاده از شاخص­های بهره­وری علمی………………………………………………. 29

 

2-2-2-2- با استفاده از مدل­های بهره­وری علمی…………………………………………………… 32

 

2-2-3- جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………….. 35

 

2-3- پرسش­های اساسی پژوهش………………………………………………………………………………….. 35

 

2-3- 1- پرسش­های فرعی پژوهش………………………………………………………………………….. 36

 

2-4- تعاریف مفهومی و عملیاتی پژوهش……………………………………………………………………… 36

 

2-4-1-تعاریف مفهومی………………………………………………………………………………………………. 36

 

2-4-2- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………. 37

 

 

 

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

 

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 40

 

3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 40

 

3-3- جامعه پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 40

 

3-3-1- طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی…………………………………………………………. 41

 

3-3-2- حوزه­های مورد بررسی…………………………………………………………………………………. 45

 

3-4- روش و ابزار گردآوری داده……………………………………………………………………………………. 46

 

3-5- جزئیات مراحل گردآوری داده‌ها…………………………………………………………………………… 46

 

3-5-1- شناسایی تولیدات علمی ایران…………………………………………………………………….. 46

 

3-5-2- شناسایی نویسندگان ایرانی…………………………………………………………………………. 46

 

3-5-3- رده­بندی موضوعی نویسندگان……………………………………………………………………. 48

 

3-6- روش آماری تجزیه و تحلیل داده­ها……………………………………………………………………… 49

 

 

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­ها

 

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 53

 

4-2- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی……………………………………………………………………………. 53

 

4-2-1- شمار انتشارات……………………………………………………………………………………………… 53

 

4-2-2- شمار پژوهشگران…………………………………………………………………………………………. 55

 

4-2-3- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی……………………………………………… 55

 

4-2-4- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی……………………………….. 56

 

4-2-4-1- مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی…………. 56

 

4-2-5- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……………………………… 59

 

4-2-5-1- مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی………… 61

 

4-3- بررسی طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی……………………………………………………… 62

 

4-3-1- مقایسه طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی        64

 

4-4- بررسی طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی……………………………………………………. 68

 

4-4-1- مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی………. 69

 

4-4-2- مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……… 71

 

4-5- بررسی نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی………………………………………………………………….. 73

 

4-5-1- مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی…………………….. 73

 

4-5-2- مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……………………. 75

 

4-6- بررسی نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی……………………………………………….. 77

 

4-6-1- مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده در رده­های موضوعی…………………………………. 77

 

4-6-2- مقایسه نرخ انتشار بهنجار شده پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی.. 79

 

4-7- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار………………………………………………. 81

 

4-8- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار بهنجارشده…………………………… 82

 

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

 

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 85

 

5-2- وضعیت کلی رشته­ها…………………………………………………………………………………………….. 85

 

5-3- پرسش نخست پژوهش: سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991- 2011، در رشته­های مختلف چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………………………… 87

 

 

5-4- پرسش دوم پژوهش: آیا بین طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟………………………………………………………………………………………… 91

 

5-5- پرسش سوم پژوهش: آیا بین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟…………………………………………………………………………… 94

 

5-6- پرسش چهارم پژوهش: آیا بین نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟………………………………………………………………………………………… 97

 

5-7- پرسش پنجم پژوهش: آیا بین نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟…………………………………………………………………………… 99

 

5-8- پرسش فرعی پژوهش: رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی بر اساس نرخ انتشار در بازه زمانی 1991 – 2012 چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………………………………… 101

 

5-9- پرسش فرعی پژوهش: رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی بر اساس نرخ انتشار بهنجارشده در بازه زمانی 1991 – 2012 چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………….. 102

 

5-10- نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………….. 103

 

5-11- پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………. 104

 

5-12- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آینده……………………………………………………………. 105

 

 

 

فهرست منابع

 

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………. 106

 

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 110

 

پیوست…………………………………………………………………………………………………. 114

 

 

 

فهرست جدول­ها

 

جدول 2-1- فراوانی نویسندگان و مقالات……………………………………………………………………………. 18

 

جدول 3-1- وضعیت تولید علم پژوهشگران در گروه­های با طول حیات علمی متفاوت…. 42

 

جدول3-2- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین انتشارات و سال در میان پژوهشگران با طول حیات علمی متفاوت   43

 

جدول 4-1- توزیع انتشارات، پژوهشگران و سرانه انتشار در رده­های موضوعی……………….. 54

 

جدول 4-2- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی………………………………………………….. 56

 

جدول 4-3- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف        57

 

جدول 4-4- رده­های موضوعی دارای سرانه انتشار متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 58

 

جدول 4-5- گروه­های آموزشی دارای بیشترین و کمترین سرانه انتشار…………………………… 60

 

جدول 4-6- آزمون ولش برای مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف  61

 

جدول 4-7- گروه­های آموزشی دارای سرانه انتشار متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول     62

 

جدول 4-8- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف  65

 

جدول 4-9- رده­های موضوعی دارای طول حیات علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان- ویتنی     66

 

جدول 4-10- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف        69

 

جدول 4- 11- رده­های موضوعی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی  70

 

جدول 4-12- آزمون ولش برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف  72

 

جدول 4-13- گروه­های آموزشی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول     73

 

جدول 4-14- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف         74

 

جدول 4-15- رده­های موضوعی دارای نرخ انتشار متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 75

 

جدول 4-16- آزمون ولش برای مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رشته­های مختلف 76

 

جدول 4-17- گروه­های آموزشی دارای نرخ انتشار متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول      76

 

جدول 4-18- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف     77

 

جدول 4-19- رده­های موضوعی دارای نرخ انتشار بهنجارشده متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی         78

 

جدول 4-20- آزمون ولش برای مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف        80

 

جدول 4-21- گروه­های آموزشی دارای نرخ انتشار بهنجارشده متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول  80

 

جدول 4-22- پژوهشگران ایرانی دارای کمترین و بیشترین نرخ انتشار…………………………… 82

 

جدول 4-23- پژوهشگران ایرانی دارای کمترین و بیشترین نرخ انتشار بهنجارشده……….. 83

 

جدول 1- سرانه انتشار گروه­های آموزشی مختلف……………………………………………………………. 115

 

جدول 2- آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت سنجش نرمال بودن توزیع داده­ها در هر رده موضوعی         117

 

جدول 3- آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت سنجش نرمال بودن توزیع داده­ها در هر گروه آموزشی به لحاظ طول حیات علمی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119

 

جدول 4- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال در رده­های موضوعی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………… 120

 

جدول 5- رده­های موضوعی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون  یو-مان-ویتنی       120

 

جدول 6-  آزمون ولش برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال در گروه­های آموزشی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………… 122

 

جدول 7-  گروه­های آموزشی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول         122

 

جدول 8- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار……………………………………………. 123

 

جدول 9- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار بهنجارشده………………………… 125

 

جدول 10- میانگین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک رده­های موضوعی 127

 

جدول 11- میانگین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک گروه­های آموزشی 128

 

جدول 12- میانگین طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک رده­های موضوعی 130

 

جدول 13- فراوانی و درصد پژوهشگران ایرانی به تفکیک طول حیات علمی……………….. 130

 

جدول 14- فراوانی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال به تفکیک گروه­های آموزشی     131

 

 

 

فهرست نمودارها

 

نمودار 2-1- مدل لوتکا برای فراوانی نویسندگان و مقالات برای جدول 2-1. 19

 

نمودار 2-2- توزیع تجمعی لگاریتمی شمار تولیدات بر حسب شمار پژوهشگران……………  23

 

نمودار 3-1- تحلیل رگرسیون تعداد انتشارات بر حسب سال در پژوهشگران با طول حیات علمی 8- 14 سال 44

 

نمودار 3-2- تحلیل رگرسیون تعداد انتشارات بر حسب سال در پژوهشگران با طول حیات علمی 15- 21 سال  44

 

نمودار 4-1- فراوانی تولید علم پژوهشگران با طول حیات علمی 15-21 سال…………………. 63

 

نمودار 4-2- فراوانی تولید علم پژوهشگران با طول حیات علمی 21 سال………………………… 64

 

نمودار 4-3- طول فعالیت علمی پژوهشگران با طول حیات علمی 15-21 سال   68

 

چکیده

 

هدف از پژوهش حاضر مقایسه بهره­وری علمی پژوهشگران ایرانی در رشته­های مختلف در بازه زمانی 1991-2011 بر اساس شاخص­های سرانه انتشار و نرخ انتشار است. روش پژوهش، پیمایشی با رویکرد علم­سنجی است. نمونه پژوهش را آن دسته از نویسندگان مسؤول ایرانی تشکیل می­دهند که انتشارات آنان در سال­ 1991 در نمایه­نامه استنادی علوم واقع بر پایگاه وب­آو­ساینس نمایه شده­اند و دست کم در یک سال از سال­های پس از آن (تا سال 2011) حداقل یک اثر دیگر در پایگاه­های مذکور داشته باشند.

 

95 پژوهشگر ایرانی فعال در عرصه تولید علم در سال 1991 شناسایی شدند. با حذف 14 تن که به دلیل رکود در تولید علم یا پایان حیات علمی، به زودی از چرخه فعالیت خارج شده­اند شمار پژوهشگران فعال در سال 1991 به 81 تن رسید. سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در طول بازه زمانی 21 ساله به طور کلی 07/51 است. نتایج آزمون­ها نشان داد که میان سرانه انتشار رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی مختلف اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین میان طول حیات علمی پژوهشگران رده­های موضوعی مختلف اختلاف معناداری وجود دارد اما میان طول حیات علمی پژوهشگران گروه­های آموزشی مختلف اختلاف معناداری وجود ندارد. همچنین، پژوهش حاضر، برای نخستین بار «نرخ انتشار بهنجار شده بر اساس طول فعالیت علمی پژوهشگران» را به عنوان شاخصی برای سنجش عملکرد پژوهشگران در طول زمان به کار گرفت. میان رده­­های موضوعی و گروه­های آموزشی مختلف به لحاظ طول فعالیت علمی اختلاف معناداری وجود دارد. میان نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی مختلف نیز اختلاف معناداری وجود دارد و این اختلاف تنها به اختلاف دو رده موضوعی شیمی و علوم کشاورزی با برخی دیگر از رده­ها؛ و گروه­ آموزشی شیمی باز می­گردد. علاوه بر آن، میان نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی مختلف اختلاف معناداری وجود دارد.