2-1-1-     ورودی­های نامطلوب… 20

 

2-1-2-     خروجی نامطلوب… 20

 

2-1-3-     اصول وارد بر خروجی­های نامطلوب… 21

 

2-1-4-     مجموعه امکان تولید PPS. 23

 

2-2-    نحوه­ی برخورد با خروجی­های نامطلوب… 27

 

2-3-    پیشینه: 28

 

جمع­بندی: 30

 

فصل 3-   بررسی مدل­های DEA با داده­های نامطلوب… 32

 

3-1-    مدل غیرخطی فار 34

 

3-1-1-     اندازه کارایی خروجی هذلولوی افزایشی.. 35

 

3-1-2-     اندازه کارایی تولید هذلولوی افزایشی.. 36

 

3-1-3-     اندازه کارایی تولید هذلولوی معمولی.. 37

 

3-1-4-     ویژگی­ها مدل فار 39

 

3-1-5-     تبدیل به مدل خطی.. 39

 

3-2-    شاخص عددی مالم­کوئیست­لیونبرگ… 40

 

3-3-    مدل­های شعاعی.. 43

 

3-3-1-     مدل شعاعی بر حسب مدل­های پایه­ای.. 43

 

3-3-2-     مدل شعاعی بر حسب انتقال داده­ها 46

 

3-4-    مدل­های بر حسب متغیرهای کمکی.. 49

 

3-5-    مدل­های جهتی.. 51

 

3-6-    مدل راسل.. 52

 

جمع­بندی  56

 

فصل 4-    مطالعه موردی و رتبه‌بندی شاخص سلامت کشورها 59

 

4-1-    شاخص توسعه انسانى.. 61

 

4-1-1-     ضرورت تغییر نگرش در HDI 61

 

4-2-    سلامت: 62

 

4-2-1-     سازمان جهانی بهداشت WHO.. 63

 

4-2-2-     جامعه تحت بررسی.. 64

 

4-3-    داده­های مورد استفاده 64

 

4-3-1-     امید به زندگی.. 64

 

4-3-2-     شاخص مرتبط… 65

 

4-3-3-     نیروی انسانی خدمات دهنده در حوزه سلامت… 69

 

4-4-    تعریف ورودی و خروجی­ها 70

 

4-5-    مدل­های استفاده‌شده 70

 

4-6-    نتایج حاصل.. 70

 

جمع‌بندی  73

 

فصل 5-   نتیجه­گیری و مطالعات آتی… 75

 

جمع­بندی  75

 

پیشنهاد‌ها برای مطالعه آتی.. 76

 

مراجع            78

 

منابع فارسی.. 78

 

منابع انگلیسی.. 78

 

نمادهای به کار رفته. 82

 

واژه­نامه انگلیسی به فارسی… 83

 

واژه­نامه فارسی به انگلیسی… 86

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول ‏2‑1: داده. 26

 

جدول ‏2‑2: کارایی.. 27

 

جدول ‏2‑3: با دسترسی ضعیف… 26

 

جدول ‏2‑4: با دسترسی قوی.. 27

 

 

جدول ‏3‑1 مقادیر بهین مدل­های فار. 39

 

جدول ‏3‑2: نتایج حاصل از مدل­های بخش 3-3-2. 45

 

جدول ‏3‑3: نتایج حاصل از مدل شعاعی بر حسب انتقال. 48

 

جدول ‏3‑4: نتایج حاصل از مدل SBM… 51

 

جدول ‏3‑5: نتایج حاصل از مدل جهتی.. 52

 

جدول ‏3‑6: نتایج حاصل از مدل ERM… 54

 

جدول ‏4‑1: امید به زندگی در منطقه. 65

 

جدول ‏4‑2: داده‌های شاخص مرتبط.. 68

 

جدول ‏4‑3: داده­های مربوط به نیروی انسانی خدمات دهنده. 69

 

جدول ‏4‑4: نتایج حاصل از اجرای مدل­های DEA.. 70

 

جدول ‏4‑5: نتایج بدست آمده از اجرای مدل­ها 71

 

جدول ‏4‑6: نتایج حاصل از دسته­بندی.. 73

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

 

شکل ‏1‑1: مجموعه امکان تولید. 5

 

شکل ‏1‑2: اشعه بیکران. 6

 

شکل ‏1‑3: اصل محدبی.. 6

 

شکل ‏1‑4: اصل دسترسی آزاد. 7

 

شکل ‏1‑5: مرز CCR.. 8

 

شکل ‏1‑6: تابع فاصله ورودی­محور. 14

 

شکل ‏1‑7: تابع فاصله خروجی­محور. 14

 

شکل ‏1‑8: شاخص مالم­کوئیست… 17

 

شکل ‏2‑1: اصل دسترسی­پذیر ضعیف… 22

 

شکل ‏2‑2: اصل دسترسی­پذیر قوی.. 23

 

شکل ‏2‑3: مجموعه امکان تولید با اصل دسترسی قوی.. 24

 

شکل ‏2‑4: مجموعه امکان تولید با اصل دسترسی ضعیف… 25

 

شکل ‏2‑5: تفاوت دو اصل.. 25

 

شکل ‏3‑1: مجموعه امکان تولید با دو اصل دسترسی­پذیر. 35

 

شکل ‏3‑2: نمودار تغییرات خروجی مطلوب به نامطلوب با استفاده از مدل غیرخطی فار. 37

 

شکل ‏3‑3: مجموعه امکان تولید ساخته شده با مدل شعاعی سیفورد. 47

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

پیش­­نیازها

 

 

 

 

 

فصل 1-  پیش­نیازها

 

بشر از ابتدا به دنبال سود بیشتر در کارهایش بوده و لذا هیچ­گاه به دنبال کم کردن ورودی عملیات خود نبوده است، ولی در گذر زمان سازمان­های مختلف کارهای مشابه­ هم انجام می­دادند، در نتیجه سازمان­ها برای سودآوری بیشتر و ایجاد رفاه در جامعه و همچنین باقی ماندن در فضای رقابت به دنبال کم کردن ورودی­ و افزایش خروجی­ها بودند، با گذشت زمان روش­های اندازه‌گیری بهره­وری  به وجود آمد. در روش­های اولیه با استفاده از نسبت خروجی­ها بر روی ورودی­ها میزان کارایی و بهره­وری را اندازه گیری می‌کردند (کوپر و همکاران، 2007)، اما در این نوع روش­ها شاخص­های عددی از قبل برای هر ورودی و خروجی در نظر گرفته‌شده و با استفاده از شاخص­های عددی و روش­های رگرسیون آماری به محاسبه کارایی و بهره­وری می­پرداختند. در ادامه این پیشرفت­ها روش­های جدیدی برای محاسبه دو شاخص کارایی و بهره­وری  ابداع شد که یکی از این روش­ها، روش­های تحلیل پوششی داده­ها (DEA)[1] می­باشد. فارل در سال 1957 در نظریه­ای برای اولین بار با استفاده از داده­ها روش ناپارامتریک تحلیل پوششی داده­ها را مطرح کرد، (فارل، 1957) تحلیل پوششی داده­ها با استفاده از اطلاعات واحد تحت بررسی (DMU)[2] و مدل­های ریاضی به محاسبه شاخص­های عددی می­پردازد، سپس با استفاده از همان شاخص­های بدست آمده دو شاخص کارایی و بهره­وری را محاسبه می­نماید و با توجه به ارزیابی امکان برنامه­ریزی را برای ما فراهم می­نماید. در مدل­های DEA هدف کاهش ورودی و افزایش خروجی و در نتیجه افزایش کارایی[3] می­باشد.

 

1-1-          مفهوم بهره­وری[4]

 

 

1-1-1-          بهره­وری

 

واژه بهره­وری به معنی باروری و سودمندی و استعداد تولیدی می‌باشد. اولین بار این واژه در مقاله­ای از کِس‌نی[5]  ‎‎در سال ‎1766‎ استفاده شده است و‎ در سال ‎1833‎ میلادی فردی به نام لیتره[6] بهره‌وری را قدرت تولید تعریف كرد(آذری، 1391ه.ش).

 

به عبارتی، بهره‌وری یعنی: قدرت تولیدی و باروری و مولد بودن (آذری، 1391ه.ش).

 

در اوایل قرن بیستم، بهره­وری را نسبت خروجی به یکی از عوامل تولید تعریف نمودند که این تعریف ساختار کاربردی­تری نسبت به تعاریف موجود داشت، در سال ‎1900‎ فردی به نام ارلی بهره‌وری را ارتباط بین بازده و وسایل بكار رفته ،برای تولید این بازده عنوان كرد. همچنین در ‎1950‎ سازمان همكاری اقتصادی اروپایی (OEEC)[7] ‎ ‎تعریف كامل­تری از بهره‌وری به این شرح ارائه داد و بهره‌وری را خارج قسمت بازده، به یكی از عوامل تولید دانست. بدین ترتیب با توجه به این كه بازده سازمان در ارتباط با سرمایه، سرمایه‌گذاری یا مواد خام و غیره مورد بررسی قرار گیرد؛ می‌توان از بهره‌وری سرمایه، بهره‌وری سرمایه‌گذاری، بهره‌وری مواد خام و … استفاده نمود (آذری، 1391ه.ش).